يادداشت؛
نقش موثر سازمان‌هاي غيردولتي در حمايت از حقوق مصرف‌كننده
سازمان هاي غير دولتي در حمايت از حقوق مصرف كنندگان نقش موثري را ايفا مي كنند.
قانون حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان مصوب سال 1986 هند علاوه بر امكان اقامه دعواي فردي به وسيله مصرف‌كننده، اقامه دعاوي مرتبط با حقوق مصرف‌كنندگان از سوي انجمن‌هاي حمايتي غيردولتي را نيز اجازه داده است. يك يا چند مصرف‌كننده در صورت داشتن نفع مشترك در دعوا مي‌توانند دعواي جمعي اقامه نمايند.
تصريح قانون حمايت از مصرف‌كننده هند بر شناسايي حق اقامه دعوا از سوي سازمان‌هاي حمايت از مصرف‌كنندگان موجب مي‌شود مصرف‌كنندگان در هند بتوانند از سازمان‌هاي غيردولتي براي احقاق حقوق خود در موارد مقتضي استفاده كنند و اين سازمان‌ها در موارد لزوم به عنوان نمايندگان قانوني مصرف‌كنندگان زيان ديده براي استيفاي حقوق آنان اقدام نمايند.
در كشور هند انواع سازمان‌هاي غيردولتي براي حمايت از اقشار مختلف مصرف‌كنندگان در سطح محلي، ملي و بين‌المللي حضور دارند. اين سازمان‌ها با مشاركت داوطلبانه افرادي از اقشار گوناگون اجتماعي مانند اشخاص حرفه‌اي، دانشگاهي و شهروندان عادي فعاليت مي‌كنند و براي دستيابي به اهداف مورد نظر از قبيل ارتقاي سطح آگاهي‌هاي مصرف‌كنندگان، بهبود شرايط مصرف‌كنندگان و افزايش رفاه آنان، به انجام اقدامات پيش‌بيني شده در اساس‌نامه خود مي‌پردازند و براي افزايش آگاهي‌هاي مصرف‌كنندگان به منظور انتخاب آگاهانه كالاها و خدمات و جلوگيري از اقدامات غيرقانوني و سودجويانه از سوي عرضه‌كنندگان تلاش مي‌كنند.
برخي از اين سازمان‌ها در سازمان‌هاي بين‌المللي فعال در زمينه حمايت از مصرف‌كننده مانند سازمان «مصرف‌كنندگان بين‌المللي» عضويت دارند يا براي فعاليت در سطح بين‌المللي از سوي سازمان ملل متحد به عنوان سازمان غيردولتي شناسايي شد‌ه‌اند و مي‌توانند از اين فرصت‌ها براي تلاش بيشتر در زمينه حمايت از حقوق مصرف‌كننده و استفاده از تجربه‌هاي ساير سازمان‌هاي حمايت از مصرف‌كنندگان دنيا بهره‌مند گردند.
قديمي‌ترين سازمان حمايت از مصرف‌كننده هند «انجمن راهنماي مصرف‌كنندگان هند» نام دارد. اين سازمان در سال 1966 تأسيس شده و در زمينه‌هاي مختلف مربوط به حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان، حتي ارائه رسمي آموزش مصرف‌كنندگان در دوره‌هاي تحصيلي در اين كشور فعاليت داشته است.
انجمن مزبور در كميته‌هاي فني و نهادهاي تصميم‌گيري دولتي عضويت دارد و مي‌تواند بر تصميم‌گيري‌ها نظارت داشته باشد يا در موارد لزوم اظهار نظركند. مهمترين فعاليت‌ها و اقدامات اين انجمن و ساير سازمان‌هاي حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان در هند در عرصه حمايت ازحقوق مصرف‌كنندگان عبارت‌اند از:
1. حمايت از مصرف‌كنندگان براي بهره‌مند شدن آن‌ها از حقوق شناسايي شده براي ايشان مانند حق آموزش و حق حمايت در قبال كالاها و خدمات مخاطره‌آميز و مذاكره راجع به موضوعات مربوط به حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان و تلاش براي دستيابي به اهداف مورد نظر در اين زمينه كه حاصل آن تصويب قانون حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان هند و تشكيل مراجع خاص رسيدگي به دعاوي مصرف‌كنندگان بوده است.
2. استفاده از كميته رسيدگي به شكايات كه در انجمن راهنماي مصرف‌كنندگان هند براي رفع اختلافات مصرف‌كنندگان با مشتكي‌عنه دو بار درهفته تشكيل جلسه مي‌دهد و به شكايت‌هاي طرح شده راجع به موضوعات مختلفي مانند لوازم خانگي معيوب، غذاها و نوشابه‌هاي داراي كيفيت پايين، ادعاهاي راجع به تبليغات فريبكارانه رسيدگي مي‌كند.
3. انجام آزمايش‌هاي مربوط به ارزيابي ايمني و عملكرد كالاها از سال 1977. شماري از كالاهايي كه آزمايش‌هاي لازم راجع به آن‌ها انجام شده و گزارش‌هاي مربوط به آن‌ها درشماره‌هاي مختلف مجله سازمان درج شده است، عبارت‌اند از: روغن‌هاي خوراكي، نان، شير، آب معدني و بطري‌‌هاي آب پلاستيكي.
4. انتشار مجلاتي به صورت موضوعي درباره كالاهاي مختلف مانند لوازم خانگي برقي، مواد غذايي، آفت‌كش‌ها، روغن‌هاي خوراكي و موضوعاتي از قبيل ايمني در منزل.
5. ايجاد مركز اطلاعات مصرف‌كنندگان با حمايت وزارت امور مصرف‌كنندگان و توزيع عمومي.
6. آموزش دادن به مصرف‌كنندگان در زمينه‌هاي مربوط به حقوق مصرف‌كننده.
7. تحقيق راجع به موضوعات مربوط به حقوق مصرف‌كننده.
8. ارائه خدمات مشاوره‌اي به مصرف‌كنندگان.
يادداشت از : فروغ مصطفي منتقمي، عضو هيات علمي موسسه مطالعات و پژوهش هاي بازرگاني
انتهاي پيام/
