به گزارش
سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، کُویت کشوری در منطقه خاورمیانه
است، کویت با کشورهای عراق و عربستان
سعودی دارای مرزهای خاکی و با ایران از طریق خلیج فارس
دارای مرزهای آبی است. پایتخت آن، شهر کویت میباشد.
پرچم کویتپرچم کویت برای اولین بار در ۱۹۶۱ به رسمیت شناخته شد.به عنوان پرچم
غیر نظامی و پرچم
استان و نشان ملی شناخته
میشود و همچنین دارای تناسب ۱:۲ میباشد.پرچم كويت
تاریخچه
تاریخ بنای کویت به شیخ برّاک
بن غریر آلحمید، شیخ قبیلهٔ بنی
خالد و حاکم امارت احساء میرسد که در اواخر سال
۱۱۱۰ هجری قلعهای را با نام کوت برای ذخیرهٔ آذوقه و همچنین انبار کردن اسلحه بنا
کرد که بعدها نام کویت از آن گرفته شد و سپس این شهر در عهد شیخ سعدون
بن محمد آلحمید به خاندان آل صباح
بخشیده میشود.
برج آزادی در کویت بازرگانی
کویت در قدیم بیشتر بدست ایرانیان به ویژه مردم فارس و خوزستان انجام میشد. در
آغاز رشد شهر، چند صد خانوار بهبهانی نیز از هر صنف در
این بندر ساکن شدند.
تاریخ معاصر
در 1760 خاندان صباح اين امير نشين را ايجاد كرد كه تا امروز دوام داشته است ، هر
چند كويت از 1899 تا 1961 تحت الحمايه بريتانيا بود . در 1938 نفت كشف شد و از
1946 به طور تجاري توليد گرديد .
در 1961 عراق قصد تسخير كويت را داشت ، ولي اعزام
سربازان بريتانيايي به خليج فارس مانع تهاجم عراق شد . در 2 اوت 1990، عراق – به
رغم به رسميت شناختن استقلال اين امير نشين در 1963 – به كويت حمله كرد .
در 8 اوت
، صدام حسين ، رئيس جمهور عراق ، اعلام كرد كه كويت استان نوزدهم عراق است . عراق
علي رغم درخواستهاي مركرر سازمان ملل متحد از عقب نشيني امتناع كرد و در 16
ژانويهي 1991 جنگ براي بيرون راندن نيروهاي عراقي از كويت – جنگ دوم خليج فارس-
آغاز گشت، در 24 فوريه ، نيروهاي ائتلافي براي آزاد سازي كويت از سلطه عراق وارد
خاك اين امير نشين شدند . كويت ، در نبردي كه طي آن نيروهاي عراقي تارو مار شدند ،
ظرف 100 ساعت آزاد گشت .
آشكار شد كه اين كشور را نيروهاي اشغال گر عراقي ويران
كرده اند . پس از آزاد سازي كويت ، فشار براي اصلاحات قانون اساسي فزوني يافت، و
قانون اساسي ، كه از 1968 به حالت تعليق درآمده بود ، در 1992 دوباره برقرار شد .
طي 1991 و 1992 تعداد زيادي از كارگران فلسطيني – كه گمان مي رفت طرفدار عراق باشند
– از كويت اخراج شدند .
اطلاعات
جغرافیایی
موقعیت جغرافیایی: ۲۹ ۳۰ شمالی و ۴۵ ۴۵ شرقی
مساحت: ۱۷،۸۱۸ کیلومتر مربع
خط ساحلی: ۴۶۲ کیلومتر
ارتفاع: کمینه - ۰ متر (همسطح با خلیج فارس) | بیشینه - ۳۰۶ متر (منطقهای صحرایی)
منابع طبیعی: نفت، ماهی و میگو، گاز طبیعی
آّب و هوا: تابستان بسیار گرم و زمستان نسبتاً سرد، اختلاف بسیار زیاد درجه حرارت
شب و روز
اطلاعات
جمعیتی
جمعیت: ۳٬۳۹۹٬۶۳۷ (غیر کویتی)
ضریب افزایش جمعیت: ۳٫۳۶٪
جنس: ۱٫۵۲ مرد به ازای هر یک زن
ملیت: ۴۳٪ کویتی، ۳۱٪ دیگر عربها، ۱۱٪ کرد ، ۸٪ جنوب آسیایی، ۴٪ ایرانی ، و ۳ درصد
از دیگر ملیتها
مذهب: ۸۵٪ مسلمان (۷۰٪ سنی و ۳۰٪ شیعی)، ۱۵٪ دیگر ادیان (مسیحی، هندو،و...)
زبان: ۱- عربی (زبان رسمی) ۲- انگلیسی(زبان بازرگانی)
حکومت
نام قراردادی طولانی: دولت کویت (دولة الکویت - state of Kuwayt)
نام قراردادی کوتاه: کویت (الکویت - al Kuwait)
نوع حکومت: شیخ نشین (پادشاهی مشروطه)
مرکز (پایتخت): کویت
ساختار حكومتي
از اوايل قره هجدهم، خانواده هاي مهم "آل صباح” و آل خليفه” و آل جلاهم” پس از كوچ
هاي متعدد سرانجام در كويت اقامت گزيدند. اغلب منابع، استقرار ابن قبايل در كويت را
، بنا به دلايل اقتصادي و سياسي بين سال هاي 1713-1672م مي دانند.
سه خانوادة مهم
مهاجر كويت در سال هاي 1756-1716م بر سر ادارة امور كشور، بوسيله اتحاد سه گانة
مشترك ، توافق كردند كه نقش هر خانواده مكمل نقش خانوادة ديگر باشد. آل صباحبه
اعمال قدرت سياسي پرداختند. تجارت زميني (روي خشكي ) به "آل خليفه” واگذار شد و
"آل جلاهمه” سرگرم تجارت دريايي، غواصي و دريا نوردي شدند.در سال 1756م اين اتحاد
از هم گسست و مردم كويت طبق سنت هاي قبيله اي، صباح بم جابر (رئيس خانواده الصباح)
را به عنوان امير برگزيدند و از همان موقع قدرت سياسي در اين خاندان ماندگار شد.
از
آن زمان تا حكومت كنوني "جابر الاحمد الجابر الصباح” (كه در 31/12/1977م. به قدرت
رسيدند) سيزده حاكم پي درپي بر مسند قدرت تكيه زده اند. نخستين تماس واقعي بين
كويت و انگلستان در سال 1775م هنگامي كه تجارت هند شرقي به جاي بصره به كويت منتقل
گرديد روي داد . مهاجرت اين قبايل و خانواده ها و انتقال تجارت به كويت ، اين سر
زمين را به شهر پر جنب و جوش و بندگاههاي تجاري و ايستگاه تردد بين شرق و غرب
مبدل ساخت. در سال 1885، به دليل اينكه شيخ نشين كويت در معرض تهديد عثماني ها
قرارگرفت ، خاندان صباح با حايت انگلستان ، جدايي كويت ار عثماني ، اعلام كرد.
در
زمان حكومت " شيخ مبارك” فرزند صباح دوم – پنجمين شيخ كويت – كه در تاريخ اين كشور
به نام " مبارك الكبير” معروف شده است، نظام حكومت اين سر زمين شكل تازه اي به خود
گرفت؛ زيرا وي حكومت را در تيرة دو فرزند خود موروثي كرد. در زمان حكومت همين شيخ ،
معاهدة 23 ژانويه 1899م مبني بر حمايت انگلستان از كويت بين دو كشور منعقد گردي و
بدينسان كويت به صورت تحت الحمايه بريتانيا درآمد اين معاهده حاوي چند موضوع اساسي
از جمله؛ "ممنوعيت واگذاري سرزمين” و" ممنوعيت برقراري ارتباط كويت و كشوهاي خارجي”
بود. در سال 1961م در دوران حكومت "عبدالله سالم” مشور مويت كه به موجب معاهدة
1899م به صورت تحت الحمايه انگليس در آمده بود ، به كسب استقلال نائل آمد. پس از
"شيخ عبدالله السالم الصباح” كه مورد علاقه و احترام ملت كويت بود و تا سال 1965م
زمام امور را در دست داشت، برادرش " شيخ صباح السالم الصباح” به حكومت رسيد. اين
شيخ نيز در 31 دسامبر 1977م فوت كرد و "شيخ جابر الاحمد الجابر الصباح” حاكم كنوني
زمام امور را بدست گرفت. كويت پس از استقلال به عضويت اتحادية عرب درآ,د و به دنبال
آن، بخاطر مسائل مرزي با عراق ، مشكلاتي بروز كرد كه براساس تقاضاي امير كويت
سربازان انگليس در مرزهاي دو كشور مستقر شدند.
اتحادية عرب در ژوئيه همان سال تصميم
گرفت نيروهاي مخصوص خود را جايگزين قواي انگليس در ا" منطقه نمايد كه شامل سربازان
اردني ، عربستاني، سوداني و اماراتي ميشد. اجراي اين تصميم در سال 1961م با ورود
نيروهاي جمهوري متحدة عرب آغاز و تا فوريه 1963م ادامه داشت كه در همين زمان
نيروهاي انگليسي خاك كويت را ترك كردند. كويت در 14 مه 1962ك به عنوان صد و
يازدهمين كشور جهان به عضويت سازمان ملل درآمد. در دسامبر 1961م اولين انتخابات در
كويت منجر به تشكيل مجلس مؤسسان شد، كه وظيفه بررسي و تصويب قانون اساسي را داشتند.
