به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران ايلام ؛ زبان یکی از مهمترین شاخص های فرهنگی هر جامعه، کشور و ‏شهر محسوب می شود که از ارکان اصلی فرهنگ هر منطقه نیز است.‏
همانطور که می دانیم زبان به عنوان یکی از ابزارهای مهم ارتباطی میان ما انسانها نقش کلیدی ‏ایفا می کند و زبان هر ملت، قوم یا طایفه سمبلی از تاریخچه، پایداری و شهرت آن منطقه و ‏مردم است.‏
به دلیل آشنایی با فرهنگها و آداب و رسوم دیگر کشورها یا مناطق، فراگیری چندین زبان برای ‏ما ضرورتی انکار ناپذیر بوده و ارتباط کلامی با قوم های مختلف را برای ما تسهیل و ما را در ‏آموزش مهارتهای زندگی یاری می کند.‏
در غربی ترین نقطه ایران درمیان دامنه های زاگرس استانی وجود دارد که کتیبه های باستانی آن ‏را آلامتو به معنای سرزمین کوهستان یا طلوع خورشید نامیده اند، استان ایلام که زمانی ساتراپ ‏نشین هشتم دولت ماد بوده و بیست و سومین ساتراپ (ایالت یا استان) داریوش هخامنشی، با ‏قدمت تاریخی دیرینه اش مورد توجه اندیشمندان و مشاهیر بزرگ بوده است.‏
شکل گیری اولین تمدن بشری در تپه های علی کش واقع در شهرستان دهلران، تپه های هلیلان ‏و نیز چغا آهوان در مهران، اندیشمندانی چون واندنبرگ بلژیکی را بر آن داشت تا سالها به ‏عنوان یک باستان شناس در این دیار به کاوش بپردازد.‏
گویش کردی ایلام یکی از گویش های زبان کردی است و به عنوان گونه ای از گویش کردی ‏جنوبی در کنار گونه های کلهری، سنجابی و لکی قرار دارد.‏
این گویش را"فیلی" نیز می نامند و گویشوران آن عمدتا در استان ایلام و نیز مناطق کردنشین ‏جنوب شرقی عراق ساکن هستند.‏
زبان کردی یکی از زبانهای هند و ایرانی است که زبان شناسان آن را در زمره زبانهای ایرانی ‏شمال غربی قرار داده اند.‏
آنچه که امروزه کردی نامیده می شود در واقع گویش های مختلفی است که گاه اختلاف آنها ‏چنان زیاد است که گویشوران سخن همدیگر را در نمی یابند، اما اگر دقیق مورد مطالعه قرار ‏گیرند مشخص می شود که همگی دارای اشتراکات فراوان هستند.‏
شاید بتوان گفت که دلیل اختلاف زیاد گویش های کردی، زیستن در مناطق مختلف جغرافیایی ‏و همسایگی با اقوام مختلف باشد که در شکل گیری این گویش های متنوع بی تاثیر نبوده است.‏
وجود گویش های مختلف زبان کردی از یک سو و پراکندگی گویشوران در کشورهای ‏مختلف از سوی دیگر باعث شده است تا تقسیم بندی های مختلفی درباره آنها ارائه شود.‏
کردها جمعیت اصلی و عمده استان ایلام هستند که آنان در شهرهای ایلام، ایوان، مهران، ‏شیروان، چرداول، بدره، بخشهایی از دره‌شهر، آبدانان و دهلران ساکن هستند.‏
جز کردها، لرها در بخشهایی از شهرهای دره‌شهر، آبدانان و دهلران به سر می‌برند.‏
همچنین در برخی از نواحی شهرستان شیروان و چرداول لهجه لکی رایج است و درصدی از ‏جمعیت استان را در مناطق موسیان و دشت عباس شهرستان دهلران را نیز عربها تشکیل می‌دهند.‏
آنچه گفته شد اطلاعات کلی در مورد زبان کردی و گویش های مختلف دیگر در استان ایلام ‏بود ولی آنچه اهمیت دارد اینکه تا چه اندازه ای زبان کردی بین نسل امروزی مهم شمرده می ‏شود.‏
پاسخ دادن به این سئوال بسیار مشکل است چراکه در حال حاضر بسیاری از مادران از همان ابتدا ‏زبان کردی را به فرزند خود آموزش نمی دهند و با زبان فارسی با کودک تکلم می کنند در ‏حالی که این کار از لحاظ فرهنگی غلط است و باید در کنار زبان شیرین فارسی زبان مادری را ‏به فرزندان خود آموخت.‏
