سیدمسعود میر كاظمی رییس كمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در گفتگو اختصاصی با خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران، با اشاره به اینكه استفاده از تجهیزات داخلی در صنعت نفت امری پسندیده تلقی می‌شود، گفت: اگرچه بهره مندی از تجهیزات داخلی در صنعت نفت، هم دارای صرفه اقتصادی است و هم می‌تواند به سود شركت‌های تولید قطعات صنایع نفت كشورمان تمام شود، اما در این مورد باید توجه داشت كه شركت‌های تولید كننده داخلی باید كالاهای خود را با كیفیت و قیمت رقابتی در اختیار وزارت نفت قرار دهند.

نگرش صادراتی راه حل افزایش کیفیت

وزیر اسبق نفت نشان كرد: متاسفانه برخی تولیدكنندگان قطعات و تجهیزات صنعت نفت، با سوء استفاده از تحریم اقتصادی موجود، با افزودن بر قیمت‌های خود و پایین آوردن كیفیت، مشكلاتی را برای صنعت نفت كشور به وجود آورده‌اند. 

وی افزود: خودکفایی اقتصادی در بین سازندگان و شرکت های داخلی زمانی محقق می شود که سازندگان تلاش کنند کیفیت قطعات تولیدی خود را ارتقا داده و تولیدات صرفا برای داخل تولید نکند، باید با فکر صادراتی دست به ساخت تحهیزات نفتی دست بزنند.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی، گفت: با تفکر صادراتی، علاوه بر جذب بازارهای داخلی می توان به بازارهای منطقه ای و خارجی دست پیدا کرد و در این حالت می توانیم شاهد یک صنعت موفق در کشور باشیم.

وی یادآور شد: اگر متکی به صنعت داخل با کیفیت و خدمات پایین باشیم، نه فقط رقابت لازم در این عرصه شکل نمی گیرد، بلکه زمینه برای ورود گسترده کالاهای خارجی هموارتر می شود. باید در این صنعت، مدیریت قوی بین بخش خصوصی و دولتی شکل بگیرد تا بستر برای قدرت صادراتی فراهم شود.

** سازندگان از صندوق توسعه ملی سهم دارند

میرکاظمی در خصوص راه اندازی صندوق حمایت از سازندگان داخلی گفت: ضرورتی برای تشکیل این صنعت در کشور نیست، وزارت نفت می تواند بخشی از منابع صندوق توسعه ملی را برای حمایت از سازندگان تجهیزات نفتی اختصاص دهد.

وی همچنین در خصوص موضوع نظارت بر پروژه های نفتی گفت: اگر به سمت ارتقای کیفیت و توسعه پروژه های نفتی در کشور هستیم، باید نظارت مستمر در این زمینه صورت گیرد تا طرحها متناسب با برنامه زمانبندی به نتیجه برسد.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی، در مورد تعدیل قیمت ها در قراردادهایی که قبل از افزایش قیمت ها منعقد شده  برای جلوگیری از ورشگستگی بنگاهها، اظهار داشت: شرکت های نفتی قرارداد پروژه ها را بصورت EPC  منعقد می کند و طرحها را بدین روش تحویل می گیرند، از طرفی، خرید تجهیزات نفتی و اجرای پروژه ها را برعهده خود پیمانکار است و برخی مواقع وزارت نفت بصورت مالی به آنها کمک می کند، بنابراین دولت نمی تواند این شرکت ها را مکلف کند که قطعات مورد نیاز را از داخل تامین کنند.

وی ادامه داد: متاسفانه اکثر قراردادها براساس زمانبندی پیش بینی شده تحقق نمی یابد و طرحها با تاخیر به نتیجه می رسد، همین امر سبب می شود که مسولان نفتی از تولیدات داخلی استفاده نکنند، فقط راه حلش ارتقای کیفیت و قیمت تمام شده و نیز تحویل پروژه طبق زمانبندی تخصیص یافته است.

میرکاظمی اظهار داشت: موضوع تعدیل قیمت ها در مجلس شورای اسلامی بصورت جدی بررسی می شود، اگر شرکت ها و پیمانکاران عدله منطقی داشته باشند، پروژه های آنها قابل بررسی خواهد بود،  اما اگر به دلیل سوء مدیریت و تاخیر در طرحها از طرف شرکت باشد، قابل رسیدگی نخواهد بود، همچنین اگر شرکت به تعهد خود عمل کند و کارفرما عدول کرده باشد، این موضوع قابل تجدید نظر است.

