تجزیه امپراتوری عثمانی در پی شکست در جنگ جهانی اول، ورود نیروهای سازمان ملل به تهرانپس از قبول قطعنامه 598، رحلت آیت اللَّه العظمی "بروجردی"، افتتاح موزه بزرگ "لووْرْ" فرانسه، و ... از مهم‌ترین رخدادهای تاریخی امروز است.

به گزارش مجله شبانه باشگاه خبرنگاران، امروز 19 مرداد 1393 خورشیدی برابر با 13 شوال 1435 هجری و 10 آگوست 2014 میلادی است. مهمترین رخدادهای تاریخی امروز از این قرار است:

ورود نیروهای سازمان ملل به تهران و بغداد پس از قبول قطعنامه 598 شورای امنیت (1367 ش)
پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت از طرف جمهوری اسلامی ایران، آتش‌بس میان طرفین از تاریخ ۲۹ مرداد ۱۳۶۷ش برقرار شد. شورای امنیت پیش از آن و در تاریخ هجدهم مردادماه سال ۱۳۶۷ش، قطعنامه ۶۱۹ را تصویب کرد که به‌موجب آن، گروه ناظران نظامی ایران و عراق و سازمان ملل (موسوم به یونیماک) که از حدود ۴۰۰ نفر از ۲۵ ملیت مختلف تشکیل شده بود، در مرزهای دو کشور مستقر شدند. یکی از دلایل واهی رژیم بعثی عراق برای تجاوز به حریم نظام جمهوری اسلامی ایران، اختلاف بر سر مرزهایی بوده است که در قرارداد ۱۹۷۵م الجزایر تعیین شده بود. پس از نزدیک به هشت سال جنگ نابرابر که تمام موجودیت رژیم عراق در خطر قرار گرفت، آمریکا و دیگر متحدان و یاوران رژیم بعث عملاً وارد جنگ گردیدند و حضرت امام خمینی (ره)، با در نظر گرفتن مصالح عالی نظام اسلامی و با درک توطئه گسترده آمریکا و غرب برای سرکوب انقلاب اسلامی و مردم مسلمان و انقلابی ایران، پس از مشورت با فرماندهان عالی نظامی و مسئولان مملکتی، قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت را پذیرفتند.

شورای امنیت در این قطعنامه دو کشور ایران و عراق را به برقراری آتش‌بس و صلح دعوت کرده بود. با وجود پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط جمهوری اسلامی ایران، رژیم عراق که خود نیز آن قطعنامه را پذیرفته بود، تا زمان برقراری آتش‌بس رسمی در مردادماه سال ۱۳۶۷ش (اوت ۱۹۸۸م) به تهاجمات خود علیه جمهوری اسلامی ایران ادامه داد و خوی تجاوزگری خود را بار دیگر آشکار ساخت.

مرگ "محمود جم" سناتور و نخست وزیر دوران پهلوی (1348 ش)
محمود جم ملقب به مدیرالملک در سال 1258 ش در تبریز به دنیا آمد. وی پس از طی تحصیلات، در 22 سالگی به دربار محمدعلی میرزا ولیعهد وارد شد و پس از استبداد صغیر، منشی ایران در سفارت فرانسه گردید. محمود جم در جریان کودتای سوم اسفند 1299، آمادگی خود را برای همکاری با کودتاچیان و به ویژه رضاخان میرپنج اعلام نمود و با توجه به در اختیار داشتن مقام خزانه داری کل کشور، تهیه پول برای کودتا کوشید. وی پس از کودتا، چندین بار در پست‌های گوناگون مشغول به کار شد تا اینکه در آذرماه 1314 و پس از برکناری ذکاءالملک فروغی، مامور تشکیل هیئت وزیران گردید. محمود جم از آن پس به مدت چهار سال نخست‌وزیر و دو سال وزیر دربار بود و به هنگام تبعید رضا پهلوی، در خدمت رضاخان آخرین تلاش خود را به عمل آورد. از آن پس، کارهای دیگر نیز به او رجوع شد و در نهایت به عنوان سناتور انتصابی به مجلس رفت. ده بار وزارت، دو بار استانداری، دو بار مسؤول سفارت، چهار بار سناتور مجلس، یک بار معاون نخست وزیر و یک بار نخست وزیری، از جمله پست‌های حساس محمود جم، طی نیم قرن فعالیت‌های سیاسی او محسوب می‌گردد. سرانجام محمود جم این مهره سرسپرده پهلوی پس از سال‌ها خدمت به این رژیم، در 19 مرداد 1348 در 90 سالگی درگذشت.

