پرونده سینمای ایران در نیمه اول سال92؛
آغازي تلخ اما سرانجامي خوش با بازگشايي خانه سينما +تصاوير
با اينكه زمان زيادي از اين اتفاقات نگذشته به طور قطع بسياري از انها را فراموش كرده ايم.
به گزارش خبرنگار حوزه سینما باشگاه خبرنگاران، سینمای ایران همانند سال گذشته، نوروز را با درگذشت یکی از پیشکسوتان خود هوشنگ کاووسی- منتقد قدیمی سینما و مبدع واژه‌ی فیلمفارسی- آغاز کرد.
اما حکایت خانه‌ی سینما که بحث داغ همه‌ی فصل‌های سال شده است در بهار سپری شده هم موضوع داغ خبرهای سینمایی بود.
خانه سینما قرار بود تا نوروز 1392 بازگشایی شود اما هنوز کشمکش‌ها بر سر بازگشایی آن ادامه دارد.
پس از اصلاح اساسنامه خانه سینما قرار بود فرایند بازگشایی این نهاد صنفی براساس توافقاتی که هیات هفت نفره اصلاح اساسنامه انجام می‌دهند صورت بگیرد اما پس از مدتی جواد شمقدری- رییس سازمان سینمایی- از انتخاب یک هیات پنج نفره از اهالی سینما که اسامی آن مشخص نیستند برای بازگشایی خانه سینما خبر داد.
در ادامه این روند جلسه‌ای هم با حضور فرشته طائرپور، تقی علیقلی‌زاده و همایون اسعدیان در دفتر مهدی عظیمی میرآبادی- معاون فعالیت‌های سازمان سینمایی- برگزار و درباره‌ی خانه سینما بحث‌هایی مطرح شد که در نهایت پس از آن هیات مدیره خانه سینما نامه‌ی سرگشاده‌ای را به رییس جمهور نوشت و اعلام کرد که درصدد برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده است.
با این حال تا اين زمان هیچ اتفاق ویژه‌ای برای خانه سینما رخ نداد.
استعفای ناگهانی محمدرضا عباسیان- مدیرعامل موسسه‌ی رسانه‌های تصویری و دبیر جشنواره فیلم ویدیویی تهران- از جمله خبرهای داغ سینمایی در فصل بهار بود.
عباسیان در آخرین روزهای اردیبهشت با دعوت از خبرنگاران در جلسه‌ای استعفای خود را از موسسه «رسانه‌های تصویری» و دبیری جشنواره فیلم یاس اعلام کرد، این در حالی است که مدت زمان زیادی تا برگزاری این جشنواره باقی نمانده بود.
او با بیان اینکه به محل خدمت اصلی خود یعنی سازمان صدا و سیما برمی‌گردد، همچنین گفت که از آنجا که تخصص اصلی‌اش مستند‌سازی است با فراهم شدن مقدمات، برای تولید فیلمی مستند به سوریه و لبنان سفر خواهد کرد.
از اواسط اردیبهشت‌ماه و همزمان با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا، هنرمندان سینما هم حضور فعال و متفاوتی در این عرصه داشتند به طوری که شاهد ثبت نام تعدادی از بازیگران و فیلمسازان بر ای انتخابات شوراها بودیم.
در این میان به حضور چهره‌هایی از جمله احمد نجفی، افسانه بایگان، امین زندگانی، حبیب‌الله کاسه‌ساز و دانیال عبادی می‌توان اشاره کرد که تنها صلاحیت احمد نجفی و حبیب‌الله کاسه‌ساز تایید شد.
پس از این جریان هم ساخت فیلم‌های انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری و اینکه چه کسی آن‌ها را می‌سازد، بحث داغ محافل خبری شد.
