به گزارش خبرنگار دانشگاهی باشگاه خبرنگاران و به نقل از روابط عمومی وزارت علوم، دکتر رضا فرجی دانا در این پیام  که توسط دکتر جعفر میلی منفرد معاون آموزشی این وزارتخانه قرائت شد از جامعه علمی کشور خواست تا در خصوص مسیری که دانشگاهها و آموزش عالی طی کرده است، تغییراتی که در کیفیت زیست دانشگاهی رخ داده است و تغییرات روابط استاد و شاگردی تامل کرده ، به ياري در وزارت علوم شتافته و براي ترسيم چشم‌اندازي نوين در آموزش عالي كشور راهي پيش پاي مسئولان بگشایند. 

  

در پیام وزیر علوم به این همایش آمده است: با سلام و درود بر استادان و معلمان پهنة انسان‌ پرور ایران اسلامی، آغاز هفته آموزش و روز گرامیداشت مقام معلم فرصتی استثنائی است تا در همایشی که با عنوان اخلاق معلمي شکل گرفته است از  جمع فرهيختگان و استاداني كه انديشه و كنش تربيتي‌شان معنا بخشِ بودن و زيستن ما و فرزندان‌مان است، برای همفکری و همراهی در یافتن پاسخ به پرسش‌هایی که در بررسی وضعیت آموزش و اخلاق حاکم بر آن به ذهن متبادر می‌گردد و در این مقال به طور مختصر به آن‌ها خواهم پرداخت، مدد بخواهم. 

وی بیان داشته است: اين فرصت گرچه غنيمتي براي من و همكارانم در وزارت علوم است، اما در همان حال احساس مي‌كنم سخن گفتن در چنين جمعي برايم سخت و دشوار است. چرا كه هرآنچه از جنس انديشه و سخن است، در بالاترين سطح و به زيباترين شكل در ميان شماست. اگر مسئوليت حقوقي‌ام نبود، هرگز اين اجازه و جسارت را در خود نمي‌ديدم كه اينجا سخني بگويم. به همين دليل فقط از ديدگاه سازماني‌ام به ذكر چند نكته بسنده مي‌كنم. 

دکتر فرجی دانا در ادامه پیام خود  عنوان داشته است: شايد بر كسي پوشيده نباشد كه آموزش عالي كشور با مشكلات فراوان و پيچيده‌اي دست به گريبان است. پيچيدگي شرايط از سويي، و مطالبات روز افزون و به‌حق دانشگاهيان و جامعه از نظام آموزش عالي از سوي ديگر، سنگيني كار و مسئوليت ما را در وزارت علوم چندين برابر مي‌كند. حتي درك و بازشناسي مشكلات نيز خود مشكلي ديگر است كه روبرو شدن با آن توان فكري و سازماني ويژه‌اي مي‌طلبد. در اين ميان شايد مهم‌ترين پرسش اين باشد كه «ما تاكنون چه كرده‌ايم كه آموزش عالي و دانشگاه‌ها نتوانسته‌اند چنانكه بايد انتظارات دانشگاهيان و جامعه را برآورده سازند؟» اين پرسش گرچه به گذشته مربوط مي‌شود، اما نگاه ما به آينده را نيز نشان مي‌دهد. به سخن ديگر، مي‌خواهيم از رهگذر اين پرسش درباره‌ گذشته، دريابيم كه آينده‌ آموزش عالي را چگونه رقم زنيم. 

 وزیر علوم با اشاره به اینکه يكي از كارهايي كه در گذشته كرده‌ايم، تلاش براي توسعه‌ كمّي آموزش عالي بوده است تاکید کرده است:  توسعه‌ كمّي اما تنها به افزايش تعداد دانشگاه‌ها، دانشجويان، كاركنان و از اين دست محدود نمي‌شود. رويكرد كمّيت‌گراي صرف، تغييراتي را در نحوه‌ زيست دانشگاهي نيز از پي مي‌آورد. چنين مي‌نمايد كه كيفيت زيست دانشگاهي ما دچار تغييرات شگرفي شده است. حال پرسش اين است كه آيا و تا چه حد سمت و سوي اين تغييرات كيفي مطلوب ما بوده است؟ آيا و تا كجا به ابعاد اين تغييرات كيفي آگاهي داريم؟ به نظر مي‌رسد در اين پرسش بايد سخت تأمل كنيم. 

