به گزارش خبرنگار ورزشی
باشگاه خبرنگاران به طور عمده عوامل استرس زا بطور به دو بخش بیرونی یا محیطی و
درونی یا شناختی تقسیم می گردد.
عوامل محیطی می تواند
شامل و سرو صدای زیاد یا آلودگی صوتی، کار یکنواخت و مدوام و یا بطور مثال در
ورزش، رفتار تماشاچیان موافق و مخالف یا تمرینات پیوسته و سنگین و برنامه ریزی
نامتناسب تمرینی باشد.
جهت مقابله با عوامل محیطی لازمست تا حد ممکن آنها را کنترل نمود. مربیانی که فکر
می کنند با تمرینات فشرده و یکنواخت قادرند ورزشکاران خود را به سطح بالایی از
کارایی برسانند، بیشتر سبب افت نیروی جسمی و روانی در آنان خواهند بود. از این نظر
روش تمرین متناوب به عنوان بهترین روش توصیه می شود.
عوامل شناختی نیز می تواند بعنوان نمونه شامل
افکار منفی، برداشتهای غیرمنطقی و تفسیرهای نادرست نسبت به شرایط محیطی و ارزیابی
از امکانات فردی باشد. باورها و انتظارات ما بر روی عواطف و خلقیات ما اثر می
گذارند و به میزان تعیین کننده ای رفتارهای ما را تحت تأثیر قرار می دهند. باورها
و انتظارات ما از چگونگی تعبیر و تفسیرمان از رویدادهای زندگی و طرز تلقی شخصی مان
از وقایع و قابلیتهای فردی ما سرچشمه می گیرند.
یک «تفکر منفی» نسبت به خود همواره بدبینانه می اندیشد، خود را دست کم می گیرد و
نسبت به پدیده های دیگر ارزیابی معکوس دارند.
راههای مقابله با افکار
منفی
صالح مهدیزاده عضو
کمیته روانشتاسی هیئت پزشکی ورزشی استان آذربایجان شرقی در مورد راههای مقابله با
افکار منفی گفت:
1- توقف افکار منفی: وقتی افکار منفی خود را باز شناختید می توانید با خود پایی و
مراقبه ای که از این طریق بر فرایند تفکر خود می کنید، هر گاه متوجه بروز حالات
هیجانی و افکار منفی ناشی از آن شدید، بلافاصله آن افکار را متوقف کنید.
2- تجزیه و تحلیل افکار
منفی: افکار خود را ارزیابی کنید، در مقابل افکار منفی، جنبه های مثبت خود را
یادآور شوید. قبول کنید که دارید برای حریف، قدرت بیشتری قائل می شوید، قبول کنید
که حتی شکست خوردن انتهای کار نیست.
3- جایگزینی افکار مثبت: در این روش فرد در مقابل افکار منفی، زمینه های مثبت و
استعدادهای خود را جویا می شود و سعی در توجه و شکوفایی آنها می نماید.
ایده های غیرمنطقی و
موجد استرس در ورزشکاران
1- در عملکردهایم نقصی نباید وجود داشته باشد و نمای عملکرد را ضعیف بنمایاند. اگر
چنین شود، وحشتناک است.
2- اگر واقعه ای درگذشته بر زندگی ام تأثیر گذاشته، امروز نیز تأثیر خود را در
احساسات و رفتارم همچنان حفظ کرده است .
3- همیشه باید افراد غیرمنصف و غیر صمیمی را سرزنش کرد و آنها را موجدات شریر و
فاسدی پنداشت.
4- وقایع باید همیشه آنگونه پیش روند و افراد آنسان عمل کنند که ، مطابق میل من
است
ادراک
ادراک فرآیندی است که
ما از طریق آن، طرحهایی از محرکها را در محیط خود، سازمان می دهیم و تفسیر می
کنیم.
از این رو می توان گفت وقتی محسوسات و احساسهایتان برای شما مشخص می گردند و به
آنها وقوف می یابید، در واقع ادراک صورت گرفته است. به این سبب فرایند ادراک
مستلزم وجود و حضور دو عامل مهم دیگر است که عبارتند از توجه و تمرکز در هر لحظه
محرکهای مختلفی به مغز مخابره می شوند و حتی در حافظه بایگانی می شوند. اما ما
تنها به آن دسته از محرکهایی که توجه و به نوعی تمرکز داشته ایم وقوف می یابیم و
ادراکشان می کنیم.
توجه و تمرکز
قسمت اعظم استراتژی
ورزشی بر مبنای «توجه» پایه ریزی شده است.
«توجه» یک فرآیند شناختی است که بوسیله آن اطلاعات رسیده از محرکات، کشفف
سازمانبندی و هدایت می شوند.
در واقع ادراک زمانی به سهولت صورت می گیرد که شما به حس و احساسهای دریافتی خود
توجه کنید. شایان ذکر است که در ادبیات ورزشی، تمرکز و توجه یکسان انگاشته می
شوند، اما در واقع چنین نیست.
تمرکز، توان نگهداری توجه به روی محرک انتخاب شده برای زمان معینی است. به عبارتی
تمرکز ، تثبیت توجه بر موضوع مورد نظر و قدرت حفظ آن است.
عوامل مهم و موثر برفرایند توجه
1- علاقه و رغبت
2- طرح و راههای ذهنی
3- قدرت جداسازی و تمیز و تشخیص حرکات نامربوط.
عضو کمیته روانشتاسی
هیئت پزشکی ورزشی استان آذربایجان شرقی در پایان چندراهکار را توصیه می کند:
1- برای تمرکز فکر، تلاش و سعی زیادی نکنید.
2- اگر پس از چند هفته تمرین اشکال جدی در تمرکز فکر داشتید و به نوعی پرش افکار و
هجوم در شما شدت داشت ، مناسب است با یک روان شناس مشاوره کنید.
3- اگر هنگام خیره شدن به شعله شمع ، گاهی چشمهای شما سنگین شدند و یا ریزش اشک را
داشتید، می توانید برای چند لحظه به آرامی پلک ها را روی هم بگذارید و سپس به خیره
شدن ادامه دهید.
4- این را بدانید، تمرکز باید کششی خود انگیخته باشد و نه کوششی پر زحمت، تمرکز
نباید با فشار انجام شود.
5- تمرکز در کار یا بازی بدین معنی نیست که شخص همه انرژی ذهن خود را تنها به یک
عمل و یک موضوع محدود کند، این عمل سبب می شود تا میدان هوشیاری و وقوف او تنگ
شود، لذا نسبت به سایر محرکها و رویدادهای ضروری پیرامون خود بی خبر و ناآگاه شود./آق
طیبه خزاعلی