وی خاطرنشان کرد: سازندگان تجهیزات داخلی باید تحقیق و توسعه و نگاه صادراتی را در سرلوحه کاری خود قرار دهند تا بتواند در بازارهای داخلی و خارجی حضور دائم داشته باشند.

** حمایت از سازندگان ضروری است

در ادامه احمد سجادی عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در خصوص موضوع طرح حمایت از سازندگان تجهیزات نفتی گفت: هیچ گونه طرح منسجمی در مجلس و وزارت نفت در این زمینه وجود ندارد، بطوری که اکثر نمایندگان تاکید برآن دارند که زمینه را برای ارائه طرح حمایتی از سازندگان تجهیزات نفتی فراهم کنند.

نماینده مردم سرخس و خراسان رضوي، تصریح کرد: برای اینکه بتوانیم تحریم ها را در کشور خنثی سازیم، باید از سازندگان داخلی و تولید ملی حمایت همه جانبه داشته باشیم تا موانع موجود بر سرراه سازندگان داخلی برداشته شود.

سجادی با اشاره به اینکه صنعت نفت با سابقه صد ساله هنوز نتوانسته اکثر تجهیزات مورد نظر را از داخل تامین کند، افزود: متاسفانه مسولان نفتی و دولتی هنوز به توان داخلی اعتماد کامل ندارند و این توانمندی را بطور کامل درک نکرده اند باید در این راستا تدابیری هوشمندانه اتخاذ شود.
وی با اشاره به موفقیت جوانان ایرانی در وزارت دفاع و انرژی هسته، گفت: با توجه به اینکه کشور ما سال ها درگیر جنگ بوده، اما با برنامه ریزی و استفاده از دانش بومی توانست بسیاری از تجهیزات جنگی را در کشور بسازد همچنین به دانش انرژی هسته دست یابد که این موفقیت در سایه حمایت و با تشکیل سازمان خودکفایی در این حوزه ها محقق شد تا بتوانیم با مدیریت ویژه، در بین کشورهای خارجی و اروپایی و امریکایی حرفی برای گفتن داشته باشیم.

** وزارت نفت مدیریت یکپارچه ندارد

نماینده مردم سرخس، فريمان و خراسان رضوي، خاطرنشان کرد: متاسفانه در وزارت نفت انسجام و همبستگی و مدیریت یکپارچه حاکم نیست مسولان وزارت نفت اکثر تجهیزات و قطعات را بصورت روزمره برای پالایشگاه وپتروشیمی ها از خارج تهیه می کنند بدون اینکه از توانمندی داخلی استفاده کنند.

سجادی با اشاره به عملکرد تاثیرگذار سازمان خودکفایی وزارت دفاع در عرصه‌هایی همچون خودکفایی و بومی‌سازی صنعت جنگ‌افزار، اظهار داشت: تنها راه حل این معضل، تشکیل سازمان خودکفایی نفت با مدیریت ویژه و منسجم در این وزارتخانه است تا براساس آن بتوانیم ضمن حمایت از صنعت داخلی زمینه خودکفایی در ساخت تجهیزات نفتی را در کشور فراهم سازیم.

** روایت یک نماینده از واردات دکل های حفاری 

عضو کمیسیون انرژی مجلس، خاطرنشان کرد: بی شک ایجاد سازمان خودکفایی در صنعت نفت نیز می‌تواند زمینه رابطه دو سویه نخبگان دانشگاهی را با ساخت و سازهای صنعت نفت فراهم سازد.

سجادی ادامه داد: توجه به سه عامل اکتشاف، حفاری و تولید در صنعت نفت به عنوان لازمه خودکفایی در این صنعت است که در کنار این امر می‌توان توجه به مدیران متخصص و با تجربه را نیز عنوان کرد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر صنعت نفت به بیش از 2 میلیون قطعه نیازمند است اظهار داشت: متاسفانه وزارت نفت بیشتر تجهیزات حفاری، اکتشاف و دکل را از چین تهیه می کند، در حالیکه تمام این قطعات با استفاده از توان داخلی در کشور تولید می شود، اگر وزارت نفت این واقعیت را باور داشته باشد، سازندگان داخلی با رغبت کامل به سراغ ساخت تجهیزات متناسب با تکنولوژی حرکت می کنند و می توانند با شرکت های مرتبط رقابت سالم داشته باشند.