در این راستا اسامی کارگردانان و هنرمندان مختلفی از جمله رضا میر‌کریمی، سعید سهیلی، رامبد جوان، علیرضا رئیسیان، فریدون جیرانی، مسعود جعفری‌جوزانی، پیمان معادی، مانی حقیقی، کمال تبریزی و حتی اصغر فرهادی که در فرانسه به سر می‌برد، مطرح شد و البته همه‌ی آن‌ها یکی پس از دیگری موضوع را تکذیب کردند.
اما در نهایت منوچهر شاهسواری، بهروز شعیبی، مجید برزگر، محمد حسین لطیفی و محمود رضوی از جمله کسانی بودند که در ساخت فیلم نامزدهای انتخابات مشارکت داشتند.
یکی دیگر از اتفاقات بهار امسال این بود که در کنار جشنواره‌های فیلم متفاوتی که در طول سال برگزار می‌شوند، نخستین جشنواره‌ی «روحانی در قاب سینما» با تمرکز بر روحانیت در سینما برپا شد.
این جشنواره که بارها در نشست‌های مختلف به فیلم «مارمولک» اشاره و مطرح شد که این فیلم در حوزه روحانیت صف‌شکنی و حساسیت‌زدایی کرد.
با وجود اینکه بیش از یک سال است که سازمان سینمایی کشور آغاز به کار کرده اما هم‌چنان در میان اهالی سینما خیلی جدی گرفته نشده است. با این حال جواد شمقدری در دیدار نوروزی‌اش با سینماگران گفت که تبدیل معاونت سینمایی به سازمان مانند تبدیل «پیکان» به «پژو پارس» بود و بعید می‌داند، کسی علاقه نداشته باشد که با «پژو پارس» ادامه مسیر بدهد.
جشنواره فیلم کن هم به عنوان بزرگترین رخداد سینمای جهان امسال در بخش رسمی میزبان فیلمی از سینمای ایران نبود اما کارگردانان ایرانی حضور چشم‌گیری در جشنواره‌ی فیلم کن داشتند.
اصغر فرهادی کارگردان برگزیده‌ی اسکار، فیلم جدیدش را با نام «گذشته» که محصول مشترک فرانسه،ایتالیا بود در بخش رسمی جشنواره‌ی فیلم کن به نمایش گذاشت و بازیگر فرانسوی‌اش برنیس بژو جایزه‌ی بهترین بازیگری زن را برای این فیلم گرفت.
محمد رسول‌اف کارگردان ایرانی هم فیلم «دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند» را در بخش نوعی نگاه داشت که موضوع سیاسی را روایت می‌کرد.
حضور رضا عطاران به عنوان بازیگر ایرانی این‌بار به عنوان کارگردان و بازیگر در جشنواره‌ی فیلم کن چشم‌گیر بود.
این هنرمند ایرانی جشنواره‌ی فیلم کن را لوکیشن فیلم جدیدش کرد و خودش نقش یک عاشق سینما را بازی کرد که به عشق فرش قرمز به کن می‌رود.
بعد از بهار به فصل تابستان می رسیم که هیاهوی خانه سینما در این فصل بیداد کرد به طوری که جواد شمقدری به همراه جامعه صنفی تهیه کنندگان اعضای جدیدی برای بازگشایی خانه سینما به سرپرستی حبیب ا... کاسه ساز با عوان جامعه اصناف سینمایی ایرانیان اعلام کردند که باعث مخالفت هیات مدیره سابق خانه سینما شد واین اعضا را غیرقانونی خواندند.
بعد از اعتراضات طرفین دعوا قرار بر این شد که در ششم مرداد ماه مجمع عمومی فوق العاده ای برگزار شود که فرهاد توحیدی رئیس و سخنگوی هیات مدیر خانه سینما خواستار برگزار مجمع در خانه سینما شماره 1شدند.
البته وزارت ارشاد با پلمپ خانه سینما باعث قوت گرفتن اختلافات میان سینماگران شد و تجمعات دو طرف را به همراه داشت تجمعی که از سوی فرهاد توحیدی و اعضایش به همراه بازیگرانی چون پارسا پیروزفر، هانیه توسلی پگاه آهنگرانی و پرویز پرستویی برپاشد اما در مقابل نیز جامعه اصناف سینمایی ایرانیان نیز به سرپرستی حبیب ا... کاسه ساز در مقابل وزارت ارشاد تجمع کردند و پای نیروی انتظامی نیز به این دعواها کشیده شد.
