امروز در تاریخ؛
از اقامه‌ی اولین نماز جمعه در تاریخ اسلام تا انقراض سلسله اشکانیان
اقامه‌ی اولین نماز جمعه در تاریخ اسلام، تشکیل دولت رضاخان میرپنج، افتتاح مجتمع عظیم پتروشیمی اصفهان، انقراض سلسله اشکانیان، کشف جزایر "هاوایی"، و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 28 دی 1392 خورشیدی برابر با 16 ربیع الاول 1435 هجری و 18 ژانویه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
اقامه‌ی نخستین نماز جمعه‌ی تاریخ اسلام توسط پیامبر اکرم(ص) (1 ق)
بنابر برخی روایات، نخستین نماز جمعه، توسط پیامبر گرامی اسلام(ص)، پس از هجرت ایشان از مکه اقامه گردید. حضرت محمد(ص) هنگام ظهر جمعه وقتی که به نزدیکی مدینه رسید، در محل قبیله‌ی بنی‌سالم بن عوف که قُبا نام داشت، خطبه خواند و نماز جمعه را برپا کرد. به نقل راویان تاریخ، این نخستین نماز جمعه‌ای بود که در تاریخ اسلام خوانده شد.
اعلام دستگیری اعضای "حزب ملل اسلامی" توسط رژیم پهلوی (1344 ش)
حزب ملل اسلامی متشکل از عده‌ای از جوانان مذهبی بود که در سال 1343 ش با هدف زمینه سازی برای برانگیختن مردم بر ضد سلطنت محمدرضا پهلوی تشکیل شد. قرار بود که خط مشی حزب در ابتدا تنها فکری و ایدئولوژیکی باشد و در مراحل بعد، عملیات نظامی صورت گیرد. این حزب با آرمان بلند و طبقه بندی مراحل و زمانبندی در سه مرحله رشد و توسعه و پیروزی، در آغازِ کارِ سازماندهی بود که کشف شد و از هم پاشید. آنچه در این میان حایز اهمیت است این که جو اختناق و سرکوب در نیمه اول سال 1344 همچنان ادامه داشت که ناگهان کشف، تعقیب و دستگیری اعضای حزب پنجاه و پنج نفره مللِ اسلامی که در تاریخ بیست و چهارم مهرماه انجام و خبر آن در 28 دی ماهِ آن سال رسماً در جراید اعلام شد، پرده از پوشالی بودن ادعاهای رژیم مبنی بر تسلّط داشتن بر اوضاع، و این که ایران در میان گرداب منطقه، جزیره ثبات است، برداشته شد و جنبش مسلّحانه در نهضت اسلامی ایران، یکبار دیگر خواب راحت را از چشمان سردمداران رژیم پهلوی ربود.
پیشنهاد "بختیار" به حضرت امام خمینی(ره) درباره تشکیل شورای حکومت ملی (1357 ش)
شاپور بختیار نخست وزیر رژیم پهلوی در نامه‌ای به امام خمینی پیشنهاد کرد تا برای تغییر حکومت به یک رژیم جمهوری، شورای سلطنت وقت به شورای حکومت ملی تغییر نام دهد و سپس این شورا، اختیارات خود را به شورای اسلامی منتخب امام، منتقل نماید. اما به سبب این که پذیرش طرح بختیار موجب به رسمیت شناختن شورای سلطنت بود، امام خمینی آن را نپذیرفت. همچنین حضرت امام در پیامی خطاب به ملت انقلابی ایران، درباره توطئه دشمنان برای ایجاد نفاق و تفرقه در بین مردم، هشدار دادند.
درگذشت دکتر "مهدی برکشلی" موسیقی دان (1366 ش)
استاد مهدی برکشلی در سال 1291 ش در تهران به دنیا آمد. او تحت نظر استادانی همچون علی‌نقی وزیری و ابوالحسن صبا، موفق به اخذ دیپلم عالی مدرسه عالی موسیقی در رشته موسیقی گردید. دکتر برکشلی بعدها در دانشکده علوم دانشگاه تهران مشغول تدریس شد و همچنین گروه موسیقی و تئاتر دانشکده هنرهای زیبا، مؤسسه تحقیقاتی موسیقی‌شناسی در فرهنگستان ادب و هنر و کمیته ملی موسیقی یونسکو را تأسیس کرد. بحث و اثبات اینکه، فارابی، دانشمند شهیر و مسلمان ایران، کاشف گام دوازده نیم پرده مساوی بوده است که پایه و اساس موسیقی بین‌المللی است، نه باخ، از نوآوری‌های این موسیقی‌دان معاصر ایران می‌باشد. گام‌ها و دستگاه‌های موسیقی ایران و موسیقی دوره ساسانی و نیز موسیقی فارابی و... از آثار اوست. دکتر برکشلی همچنین در تدوین کتاب‌های درس فیزیک و شیمی دوره دبیرستان و دانشگاه نیز فعالیت داشته است. استاد مهدی برکشلی سرانجام در شب 29 دی ماه 1366ش در 75 سالگی درگذشت.