مجلس ملي كويت نيز با 50 عضو در ژوئيه 1963م تشكيل و "شيخ سالم الصباح” به نخست
وزيري كويت منصوب گرديد. دولت عراق نيز در اكتبر 1963م، اين كشور را به عنوان يك
كشور مستقل به رسميت شناخت. در جمگ بين اسرائيل و مصر در ژوئن 1967 م اين كشور
همانند ساير كشورهاي عربي به اسرائيل اعلان جنگ داد و نفت كشورهاي هم پيمان امريكا
و انگلستان را قطع كرد. از سال 1980 م پس از حمله نظامي عراق به ايران اين كشور
ميلياردها دلار وام و كمك هاي مالي ديگر در اختيار رژيم بعثي عراق قرار داد.
امير
نشين كويت تا پيش از حمله عراق در تاريخ اوت 1990م نام مراوريد خليج فارس را به خود
اختصاص داده بود پس از نزديك به 7ماه اشغال و غارت توسط بعثي عراق ، به يك سرزمين
منهدم شده و فاقد امكانات لازم براي پذيرفتن جمعيت پيشين آن تبديل شد.
قانون اساسي
به دنبال استقلال اين كشور ، حاكم وقت فرمان تشكيل مجلس مؤسسان را به منظور تدوين و
بررسي قانون اساسي صادر كرد. مجلس مؤسسان كه با رأي عموم افراد تشكيل شده بود، در
20 ژوئيه 1962ك آغاز به كار كرد وپس از 24 جلسه متن نهايي قانون اساسي را به تصويب
رسانيد. قانون اساسي اين كشور شامل مقدمة كوتاه، پنج باب ، 173 اصل و تفسيري بر
بعضي اصول آن ميباشد. موضوعات مندرج در پنج باب قانون اساسي بشرح زير است:
1- نوع
حكومت
2- اساس جامعة كويت
3- حقوق و وضايف عمومي
4- قواي سه گانه
5- قوانين
عمومي و قوانين موقت.
در باب اول كويت دولتي عرب، مستقل و داراي حاكميت و به صورت بخشي از امت عرب معرفي
شده است. درين رسمي كشور ، اسلام و زبان رسمي آن عربي است. حكومت در اين كشور در
خاندان مبارك الصباح موروثي است و وليعهد نيز بايد ظرف يكسال پس از تعيين امير با
پيشنهاد وي و تصويب مجلس ملي از ميان افراد ذيصلاح همين خاندان، انتخاب گردد.
در
اين قانون اساي امير ، فرماندة كل قوا است و حق اعلان جنگ تدافعي را دارد. امير
همچنين حق انحلال مجلس را داشته و طي فرماني علل انجحلال را تشريح مي نمايد، اما حق
ندارد مجلس را بار ديگر به همان علت منحل سازد. در باب دوم ، اصول ازادي هاي فردي و
اجتماعي و مسئوليت دولت در قبال مردم، وظيفه مردم نسبت به دولت، مورد توجه قرار
گرفته است.
در قانون اساسي كويت ، تعيين وزراء از ميان نمايندگان مجاز است و
وزارايي كه عضو مجلس امت (پارمان ) نيستند پس از انتخاب، به عضويت مجلس در ,ي آيند
و داراي حق رأي مي باشند. در قانون اساسي كويت آمده است كه شمار وزراي كابينه،
هيچگاه نبايد از يك سوم شمار نمايندگان مجلس ملي كه 50 عضو دارد، تجاوز كند.
قواي سه گانه
قوه مجريه
به موجب قانون اساسي كويت ، حكومت در خاندان آل صباح موروثي بوده و حكومت مركب از
قواي مقننه، قضائيه و مجريه مي باشد كه از يكديگر تفكيك شدهاند. يك شوراي مشورتي
، امير كويت را در امور مملكتي ياري ميكند، همچنين فعاليت هاي حكوكت نيز طبق قانون
اساسي توسط مجلس كويت كنترل ميشود.
امير كويت، اختيارات متعددي دارد كه پاره اي
از آنها برگرفته از قانون اساسي است و پارهاي ديگر ، ريشه هاي عرفي دارد. علاوه بر
رياست كشور ، او رئيس قوه مجريه و فرماندهي كل نيروهاي مسلح را برعهده دارد و احكام
قضائي به نام وي صادر ميگردد. قانون اساسي كويت در 25 ماده (ماده 54 تا 78) درباره
نقش رئيس كشور (امير) سخن گفته است.
امير اختيارات اجرايي خود رابوسيله نخست وزير و
وزراء اعمال مينمايد. امير پس از مشورت با شخصيت هاي بلند پايه (رئيس مجلس امت و
ديگران) بدون دخالت مستقيم مجلس امت، نخست وزير را طي فرماني انتخاب مينمايد. نخست
وزير تعيين شده، اعضاي كابينه رامعرفي مي كند.و امير فرمان تشكيل كابينه را صادر
مينمايد. كابينه از 15وزير در19وزارتخانه گوناگون تشكيل ميشود، به اين معنا كه
برخي وزراء ، متصدي بيش از يك وزارتخانه ميشوند.
شوراي وزيران حلفه ارتباطي رئيس
كشور ومجلس (پارلمان) است. مذاكرات شورا محرمانه است و زرح هاي آن با حضور اعضاء و
موافقت اكثريت حاضران تصويب ميشود. و در صورتيكه آراء گروه موافق ومخالف مساوي
باشد، گروهي كه نخست وزير در آن قرار دارد،رجحان مييابد.
قوه مقننه
كويت داراي يك مجلس امت است كه داراي پنجاه عضو ميباشد اين اعضاء با رأي مردم
انتخاب ميشوند. كليه افراد ذكور كويتي كه در اين كشور متولد شده و به سن 21سالگي
رسيده باشند. به استثناي نظاميان و افراد پليس حق رأي دارند. نامزد هاي مجلس بايستي
حداقل سي سال داشته باشند و از سواد خواندن و نوشتن به زبان عربي نيز برخورد باشند.
هر دوره نمايندگي چهار سال بوده و مجلس اين كشور پس از تعطيلات سالانه ، بطور رسمي
در دهة آخر اكتبر، با سخنراني امير كويت افتتاح ميشود.
كميسيونهاي مجلس
كميسيون هاي دائمي مجلس امت كويت عبارتند از :
امور عرضحال و شكايت نامه ها
امور داخلي و دفاعي
امور مالي و اقتصادي
امور قانونگذاري و حقوقي
آموزش و پرورش، فرهنگ و ارشاد
امور بهداشتي ، اجتماعي و كار
امور خارجي
تأسيسات عمومي
دفاع از حقوق بشر
اموال عمومي
علاوه بر كميسيون هاي دائمي فوق ، اين مجلس در دورة عفتم كمسيون هاي موقت ذيل را
نيز تشكيل داده است: پاسخ به سخراني امير، تهيه پاسخ به برنامة دولت،امور محيط
زيست، بررسي طرح مسكن ، گروگانها – مفقود الاثرها و سرپرستي خانواده هاي شهدا،
امور كشاورزي ، شيلات و دامپروري.
مدت تشكيل كميسيون هاي موقت، از سوي مجلس مشخص ميشود و ميتوان اين مدت را تمديد
كرد اين كمسيون ها پس از ارائه گزارش نهايي كار در خصوص موضوع مورد نظر، منحل
ميشوند.
قوه قضائيه
تا قبل از تنظيم قانون شماره 19 قضايي در سال 1959م . با وجود "محكمة كويت” ،
قانوني براي تنظيم امر قضاوت در اين كشور موجود نبود. مهمترين مراجع قضايي در دورة
واقع ميان سال 1948 م تا سال 1959ك (دوران سازماندهي جديد قضا) عبارت است از:
محاكم دادگاه ها، شامل:
محكمه عالي ، به رياست رئيس محاكم.
محكمة شرعي، به رياست قاضي شرع. داراي بخش هاي : "محكمة شرعي”،"محكمة احوال شخصي”،
"محكمهاي ( از دو قاضي مذهب جعفري) جهت رسيدگي به مسايل احوال شخصي مسلمانان مذهب
جعفري
كميته هاي تحكيم داوري:
كميته تجار؛ جهت رسيدگي به منازعات و دعاوي ميان تجار
كميته موقت؛ براي رسيدگي به منازعات و دعاوي اصناف
انواع دادگاه
با صدور قانون اساسي كويت در 11 نوامبر 1962م، نظام قضايي داراي احكام ويژهاي
گرديد كه استقلال آن را از ساير قوا تضمين كرد. در سال 1990م قانون جديد (شماره
23)، امور قضات و دادگاهها را سامان بخشيد و وظايف هر يك را مشخص نمود . اين قانون
تعدادي از دادگاهها را كه قبلاً در قانون سابق موجود نبودرا به شرح زير اضافه
نمود:
دادگاه تميز
دادگاه عالي استيناف
دادگاه قانون اساسي
دادگاه نظامي
دادگاه عرفي
دادگاه امنيت كشور
بطور كلي منابع نظام قضايي كويت ، استنادات حقوقي خود را از عرف و شريعت اسلامي
گرفته است.
