انتخاب اولین رییس دولت انقلاب اسلامی، نطق تاریخی "شهیدمدرس" علیه رضاخان در مجلس، اعتراف «سیا» به شکست در ایران، تولد حضرت عبدالعظیم حَسنی (ع)، و ... از مهمترین رخدادهای تاریخی امروز است.
به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 16 بهمن 1392 خورشیدی برابر با 5 ربیع الثانی 1435 هجری و 5 فوریه 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:
انتخاب مهندس "مهدی بازرگان" به عنوان رییس دولت موقت انقلاب اسلامی (1357 ش) مهمترین واقعه پس از ورود امام خمینی (ره) به ایران، انتخاب مهندس مهدی بازرگان به عنوان رییس دولت موقت بود. در پی جلسه اعضای شورای انقلاب، به پیشنهاد اعضا و موافقت حضرت امام، مهندس مهدی بازرگان، رهبر ملیگرایان و نهضت آزادی، به ریاست دولت موقت انقلاب اسلامی انتخاب شد و مأمور تشکیل کابینه گردید. امام در حکم انتصاب مهندس بازرگان، تصریح نمودند که اعضای دولت موقت بدون در نظر گرفتن وابستگی حزبی و بر اساس صلاحیت و کفایت و توانایی برای اداره امور انقلاب انتخاب شوند.
ولی بازرگان برخلاف تأکید امام، همه وزرای کابینه را از میان لیبرالها و ملی گرایان برگزید و جملگی از اعضای نهضت آزادی ایران و جبهه ملی بودند. سیاست هیئت دولت موقت در طول نه ماه کار خود، در چندین مسأله از قبیل: تأکید بر کلمه جمهوری اسلامی، مجلس خبرگان قانون اساسی، پاکسازی عناصر فاسد و طاغوتی و جایگزینی افراد صالح و نیز برخورد با ضد انقلاب، سلطنتطلب و تجزیهطلبها و برخی موارد سیاست خارجی، با رهنمودهای حضرت امام خمینی منافات داشت. تا این که دولت موقت در پانزدهم آبان 1358، پس از تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران، به صورت دستهجمعی استعفا دادند و زمینه برای انتخابات ریاست جمهوری مهیا گردید. حضرت امام مدتها پس از استعفای بازرگان چندین بار در سخنرانیهای خود گفتند: انتخاب بازرگان اشتباه بود و من قلباً راضی به این امر نبودم.
اعتراف سازمان سیا بر ناکامی در پیشبینی مسائل انقلاب اسلامی ایران (1357 ش) مسؤولین سازمان سیا اعتراف کردند: این سازمان در رابطه با پیشبینی مسائل ایران ناکام بوده است. چیزی که ما پیشبینی نمیکردیم این بود که یک پیرمرد 78 ساله پس از 14 سال تبعید، مردم ایران را به این شکل به هم پیوند بزند.
اعلان رسانه های گروهی آمریکا بر قطع حمایت از دولت "بختیار" (1357 ش) امام در مصاحبه ای با خبرنگاران داخلی و خارجی نظر خودشان را بیان کردند و فرمودند که من سلطنت شاه را قانونی نمی دانم. در همین روز 35 هزار آمریکایی، خاک ایران را ترک کردند. رسانه های جمعی اعلام کردند دولت آمریکا تماس خود را با شاه قطع کرده است و حتی اردشیر زاهدی، سفیر او را که خود را به آمریکا نزدیک می دانست نپذیرفته اند. شاپور بختیار اعلام کرد که حاضر به همکاری با طرفداران امام خمینی است.
درگذشت استاد "علی اکبر کسمایی" مترجم و نویسنده بنام ایران (1372 ش) استاد علی اکبر کسمایی در دی ماه 1299 ش در تهران متولد شد و پس از اخذ لیسانس در رشته معقول و منقول، برای ادامه تحصیل در روزنامهنگاری به مصر رفت. این سفر فرصتی بود تا هم با استادان نامدار مصری مثل طه حسین، توفیق الحکیم و عباس عقاد آشنا شود و هم در زبان و ادبِ عرب، تبحّر و مهارت یابد. کسمایی پس از بازگشت به ایران در زمینههای روزنامه نگاری و روابط عمومی به کار پرداخت و مدتی سردبیر برخی مجلات شد. او به همکاری با روزنامه اطلاعات پرداخت و پنجاه سال با این روزنامه همکاری کرد. کسمایی به زبانهای فرانسوی، انگلیسی و عربی تسلط داشت و علاوه بر کتابهایی که تألیف کرده است، چند کتاب از این زبانها به فارسی ترجمه کرده است که تألیف عشق بزرگان، علل شکست آلمان و جاسوس انگلیسی، ترجمه گلهای وحشی و احوال و آثار فرانکلین از آن جملهاند. وی سرانجام در 16 بهمن 1372 ش در 73 سالگی درگذشت.
