به گزارش خبرنگار سیاسی باشگاه خبرنگاران  بررسی ریشه بی اعتمادی تهران - واشنگتن شب گذشته (11 آبان‌ماه) در برنامه گفتگوی ویژه خبری با حضور "مصطفی ملکوتیان" استاد دانشگاه تهران و "فواد ایزدی" کارشناس مسائل آمریکا مورد بحث و بررسی قرار گرفت. 

 
مصطفی ملکوتیان در ابتدا در پاسخ به سوالی مبنی براینکه رابطه ایران و آمریکا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی چگونه بوده است؟ گفت: روابط ایران و آمریکا تقریبا از دوره ناصرالدین شاه قاجار شروع شده است. 

وی با اشاره به این که اولین رابطه ایران و آمریکا در سال 35 از زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار برقرار شد، افزود: آمریکا در آن دوران رقبای سرسختی را به لحاظ استعمار غربی داشت.
 
این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه رقبای آمریکا در آن دوران اجازه نمی‌دادند تا آمریکایی بتوانند با دستانی باز جای پایی را در سرزمین‌هایی که قبلا رقبا در آن حضور داشتند به دست آورند، اظهار داشت: آمریکایی‌ها بیشتر تلاش می‌کردند تا از طریق کارهای عام المنفعه برای ورود به کشور اقدام کنند. 

* رابطه ایران و آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم به بعد بیشتر مطرح شد
 
ملکوتیان با بیان این که رابطه ایران و آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم به بعد بیشتر مطرح شد، خاطر نشان ساخت: پس از پایان جنگ جهانی دوم جهان آرام آرام نظام دو قطبی را که شرق و غرب در گسل این قطب قرار داشتند را تجربه کرد.
 
وی با اشاره به این که رژیم پهلوی وابسته به ابرقدرت غرب بود، گفت: یک سلسله از قراردادهای نظامی آمریکایی از پایان جنگ جهانی دوم ظاهری از کمک را به خود گرفته بود.  
 
این استاد دانشگاه با اشاره به این که آمریکایی‌ها کمک‌های اقتصادی را در رابطه با اهدافشان در ایران سازماندهی می‌کردند، افزود: ایران پس از یک مقطعی به جهان غرب و آمریکا وابسته شده بود به طوری که آمریکایی‌ها در تشکیل ساواک به رژیم شاه کمک کردند.
 
ملکوتیان با اشاره به این که ایران در آن دوران عضو پیمان بغداد شد، گفت: البته این پیمان به دلیل کودتاهای نظامی در عراق در سال 1958 به پیمان مرکزی و یا صنفی تبدیل شده است که این پیمان یکی از پیمان‌های زنجیره‌ای غرب در برابر ابر قدرت شرق به حساب می آمد.  
 
وی با اشاره به این که سنتو حلقه میانی پیمانهای ناتو و سیتو بود، خاطر نشان ساخت: آمریکا به مرور در استراتژی و راهبردهای منطقه‌ای‌اش جایگاه خاصی را پیدا کرد.  
 
این استاد دانشگاه تهران با اشاره به موقعیت راهبردی ایران در منطقه ادامه داد: در آن شرایط ایران مرزهای طولانی را با اتحاد جماهیر شوروی داشت.  
 
ملکوتیان با بیان این که دستگاه‌های استراق سمع آمریکایی‌ها در مرزهای ایران برای کنترل تحرکات در داخل شوروی نصب شده بود، اضافه کرد: ایران آرام آرام به کشور مستمره آمریکا تبدیل شده بود.
 
وی با اشاره به تجدید و احیای کاپیتالیسم در زمان محمدرضا شاه گفت: طبق این کاپیتالیست اگر مستشاران نظامی آمریکا و خانواده‌هایشان در ایران دچار خطایی می‌شدند نباید براساس قواعد ایرانی محاکمه شوند.  
 
این استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: آمریکا پس از جنگ ویتنام استراتژی خودش را مداخله نظامی قرار داد اما به دلیل شکست در این جنگ مجبور شدند تا حداقل استراتژی مداخله مستقیم را موقتا کنار بگذارند.


* آمریکا پس از جنگ ویتنام استراتژی خودش را مداخله نظامی قرار داد

ملکوتیان با اشاره به این که آمریکا در منطقه خلیج فارس شاه را به عنوان ژاندارم منطقه قرار داد تا تمامی حرکات ضد آمریکایی از طریق شاه در منطقه سرکوب شود، گفت: رژیم شاه در ایران ماموریت یافت تا برخی از حرکت‌های نظامی را در منطقه انجام دهد. 
 
این استاد دانشگاه در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه چه دکترین‌های مختلفی از سوی دولت‌های گوناگون آمریکا در قبال ایران اتخاد شده است؟ ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران یکی از انقلاب‌هایی است که در خصوص آن نوشته‌ها و آثار زیادی وجود دارد.  
 