وقتی که کسی در ایلام زندگی می کند و کرد بوده باید زبان مادری که همان کردی است را ‏در همان آغاز یادگیری به فرزند خود بیاموزد چراکه یادگیری زبان کردی در کنار زبان فارسی ‏در زندگی بسیار موثر است.‏
در حال حاضر متاسفانه زبان به عنوان عنصر چشم و هم چشمی در بین نسل امروزی ها تبدیل ‏شده است و هر کسی در تلاش است با فرزند خود کمتر با زبان کردی صحبت کنند.‏
این معضل فرهنگی در بین دختران بیشتر دیده می شود و نهادهای مختلفی از خانواده تا مدرسه ‏در این راه مقصر هستند.‏
باید زبان کردی طوری برای فرزند جا افتاده باشد که در بزرگسالی به این زبان افتخار کند نه ‏اینکه خانواده مشوق اصلی برای از یاد بردن زبان مادری باشد.‏
کرد بودن مثل ایلامی بودن افتخار است ولی متاسفانه بعضی از خانواده برای فرار از نام ایلام پا ‏را فراتر گذاشته اند و به طور مثال برای زایمان فرزند خود به استان تهران سفر می کنند و در ‏همان جا نیز برای فرزند خود شناسنامه می گیرند.‏
ولی آیا این اقدامات برای فرار از هویت اصلی منجر به پیشرفت می شود، آیا درج نام ایلام در ‏شناسنامه باعث پسرفت فرزندان در زندگی می شود که مطمئا هرگز چنین اتفاقی نمی افتد.‏
یکی از عواملی که باعث انگیزه برای تلاش در زندگی می شود حفظ هویت اصلی است چراکه ‏مثلا ایلامیها به عنوان سخت کوش مشهور هستند.‏
یک کارشناس جامعه شناسی در استان ایلام در اینباره گفت: در اکثر خانواده ها، فرزندان ‏دوست دارند که زبان مادری را یاد بگیرند ولی این خانواده ها هستند که مانع می شوند.‏
علی خوشبخت اظهار داشت: زبان مادری کامل ترین وسیله برای پیام رسانی به قشر کودک و ‏نوجوان است بنابراین نباید خانواده مانع یادگیری زبان کردی بشوند.‏
این کارشاس اظهار داشت: به لحاظ جامعه شناسی این کار باعث اختلال و دوگانگی در ‏شخصت فرد می شود.‏
وی ادامه داد: زبان‌ مادری تنها یک لفظ برای ارتباط روزمره بین گروهی از انسان‌ها نیست بلکه ‏میراث معنوی ارزشمندی است که در سفری طولانی در طول زمان از کوران بسیاری حوادث ‏گذشته، تبدیل به یک اعتقاد یا به عبارت دیگر یک حق شده‌است.‏
خوشبخت عنوان کرد: قابلیتهای هر دو زبان یعنی فارسی و زبان مادری که در اینجا زبان کردی ‏مطرح است، به طور چشمگیری به هم مربوط و یا لازم و ملزوم یکدیگرند.‏
وی ادامه داد: درصورتی که زبان مادری در مدرسه به طور موثر تدریس شود، عملکرد دانش ‏آموزان دو زبانه بهتر شده و سطح سواد آموزی در آن زبان افزایش می یابد.‏
این کارشناس عنوان کرد: برای کاهش میزان از دست دادن زبان مادری، والدین باید تدابیر ‏زبانی خانگی قوی اعمال کنند تا فرصتهای زیادی برای وسعت بخشیدن به کاربرد زبان مادری ‏برای بچه ها فراهم آید.‏
وی به مواردی همچون ارتباط با زبان مادری، بازیهای گروهی، رفتن به گردشهای جمعی با هم ‏زبانان و ....اشاره کرد.‏
بی گمان زبان کردی از هیچ زبان دیگری کم ارزش تر نیست و حتی از برخی زبان های دیگر ‏در جهان شناخته تر است.‏
آموختن زبان های متعدد در صورت آموزش صحیح زبان مادری به کودکان امکان پذیر است ‏واین امکان برای آنها همیشه مهیاست اما آموختن زبان مادری پس از قالب کردن زبانی دیگر ‏کاری دشوار است.‏/س