تاکید مکرر محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق نیز کارساز نبود و شمقدر این دستور را عملی نکرد با نزدیک شدن به روز ششم مرداد و درخواست فرهاد توحیدی مبنی بر برگزاری مجمع در خانه سینما شماره 1، معاون اجتماعی ناجا نسبت به این موضوع مخالفت کرد.
بحث بازگشایی خانه سینما در دولت روحانی و وزیر ارشاد جدید ادامه داشت به طوری که در مراسم تودیع و معارفه رئیس سازمان سینمایی حجت ا... ایوبی از بازگشایی این نهاد و تشکیل اتاق فکر سینمایی خبر داد.
سرانجام خانه سینما، مقارن با روز ملی سینما به دست وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و "حجت الله ایوبی" معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان سینمایی و با همراهی جمعی از چهره های صاحب نام سینمای ایران بازگشایی می شود.
به محض نشست بر روی صندلی ریاست سازمان سینمایی دیدار ها آغاز شد و سینماگران از جمله عزت ا... انتظامی، جامعه صنفی تهیه کنندگان هیئت مدیره جدید و سایق خانه سینما با وی دیدار کردند و خواستار بهبود وضعیت سینما و بازگشایی خانه سینما شدند.
نامه ها و يادداشت هاي بسياري به رئيس سازمان سينمايي در خصوص مديريت جديد مطرح شدكه يكي از آن ها اسداله نیک‌نژاد بود كه طي یادداشتی با اشاره به انتصاب رییس جدید سازمان سینمایی از همه فعالان در این حوزه خواست که «بدون کینه‌ورزی و لجاجت‌های سیاسی و یا هنری یکدیگر را یاری دهیم».
همچنين در پی انتخاب حجت‌الله ایوبی به سمت ریاست سازمان سینمایی، پرویز پرستویی در یادداشتی تاکید کرد:«اگر وحدتمان را حفظ کنیم، می‌رویم سینمای خوب و پرباری را داشته باشیم».
اما در اين فصل بازار انتصابات و حاشيه هاي ان بيار داغ بود به طوريكه حجت‌الله ایوبی رییس سازمان سینمایی اولین حکم را در زیر مجموعه‌ی مدیریتش برای سمت مدیر کلی امور بین‌الملل به آرش امینی صادر کرد و بعد از ان نيز "علیرضا رضاداد" به عنوان مشاور ارشد سازمان سینمایی و امور سمعی و بصری رضا بشر دوست" مدیر کلی حراست سازمان سینمایی و لادن طاهری" " به عنوان مدیر کل فیلمخانه ملی ایران و محمد رسول صادقي به عنوان روابط عمومي سازمان سينمايي منصوب شدند.
در جريان اين اتفاقات شايعاتي نيز به گوش رسيد و اسامي چون محمد حيدري، اكبرنبوي احساني قائم مقام سابق پور محمدي در مديريت شبكه 3 مطرح شد كه هريك اين موضوع را تكذيب كردند.
اخرين فيلم تحريمي اکران شد و به همین مناسبت جشن اکران شش فیلم تحریمی حوزه هنری با حضورهنرمندان سینمای ایران برگزار کردند.
با اکران فیلم "گذشته" در ایران حرف و حدیث ها مربوط به بازگشایی خانه سینما به گوش رسید و بلاخره در گیر و دار بازگشایی خانه سینما و درگیری ها به ایران بازگشت به همین منظور قصد برگزاری نشست مطبوعاتی برای فیلم خود را داشت که برگزاری نرسید اما بعد از اکران فیلم به زبان اصلی سازندگان فیلم برای پخش در شبکه خانگی تصمیم به دوبله فیلم گرفتند تا اکران جدیدی را داشته باشند.