برگزاری کنگره بزرگداشت یکصدمین سال رحلت "آخوند ملاحسینقلی همدانی" (1373ش)
ملا حسینقلی همدانی، فقیه، عابد، عارف و از بزرگان عرفای اهل طریقت و رسیدگان سیر و سلوک در سال 1239 ق در یکی از روستاهای اطراف همدان به دنیا آمد. کودکی را به شبانی گذراند و سپس در تهران در حوزه شیخ عبدالحسین تهرانی معروف به شیخ العراقین در رشته معقول درس خواند. او سپس در سبزوار و نجف از محضر عالمان نامداری همچون ملاهادی سبزواری و شیخ مرتضی انصاری حکمت و فلسفه و فقه و اصول را فرا گرفت و در محضر درس اخلاق و عرفان آقا سید علی شوشتری حاضر شد. شیخ محمدبهاری، میرزا جواد ملکی تبریزی، سید حسن صدر و سید جمال الدین اسدآبادی از جمله شاگردان این شخصیت برجسته دینی می‌باشند. همچنین نامه‌ها و مُنشَآت در آداب سلوک، مناجات‌ها و تقریرات شیخ انصاری، از جمله آثار ملاحسینقلی همدانی هستند. سرانجام این عالم بزرگوار و عارف باللَّه در سال 1272 ش برابر با 1311 ق در هفتاد و دو سالگی در کربلای معلّی به دیدار معبود شتافت و در همان شهر به خاک سپرده شد.

درگذشت بابک معصومی، بازیکن و کاپیتان پیشین تیم ملی فوتسال (1390ش)
بازیکن و کاپیتان پیشین تیم ملی فوتسال کشورمان که توانسته بود سرطان را پشت سربگذارد و به میادین فوتسال برگردد، عصر روز چهارشنبه 19 مرداد به دیار باقی شتافت.

بابک معصومی عصر روز چهارشنبه 19 مرداد به دلیل سکته مغزی دار فانی را وداع گفت. معصومی قبل از این توانسته بود بیماری سرطان خون را پشت سربگذارد و به میادین فوتسال برگردد. او مدیر فنی تیم فوتسال پرسپولیس بود.

زلزله مازندران قریب 40 نفر را مقتول و مجروح ساخت(1350ش)

نمایندگان سیاسی ایران و عراق مذاکرات خود را برای رفع اختلاف در آنکارا آغاز کردند(1353ش)

قوای نظامی انگلیس وارد بوشهر شد و ژاندارم های ایرانی را خلع سلاح نمود. انگلیسیها درآمد تلگرافخانه بوشهر را ضبط کردند. (1294ش)

تولد "ابوعبداللَّه محمد بن اسماعیل بخاری" محدث شهیر اهل سنّت(194 ق)
ابوعبداللَّه محمد بن اسماعیل بخاری معروف به امام بُخاری از محدثین بزرگی است که علم و درایت و وثوق او، مورد قبول همگان می‌باشد. امام بخاری جهت تحصیل و تصحیح احادیث نبوی به سرزمین‌های مختلف سفر کرد و از بزرگان حدیث، استفاده‌ها نمود. وی کتاب جامع صحیح را که به صحیح بخاری معروف است، نگاشت. این کتاب یکی از کتب صحاح ستهٔ (کتب ششگانهٔ حدیث) اهل سنت و به قولی صحیح‌ترینِ آن‌ها بوده و حاوی نه هزار حدیث نبوی است که از میان ششصد هزار حدیث استخراج شده‌اند. معروف است که پیش از نقل هر حدیث در آن کتاب، وضو گرفته و دو رکعت نماز می‌خواند. وفات امام بخاری در اول شوال سال 256 ق در 62 سالگی در نزدیکی سمرقند افغانستان روی داد و در همان جا مدفون گشت.