احزاب سياسي
مي توان گفت كه در ميان كشورهاي عربي خليج فارس ، مردم كويت از آگاهي و رشد سياسي و
مذهبي بيشتري نسبت به ساير ملت ها برخوردارند. آزادي نسبي مطبوعات، گوناگوني آن و
وجود مجلس، در رشد ابن آگاهي مؤثر بوده اند. پس از آزادسازي كويت شش گروه سياسي
مخالفت دولت توانستند در انتخابات دور هفتم مجلس حضور پيدا كنند كه از اين شش گروه
، چهار گروه را، گروههايي با گرايشات اسلامي تشكيل ميدادند.
الف) فعاليت احزاب سياسي ، هفت گروه سياسي نه چندان منسجم، از سني، سيعي، مدعيان
مردم سالاري ، آزاد منش و چپ گرا، در صحنه سياسي كويت وجود دارند. به طور كلي احزاب
و گروههاي سياسي علني و پنهان به دو دسته اسلام گرايان است و ليبرال ها بين 10 تا
15 كرسي را در اختيار دارند. اسلاميون خواستار روشن شدن حدود معاملات بانكي و رعايت
شئونات اسلامي در كشور و ادارات ميباشند، در حاليكه ليبرال ها بازگشت به اسلام را
تناقض آزادي فردي و انتخاب ميدانند.
ویژگیهای
مهم اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کویت
امیرنشین کویت با مساحت ۸۱۸/۱۷ کیلومترمربع و جمعیت حدوداً دو میلیون نفر در شمال
شبه جزیره عربستان و شمال غربی خلیج فارس بین ۸ و ۳۰ درجه عرض جغرافیایی و ۴۶و۴۸
درجه طول شرقی قرار گرفته و از شمال به عراق، از جنوب به عربستان سعودی و از شرق به
خلیج فارس محدود میباشد. کویت سرزمینی است مسطح و بیابانی که سطح آن پوشیده از
ماسهاست و عوارض طبیعی چون کوهها و رودها در آن وجود ندارد. از آنجا که فعالیتهای
سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و غیره پیرامون شهر (کویت) میچرخد، از نظر مساحت و جمعیت
میتوان مفهوم دولت - شهر را بر کویت اطلاق کرد. این کشور در کرانههای خلیج فارس
دارای جزایر متعددی است که مهمترین و بزرگترین آنها عبارتند از: بوبیان، فیلکه،
وریه، مسکان، عوهه، امالنمل، قاروره، امالمرادم و کبر. کویت به لحاظ وضعیت
جغرافیایی همواره مرکز مهمی برای کشتیرانی و فعالیتهای دریایی بودهاست.
بنادر
مهم کویت عبارتند از:
الف) بندر الاحمدی: بندر الاحمدی بزرگترین بندر نفتی کویت است که دارای چهار
لنگرگاه است. اسکله شمالی بندر الاحمدی میتواند هم برای صادرات نفت خام و هم
محصولات پالایش شده مورد استفاده قرار گیرد.
ب) بندر شعیبه: دومین بندر بزرگ کویت، شعیبهاست. دارای لنگرگاههای ویژه کالاهای
تجاری، کانتینر و لنگرگاه مخصوص محصولات نفتی است که توسط شرکت ملی نفت کویت اداره
میگردد.
ج) بندر شویخ: این بندر قدیمی ترین بندر تجاری کویت است که میتواند کشتیهای مختلف
با آبخور ۵/۷ متر را در هر زمان و با آبخور ۵/۹ متر را فقط در وضعیت حداکثر مد آب
بپذیرد.
د) بندر الزور: بندر الزور (میناء المسعود) چهارمین بندر نفتی کویت است که صادرات
نفت منطقه بیطرف یا مقسومه را انجام میدهد.
ح) بندر دوحه: بندری کوچک است که در سال ۱۹۸۱ برای قایقها و لنجهای باری ساحلی که
بین کشورهای منطقه خلیج فارس کالاهای سبک جابجا مینمودند، ساخته شد. عمق آب در آن
به ۳/۴ متر میرسد.
ج) بندر عبدالله: بندر عبدالله در سال ۱۹۵۴ جهت صادرات محصولات نفتی پالایشگاه
میناء عبدالله بنا شد که دارای دو اسکله در عمق دو مایلی ساحل است.
جمعیت
طبق آخرین سرشماری بعمل آمده در ژوئیه ۲۰۰۱ جمعیت کویت در مجموع ۲،۲۵۴،۹۵۴ نفر
بودهاست. از این شمار ۷۷۰۱۸۰ نفر یعنی۳۹ درصد کویتی و ۱۲۲۰۹۳۵ نفر معادل ۶۳ درصد
غیر کویتی و افراد فاقد تابعیت (بدون) میباشند. در مورد مناطق مسکونی، در حقیقت ۵
منطقه بیشتر در کویت وجود ندارد و بهمین دلیل در تقسیمات کشوری نیز پنج منطقه
بنامهای العاصمه (پایتخت)، حولی، الاحمدی، الجهراء و الفروانیه بنام ۵ استان
نامگذاری شدهاست. بیشترین جمعیت مربوط به استان حولی و کمترین جمعیت در استان
الجهراء مقیم میباشند.
جمعیت غیرکویتیها مقیم این کشور نیز بیشتر در استان (حولی) ساکن میباشند. مردم
کویت از نژادسفید و از تیره آریایی و سامی بوده و در میان آنها سایر نژادهای عرب
مانند عدنانیها (نخستین گروه مهاجر از نجد به این سرزمین در جمع قبیلة عنره
بودهاند) و قحطانیها نیز یافت میشود.
خط و
زبان
خط وزبان رسمی در کویت عربی است. علاوه بر این زبان انگلیسی به دلیل سابقة حضور
انگلیسیها در این کشور و همچنین حضور آمریکا در حال حاضر به عنوان زبان دوم از
اهمیت ویژه ا ی برخوردار میباشد.
دین
رسمی
در سرزمین کویت اسلام دین رایج و رسمی بوده و تقریباً همة مردم این کشور مسلمانند و
به استثنای ۳۰ درصد جمعیت شیعه، بقیه پیرو مذهب تسنن میباشند که اکثراً مالکی
میباشند. علاوه بر این حدود ۴ درصد مسیحی، از پیروان سایر ادیان نیز شمار اندکی در
کویت زندگی میکنند. در نص ماده دوم قانون اساسی کویت آمدهاست: دین رسمی کشور
اسلام است، و شریعت اسلامی منبع اصلی برای قانونگذاری است. بطور کلی حکومت کویت سعی
در اجرای احکام اسلامی دارد و شئونات اسلامی در کویت بیش از دیگر کشورهای منطقه
رعایت میشود و علاوه بر فعالیتهای دولتی، مراکز اسلامی مردمی نیز در این کشور فعال
میباشند.
رسانههای
عمومی
۱-(الرأی العام): این روزنامه به زبان عربی و در ۱۶ صفحه چاپ میشود. الرأی العام
تا حدود زیادی منعکس کننده نظرات دولت کویت است و در افکار عمومی نسبتاً تأثیر
دارد.
۲- (السیاسه): تیراژ آن ۷۰۰۰۰ هزار نسخه و دارای دفاتر نمایندگی دائمی در امان
(اردن)، ریاض و قاهرهاست و نسخههای آن به اغلب کشورهای عربی ارسال میگردد.
۳- (الانباء): این روزنامه با تیراژی در حدود ۶۵ هزار نسخه در روز به زبان عربی چاپ
و منتشر میشود و تا حدودی منعکس کننده نظرات مقامات رسمی کویت بوده و نفوذ دولت در
آن زیاد است و نسبتاً در افکار عمومی تأثیر دارد.
۴- (الوطن) : روزنامه الوطن با تیراژ ۶۵ تا ۷۵ هزار نسخه به زبان عربی منتشر میشود.
این نشریه نسبت به دیگر روزنامهها از استقلال نسبی برخوردار است و نزد افکار عمومی
بویژه دانشجویان و روشنفکران مورد توجهاست.
۵- (القبس): این روزنامه با تیراژی حدود ۷۰۰۰۰ نسخه از سوی مؤسسه مطبوعاتی القبس
به زبان عربی منتشر میشود. علاوه براغلب کشورهای عربی در برخی کشورهای اروپایی نیز
توزیع میگردد. از روزنامههای خبرساز کویت بوده و بخاطر تماس با مدیران ادارات و
ارگانهای دولتی اخبار محلی را منتشر میکند و از نفوذ خوبی در افکار عمومی برخوردار
است. رادیوکویت از سال ۱۹۵۱ فعالیت خود را آغاز نمود و قبل از اشغال این کشور از
سوی رژیم عراق، با چهار فرستنده برنامههای خود را به زبانهای عربی، انگلیسی،
فرانسه و فارسی پخش میکرد. در کویت فرستنده رادیویی با تلویزیون خصوصی وجود ندارد
و این رسانه گروهی در کنترل کامل دولت است. تلویزیون کویت در حال حاضر با ۴ کانال
فعالیت میکند. یک کانال به زبان عربی، کانال دوم به زبان انگلیسی و کانال سوم و
چهارم مختص پخش گزارشهای ورزشی و فیلمهای سینمایی است.