درگذشت "شیخ اسماعیل روحانی" شاعر و محقق معروف به "بابا مردوخ" (1367 ش)
شیخ اسماعیل روحانی مشهور به بابامردوخ متخلص به شیوا در سال 1299 ش در قریه کاشتر سنندج به دنیا آمد. وی پس از اتمام تحصیل علوم قدیم به خدمت آموزش و پرورش در آمد و به تعلیم و تدریس در دبیرستان‌های سنندج پرداخت. او همچنین از دانشکده الهیات دانشگاه تهران لیسانس گرفت. بابا مردوخ در ادبیات فارسی و عربی تبحّر داشت و در هر دو زبان، در شعر، دارای طبعی‌روان بود. از وی آثاری در زمینه‌های فقه، تفسیر، ریاضی، منطق، عروض، قافیه تاریخ مشاهیر کُرد و شیوه مسلمانی به جای مانده است. شیخ اسماعیل روحانی، همچنین دوره کامل تعلیمات دینی مخصوص اهل تسنّن را برای تمام کلاس های دبستان و دبیرستان با نثری ساده تألیف و تحریر نموده است که سال‌هاست در مناطق سنی‌نشین ایران تدریس می‌شود. استاد بابا مردوخ سال‌های آخر عمر را در تهران گذرانید و سرانجام به علت ابتلا به سرطان در بیست‌وهشتم دی‌ماه 1367 ش در 68 سالگی در تهران درگذشت و در سنندج به خاک سپرده شد.
افتتاح مجتمع عظیم پتروشیمی اصفهان (1371 ش)
در روز 28 دی‌ماه 1371 ش، مجتمع عظیم پتروشیمی اصفهان افتتاح شد. با راه اندازی این طرح، سیزده هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم مشغول به کار شدند. با راه اندازی این مجتمع که از سال 1368 ش زیر نظر وزارت نفت احداث و تجهیز شد، کلّ واردات روغن موتور کشور قطع گردیده و ایران از این پس از واردات این محصول بی‌نیاز خواهد شد. مجتمع پتروشیمی اصفهان که از واحدهای زیربنایی کشور محسوب می‌شود، قادر است سالانه در ظرفیت کامل، 75 هزار تن بنزین و 86 هزار تن مشتقّات آن را تولید نماید.
تشکیل دولت رضاخان میرپنج (1342 ق)
مشیرالدوله صدراعظم احمدشاه در روز 14 ربیع الاول سال 1342 ق استعفای خود را به احمد شاه قاجار تقدیم کرد و مجلس پنجم با اکثریتی که هواخواه زمامداری سردار سپه بود تشکیل گردید.
انقراض سلسله اشکانیان بعد از 470 سال حکومت بر ایران (226م)
سلسله اشکانیان در سال 250 قبل از میلاد توسط اَرَشک یکی از رؤسای قبایل پارت در حدود خراسان و گرگان تأسیس شد و 29 پادشاهِ این سلسله، به مدت 470 سال بر ایران حکم راندند. به دنبال گسترش قلمرو اشکانیان و مجاورت با روم، حکومت اشکانیان از یک حکومت محلی در نواحی شرقی فلات ایران به یک امپراتوری بزرگ جهانی مبدل شد و از این پس با امپراتوری روم درگیری پیدا کرد. اشکانیان و رومیان بارها بر سر تصرف سرزمین‌های بیشتر با یک‌دیگر جنگیدند اما رومیان مهاجم هرگز توفیق چندانی نیافتند. آخرین پادشاه اشکانی به نام اردوان پنجم با اینکه قوای روم را درهم شکست و حتی آنها را مجبور به پرداخت غرامت کرد، اما در برابر رقیب داخلی خود، اردشیر بابکان تاب مقاومت نیاورد و در جنگی که میان این دو روی داد، کشته شد و بدین ترتیب سلسله شاهنشاهی اشکانی نیز فرو پاشید. قلمرو حکومت اشکانیان در دوره عظمت آن از مشرق تا هندوکش و حدود پنجاب، از شمال تا رود جیحون و دریای خزر، از جنوب تا دریای عمان و از غرب تا رود فرات بود. پس از انقراض اشکانیان، سلسله پادشاهی ساسانیان بر سر کار آمد و دور تازه‌ای از جور و ظلم آغاز گردید.