ولادت "زین‌الدین بن علی شامی" معروف به "شهید ثانی" "صاحب شرح لمعه" (911 ق)
فقیه بزرگوارو دانشمند عالیقدر شیعه، زین الدین بن نورالدین عاملی پس از تحصیلات مقدماتی نزد پدر خویش، دروس خود را ادامه داد و یکی از مفاخر نامدار شیعه گردید. او به منظور ادامهٔ تحصیلات علمی، مسافرت‌های متعددی به نقاط مختلف جهان اسلام آغاز نمود و به تحقیق و تتبع مشغول شد. وی در بعلبک مرجعیت یافت و شاگردانی فاضل را تربیت می‌کرد. زین‌الدین عاملی آثار تألیفی فراوانی را از خود به یادگار گذاشت که شرح لمعه معروف‌ترین اثر اوست. سرانجام بر اثر توطئه‌چینی که علیه زین الدین انجام شد، وی را دستگیر کرده و در 966 ق به شهادت رساندند. از آن پس، این عالم ربانی به شهید ثانی معروف شد.

افتتاح موزه بزرگ "لووْرْ" فرانسه در پاریس (1793م)
ساختمان تاریخی لووْرْ در ابتدا در سال 1204م ساخته شد در حالی که از سبک یونانی الهام گرفته و در میان آثار معماری، کم نظیر بود. در دهم اوت 1793م موزه بزرگ لووْرْ افتتاح گردید و در هشتم نوامبر همان سال، به موجب قانون ملی شدن مجموعه‌های هنری سلطنتی، این موزه به صورت ملی درآمد.

از آن پس شاه‌کارهای فراوانی از سراسر اروپا و جهان در آن جمع‌آوری شد به طوری که تعداد این آثار در موزه، بالغ بر 280 هزار قطعه تخمین زده شده است که از این تعداد، 5600 اثر را نقاشی و شاه‌کارهای هنرمندان معروف جهان تشکیل می‌دهند. لازم به ذکر است بسیاری از این اشیاء به ویژه آثار عتیقه و باستانی موجود در موزه لووْرْ، توسط مستشرقان اروپایی واستعمارگران فرانسوی ازنقاط مختلف جهان از جمله ایران به یغما رفته‌اند و یا از دلالان آثار باستانی خریداری شده‌اند.

رحلت عالم بزرگ مسلمان آیت‌اللَّه شیخ "محمد طه نجف" (1323 ق)
آیت‌اللَّه شیخ محمدطه نجف در نجف از خاندان اهل علم به دنیا آمد. شیخ محمدطه، از شاگردان استاد اعظم، شیخ انصاری بود. او در فقه، اصول فقه، حدیث و تفسیر از دانش بسیاری برخوردار بود. شیخ محمد طه، آثار بسیاری از خود به یادگار گذاشت که شرح معالم الاصول از آن جمله است.

قیام اسلامی ملت عراق علیه استعمار انگلیس به رهبری آیت اللَّه شیرازی (1338 ق)
پس از اعلان جنگ انگلستان به امپراطوری عثمانی در سال1332 ق (1914 م) و تصرف بصره، علمای بزرگِ نجف، حکم به مقابله صادر کردند. در طول سال‌های بعد، گروه‌هایی به وجود آمدند که مخالف حضور انگلستان در عراق بودند. این حرکت با حمایت آیت‌اللَّه‌میرزا محمدتقی شیرازی، رنگی دیگر به خود گرفت و مردم مسلمان با فتوای جهادی میرزا، علیه غاصبان انگلیسی قیام کردند. این حرکت اسلامی به قیام 1920 م عراق مشهور است.