اوضاع
اقتصادی
جنگ دوم خلیج فارس و اشغال کویت در سال ۱۹۹۰ ضربه مهلکی را بر اقتصاد کویت وارد
ساخت و بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از ذخایر خارجی و سرمایه گذاریهای این کشور را
برباد داد. مجموع خسارات وارده به کویت در نتیجه اشغال آن از سوی عراق بیش از
۴۴/۱۰۹ میلیارد دلار برآورد شدهاست. پس از جنگ خلیج فارس نیز ساختار اقتصاد کویت
تغییری نیافت. تولید ناخالص داخلی کشور پس از یک افول ناشی از اشغال تا سال ۱۹۹۳
روبه افزایش نهاد. کویت اقتصادی کوچک و محدود، ولی باز دارد که به شدت به صدور نفت
خام وابستهاست. فروش نفت خام ۹۰ درصد تولید ناخالص داخلی و ۷۵ درصد بودجه دولت را
شامل میشود.
بحران جهانی نفت در اواخر سال ۱۹۹۸ و اوایل سال ۱۹۹۹ موجب شد تا بودجه این کشور از
۵/۵ میلیارد دلار به ۳ میلیارد دلارکاهش یابد وهمین امر مشکلات گستردهای را برای
اقتصاد کویت فراهم آورد. البته حجم زیاد ی از مشکلات اقتصادی کویت در ۱۰ سال گذشته
مربوط به اثار تخریبی حمله عراق به تاسیسات نفتی این کشور در سال ۱۹۹۰ است. تامین
بودجه بازسازی شهرها و واحدهای اقتصادی از یکسو و هزینه اعزام نیروهای نظامی آمریکا
برای دفاع از کویت در مقابل تهدیدات جاه طلبانه عراق موجب شدهاست که دولت کویت در
سالهای اخیر به فکر جذب سرمایههای خارجی در کشور باشد. کویت با توجه به جمعیت کم
و تولید ناخالص ملی نسبتاً بالا، از درآمد سرانه خوبی برخوردار است. متوسط درآمد
سرانه مردم کویت که در سال ۱۹۹۹ حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ دلار بود، در سال ۲۰۰۰ به حدود
۱۴ هزار دلار رسید. در این کشور کمتر کسی زیر خط فقر زندگی میکند و اغلب
خانوادهها از زندگی نسبتاً مرفهی برخوردارند. تمایل به تجملات و تشریفات که به
صورت یک خرده فرهنگ در خانوادههای کویتی نمود یافتهاست، برگرفته از همین رفاه
نسبی اجتماعی است. نرخ تورم اقتصادی در کویت کمتر از ۲ درصد برآورد میشود که نرخ
معقولی است (این نرخ در سال ۱۹۹۷ حدود ۷/۸% درصد بود). کویت یک میلیون نفر نیروی
کار دارد که اغلب آنها مهاجران کشورهای اطراف هستند.۵۰ درصداز نیروی کار کویت در
بخشهای دولتی و خدمات اجتماعی،۴۰ درصد در بخش خدمات و ۱۰ درصد در بخش صنعت و
کشاورزی شاغلند. کویت خریدار خوبی برای مواد غذایی، مصالح ساختمانی، سبزیجات و
پوشاک کشورهای اطراف است. واحد رسمی پول کویت دینار است که خود به یکهزار فلس تقسیم
میشود. هر دلار امریکا در حال حاضربا 0.28073دینار کویت برابری میکند(18 دسامبر
2011) شهر کویت به لحاظ هزینههای بالای زندگی در آن، یکی از ۲۰ شهر گران جهان است
پس از سال ۱۹۹۱ مشکلات اقتصادی پیشین کویت با پیامدهای زیانبار و سنگین جنگ دوم
خلیج فارس گره خورد و نیاز مبرم به تحول در ساختار اقتصادی این کشور گردید. دولت
کویت برای پیمودن این راه و حل مشکلات بنیادی اقتصادی خود از مشورتهای بانک جهانی و
صندوق بینالمللی پول کمک گرفت.
درسال ۱۹۹۳ هیئتهای کارشناسی این دو سازمان از کویت بازدید کردند و اجرای یک برنامة
اصلاحات اقتصادی را توصیه نمودند که محورهای عمده آن عبارت است از: ۱- خصوصی سازی
۲- حذف یارانهها (سوبسید) و خدمات رایگان، افزایش مالیاتها کویت در کشورهای
اروپایی و آمریکایی و آسیایی به صورت مستقیم و غیرمستقیم سرمایه گذاری کردهاست.
عمده ترین این سرمایه گذاریها در هفت کشور صنعتی دنیا میباشد. تراز پرداختهای
تجاری کویت در سالهای ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ به ترتیب۱/۷ میلیارد دلار و ۶۴۱ میلیون دلار بود.
همچنین، تراز حساب جاری این کشور در سالهای فوق به ترتیب به ۹/۷ میلیارد و۹/۲
میلیارد دلار رسید. نفت خام، مواد پتروشیمی، فراوردههای غذایی، فلزات ساختمانی و
نمک، عمده محصولات صنعتی ومعدنی کویت را تشکیل میدهند. کویت همچنین توان تولید ۲۷
میلیارد کیلو وات ساعت انرژی الکتریکی دارد که تماماً توسط نیروگاههای حرارتی
تامین میشود و به مصرف واحدهای داخلی میرسد. کویت کشاورزی چندان مطرحی ندارد و
فعالیتهای شیلاتی آن محدود به صید ماهی و میگو میشود. حجم صادرات سالانه این کشور
به ۵/۱۳ میلیارد دلارو میزان واردات آن به ۱/۸ میلیارد دلار میرسدآمریکا، ژاپن،
کره جنوبی، هند، سنگاپور، انگلیس، آلمان وایتالیا بزرگترین شرکای تجاری کویت هستند.
بخشهای
مختلف اقتصادی
نفت
کویت با وجود وسعت کم یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده نفت جهان است. عایدات
نفتی مهمترین مؤلفه درآمدهای دولت کویت بشمار میرود. ذخایر نفتی این کشور ۷۰
میلیارد بشکه تخمین زده میشود که بیش از سه برابر ذخایر نفتی ایالات متحده آمریکا
و ۱۰ درصد از کل ذخایر نفتی جهان است. تولید نفت کویت طی سال ۱۹۹۴ در سطح ۲ میلیون
بشکه در روز (شامل نفت استخراج شده از منطقه بی طرف) قرار داشت. در خرداد ماه ۱۳۷۳
با بازسازی و راه اندازی کامل سومین واحد تقطیر پالایشگاه الاحمدی توان پالایش نفت
کویت به ۸۰۰ هزار بشکه در روز رسید که از این مقدار حدود ۱۲۰ هزار بشکه به مصرف
داخلی و روزانه ۷۰۰ هزار بشکه آن صادر شد. میزان تولید ناخالص داخلی کویت در سال
۱۹۹۹ به خاطر کاهش قیمت جهانی نفت به مرز ۸/۲۵ میلیارد دلار رسیده بود، در سال ۲۰۰۰
با روند افزایش نرخ نفت در بازارهای بینالمللی به بیش از ۲۹ میلیارد دلار رسید.
دو فروند جنگنده اف-۱۶
فایتینگ فالکن و سه فروند جنگنده اف-۱۵ ایگل
متعلق به نیروی
هوایی آمریکا در حال پرواز بر فراز چاههای نفت به آتش کشیدهشده کویت در جریان
جنگ
خلیج فارس در سال ۱۹۹۱
میلادی. خاموشکردن کامل حدود ۸۰۰ حلقه چاه نفت به آتش کشیدهشده کویت، تا ۸ ماه پس
از پایان جنگ به طول انجامید، اما اثرات زیستمحیطی
آن تا سالها گریبانگیر آن کشور بود.
از
سوی دیگر، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی کویت هم اکنون بین ۵/۲ تا ۳ درصد برآورد
میشود (این نرخ درسال ۱۹۹۹حدود ۱/۱ درصد بود) طی سالهای گذشته با بهره برداری از
سه حلقه چاه جدید در منطقه مرزی (الرتقه) جمع چاههای در دست بهره برداری در این
منطقه را به ۱۱ حلقه رساند. چاههای منطقه (الرتقه) مورد ادعای دولت عراق است و به
موجب علامت گذاری جدید مرزی در طرف کویت واقع شدهاست. اجلاس وزرای نفت کشورهای
صادرکننده نفت (اوپک) در ژانویه ۲۰۰۱ سقف تولید نفت کویت را درحد ۲ میلیون و ۲۱
هزار بشکه در روز تعین کرد.
گاز
همپای رشد صنعت نفت در کویت، این کشور اقداماتی را نیز برای استخراج و بهره برداری
از منابع گاز طبیعی (بوتان، پروپان، نپتان) آغاز کرد. منابع گاز در اطراف بندر
الاحمدی و شعیبه ذخیره و سپس توسط سوپر تانکرهای ویژه حمل گاز به کشورهای مصرف
کننده از جمله ژاپن و سایر کشورهای غربی صادر میگردد. تولید و استخراج گاز در کویت
روند رو به رشدی را نشان میدهد هر چند که در آن نوساناتی نیز دیده میشود.