ملکوتیان اظهار داشت: آمریکایی‌ها در سال 57 به دلیل مشکلات مالی بخشی از کارکنان سازمان سیا را از کار اخراج کردند به گونه‌ای که این موضوع به سیستم اطلاعاتی آمریکایی‌ها ضربه زد و این امر سبب شد تا آن‌ها نتوانند اراده جمهوری اسلامی ایران را پیش بینی کنند.  
 
وی درگیری در مسئله صلح خاورمیانه و قرارداد کمپ دیوید را یکی از دلایل آمریکایی‌ها دانست و ادامه داد: آن‌ها نتوانستند انقلاب اسلامی ایران را پیش گویی کنند لذا دیدگاههای مختلفی در خصوص رابطه ایران و آمریکا مطرح شده است. 
 
ملکوتیان با اشاره به این که در زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران نویسندگان پدیده انقلاب غافلگیر شدند و بعدها به این نکته اعتراف کردند، اظهار داشت: تحولات انقلاب به قدری سریع پیش رفت که برای نویسندگان غیرمنتظره جلوه می‌کرد. 

ملکوتیان با اشاره به این که انقلاب اسلامی ایران به سرعت تاثیرش را بر نظریه‌های انقلابیون به جا گذاشت، افزود: اکنون با نسل چهارمی از نظریه پردازان انقلاب مواجه هستیم.
 
*انقلاب اسلامی ایران به صورت آگاهانه شکل گرفت

این استاد دانشگاه تهران با اشاره به این که انقلاب اسلامی ایران توسط نهضت‌های آگاهانه در ایران ساخته شده است، تصریح کرد: انقلاب اسلامی ایران به سرعت توانست همه توده‌ها را با خود همراه کند به طوری که این انقلاب زیر نظر رهبری فرزانه و به صورت آگاهانه شکل گرفت.  
 
ملکوتیان در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه آمریکایی‌ها چه روش‌هایی را در قبال ایران اتخاذ کرده‌اند؟ اظهار داشت: انقلاب اسلامی ایران در زمان جیمی کارتر به پیروزی رسید.
 
این استاد دانشگاه تهران با بیان این که کارتر رئیس‌جمهور اسبق آمریکا از حزب دموکرات بود، افزود: کارتر پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران اعتراف کرد که از کنترل دولت آمریکا خارج شده است.  
 
وی اظهار داشت: آمریکایی‌ها در آن دوران در صحرای طبس دچار شکست سختی شدند.
 
ملکوتیان با اشاره به این که کارتر نتوانست برای بار دوم در کاخ سفید بماند، اضافه کرد: انقلاب‌ها با مسائل و مشکلات مالی بسیار عدیده‌ای مواجه هستند.

در ادامه فواد ایزدی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا میان ایران و آمریکا هیچ وقت اعتمادی شکل نگرفته است؟ گفت: آمریکایی‌ها از سال 1935 به این طرف با پرتاب بمب اتم به ژاپن به عنوان یک ابرقدرت شناخته شدند.  
 
وی با اشاره به این که انگلستان در آن دوران به تدریج از ابرقدرتی خود افتاد، افزود: مواردی در طول تاریخ مبنی بر رابطه ایران با آمریکا وجود دارد به طوری که طرف ایرانی نسبت به آمریکایی‌ها اعتماد بسیاری کرده‌اند.  
 
*نظارت دقیق مصدق بر فعالیت‌های آمریکا از وقوع کودتا جلوگیری می‌کرد

این کارشناس مسائل آمریکا اظهار داشت: مصدق زمانی که با دولت انگلیس درگیر شد برای شرکت در اجلاس سالانه سازمان ملل عازم آمریکا شد به طوری که در آن جا طی مذاکراتی از آمریکایی‌ها خواست تا در خصوص دعوایشان با انگلیس پادرمیانی کند اما آمریکا پس از چند ماه در سال 32 برعلیه دولتی که به آن اعتماد کرده بود، کودتا کرد.  
 
ایزدی با اشاره به این که اگر مرحوم مصدق نسبت به فعالیت‌های آمریکا نظارت دقیقتری را اعمال می‌کرد شاید از وقوع کودتا در سفارت خانه ایران جلوگیری به عمل می‌آمد، اظهار داشت: در سال‌های پس از کودتا دیگر بحث اعتماد مطرح نبود.  
 
وی با اشاره به این که وظیفه شاه در آن دوران گوش دادن به گفته‌های رئیس‌جمهور و یا سفیر آمریکا بود، تصریح کرد: بحث اعتماد حتی در این مقطع هم معنا نداشت، آمریکا از افراد ساده لوح بسیاری برای رسیدن به اهداف سیاست خارجی خود در دنیا استفاده می‌کرد به طوری که آن‌ها حاضر بودند مملکت خود را به بیگانگان بفروشند.  
 