وی گفت: اکثر نمایندگان مجلس چندین بار به مسولان تذکر داده اند ولی مسولان نفتی این موضوع را نادیده گرفتند و بی توجهی بهانه بی مورد آنها مبنی براینکه این تجهیزات استاندارهای جهانی را ندارد سبب شده یک عده افراد سودجو  سوء استفاده کنند و کالای چینی را وارد کشور کنند.

** فقط تشکیل سازمان خودکفایی

سجادی اضافه کرد: تنها راه برون رفت از واردات بی رویه و دور زدن تحریم ها شکل گیری سازمان خودکفایی در این صنعت است.

سجادی یادآور شد: اگر می خواهیم آینده کشور را بسازیم باید ارتباط بین داشگاه و صنعت و سازندگان داخلی در کشور شکل گیرد در غیر اینصورت این صنعت صد ساله از هم پاشیده خواهد شد.

نماینده مردم سرخس، فريمان و خراسان رضوي در مجلس شورای اسلامی در خصوص صندوق حمایت از سازندگان داخلی گفت: صندوق حمایت از داخلی زمانی در کشور نمود پیدا می کند که مدیریت قوی در این صنعت حاکم باشد تا زمانی که این امر مهم شکل نگیرد، توسعه اقتصادی و صنعت کشور محال است.

سجادی در باره سوال خبرنگار در خصوص برنامه مجلس در ارتباط با تعدیل قیمت ها در قرادادهایی که قبل از افزایش قیمت ها منعقد شده و برای جلوگیری از ورشکستگی بنگاههای تولید گفت: این موضوع مربوط به قراردادهای خارجی است نه داخلی، بطوریکه وزیر نفت سعی برآن دارد که قراردادهای اکتشافی، حفاری و استخراج و ساخت پالایشگاه ها را مورد بازنگری قرار دهد.

** واردات کالاهای ساخت داخل

 در ادامه موسی احمدی دبير دوم كميسيون انرژي مجلس شورای اسلامی، با اشاره به اینكه ایران در تولید كالا و تجهیزات صنعت نفت، از توانمندی‌های بالایی برخوردار است، افزود: در حال حاضر مشابه بیشتر كالاها و تجهیزات صنعت نفت كه از سایر كشورها وارد ایران می‌شوند در داخل وجود دارد، لذا به نظر نمی‌رسد صنایع نفت نیازی به تجهیزات خارجی و به ویژه كالاهای چینی داشته باشد. 

نماینده مردم دیر، كنگان و جم در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینكه شركت‌های مرتبط با وزارت نفت از تولیدات خوبی برخوردار هستند، افزود:« وزارت نفت برخی قطعات و تجهیزات مورد نیاز خود را از كشورهای خارجی وارد می‌كند كه البته این امر در گذشته بسیار مشهود بوده است، اما پیمانكاران شركت‌های نفتی باید این موضوع را مدنظر قرار دهند كه ایران حتی به لوله‌های نفت كشورهای خارجی نیز احتیاجی ندارد.

** جلوگیری از واردات محصولات بدون کیفیت

وی با بیان اینكه واردات برخی صنایع و كالاهای نفتی، به صنعت نفت آسیب می رساند، اظهار داشت: جلوگیری از ورود تجهیزات نفتی بی‌كیفیت به داخل تصمیم منطقی و به جایی است؛ چراكه شركت‌های داخلی توان و ظرفیت لازم را برای تولید چنین صنایعی دارند. 

در ادامه سیدمهدی موسوی نژاد عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان این مطلب گفت: متاسفانه بسته های حمایتی برای تولید کنندگان توسط دولت ایجاد نشده است برای ایجاد جهاد اقتصادی در صنعت نفت حتما باید از ظرفیت سازندگان داخلی استفاده کنیم باید تجهیزات وارداتی را هدفمند و مدیریت کنیم.

عضو کمیسیون انرژی مجلس افزود: سازندگان داخلی توانایی ساخت تمام تجهیزات پارس جنوبی را دارند ما نیز باید به این توانمندی ها اعتماد کنیم.