کشاورزی
کویت با قرارگرفتن در عرض جغرافیایی ۳۰ درجه شمالی و در حاشیه بیابانهای خشک و
سوزان شبه جزیره عربستان یک کشور با آب و هوای خشک بیابانی و فاقد هرگونه آب جاری
است. فقدان آبهای سطحی مناسب برای کشت، نامساعد بودن و هوای گرم و بیابانی کویت را
از لحاظ کشاورزی سرزمین بسیار فقیری ساختهاست. زمینهای قابل کشت کویت تنها مساحتی
حدود ۱/۱% از خاک این کشور یعنی کمتر از ۲۰۰ کیلومترمربع و مراتع آن نیز فصلی است.
به همین دلیل بخش کشاورزی و دامداری در کویت کم اهمیت و ناچیز است. کشاورزی در واقع
اساس و پایه معیشتی مردم کویت نیست و ساختار اقتصادی این کشور به آن وابستگی ندارد.
هرچند کویت بخاطر نداشتن آب جاری وخاک مناسب کشاورزی یک کشور کشاورزی محسوب
نمیشود، ولی از سال ۱۹۵۳ کشاورزی در کویت مورد توجه قرار گرفت. در دهه ۱۹۷۰ با اوج
گیری درآمد نفت کویت و اختصاص مبالغ بیشتر برای یارانه بخش کشاورزی، چند شرکت
کشاورزی در کویت بوجود آمدند که با استفاده از منابع آب زیرزمینی و اصلاح خاک
کشتزارهای نسبتاً بزرگی را در مناطق الصلیبیه، الوفره و العبدلی ایجاد نمودند. کل
مساحت کویت ۱۷۸۱۸ کیلومتر مربع است و همانطور که گفته شد کمتر از ۲۰۰ کیلومتر مربع
یعنی ۱۲/۱% آنرا زمینهای مناسب برای کشاورزی تشکیل میدهند.
تقریباً ۴۲ کیلومتر مربع از این زمینها بصورت نخلستان یا کشتزار در دست بهره برداری
است و باقیمانده آن به لحاظ نبود آب، لم یزرع باقیماندهاست. کشتزارها و زمینهای
قابل کشت کویت پراکنده بوده و سه ناحیه الجهراء، العبدلی و الوفره مهمترین و
وسیعترین واحدهای کشاورزی کویت هستند که به عنوان مراکز کشاورزی کویت شهرت
یافتهاند. در این نواحی گندم، جو، چند نوع حبوبات و برخی از انواع سبزی و صیفی جات
کشت میشود. علیرغم محدودیتهای کشاورزی در کویت چند قلم از فراوردههای کشاورزی و
دامی میتوانند پاسخگوی نیازمندیهای بازار کویت باشند. بطور مثال در سال ۱۹۸۷، ۴۵%
از تخم مرغ و ۴۰% از گوشت مرغ و ۷% از علوفه مصرف داخلی از کشتزارها و باغچههای
داخلی تأمین شد. در همین سال مقدار فراوردههای دامی و کشاورزی تولید شده: ۴۴۷
میلیون تخم مرغ، ۳۰ هزار تن گوشت مرغ، ۱۶۵۴ تن گوشت گوسفند و بره و ۲۳۴ تن گوشت گاو
و تولید شیر ۵۳ هزار تن بودهاست. برپایه آمار سال ۱۹۹۳ مجموع فراوردههای کشاورزی
کویت شامل محصولات زمستانی، تابستانی و فراوردههای گلخانهای، ۱۴۸۶۳۲ تن بودهاست.
بدلیل نامساعد بودن آب و هوا کاشت و داشت گیاهان گلخانهای و برداشت این نوع
محصولات در کویت در مقایسه با کشتزارهای فضای آزاد رونق خوبی دارد. در سال ۱۹۹۳
برداشت فراوردههای کشاورزی گلخانهای ۳۷۶۶۲ تن بود. فراوردههایی مانند گوجه،
خیار، فلفل، بامیه، لوبیاسبز، بادمجان، توت فرنگی، پیاز، سبزیجات، کلم، کاهو، ذرت و
برخی دیگر از اقلام کشاورزی با این شیوه کشت و برداشت میشوند. هر چند دامداری بخش
جدایی ناپذیر از زندگی قبیلهای بشمار میآید لکن متناسب با فقر پوشش گیاهی و گرایش
بیشتر کویتیها به ماهیگیری، نگهداری و پرورش دام و طیور رونق چندانی در کویت
نداشتهاست.
برخلاف بخش کشاورزی که پیش از دوران رونق نفتی نقش چندانی در اقتصاد
کویت نداشتند، ماهیگیری و بهره برداری از منابع دریایی یکی از منابع اصلی درآمد
کویتیها در دوره یاد شده بود. صید ماهی و میگو بصور ت قابل توجهی در کویت رونق
دارد و خوراک دریایی برای مصرف داخلی کویت و بعضاًُ صدور به خارج را عرضه مینماید.
در سال ۱۹۹۴ مجموع ماهی و میگو که صید و به بازار داخلی کویت وارد شد بیش از ۹۹۳۲
تن بود. در کویت چند شرکت در بخش ماهیگیری فعالیت دارند که به صید، انجماد، بسته
بندی و فروش (دربازار داخلی یا صادرات) ماهی و میگو میپردازند.
سازمان امور
کشاورزی و منابع دریایی کویت براساس دو طرح کوتاه مدت پنج ساله و بلند مدت ۲۰ ساله
که تا سال ۲۰۰۸ به درازا میکشد تلاش دارد بخش کشاورزی را گسترش دهد. در حال حاضر
نیز به منظور گسترش کشاورزی سیاستهای تشویقی و تسهیلاتی را اعمال مینماید. کمکهای
دولتی به بخش کشاورزی شامل موارد متعددی است که از تأمین نیروهای فنی و متخصص تا
ارائه بذرهای اصلاح شده، کودهای شیمیایی، پلاستیک سفید (برای گلخانه) با قیمتهای
پایین را شامل میشود. میانگین کمکهای دولت کویت به بخش کشاورزی نزدیک به ۸۰۰ دینار
برای هر کشتزار در سال برآورد شدهاست. تسهیلات اعتباری ویژه دولت برای بخش کشاورزی
اعطای وامهای کشاورزی تا ۲۰ هزار دینار (۶۶ هزار دلار) در اقساط ۱۵ ساله بدون بهره،
وامهای بیش از ۲۰ هزار دینار با اقساط ۱۰ ساله و با بهره ۲ درصد را شامل میشود.
علاوه بر سازمان امور کشاورزی و منابع دریایی کویت که ارگان دولتی و مسئول این بخش
در کویت است سازمانها و اتحادیههای دیگری نیز در بخش کشاورزی فعالیت دارند از جمله
جمعیت مهندسین کشاورزی کویت، اتحادیه کشاورزان کویت، اتحادیه ماهیگیران و صاحبان
کشتیهای کوچک، اتحادیه جمعیتهای تعاونی تولیدکننده فراوردههای کشاورزی، جمعیت
کشاورزی الوفره، جمعیت کشاورزی العبدلی و چند اتحادیه و سازمان غیردولتی دیگر.
مجموع نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی و ماهیگیری کویت براساس آمار وزارت برنامه
ریزی تا پایان سال ۱۹۹۴، ۹۸۵/۱۵ نفر بود که ۶/۱% از مجموع نیروی کار این کشور را
تشکیل میدهند.
بخش کشاورزی شامل (پرورش دام و طیور) و ماهیگیری سهم بسیار ناچیز در
تولید ناخالص داخلی کویت دارند. مجموع رقم تولید ناخالص داخلی این بخش در سال ۱۹۹۳،
۳/۲۲ میلیون دینار (معادل ۲۵۹/۷۴ میلیون دلار) بود که ۳۴% درصد تولید ناخالص داخلی
کویت را تشکیل میداد.
انرژی
برق
در سال ۱۹۵۳ برای نخستین بار در کویت با بهره برداری از یک مولد بخار، نیروی برق
بدست آمد. این مولد در منطقه الشویخ با توان تولید ۷۵۰ کیلووات ساعت برق آغاز بکار
کرد. در حال حاضر توان تولید اسمی برق کویت ۶۸۹۸ مگاوات است. این میزان تولید برق
تقریباً ۱۵% بیشتر از مصرف آن است که در سال ۱۹۹۳، ۱۷۱۶۳ میلیون کیلووات ساعت بود.