رحلت عالم خدمتگزار، حجتالاسلام و المسلمین "جلیل هنروَر خویی" (1376 ش) حجتالاسلام حاج شیخ جلیل هنرور خویی در سال 1305 ش در شهرستان خوی در آذربایجان غربی به دنیا آمد. از حجت الاسلام هنرور خویی که از برخی علمای قم و نجف اجازات متعدد داشت، کتاب توضیح الاسماء در بیان وجه تسمیه پیامبران و امامان و علمای شیعه و سنّی و نیز شرح حال یکی از علمای بزرگ برجای مانده است. وی سرانجام در 16 بهمن 1376 ش برابر با 7 شوال 1418 ق در 71 سالگی رحلت کرد و در خوی به خاک سپرده شد.
تولد حضرت عبدالعظیم حَسنی (ع) (173 ق) یکی
از چهرههای شاخص اصحاب ائمه، حضرت عبدالعظیم حسنی است که در شمار اصحاب
امام رضا، جواد و هادی علیهم السلام بوده و مورد تمجید فراوان قرار گرفته
است. حضرت عبدالعظیم از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) بود که در شهر مدینه به
دنیا آمد. آن حضرت فردی پرهیزگار و اندیشمند بود و از ائمهی بزرگوار و هم
عصر خویش به طور مستقیم، نقل حدیث کرده است.
ایشان در زمان امامت امام
هادی (ع) به پیشنهاد آن حضرت برای هدایت مردم به ایران مهاجرت کرد و در شهر
ری در نزدیکی تهران کنونی مسکن گزید. آمدن حضرت عبدالعظیم به ری، هم
نشانهی وجود تشیع در این شهر بوده و هم خود زمینهای برای رشد دعوت شیعی
شده است. حضرت عبدالعظیم احتمالاً در حدود سال 250 هجری به درجهی رفیع
شهادت نایل شد.
امام خمینی، مهندس مهدی بازرگان را به عنوان رئیس دولت موقت تعیین کردند. (1357 ش) متن فرمان به این شرح است: بسم الله الرحمن الرحیم. جناب آقای مهندس مهدی بازرگان بنابر پیشنهاد شورای انقلاب بر حسب حق شرعی و حق قانونی ناشی از آراء اکثریت قاطع قریب به اتفاق ملت ایران که طی اجتماعات عظیم و تظاهرات وسیع و متعدد در سراسر ایران نسبت به رهبری و جنبش ابراز شده است. و به موجب اعتمادی که به ایمان راسخ شما به مکتب مقدس اسلام و اطلاعی که از سوابقتان در مبارزات اسلامی و ملی دارم جنابعانی را بدون در نظرگرفتن روابط حزبی و بستگی به گروهی خاص مأمور تشکیل دولت موقت می نمایم تا ترتیب اداره امور مملکت و خصوصاً انجام رفراندوم و رجوع به آراء عمومی ملت درباره تغییر نظام سیاسی کشور به جمهوری اسلامی و تشکیل مجلس مؤسسان از منتخبین مردم جهت تصویب قانون اساسی جدید را بدهید. مقتضی است که اعضای دولت موقت را هرچه زودتر با توجه به شرایطی که مشخص نموده ام تعیین و معرفی نمائید. کارمندان دولت و ارتش و افراد ملت با دولت موقت شما همکاری کامل نموده و رعایت انضباط را برای وصول به اهداف مقدس انقلاب و سامان یافتن امور کشور خواهند نمود. موفقیّت شما و دولت موقّت را در این مرحله حساس تاریخی از خداوند متعال مسئلت می نمایم. روح الله الموسوی الخمینی
مهندس مهدی بازرگان پس از دریافت فرمان نخست وزیری گفت: (1357 ش) خدای بزرگ را شکر می کنم که چنین اعتبار و حسن شهرتی را که به هیچوجه اهلیت و لیاقت آن را نداشتم به من ارزانی داشته و همین موهبت الهی باعث شده که آیت الله ابراز اعتماد و ارجاع چنین مأموریتی را به بنده عنایت بفرمایند و همچنین تشکر از ملت ایران می کنم. قاعدتاً باید با توجّه به جثه ضعیف و نواقص و معایب خودم نمی بایستی قبول این مسئولیت را کرده و زیربار چنین اموری رفته باشم.