رحلت مرجع بزرگ تقلید حضرت آیت اللَّه العظمی "سیدحسین بروجردی" (1380ق)
آیت‌اللَّه العظمی سید حسین طباطبایی بروجردی مرجع بزرگ شیعه در سال 1292 قمری در بروجرد متولد گردید. دانشور بروجرد در 28 سالگی راهی نجف اشرف گردید و در مدت هشت‌سال از محضر عالمانی هم‌چون آخوند ملامحمد کاظم خراسانی، شیخ‌الشریعهٔ اصفهانی و علامه سیدمحمد کاظم یزدی بهره برد و به مقامی عالی در علم دست یافت. و طبقات روات و محدثین را کاملاً می‌شناخت. ایشان پس از آن ساکن بروجرد گردید ولی به درخواست علما و فضلای قم، در سال 1363 ق راهی این شهر شد و زعامت حوزهٔ علمیه را برعهده گرفت. این عالم برجسته شاگردان فاضلی را پرورش داد که حضرات آیات مرتضی مطهری، سیدمحمد حسینی بهشتی، جعفر سبحانی، محمدفاضل لنکرانی، ناصر مکارم شیرازی و... از آن جمله‌اند. در زمان این شخصیت، در اقصی نقاط جهان و ایران بناها ومساجد عظیمی بنا شد. از جمله مسجد اعظم قم و مسجد بزرگ بندر هامبورگ در آلمان را می‌توان نام برد. تألیفات او عبارتند از: جامع احادیث شیعه، تعلیقه بر اسفار، طبقات رجال، رساله‌ای در منطق، حاشیه بر کفایةالاصول، حاشیه بر کفایهٔ شیخ طوسی. ایشان سرانجام در 10 فروردین سال 1340ش در 88 سالگی در قم رحلت نمود و در حرم حضرت معصومه(س) مدفون گردید.

عزل "لویی شانزدهم" پادشاه فرانسه از سلطنت در جریان انقلاب کبیر فرانسه (1792م)
با آغاز انقلاب کبیر فرانسه و درگیری جمهوری خواهان با سلطنت‌طلبان، موقعیت لویی شانزدهم، پادشاه فرانسه در خطر افتاد و فرار نافرجام او و خانواده‌اش در بیستم ژوئن 1791م لطمه سنگینی بر وجهه وی وارد آورد. از روز بیستم ژوئن سال 1792م، تظاهراتی علیه رژیم در پاریس آغاز شد که به تدریج گسترش یافت. از اوایل ماه اوت آن سال، کمون‌ها یا انجمن‌های محلی که تحت نفوذ مخالفان سلطنت بودند، قطعنامه‌هایی مبنی بر تقاضای عزل لویی شانزدهم از سلطنت صادر کردند و روز دهم اوت را به عنوان ضرب الاجل برای اجرای درخواست خود تعیین نمودند. ولی مجلس در رسیدگی به این تقاضا مردد بود. تا اینکه روز دهم اوت 1792م، گروهی از انقلابیون مسلح به کاخ محل اقامت خانواده سلطنتی یورش بردند و پس از چند ساعت درگیری، آن را به اشغال خود درآوردند. مجلس قانون‌گزاری فرانسه نیز پس از این واقعه، به عزل لویی شانزدهم از مقام سلطنت رای داد ولی اتخاذ تصمیم نهایی درباره سرنوشت خانواده سلطنتی و رژیم آینده کشور را به مجلس دیگری که کنوانسیون نامیده شد محول نمود. بحث کنوانسیون درباره سرنوشت لویی شانزدهم، 24 ساعت به طول انجامید و در نهایتْ به عزل و سپس اعدام او در 21 ژانویه 1793م منجر گشت.