بطور کلی کویت دارای شش نیروگاه برق بزرگ است. کویت گذشته از ذخایر سرشار نفت،
دارای منابع طبیعی مهم و شناخته شده دیگری نیست. در کنار فقر منابع طبیعی، محدودیت
منابع انسانی عامل دیگری است که در بررسی ساختار اقتصادی کویت باید مورد توجه قرار
گیرد. در ذیل با اشاره کوتاه به صنایع در کویت مطالبی پیرامون تعداد، ترکیب و
مهمترین واحدهای صنعتی کویت خواهد آمد. براساس آمار وزارت بازرگانی و صنعت کویت
مجموع واحدهای صنعتی این کشور به ۷۸۷ واحد میرسد. بیشتر واحدهای صنعتی یادشده
کارگاههای صنایع سبک تبدیلی هستند که در زمینه معادن (شن و ماسه و سنگ) مواد غذایی،
نوشیدنیهای غیرالکلی، منسوجات، پوشاک، چرم، صنایع چوبی، اثاثیه، کاغذ چاپ و
انتشار، صنایع شیمیایی، فراوردههای نفتی، ذغال، نایلون و پلاستیک، تولیدات مواد
خام غیرفلزی، اقلام ساختمانی، ماشین آلات و تجهیزات و ابزار فعالیت دارند. این رقم
پالایشگاهها و صنایع نفتی را نیز شامل میشود.
ماهيگيري
ماهيگيري قبل از رونق نفت در اين كشور، از اهميت زيادي برخوردار بود و يكي از منابع
اصلي بشمار ميرفت، ولي هنوز هم صيد ماهي و ميگو به صورت قابل توجهي در آنجا رونق
دارد. خوراك دريايي معولاً براي مصرف داخلي است ولي بهضاً به خارج هم صادر مي گردد.
در سال 1994م. محموع ماهي و ميگويي كه صيد و به بازار داخلي وارد شد بيش از 9933 تن
بود.
مهمترین
واحدهای صنعتی کویت عبارتند از
پالایشگاهها: پالایشگاهها و صنایغ نفتی مهمترین واحدهای صنعتی کویت هستند. کویت
دارای سه پالایشگاه عمدهاست که عبارتند از: پالایشگاه الاحمدی، پالایشگاه میناء
عبدالله و پالایشگاه شعیبیه، توان پالایش نفت در سه پالایشگاه مذکور تا یک میلیون
بشکه در روز برنامه ریزی شدهاست.
صنایع پتروشیمی: صنایع پتروشیمی کویت چندان
گسترده نیست. این صنایع از سال ۱۹۷۱ آغاز بکار کرد. صنایع شیمیایی: چندین واحد
صنعتی که عمدتاً به پالایشگاههای کویت وابسته هستند به تولید مواد شیمیایی از قبیل
گازهای صنعتی (ارگون، فرئون، هالون) اکسیژن میپردازند. تأسیسات و واحدهای صنعتی
کویت در ۲۹ ناحیه مختلف کشور عمدتاًُ در اطراف شهر کویت، ناحیه مرکزی و جنوبی در
کنار بنادر مستقر شدهاند. ناحیه صنعتی الشعیبه اولین و مهمترین ناحیه صنعتی کویت
به لحاظ بزرگی و اهمیت صنایع مستقر در آن است. پس از ناحیه الاحمدی و العبدالله به
لحاظ اهمیت و بزرگی واحدهای صنعتی مستقر در آنها که عمدتاً" پالایشگاههای نفت کویت
و صنایع وابسته به آن هستند قرار میگیرند. از نظر پراکندگی تعداد واحدهای صنعتی،
نواحی الشویخ، صبحان، الری، امغره و کبار المقاولین بیشترین تعداد کارگاههای صنعتی
را دارا هستند و پس از آنها مناطق الاحمدی، المطلاع، الشعیبه و الصلیبه به ترتیب
بیشترین واحدهای صنعتی را دارا هستند.
واحد
پول و اجزاء برابری آن
پول رایج کویت دینار است که از آوریل ۱۹۶۱ بجای روپیه هندی واحد پول کویت شد. هریک
دینار مساوی با ۱۰۰۰ فلس و مسکوکات فلزی آن ۱۰۰ فلس، ۵۰ فلس، ۲۰ فلس، ۱۰ فلس و ۵
فلس و اسکناسهای آن ۲۵۰ فلس (ربع دینار)، ۵۰۰ فلس (نیم دینار)، یک، ۵، ۱۰ و ۲۰
دیناری هستند. دینار کویت مانند واحد پول دیگر کشورهای صادرکننده نفت وابستگی
مستقیم مؤثری با دلار دارد. دینار کویت آزادانه قابل تبدیل است و نرخ برابری آن
روزانه اعلام میشود. طی سال ۲۰۰۰ نرخ دینار در برابر دلار ۳،۶ فلس بود.
تولید
ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی کویت پس از جنگ دوم خلیج فارس و از سرگیری فعالیتهای اقتصادی در
سال ۱۹۹۲ رشد داشت. در سال ۱۹۹۳ تولید ناخالص داخلی کویت به ۳۴/۷ میلیارد دینار
رسید که در مقایسه با سال ۱۹۹۲، ۳۳% رشد داشت. این مبلغ در سال ۱۹۹۹ بالغ بر ۸/۴۴
میلیارد دلار بودهاست.
منابع
نیروی انسانی
کشور کویت تلاش مینماید که در تمام شئون مملکتی از بهترین شیوههای مدرن اجتماعی
استفاده نماید. به همین دلیل سیستم کارگری را برمبنای قانون کار و ضوابط مربوطه
استوار نمودهاست. منابع کارگری کویت را اکثراً خارجیان تشکیل میدهند. مشکل کمبود
نیروی انسانی بویژه در بخش ساختمانی مقامات کویتی ر ا بر آن داشته که در این مورد
یک راه حل موقتی پیدا و شرکتهای ساختمانی و پیمانکاران را مسئول تأمین نیروی انسانی
و برای اجرای برنامه مربوطه نمایند. بنابر آخرین آمار خارجیان مقیم این کشور به
تفکیک تابعیت که از سوی اداره آمار انتشار یافته، کشور مصر با ۲۸۰۸۱۵ نفر یعنی ۲۳%
خارجیان را تشکیل میدهند و در ردههای بعدی هند با ۲۱۹،۷۷۰ نفر (۱۸%)، بنگلادش
۱۲۲،۰۰۰(۱۰%)، سریلانکا ۱۲۱،۵۰۰ نفر (۱۰%)، پاکستان ۹۷،۶۷۵(۸%)، سوریه (اکثریت
کردها) ۸۵،۴۶۵ (۷%)، جمهوری اسلامی ایران با ۷۳،۶۷۵ نفر (۶%) از جمعیت خارجیان مقیم
این کشور را تشکیل میدهند و در ردههای بعدی اتباع فیلیپین، لبنان، اردن و عراق و
برخی دیگر کشورها را میتوان نام برد.
۹۸ درصد کارگران بخش خصوصی را خارجیان تشکیل
میدهند قوانین کار تنظیم شده بیشتر جنبه دفاع از کارفرما را دارد تا کارگر. البته
قانون جدید کار، بیش از چند سال است که به مجلس ارائه شده ولی تاکنون به تصویب
نرسیدهاست.
حمل
و نقل و ارتباطات
به لحاظ موقعیت جغرافیایی، حمل و نقل دریایی در کویت اهمیت شایان و درجه اول دارد.
در واقع شالوده و هویت این کشور با وجود یک بندرگاه مناسب بازرگانی در خلیج کویت در
هم آمیخته و اساس پیدایش این امیرنشین کوچک حاشیه خلیج فارس بشمار میرود. کویت
ناوگان کشتیرانی بازرگانی اختصاصی در اختیار ندارد بلکه یکی از شرکای (شرکت
کشتیرانی متحده عرب) است که بیشتر حمل و نقل بازرگانی کویت را انجام میدهد. این
شرکت کشتیرانی در سال ۱۹۷۶ تأسیس شده و دیگر شرکای آن کشورهای عرب حوزه خلیج فارس
هستند کشتیهای این شرکت بین کشورهای اروپایی، بنادر دریای مدیترانه، ژاپن، سواحل
شرقی آمریکا، آمریکای جنوبی و بنادر عربی خلیج فارس و دریای سرخ رفتوآمد میکنند.
کویت برای حمل و نقل مسافر و کالا علاوه بر ناوگان دریایی از خطوط هوایی خود نیز
استفاده میکند. ناوگان هوایی کویت در خطوط هواپیمایی کویت که یک شرکت دولتی است و
توسط سازمان هواپیمایی کشوری کویت اداره میشود متمرکز است.
کویت دارای ۶ فرودگاه
قابل پرواز است که در میان آنها از یک فرودگاه برای پروازهای بینالمللی بهره
برداری میشود. در بخش حمل و نقل زمینی با توجه به مساحت کم کویت، تمرکز جمعیت در
کناره ساحل و عمدتاً" در بخش مرکزی و خلیج کویت فاقد شبکه راه آهن است و حمل و نقل
زمینی جادهای از لحاظ جابجایی مسافر پس از هواپیمایی و از لحاظ جابجایی کالا پس از
کشتیرانی قرار میگیرد. کویت در بین کشورهای عربی، دارای بالاترین رقم سرانه
خودروهای شخصی است و از این حیث در جهان پس از ۶ کشور صنعتی پیشرفته در رتبه هفتم
قرار میگیرد.