پاسخ مهندس بازرگان رئیس دولت موقت به بختیار (1357 ش) بختیار گفته بود رئیس دولت موقت را دستگیر می کنم و بازرگان پاسخ داده بود که: از این اخطار نمی ترسم، اگر تهدید می خواهند بکنند به چیز دیگری ما را تهدید کنند که این چیز خیلی کوچکی است و اگر عملی شود بنده شخصاً خیلی ممنون می شوم چون راحت می شوم.
بازرگان نخست وزیر موقت، برنامه و وظایف دولت موقت را بیان کرد (1357 ش) و گفت از وظایف عمده دولت موقت اینست که یک همه پرسی برپا کند تا نظر مردم را درباره تغییر رژیم و تحول آن به جمهوری دموکراتیک اسلامی بپرسد. سپس این وظیفه را خواهد داشت که انتخابات مجلس مؤسسان را برگزار کند مجلسی که قانون اساسی آینده را تدوین خواهد کرد و وظیفه سوم نیز انتخابات برای مجلس خواهد بود که به موجب قانون اساسی جدید تشکیل می شود و پس از تشکیل این مجلس دولت رسمی تعیین خواهد شد.
تولد "هنری هرْتْزْ" فیزیکدان و ریاضیدان آلمانی (1857 م) هنری
هِرتْزْ، در 5 فوریه 1857 م در هامبورگ آلمان به دنیا آمد. او برای اکثر
دستگاههای الکترونیکی مثل رادیو، تلویزیون و رادار که امروزه در خدمت بشر
هستند، اصول استواری را پایه گذاری کرد و ثابت نمود که میتواند امواج
الکتریکی را بگیرد و بفرستد. هرتز طول موج را به دست آورد و اطلاعات گسترده
و جالبی درباره فرکانْسِ نوسانها یافت. این دانشمند آلمانی، در سال 1888 م
بر روی اختراع اسرارآمیزی به نام رادار تحقیق و مطالعه کرد و به عنوان
نخستین فرد، به اساس کار این دستگاه پی برد. همچنین او موفق به اختراع
نوعی آنتن شد که در انتقال و گرفتن امواج تلویزیونی به کار میرفت. نام او
با عبارت سیکل در ثانیه به معنی هرتز، همیشه جاودان خواهد بود چرا که هرتز
نخستین کسی بود که ثابت کرد هر موج الکتریکی یا مغناطیسی، مدت زمانی وقت
نیاز دارد تا حرکت کند. هنری هرتز سرانجام در حالی که 37 سال از عمرش
میگذشت در 26 نوامبر 1894 م درگذشت.
33 نفر از دانشجویان هندی به جرم برپایی تظاهرات علیه محمدرضا پهلوی در مقابل سفارت ایران دردهلی نو و کنسولگری ایران در بمبئی توسط پلیس هند دستگیر شدند. (1356 ش) همچنین بنابر خبرگزاری رویتر، 105 نفر از تظاهر کنندگان که در تظاهرات قبل دستگیر شده بودند آزاد شدند؛ اما قاضی شهر دهلی نو از آزادی تظاهر کنندگان ایرانی تا زمانی که هویت واقعی خود را افشا نکنند، خودداری کرد.
روزنامه تایمز چاپ لندن مقاله ای به قلم «لرد چالفنت» به چاپ رساند (1356 ش) و از قول نویسنده این مقاله که در پی سفرش به ایران از مسائل جاری این کشور آگاه شده بود، نوشت: «وی به خوبی آگاه است که در ایران عمل خلاف حقوق بشر انجام می گیرد و هنوز در مورد زندانیان سیاسی شکنجه اعمال می شود و آزادی مطبوعات وجود ندارد».
بنا بر خبرگزاری فرانسه، در پی تظاهرات دانشجویان در اعتراض به سفر فرح دیبا به شمال هند، میان تظاهرکنندگان و مأموران درگیری ایجاد شد و 14 نفر از افراد پلیس مجروح گردیدند. (1356 ش) 9 نفر از تظاهر کنندگان بازداشت شدند اما تصریح نشده است که آیا این دانشجویان هندی بوده اند یا ایرانی.