درگذشت همایون خرم آهنگساز و آخرین بازمانده مکتب ابوالحسن خان صبا (1391ش)
همایون خرم در سال 1309 در بوشهربه دنیا آمد. خرم از دوران نوجوانی به تشویق و حمایت مادرش به مکتب ابوالحسن خان صبا رفت و پس از چندسال درست زمانی که 14 سال بیشتر سن نداشت به عنوان جوان ترین نوازنده موسیقی ایران شناخته شد. وی تحصیلات دانشگاهی را در رشته مهندسی برق آغاز کرد. اما هیچگاه موسیقی را رها نکرد و در بسیاری از برنامه های رادیویی که معروفترین آنها گلها بود به عنوان سولیست ویولن اجرا داشت. استاد همایون خرم آثار ارزشمندی چون "تو ای پری کجایی"، "غوغای ستارگان"، "رسوای زمانه" و... آهنگسازی کرده است. کتاب های غوغای ستارگان (خاطرات هنری همایون خرم)، ردیف اول چپ کوک ( آوازها، چهارمضراب ها، قطعات و تعدادی از آهنگ ها) و ردیف دوم راست کوک (شامل تعدادی از پیش درآمدها، چهارمضراب ها و رنگ ها) از جمله تالیفات همایون خرم است. همایون خرم از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران بود و دارای درجه 1 هنری (معادل مدرک دکترا) از شورای ارزشیابی هنرمندان کشور داشت.
عباسعلی خلعتبری و سعدون حمادی وزیران خارجه ایران و عراق در استانبول برای رفع اختلافات مذاکره کردند(1353ش)
به دنبال اخراج شوستر از ایران ژاندارمری خزانه منحل گردید و افراد آن ضمیمه ژاندارمری دولتی شدند (1290ش)
رحلت آیت اللَّه "میرزا احمد مدرس یزدی" مدرس برجسته‌ی حوزه‌ی علمیّه‌ی مشهد (1319 ق)
آیت الله حاج میرزا احمد مدرس یزدی در سال 1306 ه.ق در یزد متولد. ایشان ضمن تدریس در مسجد ملاهاشم اقامه جامعت می نمود و زندگی خود را از محل درآمد مزرعه ای که از همسر اولش در اختیار داشت، اداره می کرد و در طول شصت سال اشتغال به تدریس، هرگز از وجوه شرعی استفاده ننمود، تنها یکی دو سال آخر عمر که توان خویش را به کلی از دست دادهبود، از روی اجبار به قدر کفاف از این وجوه برای تأمین معیشت خود بهره گرفت. داماد ایشان مرحوم حجت الاسلام استاد شانه چی در شرح حال مرحوم مدرس می نویسند : نظم حضور استاد در درس چنان بود که حتی فوت فرزند سه سالة ایشان سبب تعطیل درس این بزرگوار نگردید ، زیرا کار تدفین نور دیده را به فرزندان واگذار کردند و خود راهی مسجد و درس و بحث شدند . مرحوم مدرس به تقاضای طلاب ، درس تفسیر ، هیئت و حساب را در صبح و شب افاده می فرمود که دو درس اخیر مقدمه آموزش مبحث وقت و قبله و مبحث ارث که به محاسبات نیاز داشت به شمار می رفت . وی سحرگاه شب 17 ربیع الاول سال 1391 ه.ق / 24 اردیبهشت 1350 ه.ش دارفانی را وداع گفت و روز بعد پیکرش در محل دارالسیاده حرم دفن شد .
درگذشت "ابن مرزبان" ادیب، مورخ، متکلم و محدّث مسلمان (309 ق)
ابوالعباس محمد بن مرزبان‌دمیری، معروف به ابن مرزبان، ادیب، مورّخ، لغت شناس، و استاد بلاغت بود. او از جمله‌ی مشاهیر مترجمین می‌باشد که بیشتر از پنجاه کتاب فارسی را به عربی ترجمه کرده است. الحاوی فی العلومِ القُرآنی و الحَماسَه، از مُصَنِّفات ابن مرزبان می‌باشند.
