چگونه میتوانیم متوجه شویم که افکار غیرمنطقی داریم؟
تجربههای زیر را بررسی کنید تا معلوم شود تحت فشار افکار شخصی خود هستید یا نه:
1- با اولین سئوال امتحانی، مشکل پیدا میکنید و متقاعد میشوید که مردود خواهید شد.
2- دوست دارید احساسات حقیقی خود را بیان کنید، اما فکر میکنید که ممکن است دیگران را عصبانی یا ناراحت کنید.
3- پس از 15 دقیقه هنوز به خواب نمیروید و قانع میشوید که تا صبح چشم روی هم نخواهید گذاشت و فردا ظاهری بد خواهید داشت.
4- از تصمیمی که میگیرید، مطمئن نیستید بنابراین بعد از خروج از منزل و گوش دادن به سخنان دیگران، نظر خود را عوض میکنید.
5- تصمیم میگیرید ندوید، به کوه نروید یا ورزش نکنید، چون از نظر جسمی رو به راه نیستید.
عوض کردن افکار غیرمنطقی کار دارد و پیش از آنکه بتوانیم افکار خود را تغییر دهیم، ابتدا باید از آنها آگاهی داشته باشیم. برخی روانشناسان شناختگرا برای از بین بردن افکار غیرمنطقی و مصیبتبار که اغلب مقاومت ما را کم کرده و با احساسهای درد، اضطراب، ناکامی، تعارض یا تنش همراه هستند، یک روش سه مرحلهای توصیه میکنند:
1- با بررسی دقیق، از وجود این افکار آگاهی پیدا کنید. آیا این افکار، در پیدا کردن یک راهحل به شما کمک میکنند یا به مشکلات شما شدت میبخشند؟
2- افکاری فراهم آورید که با افکار غیرمنطقی یا مصیبتبار سازگاری ندارند و آنها را به طور ذهنی تکرار کنید.
- هر چه بیشتر در فعالیتهای اجتماعی و خانوادگی و به همراه دوستان شرکت کردن
- روزی چند دقیقه به یادآوری رویدادهای دور پرداختن (مثلا نگاه به آلبوم خانوادگی)
- در زمینه ادبیات کتاب خواندن
- رفتن به سینما، تئاتر یا دیدن دوستان و خانواده
- تهیه ساعت زنگداری که با صدای ملایم بیدار میکند و هنگام بیداری به آرامی حرکت کردن
- به آرامی رانندگی کردن، با عجله غذا نخوردن، با سرعت حرف نزدن، انتخاب مسیر خلوت
- دو کار را با هم انجام ندادن و بین فعالیتها فاصله گذاشتن
- ابراز عشق به اعضای خانواده
- به دنبال شادی و زیبایی رفتن