نطق تاریخی "سید حسن مدرس" علیه رضاخان (1343 ق) قرار بود که گروه اقلیت مجلس ششم، رضاخان را به خاطر سوء سیاست داخلی و خارجی، قیام و اقدام علیه قانون اساسی و حکومت مشروطه و توهین به مجلس شورای ملی و نیز تحویل ندادن اموال توقیف شده از محکومان به خزانهی دولت استیضاح کند. در صبح روز استیضاح، شهید سید حسن مدرس و اعضای اقلیّت مجلس، بیرون از ساختمان مجلس، مورد ضرب و شتم اوباش طرفدار سردار سپه قرار گرفتند. استیضاحکنندگان در اعتراض به این اقدام، در جلسهی بعد از ظهر که طرح استیضاح بررسی شد، شرکت نکردند و در نتیجه، دولت سردار سپه، رأی اعتماد گرفت. از طرفی سردار سپه نیز برای همسو نگاه داشتن گروههای درون مجلس، با سران هر یک به طور محرمانه زد و بند کرده و برای اجرای برنامهی آنان، قول مساعد داده بود.
مدرس که این جریان را مشاهده میکرد، قصد داشت، رابطهی ننگین مجلسیان و سردار سپه را به هم بزند و رضاخان را از اکثریت بیاندازد. بنابراین در روز دهم آبان 1303 ش نطق مفصَّل و تاریخی خود را بیان میکند. مدرس در این نطق، از حکومت مشروطه و استفادهای که ملت باید از آن ببرد سخن میگوید. از حکومت سردار سپه و فشارهای غیرقانونی او مینالد و به نمایندگان تذکّر میدهد که اگر بیش از این بخواهند از چنین حکومتی طرفداری و دفاع نمایند، نه تنها به کشور صدماتی وارد میشود، بلکه خودِ آنها، زودتر در معرض خطر قرار خواهند گرفت.
تولد "ابوبکر محمد انباری" فقیه و نحوی (513 ق) ابوبکر محمد انباری فقیه، محدّث، نحوی و لغت شناس بغدادی از نوجوانی به آموختن علوم دینی پرداخت و فراگیری نحو و لغت رانزد پدرش آغازکرد. ابن انباری پس از فراگیری دیگر علوم و دانشها بر کرسی تدریس نشست و شاگردان زیادی در محضر او کسب علم کردند. وی فقیهی برجسته بود و به ویژه درنحو استادی زبردست و کم نظیر به شمار میرفت. او همچنین در این مقام ازکلامی گرم وجذاب بهرهمند بود. منشور الفواید از جمله تالیفات اوست.
درگذشت "کاتبی قزوینی" دانشمند، حکیم و منجم (675 ق) ابوعمربن علی شافعی ملقب به نجمالدین و معروف به کاتبی قزوینی از علمای رصد و ریاضیات بود. وی از اساتید علامه حلی و قطب الدین شیرازی و از شاگردان خواجه نصیر طوسی است. وی به همراه دیگر عالمان، به فرمان هلاکو خان برای شرکت در عمل رصدخانهی مراغه، احضار شده بود. کاتبی قزوینی به تشیع رغبتی وافر داشت و در حوزهی درس قزوین تدریس میکرد. برخی از کتب وی عبارت است از: بحرالفوائد، جامع الدقایق در منطق و... .
رحلت "تاج العلماء" عالم مسلمان هندی (1312 ق) سیدعلی محمد بن سلطان العلماء، مشهور به تاج العلماء ازمشاهیر علمای هند بود. او فقیهی عالم، حکیمی متکلم و محدثی آگاه محسوب میشد. وی همچنین از ادیان گوناگون آگاهی و اطلاع وسیعی داشت به طوری که با صاحب نظران و بزرگان هر دین به مباحثه مینشست. از تاج العلما تالیفات بیشماری بر جای مانده که از میان آنها میتوان به احسن القصص در تفسیر سورهی یوسف و گوهرشب چراغ در فضیلت نماز اشاره کرد.
مرگ "جوسْتْ وَندل" شاعر و درام نویس بزرگ هلندی (1679 م) جوست وَندل، ادیب شهیر هلندی در هفدهم نوامبر 1587 م در هلند به دنیا آمد. او در کنار سرودن شعر، به نمایشنامهنویسی نیز مشغول بود که به سبک قدما نوشته شده و رنگ دینی و مسیحی دارد. در این نمایشنامهها، موضوع تعارض میان هوس طغیان آدمی و آرزوی وی برای اطاعت از فرمان خدا، مطرح میگردد. وندل بیش از تمام شعرای هلند، آثار منظوم و منثور از خود به جا گذاشته است. او بیش از سی تراژدی عالی دارد که شانزده عدد آن، مذهبی است. در هلند، وندل را نجیبترین و با قریحهترین شاعر هلند و از روشنفکران و نوابغ این سرزمین میدانند. در زبان هلندی، هیچ کس اثری بدیعتر از او پدید نیاورده است. با این حال وندل، این فصاحت و بلاغت اعجازآمیز را فقط در راه تجلیل از کشور خود و شهر آمستردام به کار برده است. یوست وندل سرانجام در 5 فوریه 1679 م در 92 سالگی درگذشت.
