نقش "سوئيفت "SWIFT در نظام بانکی جهان چیست؟

"سوئیفت" مخفف اصطلاح انگلیسی " Society For Worldwide Interbank Financial Telecopmmunication" به عنوان یک تشکل تعاونی غیرانتفاعی در سال 1973 میلادی توسط 239 بانک از 16 کشور اروپایی و آمریکای شمالی برای "تبادلات مالی بین بانکی با کد گذاری" راه‌اندازی شد و هدف از آن جایگزینی تبادلات اسناد مالی الکترونیکی از طریق "ارتباطات مخابراتی" و "تلکسTelex"به جای روش کاغذی در سطح بین‌المللی با یک روش استاندارد شده جهانی مالی بین بانکی است.

درحال حاضر بیش از 7 هزار مؤسسه در ۱۹۷ کشور جهان عضو اين نهاد هستند.

از سپتامبر 2010 "سوئيفت" به بيش از 9 هزار موسسه مالي در 209 کشور جهان مرتبط شد که در اين زمان به طور ميانگين بيش از 15 ميليون پيام در روز مبادله شد.

مرکز اصلی شبکه "سوئیفت" در کشور "بلژیک" بوده و طبق قوانین اين کشور عمل می‌نماید و کشورهای "آمریکا"، "هلند"، "انگلیس" و "هنگ کنگ" به عنوان مراکز پشتیبان اعضا فعالیت دارند. "سوئیفت" در هر کشوری دارای یک "SAP" یعنی نقطه دسترسی به "سوئیفت" است که توسط مؤسسه "سوئیفت" کنترل می‌شود. در ایران "SAP" در بانک مرکزی قرار دارد و پشتیبانی می‌شود .

"سوئيفت" در ايران از اعمال تحريم تا لغو تحريم

پايگاه اينترنتي "سوئيفت" در تارخ  15 مارس 2012 ) اسفند 1390) گزارشي منتشر کرد که بر اساس آن، اين اتحادیه از ۱۷ مارس (۲۷ اسفند) در ادامه تحریم‌ها علیه ایران، بانک‌های ایران را از دسترسی به خدمات خود محروم می‌کند.

تصمیم فوق بر اين منظور صورت گرفت تا تقریبا دیگر نقل و انتقالات پولی بانک‌های ایرانی با خارج از کشور از راه‌های رسمی غیر ممکن شود و مبادله ميان تجار و شرکت‌های جمهوري اسلامي ايران با ساير کشورها به حداقل برسد.

لازم به ذکر است، اتحادیه اروپا در هفته پایانی ژانویه سال 2012 اعلام کرد که در چارچوب افزایش فشارها، تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال می‌کند که اعمال محدودیت در تبادلات مالی با بانک مرکزی ایران از جمله این تحریم‌ها است.

تصميم "سوئيفت" پس از آن صورت گرفت که اعمال تحريم‌هاي بيشتر از سوي کشورهاي غربي تشديد شد و در نتيجه اين نهاد نيز مجبور به اعمال تحريم بر جمهوري اسلامي ايران شد؛ تا به گفته خود ايران را مجبور به توقف فعاليت هسته‌اي کنند.

در مورد "سوئیفت" اين نکته شايان ذکر است که اين نهاد بزرگ بین المللی زیر نظر بانک مرکزی اتحادیه اروپا، خزانه داری آمریکا و بانک‌های مرکزی چند قدرت اقتصادی دیگر کار می‌کند و کاري جز فرمانبري از آنها ندارد.

دولتمردان غربي در آن زمان با اعمال اين تحريم به دنبال آسيب زدن به روابط  بانکي و تجاري جمهوري اسلامي ايران با ساير کشورها بودند تا با اين کار دیگر هیچ بانک خارجی تمایل به برقراري ارتباط مالي با بانک‌هاي ايراني نداشته باشد.

اما گويي اين اقدام نيز مانند ديگر اقدامات يک‌جانبه آنها به موفقيت چنداني دست نيافت؛ به طوريکه برخي از بانک‌های مهم جهان مانند "Halk Bank" ترکيه، " Deutsche Bank" آلمان، بانک فرانسوي "BNP Paribas SA"، بانک Santander"" اسپانيا، گروه هلندي ING Groep NV"" ، هولدينگ انگليسي " HSBC" و تعدادي از بانک‌هاي هند به همکاري خود با ايران ادامه دادند و سود خوبي نيز عايد آنها شد.

شايد انتشار اين دست اخبار يکي از عواملي باشد که نشان داد تحريم‌هاي "سوئيفت" در ايران، تاثير چنداني بر روابط بانکي جمهوري اسلامي ايران با ساير کشورها نداشته است؛ چرا که مسئولين بانکي از روش‌هاي جايگزين استفاده کرده‌اند.

بعلاوه حدود 3 ماه پيش روزنامه "وال استريت ژورنال" در خصوص اعمال تحريم "سوئيفت" بر ايران نوشت: بانک‌هاي ايراني بر تحريم‌هاي "سوئيفت" غلبه کردند.

بر اساس این گزارش، "آلن راس"، مدیر اجرایی بخش اروپا، خاورمیانه، آفریقا و آسیایی "سوئیفت" در بلژیک گفت: به روشنی مشخص است که ایرانیان امکانات دیگری برای نقل و انتقالات مالی و عملیاتی کردن این انتقالات دارند و راه‌های بسیاری برای جایگزینی "سوئیفت" وجود دارد.

این در حالیست که "محمود بهمنی" رئیس کل بانک مرکزی نیز در تاریخ 6 خرداد 1391 از آغاز به کار سامانه جایگزین "سوئیفت" خبر داد.

اکنون پس از گذشت حدود 18 ماه از اعمال تحريم "سوئيفت" در ايران، خبرهايي از لغو اين تحريم شنيده مي‌شود؛ به طوريکه "ولي اله سيف" رئيس کل بانک مرکزي در صبحانه کاري اتاق بازرگاني ايران که چند روز پيش تشکيل شد، اينگونه گفت: « "سوئيفت" مطلب پيچيده‌اي براي نظام بانکي ما نيست؛ زيرا نظام بانکي جايگزين‌هاي ديگري پيدا کرده است و البته در صورت لغو تحريم، از آن استقبال خواهيم کرد».

انتهاي پيام/