درگذشت "ملاعبداللَّه بن محمد تونی بشروی" معروف به "فاضل تونی" (1071 ق)
ملاعبداللَّه بن محمدبن تونی بُشرَوی معروف به فاضل تونی، فقیهی اصولی و عابد و زاهد و پیروِ مقدس اردبیلی بوده است. وی در ابتدا در اصفهان و مشهد ساکن بود و سپس راهی عتبات عالیات شد و در این مسیر در سال 1071 ق در کرمانشاه جان به جان آفرین تسلیم کرد. آثار وی عبارتند از: حاشیه‌ی مدارک، حاشیه‌ی معالم، شرح ارشاد علامه، فهرست و تهذیب شیخ طوسی و وافِیه.
تولد "فردریک لوفر" میکروب‌شناس آلمانی (1852م)
فردریک لوفر میکروب‌شناس و محقق آلمانی، در 18 ژانویه 1852م به دنیا آمد. وی علی‌رغم فقر مالی خانواده‌اش به تحصیلات خود ادامه داد و پس از پایان تحصیل در انیستیتو پزشکی به کار و تحقیق مشغول گردید. لوفر در سال 1880م با کمک همکارش موفق به کشف عامل بیماری دیفتری شد و نام این باسیل در علم پزشکی به نام باسیل لوفر ثبت گردید. فردریک لوفر سرانجام در سال 1915م در 63 سالگی درگذشت.
امضاء قرارداد "معاهده سری" میان سه کشور اروپایی (1915م)
انگیزه اصلی انعقاد "معاهده سری" که در 18 ژانویه 1915م میان سه کشور فرانسه، انگلستان و روسیه و در جریان جنگ جهانی اول به امضاء رسید، پیوستن عثمانی به متحدین جنگ یعنی آلمان و اتریش بود، زیرا با پیوستن عثمانی به متحدین، ارتباط ناوگان روسیه در دریای سیاه با متفقین قطع می‌شد. به دنبال امضای این معاهده، متفقین به تنگه داردانل که دریای سیاه را به دریای مدیترانه وصل می‌کرد، حمله کردند.
کشف جزایر "هاوایی" توسط کاپیتان "جِیمزکوک" انگلیسی (1778م)
233سال پیش در روز 18 ژانویه سال 1778 میلادی کاپیتان جیمز کوک،دریانورد و کاشف بزرگ انگلیسی در جریان سومین سفر بزرگ اکتشافی خود،جزایر هاوایی را در اقیانوس آرام کشف کرد.کاپیتان کوک هاوایی را کشف کرد اما این کشف جدید برای او خوش یمن نبود و موجب شد سومین سفر اکتشافی این دریانورد بزرگ آخرین سفرش محسوب شود. کاپیتان کوک در سومین سفر اکتشافی خود تصمیم گرفته بود مناطق شمالی اقیانوس آرام را اکتشاف کند. کاپیتان کوک در بازگشت به جزایر هاوایی با استقبال بومیان روبرو شد.اما اندکی بعد به دلیل رفتارهای ناشایست ملوانانش خشم بومیان این جزایر برانگیخته شد. کاپیتان کوک هنگامی که قصد تنبیه بومیان را داشت در روز 14 فوریه سال 1779 میلادی اندکی بیش از یکسال پس از کشف هاوایی به ضرب چاقوی یک بومی به قتل رسید. به این ترتیب در روز 18 ژانویه سال 1778 میلادی کاپیتان جیمز کوک مجمع الجزایر هاوایی را در شمال اقیانوس آرام کشف کرد. اما این کشف برای او خوش یمن نبود و حدود یکسال بعد در همین منطقه کشته شد و سفرهای اکتشافی او ناتمام ماندند.
زادروز شارل دو مونتسکیو (1689م)
بارون دو مونتسکیو (به فرانسوی: Baron de Montesquieu)، یکی از متفکران سیاسی فرانسه در سال ۱۶۸۹ در بوردو از شهرهای فرانسه زاده شد. در سال ۱۷۱۳ پس از مرگ پدرش به عنوان رایزن حقوقی مجلس برگزیده شد. به پژوهشهای دانشی، تاریخی و حقوقی توجه ویژه داشت و چون از وضع آن زمان کشور خرسند نبود کتابی زیر عنوان نامه‌های ایرانی بدون نام بردن پدیدآورنده منتشر ساخت و چون مورد توجه واقع گشت به عضویت فرهنگستان فرانسه برگزیده شد (سال ۱۷۲۷).
برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
