سوسيس و كالباس‌هايي كه بي‌صدا مي‌كشند
فرآورده‌هاي گوشتي نيمه‌آماده كه ما با نام سوسيس و كالباس آنها را مي‌شناسيم، طيف وسيعي از فرآورده‌ها را در بر مي‌گيرد، با فرمولاسيون‌هاي متفاوت كه بسته به آن فرمولاسيون‌هايي كه دارند مصرف آنها پيامدهاي متفاوتي نيز دارد.
به گزارش وبگردیباشگاه خبرنگاران، شرق نوشت؛ فرآورده‌هاي گوشتي نيمه‌آماده كه ما با نام سوسيس و كالباس آنها را مي‌شناسيم، طيف وسيعي از فرآورده‌ها را در بر مي‌گيرد، با فرمولاسيون‌هاي متفاوت كه بسته به آن فرمولاسيون‌هايي كه دارند مصرف آنها پيامدهاي متفاوتي نيز دارد. اين مواد نسبت به مقدار گوشت، چربي، نمك و مواد نگهدارنده آنها تاثيرات متفاوتي روي بدن مي‌گذارند. نكته مهمي كه براي اين گروه از موادغذايي مورد توجه است، اثراتي است كه روي سلامت ما مي‌گذارد كه يكي از اين مسايل برمي‌گردد به ساختار و ماهيت اين نوع موادغذايي، مثل سوسيس كه حتما بايد طبخ شود و در اكثر موارد در روغن سرخ مي‌شود و حجم بالايي از كالري را در مقدار محدودي از خود جا مي‌دهد و اكثرا در اضافه‌وزن افراد مي‌تواند مساله‌ساز باشد. بخش ديگر برمي‌گردد به فرمولاسيون اين مواد كه از نظر موادي كه به آنها اضافه مي‌شود، مثل مقدار چربي كه به طور معمول در اين مواد وجود دارد و مقدار سديم بالايي كه دارند كه هر دو اين موارد مي‌تواند بر سلامت ما تاثير داشته باشند. بخش ديگر برمي‌گردد به مواد نگهدارنده اين موادغذايي كه عمدتا از جنس نيتريت سديم است كه در اصل صنعت سوسيس و كالباس بدون اين مواد نگهدارنده تقريبا هيچ مفهومي ندارد، به لحاظ اينكه فرآورده‌هاي گوشتي بسيار مستعد آلودگي‌هاي ميكروبي هستند و اين مواد نگهدارنده خاصيت ضدميكروبي و به اين مواد رنگ قرمز مشتري‌پسندي مي‌دهد و در نهايت به آنها طعم گوشتي مي‌دهد كه بسيار خوشايند است كه مجموعا به نفع فروش اين نوع مواد است، غافل از آنكه در مطالعات تجربي اثرات سرطان‌زاي اين ماده مشخص شده است.
تقلب
متاسفانه در ايران موادي كه براي تهيه سوسيس‌ها استفاده مي‌شود، معمولا روده‌هاي گاو و گوسفند است و گوشت‌هاي مانده بر استخوان‌ها كه اين گوشت‌ها براي گاوهاي شيردهي است كه براي توليدمثل نگه داشته مي‌شوند و معمولا گاوهاي پيري هستند، كه فقط براي زايمان‌هاي متعدد نگه داشته مي‌شوند كه چندين زايمان كرده‌اند كه در اين مدت براي زايمان آنها مواد هورموني بسياري به آنها تزريق مي‌شود، در تمام اين مدت هنگام مريضي به آنها آنتي‌بيوتيك‌هاي زيادي تزريق مي‌شود. در كشورهاي ديگر از گاوهاي پير پودر گوشت تهيه مي‌شود و براي مصرف طيور استفاده مي‌شود، اما متاسفانه در ايران اين گاوها بعد از بي‌استفاده شدن به كارخانه‌هاي سوسيس و كالباس فرستاده مي‌شوند، تا گوشت آنها براي مقدار گوشتي كه در تهيه سوسيس و كالباس استفاده مي‌شود به كار رود كه خود اين مساله به تنهايي مصرف‌كننده را دچار مشكلات گوارشي و آلرژي خواهد كرد.
معمولا اين‌گونه موادغذايي صرف‌نظر از نوع پخت آن به تنهايي صرف نمي‌شود، معمولا مجموعه‌اي از غذاهاست. به‌عنوان مثال يك ساندويچ ساده در كنارش نوشابه، سس سفيد و سيب‌زميني سرخ‌كرده مصرف مي‌شود و جداي از ناسالم بودن اين مواد حجم بسيار بالايي از كالري را دارد كه در اكثر موارد بالاتر از كالري مورد نياز بدن يك انسان است و نسبت به حجم كمي كه دارد بسياري از افراد آن را غذاي كافي نمي‌دانند و اصطلاحا مي‌گويند: فعلا يك ساندويچ خورده‌ايم تا وقت شام يا ناهار برسد، كه خود اين مساله يعني ساندويچ را به‌عنوان غذاي اصلي ندانستن بسيار مساله‌ساز خواهد شد زيرا يك ساندويچ به اصطلاح ساده بسيار بيشتر از يك وعده غذايي معمولي چربي و كالري دارد.