کشف کشور "سیرالئون" در غرب قاره افریقا (1460 م) پس از آن که سرزمین سیرالئون در پنجم فوریه سال 1460 م توسط تنی چند از ماجراجویان پرتغالی کشف شد، نخستین مهاجران اروپایی نیز در سال 1462 م در این نقطه وارد گردیدند. در قرن شانزدهم میلادی، کاشفین انگلیسی به تسخیر سیرالئون پرداختند و به تدریج بر تمام سواحل این سرزمین مسلط شدند. سواحل سیرالئون تا اواسط قرن هجدهم، مرکز تجارت برده بود و انگلستان در سال 1808 م این کشور را به طور رسمی به عنوان مستعمره خود اعلام کرد. با این حال بومیان سیرالئون از اوایل قرن بیستم شورشهایی را بر ضد انگلستان برپا کردند و پس از اعطای استقلال داخلی آن در سال 1951 م، استقلال کامل سیرالئون در سال 1961 م به رسمیت شناخته شد.
اعلام جمهوری مکزیک در قاره امریکا (1917 م) مکزیک از کشورهای کوچک قاره امریکا است که از قدیم الایام محل سکونت بومیان بوده است. سرزمین مکزیک در سال 1521 م توسط استعمار اسپانیا اشغال شد و در حدود سیصد سال تحت سلطه اسپانیا قرار گرفت. در اوایل قرن نوزدهم میلادی، نهضتهای استقلال خواهی در این کشور آغاز شد که در نهایت به اعلام استقلال آن در سال 1810 م منجر گردید. در این میان هرچند قیام سراسری مردم توسط ارتش اسپانیا سرکوب شد، با این حال استقلال مکزیک، یازده سال بعد در سال 1821 م عملاً به مرحله اجرا درآمد. در طول سالهای بعد، اوضاع اقتصادی این منطقه تا حدودی بهبود یافت و پیشرفتهای مادی صورت گرفت، با این وجود، نابرابریهای اجتماعی باعث شد تا در سال 1910 م، انقلابی سراسر مکزیک را فراگیرد. اما بروز اختلاف در میان سران انقلاب به جنگ داخلی چند سالهای انجامید. تا این که در پنجم فوریه 1917 م با تصویب قانون اساسی جدید مکزیک، تغییراتی در کشور روی داد و بار دیگر جمهوری اعلام شد. کشف گاز کربنیک توسط "جوزف بلاک" شیمیدان انگلیسی (1757 م) پس
از آزمایشهای متعدد، در روز 5 فوریه 1757 م گاز کربنیک که ترکیبی از
اکسیژن و کربن است، توسط جوزف بلاک، شیمیدان و فیزیکدان انگلیسی کشف شد.
گاز کربنیک ترکیبی از اکسیژن و کربن است. امّا امروزه در علوم و صنایع
مختلف، موارد مصرف بسیار دارد.
برخی دیگر از رویدادهای امروز 1690: مهاجرنشین انگلیسی ماساچوست (آمریکا) پول کاغذی به جریان گذارد و آن را برات دولتی اعلام کرد که دارنده اش هر آن که بخواهد می تواند آن را به خزانه دار مهاجرنشین بدهد و طلا دریافت دارد. این نخستین بار بود که در آمریکای شمالی پول کاغذی به جریان گذارده شده بود. در کتابهای علم اقتصاد از این پول کاغذی به عنوان مادر دلار امروز نام برده می شود. 1849: نیروهای اتریش شهر بوداپست پایتخت مجارستان را گرفتند و این سرزمین تا پایان جنگ جهانی اول (سال 1918) که امپراتوری اتریش مضمحل شد، بخشی از این امپراتوری بود که "اتریش - هنگری" خوانده می شد.. 1962: شارل دوگل رهبر وقت فرانسه تصمیم گرفت پس از بررسیهای بیشتر به الجزایر استقلال دهد تا در آن سرزمین خونریزی بیشتری صورت نگیرد. این تصمیم چند ماه بعد به اجرا در آمد.