به گزارش
باشگاه خبرنگاران، ولادت نخستین کتاب از مجموعه آثاری است که سعید تشکری نویسنده و نمایشنامهنویس صاحب سبک خراسانی قصد تالیف آن داشته و دارد و موضوع آن به هجرت امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) از مدینه به مرو، پذیرش ولایتعهدی و شهادت ایشان میپردازد؛ با این تفاوت که تشکری در این اثر نه به دنبال روایت صرف چندین باره داستان زندگی و هجرت امام رضا(ع) که به تعبیر خود به دنبال بازنمایش تاثیر حضور معنوی این دو معصوم در زندگی و منش ایرانیان است.
داستان ولادت از یافته شدن فرزندان دو شبان خراسانی - یکی کاتب و دیگری صحاف - در ویرانههای شوش دانیال پس از دیدار با مولای خود امام موسی کاظم (ع) و در پی کشتاری که عباسیان برای تاراج پارسیان انجام دادهاند؛ آغاز میشود. این دو شبان تصمیم میگیرند مییابند فرزندانشان را از بدو طفولیت در وصیتی مکتوب به نام هم بخوانند. لیلا و هاتف اکنون پس از سالها و مرگ این کاتب و صحاف میخواهند با هم ازدواج کنند، اما پرسش ساده آنها از خود این است: ما که هستیم؟ و چرا فرزند مولای پدرانمان ولیعهد تازه عباسیان است؟
لیلا و هاتف برای یافتن پاسخ خود و ازدواج با یکدیگر به مدینه میروند تا حقیقت امام هشتم شیعیان را بیابند و زندگی خود را آغاز کنند. رسیدن آنان به مدینه مصادف است با هجرت اجباری حضرت امام رضا (ع) و حضرت معصومه(س) به مرو. اکنون هاتف و لیلا یکی در پی امام هشتم به سفر میرود و یکی با حضرت معصومه(س) همراه میشود. هاتف و لیلا در مییابندکه ولادتی تازه برای پارسیان رقم خواهد خورد و آن آغاز تابناک سلسلهای نیکوست که در آینده به بار خواهد نشست.
نکته قابل توجه در این رمان نمایشی است که تشکری در آن از پذیرش امام و اندیشه و منش او در میان ایرانیان هم عصر وی به نمایش میکشد. مبناي اصلي رمان براساس دلبستگي كاتبانی ایرانی است كه از دهقانان و شبانان بودند که نقل قولهایی درباره امام رضا(ع) به نقل از امام موسی کاظم (ع) شنیده و با هنرهايي از قبيل نقالي، در دورهم نشينيهايي «شبچرا» آن را بيان ميكردند.
سفر امام رضا (ع) و حضرت معصومه (س) به ايران در اين كتاب، از زبان مجموعهاي از كاراكترها بيان ميشود که تشکری سعی کرده با رعایت ایجاز و خلق زبان فاخر متناسب با موقعیت و رخداد رمان و نیز ایجاد فصول متعدد و کشف هر واقعه از منظر مختص به خود در جریان داستان آن را به ماجرایی بیش از یک سفر تعبیر کرده و از آن به حادثهای برای تغییر سرنوشت محتوم ایرانیان مسلمان و مقسم آن به قبل و بعد از خود یاد کند.
به تعبیر تشکری در اين داستان در حقيقت با داستاني چند وجهی درباره زندگي اين خواهر و برادر مواجه ميشويم كه شهود دراماتيك نويسنده نسبت به برخي موضوعات در بخشهايي از پرداختن به زندگي اين دو بزرگ، از رويكردهاي محتوايي آن محسوب ميشود.
تلاش اصلی تشکری در این کتاب خلق روایتی تاریخی است که از دو منظر بدیع و تازه مینماید. نخست اینکه تاریخ برای وی بستر واقعی روایت داستانی نیست بلکه زمنیهای است برای بیان یک واقعیت تاریخ محتوم. او تاریخ را دستمایه خلق شخصیتهایی کرده مجازی اما فرم گرفته از واقعیت؛ که اسب خیال مخاطب این رمان را بر مسیری از واقعیت به تاخت میبرند و او را در فضای داستانی و در عین حال حقیقی با زندگی معصوم هشتم و خواهر گرامیش آشنا میکنند.
از سوی دیگر ولادت را میتوان از حیث زبانی تلاشی ستودنی برای خلق زبانی تازه در روایت داستانهای دینی تاریخ دانست. این مساله خود را زمانی بیشتر نشان میدهد که ببینیم در میان نوینسدگان ایران زبان بیان روایتهای تاریخی و لحن حماسیآن با زبان بیان داستانهای دینی و لحن پند آموزانه آن دارای تفاوتهایی اساسی هستند که تشکری توانسته در این ميان به تلفیقی قابل توجه درباره آن دست پیدا کند.
فصل هشتم اين رمان اينگونه آغاز شده است:
«دعبل چون هارون از خواب پريد. هارون در طوس بود و دعبل در سمنگان! معناي روياي خود را نميدانست! به خود گفت:
دعبل از خود بگذر و از اين كاخ بگذر. از جان بگذر. به شعري خود را به نام و جاي بگذار. تا بدانند تو ديگر، شاعر صله بگير هارون نيستي! هر آدمی را فرشته نگاهبانی است. فرشتهات را از بندستان وجود حاکمیات خلاص کن! شفیع دو عالم، در بند هارون است. بوی بندستان مولایت را به گوش مردمان، برسان! ولادت بیاب از پسر قبیله خزاعه!
دعبل به کربلا رسید
خبر را که شنیده بود، به تاخت، خودش را به کربلا رساند.
سرزمین طَف و تَف
سیل، همه کربلا را برده بود.
خیمه و بقعه و مُلک و مَلک و سفینه و کشتی و چراغدان را!
هارون خواسته بود، حسین را یکجا آب ببیند.
اما آب همهجا بود و یاد!
زمین، ترک خورده بود و خاک
خاک بود و کربلا و تشنگی و گریستن.
ولادت را موسسه انتشارات کتاب نیستان در 2200 نسخه و با قیمت 9200 تومان منتشر کرده است./ي2