ایزدی با بیان این که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران مرحوم بازرگان و برخی از اطرافیانش مشکل خاصی را با آمریکا نداشتند، اظهار داشت: برخی از دوستان بازرگان رابطه خوبی را با آمریکا داشتند.  
 
وی با اشاره به این که در زمان مرحوم مصدق حتی کوچکترین ادبیات انتقاد آمیزی را نسبت به آمریکا شاهد نبودیم، افزود: متاسفانه دولت کارتر متاثر از نظرات برژینسکی مشاور امنیت ملی آمریکا بود.
 
این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به سفر اخیر "حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسن روحانی" به آمریکا ادامه داد: روز پنج شنبه بعد از سفر دکتر روحانی به نیویورک معاون سیاسی آمریکا در سنا مردم ایران را فریبکار لقب داد و گفت که در DNA مردم ایران فریبکاری و تضعیف وجود دارد. 

 
* سخنان رئیس‌جمهور در سازمان ملل متحد طرف مقابل را غافلگیر کرد

وی با اشاره به وجود اعتدال گرایی در مواضع رئیس‌جمهور کشورمان گفت: سخنان رئیس‌جمهور در سازمان ملل متحد طرف مقابل را غافلگیر کرد،‌ آمریکایی‌ها افرادی هستند که نمی‌شود کوچکترین اعتمادی به آن‌ها داشت و ایران تنها به آمریکا بی اعتماد نیست بلکه مرسی هم به آمریکا اعتماد کرد ولی پس از آن شاهد بودیم که در قبال وی چگونه عمل کرد.  
 
وی با اشاره به این که دولت قزافی در سال‌های اخیر به شدت با آمریکایی‌ها نزدیک شده بود، گفت: در این مورد هم دولت آمریکا جواب اعتماد قزافی را با حمله به لیبی داد.  
 
ایزدی افزود: مرکل نزدیک‌ترین هم پیمان آمریکا در اروپا است که مکالتماش مورد شنود این کشور قرار گرفته است.

این کارشناس مسائل آمریکا در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه آیا سیاست‌گذاری آمریکا در قبال جمهوری اسلامی متفاوت بوده است یا خیر؟ گفت: تنها راهبرد کلی همه دولت‌هایی که در آمریکا به قدرت رسیده‌اند سرنگونی جمهوری اسلامی ایران به حساب می‌آید به طوری که اوباما طی سخنان در سازمان ملل متحد به عنوان اولین رئیس‌جمهور به صراحت اعلام کرد که ما به دنبال تغییر نظام ایران نیستیم.  
 
وی با اشاره به این که این گفته اوباما متاسفانه با عملکردش هماهنگی ندارد، خاطر نشان ساخت: اوباما سالانه حدود 100 میلیون دلار برای ترویج دموکراسی در ایران هزینه می‌کند.
 
ایزدی با اشاره به این که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و آمریکا یک قرارداد با هم امضا کرده‌اند، اظهار داشت: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و آمریکا قراردادهای متفاوتی را با هم به امضا رسانده بودند این در حالی است که پس از انقلاب یک قرارداد به عنوان الجزیره منعقد شد و در بند یک قرارداد الجزیره عنوان می‌کند دولت آمریکا نباید در امور داخلی ایران دخالت کند.  
 
این کارشناس مسائل آمریکا با اشاره به این که طرف آمریکایی هیچ وقت به تعهد خود در خصوص قرارداد الجزیره عمل نکرد، افزود: از همان روز به بعد دخالت‌های آمریکا در ایران روزبه روز بیشتر و بیشتر شد.
 
* روحیه مقاومت ایران نباید متزلزل شود

ایزدی با اشاره به این که روحیه مقاومت ایران نباید متزلزل شود، خاطر نشان ساخت: شبکه‌ها و سایت‌های مختلف به گونه‌ای عمل می‌کنند که در اثر تحریم‌ها و فشارها و تحریم‌های بین المللی مردم ایران نتوانند مقاومت کنند این در حالی است که باید گفت مردم ایران همیشه روحیه مقاومتی خود را حفظ خواهند کرد.
 
* تضعیف ادبیات مقاومت به تیم مذاکره کننده ضربه وارد می‌کند

وی با اشاره به این که باید مواظب بود که در کنار مذاکرات و گفتگوهایی که در ژنو صورت گرفته است ادبیات مقاومت مورد تضعیف بیگانگان قرار نگیرد، افزود: تضعیف ادبیات مقاومت به تیم مذاکره کننده ضربه وارد می‌کند.  
 
ایزدی با اشاره به این که تیم مذاکره کننده ایران پشت سرشان پشتوانه مردمی قرار دارد به گونه‌ای که مردم ایران می‌خواهند به حقوق هسته‌ای خود دست یابند. 


انتهای پیام/