اين نوع غذاها بسيار خوشمزه و كم‌هزينه‌تر هستند و از سويي ديگر مصرف اين نوع مواد فقط به خوشمزگي آن مربوط نيست، بخش مهم آن مرهون تغييرات اجتماعي است زيرا غذاهاي ايراني نوعا وقت‌گير هستند كه دستور پخت آنها برمي‌گردد به محاسبات اجتماعي گذشته، كه زن‌ها معمولا خانه‌نشين بودند و بيشتر وقت خود را صرف آشپزي مي‌كردند و ساعت‌ها وقت براي طبخ يك وعده غذايي مي‌گذاشتند، اما حالا بيشتر خانم‌ها شاغل يا محصل هستند و وقتي براي صرف كردن براي آشپزي ندارند و اگر هم وقتي براي آشپزي بگذارند، آن هم به وسيله مواد آماده‌اي چون، سبزي‌ها و موادغذايي آماده خواهد بود. اين نوع مناسبات به اصطلاح مدرن باعث شده تا مردم جامعه از سمت و سوي سنتي رو برگردانند و به فست‌فود‌ها رو آورند.
از قلب‌تان محافظت كنيد
براساس جديد‌ترين يافته‌هاي علمي فرآورده‌هايي مانند محصولات گوشتي فرآيندشده، ارتباط مستقيمي با بروز بيماري‌هاي مزمن، ناراحتي‌هاي قلبي- عروقي و حتي ديابت دارند و اين در حالي است كه گوشت تازه و سالم چنين مشكلاتي را براي افراد به وجود نمي‌آورد. هر چقدر مصرف گوشت‌هاي فرآوري‌شده يا محصولات گوشتي كه در آنها يك عمل صنعتي انجام شود، بيشتر باشد احتمال بروز بيماري‌هاي مزمن در افراد بيشتر خواهد بود اما از طرفي به دليل كمبود وقت افراد در برخي مواقع خوراكي‌هاي صنعتي طرفداران بيشتري دارد و گاهي نيز تنوع شكل و طعم اين مواد باعث مي‌شود تا مردم به‌جاي غذاهاي خانگي از چنين موادي استفاده كنند. ما توصيه مي‌كنيم كه مصرف خوراكي‌هاي صنعتي مانند سوسيس و كالباس را محدود كنيد چون فرآوري كه در اين محصولات صورت مي‌گيرد موجب تغييرات فيزيكي و شيميايي در بافت طبيعي اين مواد مي‌شود، كه خود عاملي براي بيماري‌هاي مزمن است. مصرف بالاي اسيدهاي چرب، مواد نگهدارنده، نحوه تهيه و فرآوري و نوع طبخ اين مواد به گونه‌اي است كه موجب بروز بيماري در افراد مصرف‌كننده مي‌شود.
تاريخ انقضا را چك كنيد
به‌دليل اينكه توليد محصولاتي مانند سوسيس و كالباس به صورت تركيبي است، هيچ ضمانتي وجود ندارد كه اين محصولات تا زماني كه توليد مي‌شوند تمام جوانب را به طور استاندارد رعايت كنند. كارخانه‌ها مي‌توانند در فرمولاسيون اين محصولات از گوشت‌هاي نامرغوب مثل امعا و احشاي داخلي حيوانات استفاده كنند بنابراين اين توليدات براي مصرف‌كنندگان قطعا مشكل‌ساز خواهد بود. شكل ظاهري، تاريخ مصرف، شماره ثبت و پروانه بهره‌برداري وزارت بهداشت از مهم‌ترين نكاتي است كه افراد بايد در هنگام خريد اين محصولات توجه كنند. دقت كنيد تا روكش اين محصولات سالم باشد و از تاريخ انقضاي آنها نگذشته باشد و نشانه علامت استاندارد هم گواهي مي‌دهد اين محصولات برخي از فيلترهاي لازم را رد كرده‌اند.
چربي بالاي سوسيس و كالباس
وقتي يك ماده غذايي از مواد نامرغوب تهيه شده باشد به اين معني است كه كيفيت و ارزش غذايي آن هم پايين‌تر است.
فرآورده‌هايي كه براي تهيه سوسيس و كالباس انتخاب مي‌شوند معمولا داراي كلسترول و اسيدهاي چرب اشباع بالا هستند، اين در حالي است كه كودكان و نوجوانان در حال رشد بيشتر به پروتئين احتياج دارند و بايد براي حفظ سلامتي‌شان چربي اشباع كمتري مصرف كنند. وقتي خانواده‌ها اين خوراكي‌ها را جايگزين غذاهاي طبيعي و اصلي مي‌كنند به اندازه مورد نياز مواد مغذي دريافت نمي‌كنند و سلامتي‌شان را به خطر مي‌اندازد.