تجزیه امپراتوری عثمانی در پی شکست در جنگ جهانی اول و نیرنگ استعمار (1920م)
پس از شکست امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول، طرف‌های پیروز تصمیم به تجزیه این امپراتوری و الحاق متصرفات عثمانی به سرزمین خود گرفتند. در این راستا پیمان استعماری سایکسْ - پیکو، که توسط وزرای امور خارجه انگلستان و فرانسه تهیه و امضا شده بود، شرایط سیاسی منطقه را برای تفکیک اراضی خاورمیانه و تجزیه مستملکات آسیایی امپراتوری عثمانی فراهم آورده بود. در قرارداد سایکس - پیکو که نوعی تبانی استعماری و توسعه طلبانه متفقین به شمار می‌آید، منطقه خاورمیانه عربی بین سه کشور فرانسه، انگلیس و روسیه تقسیم شد. به موجب این پیمان بخش‌های شرقی ترکیه در محدوده‌ای به وسعت پنجاه هزار مایل به روسیه واگذار شد. فرانسوی‌ها هم قسمت‌های دیگری از ترکیه همراه با خاک سوریه و لبنان را از آن خود ساختند و بالاخره انگلیسی‌ها توانستند قسمت‌های عمده سرزمین عراق و نیز فلسطین را صاحب شوند. فرانسه و انگلیس توافق کردند تا متصرفات خاورمیانه‌ای خویش را به امیرنشین‌های متعدد تبدیل نمایند و در هر امیرنشین، احساسات قومی، نژادی، زبانی و مذهبی را علیه عثمانی تحریک کنند تا راه شکست نهایی عثمانی از این طریق فراهم شود. از سوی دیگر اشغال مناطق گسترده‌ای از اراضی این امپراتوری توسط نیروهای روس، انگلیس و ایتالیا، باعث شد تا دولت عثمانی با عقد قرارداد سور در سال 1920م موافقت نماید. امضای این قرارداد در واقع به معنای پایان امپراتوری عثمانی و رسمیت یافتن تجزیه آن بود. از این پس بود که علی‌رغم تجزیه و فروپاشی امپراتوری عثمانی، قیام‌های مردمی در این نواحی علیه استعمارگران آغاز شد و زمینه‌های استقلال برخی کشورها از جمله ترکیه و عراق فراهم آمد.

جدا شدن اتریش از آلمان (1806م)
امپراتور اتریش پس از جدایی آلمان با عنوان فرانسوای اول حکومتش را بر اتریش آغاز کرد. جدایی آلمان از اتریش و استقلال کشور اتریش از نتایج مهم ایجاد اتحادیه امارات منطقه رن در ژوئیه همان سال یعنی ۱۸۰۶م بود که سرانجام به انحلال امپراتوری مقدس روم و ژرمن انجامید. اتریش از سال ۱۴۵۳م عنوان دوک‌نشین پیدا کرد. در سال ۱۹۱۴م که آغاز جنگ جهانی اول بود اتریش نقش بزرگی در آن داشت. بهانه‌ای که باعث برافروختن آتش جنگ شد قتل فرانتس فردیناند، ولیعهد اتریش، در سفری به صربستان بود. او به‌دست یک دانشجوی صرب به‌نام پرنزیپ ترور شد. دولت اتریش پس از این واقعه خواستار اعزام نمایندگانی برای تحقیق شد ولی با مخالفت صربستان، اتریش در بیست و هشتم ژوئیه سال ۱۹۱۴م به آن کشور اعلان جنگ داد.

با شروع جنگ، روسیه به نیروهای خود آماده باش داد و در پی آن آلمان به حمایت از اتریش وارد جنگ شد. در سال‌های اولیه پیروزی بیش‌تر با متحدین (اتریش، آلمان، عثمانی، بلغارستان) بود ولی سرانجام شکست‌ها آغاز شد. در اواخر سال ۱۹۱۸م اتریش شکست نهایی را پذیرفت. در سال ۱۹۳۸م هم‌زمان با اوج پیشرفت هیتلر و نازیسم در آلمان، نازی‌ها اتریش را تحت اشغال خود درآورده و تا پایان جنگ دوم این الحاق وجود داشت. در سال ۱۹۴۵م اتریش به‌وسیله متفقین تسخیر شد و بار دیگر دارای حکومت جمهوری شد. اتریش در سال ۱۹۹۵م عضو اتحادیه اروپا شد اما از نظر قانون اساسی همانند برخی دیگر از کشورها چون سوئد بی‌طرف باقی ماند.


برای مشاهده مجله شبانه اینجا کلیک کنید
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
آخرین اخبار