خطوط
مخابراتی
کویت از لحاظ وضعیت ارتباطات تلفنی وضعیت مناسبی دارد. خدمات تلفنی کویت از طریق ۳۵
ایستگاه در سراسر خاک کویت انجام میشود. رقم سرانه خطوط تلفن در کویت۴ در هزار
است. کویت مثل سایر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس از تجهیزات مخابراتی
گستردهای برخوردار است. در این کشور بیش از۵ هزارشماره تلفن ثابت و۲ هزار شماره
تلفن همراه فعال است. مردم کویت امواج ۲۷ ایستگاه رادیویی و یک ایستگاه رادیویی با
طول موج کوتاه را دریافت میکنند، ضمن آنکه برنامههای تلویزیونی این کشور ازطریق
۱۳ شبکه در سراسر کشور پخش میشود. از لحاظ امکانات ترانزیتی و راههای مواصلاتی،
کویت فاقد خطوط ریلی است، ولی نزدیک به ۴ هزار و ۴۵۰ کیلومتر جاده، ۸۷۷ کیلومتر
لوله انتقال نفت خام،۴ کیلومتر لوله انتقال فراوردههای نفتی، ۱۶۵ کیلومتر لوله
انتقال گاز طبیعی،۶ بندر تجاری وصیادی و ۷ فرودگاه بزرگ وکوچک در این کشور وجود
دارد. چهار فرودگاه کشور کویت نیز شرایط پذیرش هواپیماهای پهن پیکر را دارا است.
بازرگانی
خارجی
تقریباً بجز نفت و دیگر فراوردههای نفتی، نیازمندیهای کویت از خارج وارد میشود و
شهروندان آن با داشتن درآمد سرانه سالانه نزدیک به ۱۴ هزار دلار، قدرت خرید، سطح
معیشتی بالا و روحیه مصرفگرا، بازاری پرکشش برای کالاهای وارداتی را فراهم
کردهاند. بدین ترتیب میانگین سرانه واردات کالا در کویت بیشترین رقم در بین
کشورهای جهان است که در سال ۱۹۸۷، ۸۱۸ دینار کویت بود. کویت از یک سیاست بازرگانی
آزاد که خود جزئی از سیستم اقتصادی آزاد بشمار میآید پیروی میکند و برای واردات
بسیاری از کالاها ممنوعیتی ندارد. مقررات گمرکی کویت نیز سهل گیرانهاست. تعرفههای
گمرکی در سه دسته ۴%، ۸% و بیشتر از ۸% اعمال میشود.
صادرات
طبیعتاً نفت و فراوردههای نفتی مهمترین اقلام صادراتی کویت و بیش از ۹6% آنرا
تشکیل میدهند. در سال ۱۹۹۴ مجموع ارزش صادرات کویت، ۳۴/۳ میلیارد دینار (بیش از ۱۱
میلیارد دلار) بود که از این رقم ۱۱/۳ میلیارد دینار (۳/۱۰ میلیارد دلار) را صادرات
نفتی تشکیل میدادند.
واردات
جمع ارزش واردات کویت طی سال ۹۳ (بدون احتساب خریدهای تسلیحاتی) ۸۴/۱۲۳/۲ میلیون
دینار (بیش از ۷ میلیارد دلار) بود که به واردات ۴۴ قلم کالا اختصاص یافت. مهمترین
اقلام وارداتی کویت حسب ارزش در سال ۱۹۹۳ را انواع خودرو و لوازم یدکی، هواپیماهای
مسافربری، زیورآلات، جواهرات و فلزات قیمتی، دام زنده، منسوجات، لوله برای خطوط
لوله نفت، پوشاک، تجهیزات صنایع نفتی و گاز، دارو، لوازم منزل، دکوراسیون منزل،
سیگار، لوازم الکتریکی منزل و ساختمانی، لاستیک، موادغذایی، تجهیزات ارتباطات و حمل
و نقل تشکیل میدادند.
براساس آمار سال ۱۹۹۲ فرانسه، عربستان سعودی، امارات متحده
عربی، هند، هنگ کنگ، چین، پاکستان، مصر، ایتالیا، فیلپین، بحرین، آمریکا مهمترین
کشورهای واردکننده کالاهای غیرنفتی از کویت هستند. برپایه همین آمار آمریکا، ژاپن،
آلمان، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، هند و عربستان سعودی کشورهای عمده صادرکننده
کالا به کویت هستند که رقم صادرات هریک از آنها بیش از ۳۵۰ میلیون دلار بودهاست.
جمهوری اسلامی ایران در سالهای ۱۹۹۴ با ۰۹۳/۲۶ میلیون دینار هیجدهمین، در سال ۱۹۹۵
با ۶۳۶/۲۴ میلیون دینار بیست و یکمین، در سال۱۹۹۶ با ۸۱۳/۱۹ میلون دینار بیست و
ششمین و در سال ۱۹۹۷ با ۳۷۴/۱۸ میلون دینار بیست و هفتمین کشور صادرکننده کالا به
کویت بود.
اوضاع
سیاسی
کویت در ۱۴ مه ۱۹۶۲ به عنوان صد و یازدهمین کشور به عضویت سازمان ملل در آمد. در
دسامبر ۱۹۶۱ اولین انتخابات در کویت منجر به تشکیل مجلس مؤسسان شد که ۲۰ عضو دیگر
آن از اعضای کابینه بودند که وظیفة بررسی و تصویب قانون اساسی را داشتند بر آن اساس
مجلس ملی کویت با ۵۰ عضو در ژوئیة ۱۹۶۳ تشکیل و شیخ صباح سالم الصباح به نخست وزیری
کویت منصوب گردید. دولت عراق در اکتبر ۱۹۶۳ کویت را به عنوان یک کشور مستقل به
رسمیت شناخت. پس از شیخ عبدالله السالم الصباح که مورد علاقه و احترام ملت کویت بود
و تا سال ۱۹۶۵ زمام امور این کشور را بدست داشت، برادرش شیخ صباح السالم الصباح به
حکومت رسید. شیخ صباح السالم الصباح در ۳۱ دسامبر ۱۹۷۷ فوت کرد و شیخ جابر الاحمد
الجابر الصباح حاکم کنونی کویت زمام امور را بدست گرفت. بموجب قانون اساسی کویت،
امارات در خاندان آل صباح موروثی میباشد و حکومت کویت مرکب از قوای سه گانه مقننه،
قضاییه و مجریهاست که از یکدیگر تفکیک شده و یک شورای مشورتی امیر کویت را در امور
مملکتی یاری میکند. فعالیتهای حکومت نیز طبق قانون اساسی توسط مجلس امت کویت کنترل
میشود. کویت از لحاظ تقسیم بندی اداری دارای ۵ استان است که هریک از آنها توسط
استانداری که از سوی امیر منصوب میشود، اداره میگردد. این پنج استان عبارتند از:
استان مرکزی (العاصمه)، استان الحوالی، استان الاحمدی، استان الجهراء و استان
الفرونیه.
ساختار سیاسی میتوان گفت که ساختار سیاسی کویت از بین کشورهای منطقه در یک
چارچوب عربی و خلیجی به الگوی سیاسی دمکراسی غربی نزدیک تر است. در میان کشورهای
عرب حوزه خلیج فارس مردم کویت از آگاهی و رشد سیاسی و سطح علمی خوبی نسبت به سایر
کشورها برخوردارند. در این کشور احزاب سیاسی رسمی و یا غیررسمی وجود ندارد.
جمعیتهای سیاسی و مذهبی تحت پوشش مسائل مذهبی و اجتماعی میتوانند فعالیتهای سیاسی
داشته باشند. کویت به لحاظ موقعیت جغرافیایی خاص و داشتن منابع سرشار نفت، برقراری
روابط با تمام کشورها رادر حفظ ثبات خلیج فارس مثبت میداند. قانون اساسی کویت پایه
روابط خارجی را با تأکید بر احترام متقابل و عدم مداخله در امور دیگران ذکر
نمودهاست.
سیاست
خارجی
موقعیت جغرافیایی و اقتصادی کویت از دلایل عمده تأثیرپذیری شدید کویت از حوادث
خارجی به شمار میآید. قرار گرفتن این کشور در بخش شمال غربی خلیج فارس و در
همسایگی کشورهای عربستان و عراق و نیز نزدیکی آن به جمهوری اسلامی ایران، جایگاه
ویژهای به لحاظ ژئوپلتیکی برای کویت ایجاد کردهاست. در قرن بیستم که مسئله نفت
بیش از پیش اهمیت و نقش سیاسی خود را نشان داد، کشورهای دارای نفت شدید تر از هر
زمان دیگری در معرض تأثیر پذیری از وقایع سیاسی جهان قرار گرفتند، بطوری که هیچیک
از کشورهای دارنده نفت عملاً نتوانستند در رخدادهای جهان بیطرف و خنثی بمانند، چرا
که آنها چیزی را در اختیار داشتند که میتوانست کشوری را به قدرت برتر مبدل کند و
یا چرخهای ترقی قدرت دیگری را از حرکت باز دارد. ضعف و محدودیت در بنیه نظامی کویت
را نیز میتوان در عدم کارآیی مطلوب سیاسی خارجی این کشور مؤثر دانست. تأثیر پذیری
سیاست خارجی کویت از قدرت نظامی عراق از همان سال اول اعلام استقلال کویت سابقه
دارد.
