بهنام راسخ، در گفتگو با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران، با اشاره به اینکه يكي از اصلي ترين رسالت هاي مراكز و گروه هاي تحقيقاتي بيوتكنولو‍‍ژي حفظ تنوع زيستي در حوزه مربوط به خود است، به منظور تحقق اين مهم پژوهشگاه صنعت نفت اقدام به تاسيس و استقرار بانك ذخاير زيستي (كلكسيون ميكروبي نفت) نموده است.

 اين بانك   (Petroleum Biotechnology Culture Collection, PBCC)  از سال 1385 فعالیت خود را در زمینه نگهداری سویه های باکتریایی آغاز کرده و هم اکنون با شماره WDCM 964 عضو اتحادیه جهانی کلکسیون های میکروبی است. 

مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت، افزود: حیات روی زمین بدون حضور میکروب ها امکانپذیر نیست و اين موجودات نقشي محوري در حركت چرخه هاي عناصر دارند. درحوزه نفت مانند بقيه حوزه ها ميكروب ها از دو منظراستفاده از فعاليت هاي مفيد ميكروب ها، كاهش ويا حذف اثرات مخرب مورد توجه قرار مي گيرند.

راسخ با اشاره به اینکه زیست بانک یکی از زیرساخت های اصلی در پيشرفت علوم زيستي و بيوتكنولوژي است و مسئوليت نگهداری، تهیه و به امانت گذاشتن منابع زیستی و اطلاعات مرتبط را دارد، اظهار داشت: اين زیست بانک دارای بالاترین کیفیت و مهارت-های مورد نیاز مطابق با استاندارهای بین المللی، حاوی مجموعه ای از ميكروب هاي قابل کشت و همچنین بخش های قابل تکثیر آنها (مثل ژنوم و پلاسمید) و پایگاه داده روبه گسترش است. 

وی با تأکید براینکه ایران تنها کشور دارنده کلکسیون میکروبی نفت در دنیا است افزود: براساس ماموریت محوله برای حفظ و نگهداشت میکروب هاي حوزه بيوتكنولوژي نفت تلاش كارشناسانه اي داريم و بدين ترتيب ماموریت كلكسيون هر روز رو به گسترش است.

در اين زيست بانك برای نگهداری ايمن میکروب ها علاوه بر تانک ازت مایع و اولترافریزر، از روش لیوفیلیزاسیون نیز استفاده می شود. در روش اخير، آب در دسترس سلول ها تحت خلا از فاز جامد به فاز بخار تبدیل می شود بدین ترتیب سلول حين فرایند خشک شدن متحمل کمترین آسیب می-شود.
 
راسخ اضافه کرد: این زيست بانك پس از شناسایی مقدماتی با روش بیوشیمیایی، با به-کارگیری روش های ملکولی از جمله SrDNA 16 اقدام به شناسایی میکروب ها می کند.

مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت تاکید کرد: حفظ تنوع زیستی در حقيقت پاسداری، صیانت و انتقال ذخاير زيستي كشور به نسل های آینده است وتوجه به زيست بانك نقش مهمي در استقلال كشور ايفاد مي نمايد . 

راسخ خاطرنشان کرد: آزمایشگاه هاي گروه ميكروبيولوزي و بيوتكنولوزي شامل بیولوژی ملکولی، ميكروبيولوژي صنعتی، ميكروبيولوژي محیطی، بیوشیمی، قارچ و بي هوازی است كه به امكانات و دستگاههاي منحصربه فرد مجهز هستند. در اين مجموعه بيش از 15 محقق با تخصص هاي مرتبط همواره ياري رسان اين زيست بانك بوده اند.

وی گردآوری، جداسازی و غربالگری میکروب هاي مرتبط با فعاليت هاي صنعت نفت، شناسایی و نگهداری استاندارد میکروب ها، حفاظت از تنوع زیستی کشور درحوزه بيوتكنولو‍ژي نفت، ارزیابی و مستندسازی منابع زیستی موجود در زیست بانک و ارائه تحقیقات انجام شده مرتبط، تدوین استانداردهای مرتبط منطبق با آخرین استانداردهای بین المللی، همکاری با زیست بانک-های داخلی و خارجی، حضور موثر در تحقیقات مرتبط با بیوتکنولوژی نفت، ارتقا به یک زیست بانک معتبر در سطح منطقه و جهان، حفاظت از میکروب هاي مفید گروه های تحقیقاتی و بهبود و ارتقای دايم روش های شناسایی و نگهداری ميكروب ها  را از وظایف این زيست بانك برشمرد.
 
وی اضافه کرد: اصلی ترین ماموریت كلكسيون پشتیبانی از طرحها و پروژه هاي بیوتکنولوژی نفت از جمله ارائه خدمات جهت شناسايي (بيوشيميايي و مولكولي)، نگهداري بلند مدت و تهيه ميكروب هاي شاخص از منابع داخل و خارج كشور، است. 

مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت، خاطرنشان کرد: علاوه بر خدمات ذكر شده در اين بخش خدماتي همچون شناسايي و پايش ميكروب هاي درگير با خوردگي، بررسي، كنترل و پاك سازي مخازن و خطوط انتقال سوخت، شناسايي و پايش ميكروبي آب هاي بهداشتي ، صنعتي و پساب، ارزيابي مواد ميكروب كش در صنعت و بررسي ميزان زيست تخريب پذيري مواد از جمله پليمرها ارائه مي گردد.

راسخ تاکید کرد: در بانك ذخاير زيستي بيوتكنولوژي نفت هم اكنون حدود 400 ميكروب ذخيره شده است.

وي با بيان اينكه ميكروب‌شناسي اساس بيوتكنولوژي نفت است در مورد كاربرد ميكروب هاي موجود در بانك ذخاير زيستي بيوتكنولوژي توضيح داد: ميكروب‌ها در فرآيندهاي نفتي كاركرهاي مثبت و منفي دارند كه ما مي توانيم با شناسايي كاركرد آنها در فرآيندهاي نفتي براي بهبود مستمر و بهره برداري بهتر پروژه ها استفاده كنيم.

مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت افزود: پژوهشگاه صنعت نفت با شناخت كاركردهاي انها درصدد به‌كارگيري صفات مثبت و كنترل صفات منفي ميكرو‌ب‌ها در صنايع نفتي است.

اين پژوهشگر پژوهشگاه صنعت نفت گفت: ايجاد خوردگي در تاسيسات، ايجاد لجن‌ در آب‌هاي صنعتي و آلودگي سوخت‌هاي هوايي از جمله كاركردهاي منفي ميكروب ها مي باشد كه بايد كنترل شوند.

به گفته او به جز تعدادي اندكي ميكروب كه از بانك هاي زيستي ساير كشورها خريداري شده، بيشتر ميكروب‌ها از ميادين و مناطق نفتي كشور جداسازي شده‌اند.

وي تاكيد كرد: كنسرسيوم دانشگاهي ازديادبرداشت يا شركت هاي نفتي مي توانند از ميكروب هاي بانك ذخاير زيستي بيوتكنولوژي نفت در پروژه‌هاي ازديادبرداشت خود استفاده كنند چراكه اين ميكروب هاي كمك شاياني به آنها خواهد كرد.
 
مسئول بانک ذخایر زیستی پژوهشگاه صنعت نفت در پايان افزود: را ه اندازي اين بانك به منظور حفظ و نگهداري ميكروب‌هاي مرتبط با بيوتكنولوژي نفت براي اولين بار در پژوهشگاه صنعت نفت انجام شده است.

انتهای پیام/