هر شب با قرآن/ تو بودی عکسِ معبود ملائک
بر آنیم تا در این مجال، قطعاتی کوتاه و بلند از کتاب وحی را با نگاهی گزیده به انعکاس آن در ادبیات پارسی، از کتاب «در محضر قرآن» اثر ارزشمند استاد الهی قمشه‌ای پیشکش طالبان حق و جوینگان حقیقت کنیم تا چه قبول افتد و چه در نظر آید.
مجله شبانه باشگاه خبرنگاران؛
این فضولی های متعالی است که «پلوتارک» در مقالۀ «فضولباشی» آدمیان را بدان دعوت کرده است.
شیخ محمود شبستری در تفسیر ظلوم و جهول تعبیر زیبای دیگری آورده است:
مقصود این است که خداوند آدمی را از نور و ظلمت مرکب ساخته تا تبدیل به آیینه گردد چنانکه یک روی آینه شفاف و صیقلی است اما روی دیگر سیاه و مکدر است و آن سیاهی همان مرتبۀ ظلومی و جهولی انسان است. علت سجود فرشتگان به آدم آن بود که عکس معبود خویش را در آینه وجود او مشاهده کردند.
آیه ٧٢ سوره احزاب
إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمَانَةَ عَلَى السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالْجِبَالِ فَأَبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْإِنسَانُ ۖ إِنَّهُ كَانَ ظَلُومًا جَهُولًا [٣٣:٧٢]
ما امانت (تعهّد، تکلیف، و ولایت الهیّه) را بر آسمانها و زمین و کوه‌ها عرضه داشتیم، آنها از حمل آن سر برتافتند، و از آن هراسیدند؛ امّا انسان آن را بر دوش کشید؛ او بسیار ظالم و جاهل بود، (چون قدر این مقام عظیم را نشناخت و به خود ستم کرد)!
ما امانت (تعهّد، تکلیف، و ولایت الهیّه) را بر آسمانها و زمین و کوه‌ها عرضه داشتیم، آنها از حمل آن سر برتافتند، و از آن هراسیدند؛ امّا انسان آن را بر دوش کشید؛ او بسیار ظالم و جاهل بود، (چون قدر این مقام عظیم را نشناخت و به خود ستم کرد)!
کرد فضلِ عشق ما را بوالفضول زان فزون خواهی ظلوم است و جهول
مثنوی
انسان بوالفضول عالم است از همه چیز می خواهد سر دربیاورد پس از همه چیز می پرسد و می خواهد از همه اسرار باخبر شود و به هیچ حد و اندازه ای قانع نیست و این زیاده خواهی از کمالات اوست که می بینیم چگونه انسان در علوم و فنون مختلف وارد می شود و پیش می رود و هیچ کحا نمی ایستد که دیگر بس است و در این راه خود را به آب و آتش می زند.مثنوی
این فضولی های متعالی است که «پلوتارک» در مقالۀ «فضولباشی» آدمیان را بدان دعوت کرده است.
شیخ محمود شبستری در تفسیر ظلوم و جهول تعبیر زیبای دیگری آورده است:
ظلومی و جهولی ضد نورند و لیکن مظهر عینِ ظهورند
چو پشت آینه باشد مکدّر نماید رویِ شخص از رویِ دیگر
تو بودی عکسِ معبود ملائک از آن گشتی تو مسجودِ ملائک
گلشن راز
چو پشت آینه باشد مکدّر نماید رویِ شخص از رویِ دیگر
تو بودی عکسِ معبود ملائک از آن گشتی تو مسجودِ ملائک
گلشن راز
مقصود این است که خداوند آدمی را از نور و ظلمت مرکب ساخته تا تبدیل به آیینه گردد چنانکه یک روی آینه شفاف و صیقلی است اما روی دیگر سیاه و مکدر است و آن سیاهی همان مرتبۀ ظلومی و جهولی انسان است. علت سجود فرشتگان به آدم آن بود که عکس معبود خویش را در آینه وجود او مشاهده کردند.
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