فصل تابستان با تولد بزرگان سینمایی نیز همراه بود بزرگانی چون عزت ا..انتظامی مسعود کیمیایی پرویز پرستویی و ابوالفضل پورعرب که به سینمای ایران خدمات زیادی انجام دادند.
با آغاز دولت جدید حضور محمد خاتمی در حوزه فرهنگی پررنگ تر شد و با حضور در مراسم های مختلفی از جمله افتتاحیه فیلم "فرزند چهارم" و مراسم یادبود زنده یاد ناصر حجازی محافل را رسانه ای می کرد.
اما مسعود کیمیایی بزرگ سینمایی ایران بلاخره بعد از 3 سال تصمیم به ساخت فیلم جدید خود گرفت و فیلم "متروپل" را جلوی دوربین برد و در روند تولیدی فیلم چهره هایی چون عباس کیارستمی و محمدرضا گلزار حضور پیدا کردند.
گیشه‌ی بهاری و تابستان
بحث گیشه و اکران فیلم‌های ایرانی در بهار 92 برخلاف سال گذشته بدون حاشیه‌های توقف اکران فیلم و بدون چالش با حوزه هنری سپری شد.
اکران فیلم‌های جدید در بهار با «رسوایی» مسعود ده‌نمکی، «تهران 1500» بهرام عظیمی، «حوض نقاشی» مازیار میری، «قاعده تصادف» بهنام بهزادی و «رژیم طلایی»شروع شد و سه فیلم اول به فروش میلیاردی دست یافتند.
با اکران 16 فیلم در فصل بهار سال 1392 رقمی حدود هفت میلیارد و 700 میلیون تومان از سینماهای تهران به دست آمد.
گرچه دو ماه اول فصل بهار موقعیت مناسبی برای نمایش دادن فیلم‌های پرفروش است، اما در اردیبهشت برخی فیلم‌ها با اقبال عمومی مواجه نشدند.
سینماها در ماه خرداد نیز به دلیل نزدیکی به انتخابات یازدهمین ریاست جمهوری نتوانستند مخاطبان را برای دیدن فیلم‌ها ترغیب کنند و اغلب مردم ترجیح می‌دادند برنامه نامزد منتخبشان را از تلویزیون دنبال کنند.
گیشه تابستانی اکران فیلم ها نسبت به فصل بهار فروش قایل قبولی داشت و با وجود اینکه به نظر می رسید در فصل تابستان و همزمانی با تعطیلات و اكران فيلم هاي تحسين برانگيز جشنواره فيلم فجر دوره سي يكم توانست در مقايسه با اكران بهار فروش خوبي كسب كند.
فیلم های گلوگاه، دهلیز، فرزند چهارم، هیچ کجا هیچ کس، جابه جا،پل چوبی، هیس دخترها فریاد نمی زنند،چه خوبه که برگشتی و گذشته از جمله فیلم های کلیدی این فصل به شمار می آمد.
در حالی که هنوز فصل تابستان به پایان نرسیده است اما طبق آماری که به دست آمده تنها فیلم های هیس دخترها فریاد نمی زنند و گذشته و دهلیز به جمع میلیاردی ها پیوستند و در مجموع 8 فیلم اکرانی 8 میلیارد و 64 میلیون و 400 هزار تومان فروش کرده اند.
آخرین آمار جدول فروش فیلم های روی پرده
گلوگاه 90 میلیون تومان
دهلیز 1 ميليارد و 50 ميليون تومان
هیچ کجا هیچ کس 600ميليون تومان
جابه جا 714 ميليون و 400 هزار تومان
هیس دخترها فریاد نمی زنند 3 ميليارد تومان
چه خوبه که برگشتی 3 میلیارد تومان
گذشته 1 میلیارد و 610 میلیون تومان
پل چوبی 700 ميليون تومان
گزارش از فائزه آقابابايي
