نقوش برجسته ساسانی و اشکانی انعکاس سیاست و مذهب ایرانی
نقوش برجسته صخره ای، یکی از سنت های فلات ایران است که اغلب توسط دستگاه حاکم برای ماندگار ساختن اندیشه‌ها و اقدامات خود بر صخره‌ها نقش شده است.
به گزارش خبرنگار میراث فرهنگی باشگاه خبرنگاران گفت: نقوش برجسته در واقع برگ‌هایی از کتاب مصور تاریخ، فرهنگ هنر این مرز و بوم هستند که در پس آن اندیشه سازندگان آن نهفته است.
مردمان این فلات از گذشته‌های دور چون اغلب مردمان دنیا به جاودان ساختن خواسته‌ها، باورها و اندیشه‌های خود در قالب نقاشی، کنده کاری، سنگ تراشی، حجاری و... پرداخته است.
در ایران باستان دیواره صخره‌ها و کوه‌ها جلوگاه دیرین هنر حجاری بوده و یادمان صخره ی فراوانی از دوران‌های مختلف در آن به یادگار مانده است.
نقش برجسته‌ها از مستندات مهم باستان شناسی محسوب می‌شوند و اطلاعات فراوان تاریخی در خوری را دارند. حجاری‌ها تبلوری از اوضاع سیاسی، مذهبی و اجتماعی عصر خود هستند.
در کوه بیستون و کوه‌های بختیاری اشکانیان تمایل خود را به پیروی از سنت هخامنشیان در ایجاد نقش برجسته بر سنگ‌ها نشان داده‌اند. موضوع نقش برجسته‌ها بیستون عمدتا مربوط به جنگ‌ها و شکست مدعیان و مراسم مذهبی آن دوران است.
در کوه‌های بختیاری شاهک‌نشین الیمایی نیز نقوش صخره فراوانی را حجاری کرده‌اند. اغلب مضامین این نقوش مذهبی و غیرمذهبی است. موضوعانی چون تکریم شاهزادگان یا مقامات بلند مرتبه محلی اصلی‌ترین موضوع این حجاری‌ها است. در دوره ساسانی نیز هنر حجاری به اوج خود می‌رسد. مجموعا 37 نقش برجسته در مرزهای ایران کنونی شناخته است.
بنابراین گزارش؛ 29 نقش برجسته در استان فارس، 6 نقش در طاق بستان کرمانشاه، یک نقش در سلماس آذربایجان شرقی و یک نقش در شهر ری قرار داشته که امروز اثری از این نقش باقی نمانده است. موضوع سنگ نگاره‌های ساسانی اغلب تاج‌ستانی شاه از اهورامزدا و آناهیتا، نیایش، پیروزی بر دشمنان بزرگداشت پادشاه از سوی بزرگان دربار، صحنه‌های خانوادگی جنگ کسودان و صحنه شکار است. نقش برجسته‌های ساسانی نه فقط رویدادهای تاریخی، عظمت شاهان و آیین آن را مجسم کرده، بلکه سیاست و ایدئولوژی آن‌ها نیز به شیوه سمبلیک بیان شده است.
در مجموع با درک و اهمیت نقش و برجسته صخره، می‌توان تحولات اندیشه و مسائل فکری و فعالیت‌های سازمان دینی وحس زیبایی شناسنامه جامعه ایران را در ادوار مختلف تاریخی شناخت و چگونگی آن‌ها را در سیری تاریخی مشخص کرد و اهداف سیاسی و دینی آن را نشان داد.
مردمان این فلات از گذشته‌های دور چون اغلب مردمان دنیا به جاودان ساختن خواسته‌ها، باورها و اندیشه‌های خود در قالب نقاشی، کنده کاری، سنگ تراشی، حجاری و... پرداخته است.
در ایران باستان دیواره صخره‌ها و کوه‌ها جلوگاه دیرین هنر حجاری بوده و یادمان صخره ی فراوانی از دوران‌های مختلف در آن به یادگار مانده است.
نقش برجسته‌ها از مستندات مهم باستان شناسی محسوب می‌شوند و اطلاعات فراوان تاریخی در خوری را دارند. حجاری‌ها تبلوری از اوضاع سیاسی، مذهبی و اجتماعی عصر خود هستند.
در کوه بیستون و کوه‌های بختیاری اشکانیان تمایل خود را به پیروی از سنت هخامنشیان در ایجاد نقش برجسته بر سنگ‌ها نشان داده‌اند. موضوع نقش برجسته‌ها بیستون عمدتا مربوط به جنگ‌ها و شکست مدعیان و مراسم مذهبی آن دوران است.
در کوه‌های بختیاری شاهک‌نشین الیمایی نیز نقوش صخره فراوانی را حجاری کرده‌اند. اغلب مضامین این نقوش مذهبی و غیرمذهبی است. موضوعانی چون تکریم شاهزادگان یا مقامات بلند مرتبه محلی اصلی‌ترین موضوع این حجاری‌ها است. در دوره ساسانی نیز هنر حجاری به اوج خود می‌رسد. مجموعا 37 نقش برجسته در مرزهای ایران کنونی شناخته است.
بنابراین گزارش؛ 29 نقش برجسته در استان فارس، 6 نقش در طاق بستان کرمانشاه، یک نقش در سلماس آذربایجان شرقی و یک نقش در شهر ری قرار داشته که امروز اثری از این نقش باقی نمانده است. موضوع سنگ نگاره‌های ساسانی اغلب تاج‌ستانی شاه از اهورامزدا و آناهیتا، نیایش، پیروزی بر دشمنان بزرگداشت پادشاه از سوی بزرگان دربار، صحنه‌های خانوادگی جنگ کسودان و صحنه شکار است. نقش برجسته‌های ساسانی نه فقط رویدادهای تاریخی، عظمت شاهان و آیین آن را مجسم کرده، بلکه سیاست و ایدئولوژی آن‌ها نیز به شیوه سمبلیک بیان شده است.
در مجموع با درک و اهمیت نقش و برجسته صخره، می‌توان تحولات اندیشه و مسائل فکری و فعالیت‌های سازمان دینی وحس زیبایی شناسنامه جامعه ایران را در ادوار مختلف تاریخی شناخت و چگونگی آن‌ها را در سیری تاریخی مشخص کرد و اهداف سیاسی و دینی آن را نشان داد.
انتهای پیام/