موسوی نژاد با تاکید براینکه در کمیسیون انرژی این اراده که از ظرفیت تولید کنندگان استفاده کنیم، وجود دارد، گفت : اگر این کار را اجرایی نشود شک نکنید که اقتصاد کشور به سمت اضمحلال گرایش پیدا خواهد کرد.

نماینده مردم دشتستان اظهار داشت: حضور مستمر نمایندگان بخش خصوصی با مجلس و دولت باید وجود داشته باشد،حلقه مفقوده ای که این بخش ها را کنار هم و گرد هم آورد وجود دارد که اگر این اتفاق بیافتد ما می توانیم بسیاری از این مشکلات را حل کنیم.

** بی توجهی وزارت صنعت 

موسوی نژاد ضمن اعلام اینکه در قوانین حمایتی باید اصلاح صورت بگیرد افزود: در وزارت صنایع باید بخشی برای نفت و انرژی در نظر گرفته شود، همچنین وجود مجموعه نظارتی که بر ابلاغیه ها و بخش نامه ها نظارت نمایند احساس می شود.

این نماینده مجلس بر مدنظر دادن نواقص در میدان عمل و اجرا تاکید کرد و گفت : اهمیت بخش خصوصی و تولید کنندگان بر هیچ آگاه اقتصادی پوشیده نیست، بانک مرکزی، وزارت صنایع و معادن، سازمان برنامه و بودجه باید وارد عمل شوند چون تصمیم گیرنده هستند.
 
موسوی نژاد افزود : ما در جهت رفع نیاز تولیدات صنایع انرژی در مباحث مربوط به ظرفیت سازی و بحث اعتبارات آنها اعلام آمادگی می کنیم و این امر یک ضرورت است، طرح ها و پیشنهادات در کمیسیون انرژی مجلس بررسی می شود تا  رفع موانع و مشکلات سر راه آنها گام های اساسی برداشته شود.

** قید سه فوریت،فقط با تامین مالی

وی با اشاره به تشکیل صندوق حمایت از سازندگان تجهیزات نفت و گاز در کشور گفت: در حال حاضر وزارت نفت به دنبال حمایت از سازندگان تجهیزات نفتی در داخل است، به همین دلیل این صندوق را به منظور تامین مالی راه اندازی می کند تا سازندگان تجهیزات نفتی بتوانند با سه قید "زمان"، "کیفیت" و همچنین "قیمت" تمام شده ،کالاهای مورد نیاز صنعت نفت را تولید و در اختیار این صنعت قرار دهند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس ادامه داد: دولت باید هر چه زودتر نظرات کارشناسی خود را به منظور تشریح چگونگی فعالیت این صندوق در اختیار کمیسیون انرژی قرار دهد تا این کمیسیون بتواند پس از  بررسی های کارشناسی طرح را برای تصویب به صحن علنی مجلس ببرد.

** تحریم و تمایل به بومی سازی

این عضو کمیسیون انرژی  با بیان اینکه گزارش های دریافتی نشان می دهد که بدنه وزارت نفت نیز به بومی سازی تجهیزات صنعت نفت توجه خاص دارد، تاکید کرد: در سالهای اخیر بعد از تشدید تحریم های نفتی و بانکی علیه ایران، ضرورت استفاده از تجهیزات ساخت داخل بیشتر جلوه گر شد و متولیان صنعت نفت نیز در جهت حمایت از تولیدکنندگان داخلی بیشتر تلاش کردند.

موسوی نژاد با بیان اینکه برآورد کلی این است که تلاش ها در جهت حمایت از ساخت داخل در اواخر سال گذشته افزایش یافته است، گفت: اما این تلاش ها کافی نیست و باید تسهیلات بیشتری برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی در اختیار آنها قرار گیرد.

** مشکل نبود قانون نیست،چالش نبود باور است

وی تصریح کرد: اصلی ترین موضوع در جهت حمایت از تولید داخلی این است که ما کمبود قانون نداریم بحث ما اعتقاد و باور سازندگان داخلی است، در دولت گذشته برای بانک ها تکالیفی در راستای حمایت از تولید داخلی در نظر گرفته شده بود، متاسفانه با اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی یکسری موانع بر سرراه این موضوع قرار گرفت و این امر باعث شد که صنعتگران و سازندگان داخلی و تولید کنندگان در بخش سرمایه در گردش و نقدینگی با مشکل مواجه شوند.