خطر در همين نزديكي
اگر سوسيس و كالباس طبق فرمولاسيون استانداردي كه در تمام دنيا براي ساخت آنها به‌كار گرفته مي‌شود درست شود، مي‌توان هرازگاهي از آن به‌عنوان غذاي تفنني استفاده كرد و اين در صورتي است كه درصد تمام مواد تشكيل‌دهنده آن مانند مقدار پروتئين و مواد افزودني، نمك‌هاي نيترات و نيتريت كه هم طعم‌دهنده و هم رنگ‌دهنده هستند به مقدار استاندارد باشد، اما اگر افزايش يا كاهش در اين مواد و البته مواد نگهدارنده صورت بگيرد، مي‌تواند سلامت بدن را به طور جدي به خطر بيندازد و حتي باعث به وجود آمدن سرطان در آينده بشود.
عامل آلرژي
سوسيس و كالباس به نوعي داراي ارزش غذايي هستند، اما هيچ‌گاه نمي‌توانند جايگزين مناسبي براي تمام وعده‌هاي غذايي شوند. يادتان باشد كه بدن تنها براي رفع گرسنگي غذا را دريافت نمي‌كند بلكه به موادي احتياج دارد كه حاوي مواد مغذي از گروه‌هاي مختلف باشد بنابراين فرآورده‌هاي گوشتي مانند سوسيس و كالباس نمي‌توانند اين نياز مهم بدن را جبران كنند. شايد ندانيد كه همين ساندويچ و غذاهاي آماده‌اي كه حاوي سوسيس و كالباس، چرب و پرسس هستند موجب بروز بيماري‌هاي قلبي- عروقي مي‌شوند. نمك فراوان و روغن بيش از حدي كه در غذاهاي آماده وجود دارد به راحتي به سلامت بدن آسيب مي‌رساند. اگر افراد هرازگاهي از چنين موادي استفاده كنند، بدن مي‌تواند از سيستم خود در برابر مضرات آن دفاع كند اما اگر تعداد مصرف سوسيس، كالباس و غذاهاي آماده بيش از حد باشد حتما به افراد به‌خصوص كودكان و نوجوانان كه در سن رشد هستند آسيب جدي مي‌رساند و باعث بروز برخي اختلالات بدني در آنها مي‌شود. چاقي، بيماري‌هاي قلبي- عروقي و انواع آلرژي‌ها به مواد افزودني مانند رنگ و طعم‌ها از عوارض استفاده بيش از حد چنين مواد خوراكي است.
هشداري براي جوانان
سعي كنيد تا آنجا كه مي‌توانيد مصرف سوسيس، كالباس و غذاهاي آماده را كم كنيد و تنها گاهي اوقات براي ايجاد تنوع مثلا ماهي يك‌بار به سراغ چنين غذاهايي برويد. با نخوردن خوراكي‌هايي مانند سوسيس و كالباس كه در غذاهاي آماده نيز استفاده مي‌شود، در واقع سلامتي بدن‌تان را تضمين مي‌كنيد. متاسفانه بررسي‌هاي اخير نشان مي‌دهد كه امروزه قشر جوان جامعه بيشترين وعده‌هاي غذايي‌شان را با فست‌فود‌ها و ساندويچ‌هاي آماده پر مي‌كنند به همين دليل ميزان بيماري‌هاي قلبي در افراد جامعه مخصوصا جوانان زودتر بروز مي‌كند.
استانداردها را انتخاب كنيد
محصولات كارخانه‌هايي كه داراي مهر استاندارد از سوي اداره بهداشت هستند، هرچند وقت يك‌بار توسط مسوولان اين سازمان مورد نمونه‌برداري و آزمايش قرار مي‌گيرند و روند تهيه محصولات كنترل مي‌شود. اما برخي از توليدكنندگان، سوسيس و كالباس را به صورت زيرپله‌اي و بدون رعايت نكات بهداشتي در مراحل توليد و مواد مورد نياز تهيه مي‌كنند و متاسفانه چنين موادي در بعضي فروشگاه‌ها به فروش مي‌رسد. بايد توجه داشته باشيد كه تركيبات اين مواد خوراكي به هيچ عنوان مورد اطمينان نيستند بنابراين به تمام خانواده‌ها توصيه مي‌كنيم كه هرچقدر كمتر از سوسيس و كالباس استفاده كنند براي سلامتي‌شان بهتر است. اين موضوع به‌ويژه در مورد كودكان و نوجوانان در حال رشد اهميت دارد.
هوشيار باشيد
سعي كنيد سفره پربركت خانواده را به شكلي سالم نگه داريد و تا آنجا كه مي‌توانيد از روش تغذيه مدرن دوري كنيد. انتخاب مرتب رستوران براي صرف غذا اشتباه بزرگي است كه بسياري از خانواده‌ها آن را مرتكب مي‌شوند بدون اينكه از خطرات احتمالي آن باخبر باشند.