الف) روابط کویت با عراق عراق مدعی است به موجب سوابق تاریخی کویت جزو خاک این کشور
محسوب و در واقع دنباله بخش جنوبی بصره میباشد. این ادعا همواره موجب برخوردهای
سیاسی و نظامی دو کشور شدهاست. حکومت بعثی عراق در اوت ۱۹۹۰ مقاصد خود را آشکار
کرد وطی چند ساعت تمام خاک کویت را به اشغال خود درآورد که این عمل به دومین جنگ
خلیج فارس که به جنگ نفت موسوم شد انجامید و پس از آزاد سازی کویت جنگ سرد دو کشور
آغاز شد.
ب) روابط کویت با آمریکا بطور سنتی روابط کویت با بلوک غرب بویژه آمریکا گسترده
بودهاست. در سال ۱۹۶۱ بلافاصله پس از اعلام استقلال کویت، روابط دیپلماتیک بین دو
کشور برقرار شده و دامنه این روابط از سال ۱۹۷۱ تا سطح مسائل نظامی بسط و گسترش
یافت. از آن تاریخ تا کنون کویت مبالغ هنگفتی صرف خریدهای نظامی از ایالات متحده
نمودهاست. یکی از مسائل مورد توجه در مناسبات کویت و آمریکا، وابستگی شدید کویت به
مواد غذایی وارداتی از آمریکاست که طی دهه گذشته بطور مداوم رشد فزایندهای
داشتهاست. این وابستگی در سطح بسیار بالای برای کویت مطرح است و چنانچه صدور مواد
غذایی از آمریکا به این کشور محدود و یا متوقف گردد، کویت سخت در مضیقه قرار خواهد
گرفت. بدنبال سفر دورهای شیخ صباح به اروپا در سال ۱۹۹۴، واشنگتن برای اینکه از
متحدان اروپایی خود عقب نماند، خانم مادلین البرایت سفیر خود در سازمان ملل را به
منطقه خلیج فارس اعزام نمود تا در خلال آن مانع تقویت فکر رفع تحریم علیه عراق شود.
نامبرده ابتدا از سلطان نشین عمان دیدار نمود و سپس با سفر به کویت، پیام پشتیبانی
همه جانبه واشنگتن از اهداف سیاسی کویت در مناقشه با عراق را به اطلاع امیر و
مسئولان کویت رسانید.
حاکمان
کویت
روز ملی: ۲۵ فوریه (۱۹۵۰)
قوه مجریه: - رئیس دولت: شیخ جابر الاحمد الجابر الصباح - ولیعهد: شیخ سعد
العبدالله السالم الصباح
قوه مقننه: - پارلمان ملت (مجلس الامه)، ۵۰ کرسی که با انتخابات مردمی انتخاب
میشود.
قوه قضاییه: - دیوان عالی استیناف رادمان
تقسیمات
کشوری
کشور کویت به شش استان به نامهای زیر بخش شدهاست:
استان احمدی
استان احمدی (به عربی: محافظة الأحمدي) یکی از استانهای کشور کویت است. نام این استان از
نام امیر پیشین کویت -شیخ احمد جابر- گرفته شدهاست. استان احمدی پس از استان
جهرا دومین استان بزرگ کشور است و در بخش جنوبی کویت واقع شدهاست.
بزرگترین چاه نفت کویت به نام حوزهٔ نفتی بورگان در استان احمدی قرار
دارد. پالایشگاههای
اصلی کویت هم در این استان واقع شدهاست.
استان فروانیه
فَروانیه نام یکی
از استانهای ششگانه کشور کویت است که نام مرکز آن هم فروانیه
است. استان فروانیه در سال ۱۹۸۸ میلادی تشکیل شد.
فرودگاه
بینالمللی کویت از نقاط مهم این استان است.
استان جهرا
جَهراء بزرگترین استان کشور کویت است، این استان در شمال کویت و در نزدیکی مرز عراق قرار دارد. نام این استان در نقشههای فارسی جهره هم نوشته میشود.
استان جهرا در سال 1962 کاخ سرخ در این استان قرار دارد.
استان عاصمه
استان عاصمه یکی از
استانهای کشور کویت
است.
واژةٔ عربی عاصمه به معنای پایتخت است.این استان دربرگیرندهٔ شهر کویت و پیرامون
آن است
.
استان عاصمه مساحت این استان ۲۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن در سال ۲۰۰۵ میلادی ۲۶۱٫۰۰۰ نفر
بود.
جاذبه هاي گردشگري كشور كويت
برجهای کویت
برجهای کویت (به عربی: أبراج الكويت) (به انگلیسی:
Kuwait Towers)٬ به سه برج بلند و
باریک در شهر کویت گفته میشود
که در کنار خلیج فارس
قرار گرفتهاند. این برجها در تاریخ ۲۶ فوریه ۱۹۷۷ به طور رسمی افتتاح شدند.
برج هاي كويت ارتفاع برج اصلی ۱۸۷ متر حامل دو بخش کروی شکل است که در نیمهٔ پایین آن یک مخزن آب
از ۴۵۰۰ متر مکعب و در نیمهٔ بالای آن یک رستوران با ظرفیت ۹۰ نفر٬ یک کافیشاپ٬ یک
سالن و سالن پذیرایی است. برج اصلی از ۱ مارس ۱۹۷۹
به عموم مردم باز است.
ارتفاع دومین برج ۱۴۷ متر
است که یک برج
آب است.
در برج سوم تجهیزات کنترل برق و روشن کردن دو برج بزرگتر وجود دارد. برجهای
کویت توسط یک معمار دانمارکی طراحی شده است.
جزيره هاي كشور كويت
جزیرههای جزء استان جهراء:
بوبیان
بوبیان بزرگ ترین جزیره کشور کویت است. این جزیره در شمال خاوری کویت
و شمال باختری خلیج فارس
قرار گرفته و با پلی به خاک اصلی کویت پیوند دارد. امروزه چندین پروژه برای ساخت بندر و فرودگاه و شهرک مسکونی در این جزیره جریان دارد.
وربه
وَربه یکی از جزیرههای خلیج فارس
متعلق به کشور کویت است. جزیرهٔ وربه در منتهیالیه شمالی خلیج فارس در
فاصله کمی از ام القصر در عراق قرار گرفتهاست. جزیرهٔ
بزرگ بوبیان در جنوب وربه، خور
عبدالله در خاور آن و خور
بوبیان در دو سوی آن قرار گرفتهاست. در خاور آن هم خاک اصلی کویت قرار دارد.
جزیرههای جزء استان عاصمه (پایتخت):
فیلکه
فَیلَکه (املاء دیگر: فیلکا، به انگلیسی: Failaka) یکی از جزیرههای خلیج فارس
متعلق به کشور کویت است.
این جزیره در ۲۰ کیلومتری کرانههای کویت قرار دارد. جزیره کوچک عوهه در خاور فیلکه قرار گرفته است.
به باور تاریخنویسان غربی، جزیرهٔ فیلکه در زمان حمله اسکندر مقدونی به تصرف
یونانیان درآمده و ایشان آن را ایکاروس
نامیدهبودند.
کبر (گیاه)
کَبَر، لگجی، لیجین، خاروک یا علف مار (نام
علمی: Capparis spinosa) یکی از گیاهان است. کبر از راسته میخکسانان
(Caryophyllales)، تیره کبریان (Capparaceae)، سرده کبرها (Capparis) است.
عوهه
عوهه یکی از
جزیرههای خلیج فارس
متعلق به کشور کویت
است.
جزیره عوهه جزیره کوچکی است
در فاصله کمی از خاور جزیرهٔ فَیلَکه.
امالمرادم
امّالمَرادِم یکی از جزیرههای خلیج فارس
متعلق به کشور کویت است.
جزیره قاروه در شمال امالمرادم
قرار گرفته و میدانهای نفتی زور، خَفجی و حوت در پیرامون آن واقع شدهاند.
نام ام المردام به معنی «مادر صخرهها» است.
مسکانمَسکان یکی از
جزیرههای خلیج فارس
متعلق به کشور کویت
است.
جزیره کوچک مسکان در شمال جزیرهٔ
بزرگتر فَیلَکه
قرار گرفتهاست.
قاروهقاروه کوچکترین جزیره در ناحیه جنوبی کشور کویت است.فاصله آن از کرانه زور ۳۷٫۵ کیلومتر از جزیره کبر ۳۳
کیلومتر و ۷۸۹ متر و از جزیره امالمرادم
۱۶ کیلومتر و ۹۰ متر است. قاروه همچنین از دماغه مشعاب
در عربستان
سعودی ۴۰ مایل دریایی فاصله دارد.
درازای این جزیره
۲۷۵ متر و پهنای آن از ۱۷۵ بیش تر نیست. نام قاروه از واژه قار به معنی قیر گرفته شده است زیرا تهنشینهای
نفتی در گوشه و کنار کرانهها و تختهسنگهای این جزیره دیده میشود.
امالنملاُمّالنَمِل یکی از جزیرههای خلیج فارس
متعلق به کشور کویت است.این جزیره کوچک در
خلیج کویت و در فاصله نزدیک از شهر کویت قرار گرفته. فاصلهٔ نزدیک ترین نقطه این
جزیره به کرانهٔ اصلی کویت ۶۰۰ متر است.نام امالنمل در عربی به معنای «مادر مورچگان» است. در این جزیره بازماندههایی از دوران اسلامی و دوره برنز
دیده میشود.