نماینده مردم بیجار و حسن‌آباد در مجلس اظهار داشت: متاسفانه موانع بسیاری برسرراه تولید داخلی وجود دارد از جمله ناهماهنگی بین دولت و مجلس موجب شده که تولید کشور از رونق بیفتد و دچار مشکل شود بنابراین قبل از حل این چالش ها سازندگان داخلی را باور کنیم تا بتوانیم به تولید و بومی سازی تجهیزات نفتی کمک کنیم.

وی یادآور شد: در مجلس شورای اسلامی مصوبات و طرحهای خوبی در راستای تولید داخلی مطرح می شود اگر به تصویب برسد، بزرگترین کمک به عرصه تولید خواهد بود.
 
بیاتیان اضافه کرد: «کلید اصلی این موضوع حمایت بخش دولتی و اجرای بخشنامه ها و نیز حسن نظر مدیران و مسولان کشور است که می تواند به رونق تولید و اشتغال کمک قابل توجهی کند.
نماینده مردم بیجار و حسن‌آباد در مجلس، تصریح کرد: اکثر تجهیزات و قعطعاتی در داخل کشور ساخته می شود،  برتر از تولید ات خارجی است، ولی متاسفانه در بخشهای صنایع مختلف نفت، گاز و پتروشیمی اکثر کالاها از خارج وارد می شود، اراده برای استفاده از صنایع داخلی وجود ندارد این اراده باید در درون دولت بوجود آید تا از تولیدات داخلی خریداری شود.

بیاتیان تاکید کرد: افزایش کیفیت تجهیزات ساخت داخل و همچنین افزایش بهره‌وری باید مورد توجه باشد، نگاه سیاسی به صنعت نفت، آسیب های جدی به آن وارد می کند.

بیاتیان اظهار کرد: همکاری و تعامل میان نیروهای جوان در کنار کارکنان و متخصصان با تجربه در تمامی زمینه‌ها به توسعه و رشد ایران اسلامی منجر خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه به ساخت ۱۰۰ درصدی تجهیزات نفتی مورد نیاز در داخل کشور، گفت: متأسفانه در شرایط کنونی ۷۰ درصد تجهیزات نفتی وارداتی است.

**  حمایت از سازندگان در فاز مطالعه

 سیدسعید حیدری طیب هم عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، با بیان این مطلب گفت: موضوع صندوق حمایت از سازندگان تجهیزات نفتی هنوز مرحله مطالعاتی خود را سپری می کند، بطوریکه در بودجه سال 92 گنجانده شده است و در راستا منابع مالی برای اجرای آن اختصاص داده شده است.

 وی تصریح کرد: متاسفانه صندوق حمایت از سازندگان به نتیجه مطلوب نرسید است، باید بطور جدی در مجلس پیگیری شود تا بتوانیم از سازندگان داخلی حمایت کنیم.

** حمایت از سازندگان حتی بعد از لغو تحریم

نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی، تاکید کرد: نمایندگان مجلس اعتقاد براین دارند که اکثر شرکتهای داخلی برتر از شرکتهای خارجی هستند باید ارتباط قوی برای ایجاد رقابت بین این شرکتها و سازندگان داخلی صورت گیرد و این امر مهم با ارتقای کیفیت تجهیزات تولیدی تحقق می یابد.

حیدری طیب در خصوص برقراری  ارتباط و همکاری با کشورهای خارجی گفت: دیدگاه نظام جمهوری اسلامی ایران حمایت از سازندگان داخلی است تا صنایع داخلی به سمت توسعه خودکفایی گام بردارد. فکر نمی کنم با برقراری ارتباط عرصه برای رقابت برای سازندگان داخلی تنگ تر شود، بلکه اعتقاد براین است که با بکار گیری تجارب و استفاده از تکنولوژی بستر برای ارائه خدمات و صادرات تجهیزات داخلی به خارج فراهم می شود.

در ادامه سیدمحمد بیاتیان عضو هیئت رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت: قانون حمایت از تولید داخلی در مجلس مطرح بوده و به دلیل برخی از ایرادات هنوز به تصویب نرسیده و به کمیسیون اصل 44 ارجاع داده شده است.

گزارش: حبیبه رحیمیان

انتهای پیام/