دکتر فرجی دانا با اشاره به  تغييرات كيفي حوزه‌ مناسبات استادي و دانشجويي بیان داشته است:گويا مفهوم استادي و معلمي، امروز آن معنا و دلالتي را ندارد كه در گذشته داشت. توسعه‌ كمّي آموزش عالي، به ناچار بر نسبت تعداد دانشجو به استاد تأثير گذاشته است. اين تغيير نسبت، در كنار تغييرات اجتماعي و اقتصادي در پهنه‌ گسترده‌تر جامعه، سبب شده است كه رابطه‌ استاد و دانشجو رنگ و بوي ديگري به خود بگيرد. اينجا نيز پرسيدني است كه آيا به اين تغييرات آگاهي همه جانبه‌اي داريم؟ آيا اين تغييرات مطلوب ما بوده است؟ و البته اين پرسش اساسي‌تر كه اين تغيير در معنا و مفهوم استادي و معلمي، چه نقشي در بروز و ظهور مشكلات فراوان و پيچيده آموزش عالي دارد؟ 

در ادامه این پیام آمده است: رابطه‌ استادي و دانشجويي بار مفهومي ديگري را نيز در دل خود دارد كه همانا منش و اخلاق معلمي است. نمي‌توان به كيفيت رابطه‌ استاد و دانشجو انديشيد، بدون آنكه بستر اخلاقي را كه اين رابطه درون آن شكل مي‌گيرد، از ديده دور داشت. استاد و دانشجو، گذشته از نقش‌هاي دانشگاهي‌ كه بر عهده دارند، دو انسان هستند كه در موقعيت‌هاي انساني هم بهره‌اند. 

رابطه‌ استاد و دانشجو به مانند هر رابطه‌ ديگر، در چارچوب معيارها و ارزش‌هاي اخلاقي‌اي شكل مي‌گيرد كه بر سر آنها اجماعي كمابيش عام وجود دارد. كيفيت اين رابطه و ميزان رضايت هر يك از دو طرف آن، به سطح توافق دو جانبه و نيز پايبندي هر دو طرف به بستر هنجارين مورد توافق‌شان بستگي دارد. پس اينجا نيز بايد پرسيد كه ما چه دركي از اخلاق استادي و معلمي داريم؟ بستر هنجارين رابطه‌ استاد و دانشجو چه نسبتي با سازوكارهاي سازماني و اداري دانشگاه‌ها دارد؟ و به سخن ديگر، آيا سازوكارهاي سازماني و اداري دانشگاه‌ها با بستر هنجارين رابطه‌ استادي و دانشجويي همسو و همنو است يا اينكه آن را به چالش مي‌اندازد؟ 

وزیر علوم با اعلام اینکه همگي پرسش‌هاي فوق پرسش‌هایی هستند كه از جديت و فوريت آنها نبايد غفلت ورزيد تاکید کرده است‌: فرصتي براي از دست دادن نداريم. بايد هرچه زودتر پاسخي براي اين پرسش‌ها پيدا كنيم. امروز و در اين همايش كه به مناسبت هفته‌ آموزش و روز معلم برگزار گرديده است، مي‌كوشيم نقطه‌ آغازي براي پرداختن به این پرسش‌ها فراهم آوريم. از اين‌رو، صميمانه از همه‌ شما عزيزان مي‌خواهم كه به ياري ما در وزارت علوم بشتابيد و براي ترسيم چشم‌اندازي نوين در آموزش عالي كشور، راهي پيش پاي ما بگشاييد. 

انتهای پیام/