باشگاه خبرنگاران گزارش می‌دهد
آیا دین "عارف" ادا شدنی است؟/ چشمک بی‌جواب اصلاح‌طلبان به ناطق
جریان‌های سیاسی کشور، آرام آرام خودشان را برای انتخابات مجلس دهم آماده می‌کنند؛ جریان اصلاح‌طلبی هم از این قاعده نانوشته مستثنی نیست. اما انگار انتخاب سرلیست برای اصلاح‌طلبان کار سختی شده است؛ به گونه‌ای که در دو راهی عارف - ناطق همچنان راه را پیدا نکرده‌اند.
به گزارش خبرنگار حوزه احزاب باشگاه خبرنگاران، هوادارانش می‌گویند؛ اگر کناره‌گیری وی در آخرین لحظات نبود، شاید امروز نمی‌توانستند گردن خود را برافراشته و افق دید خود را به سمت خیابان پاستور نگاه دارند.
در بیانیه‌ای که 1 سال و 4 ماه و 8 روز پیش از سوی وی منتشر شد، صحبتی از پیروز انتخابات 92 به میان نیاورد و البته بعدها گفت که دلیل این اقدامش، تاکتیکی بوده است.
چه کسی است که نداند "رئیس جریان اصلاح‌طلبی" عامل این کناره‌گیری شاید از قبل پیش‌بینی شده، بوده است؛ و چه کسی است که از اکراه سکان‌دار وزارتخانه اسبق پست و تلگراف از این کناره‌گیری خبر نداشته باشد و البته چه کسی است که نداند این چهره از خود گذشته "محمدرضا عارف" است.
استاد مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف، همیشه نفر دوم و یا چندم در جریان اصلاح‌طلبی بوده و با وی آن طور که شایسته معاون اولی دولت دوم خرداد است، برخورد نشده است؛ تا جایی که مجبور شد در انتخابات ریاست‌جمهوری به نفع یک اعتدال‌گرا، کناره‌گیری کند.
بارها گفته است که چشمی به سوی دولت ندارد و به دنبال سهم‌خواهی نیست؛ اما صحبت‌های معاون اول دولت "خاتمی" در روزهای اخیر، این شائبه را به وجود آورده که این مرد سر به زیر اصلاح‌طلب، می‌خواهد به طور مستقل، زره بر تن کند و وارد کارزار انتخابات 94 مجلس شود.
قسمت اول: شروع زنگ خطر
"اصلا در این شورا عضو نیستم و از همان ابتدا که تشکیل شد در جلسات شورای مشورتی خاتمی شرکت نکردم". این جمله شاید نتواند گواهی قطعی برای جدایی عارف از یار دیرینه‌اش باشد؛ ولی شاید بتواند پیامی هشدار گونه برای اصلاح‌طلبانی تلقی شود که دوست ندارند حاشیه‌ای، تمرکزشان را بر روی پروژه نخ‌نما شده "فتح سنگر به سنگر"، بر هم بزند.
از طرف دیگر، یکی از نزدیکان محمدرضا عارف، در گفتگو با خبرگزاری "فارس"، درباره علت عدم حضور عارف در جلسات شورای مشورتی اصلاح‌طلبان گفت: باید به جای "شورای مشورتی اصلاح‌طلبان" آن را شورای مشورتی "آقای خاتمی" بنامیم!
در عین حال "محمود زمانی‌‌قمی"، عضو شورای مشورتی اصلاح‌طلبان، در گفتگو با خبرگزاری مزبور، بیان داشت: نهایت همکاری بین آقای خاتمی و عارف وجود دارد.
قسمت دوم: قرابت با اصولگرایان
از همه این تناقض‌ها که بگذریم؛ جدایی عارف از اصلاح‌طلبان، همه ماجرا نیست. قصه آنجا دنباله‌دارتر می‌شود که وی از قرابت با اصولگرایان صحبت می‌کند.
عارف در همین باره گفته است: ما قطعا با این کمیته(کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات) تعامل خوبی خواهیم داشت و از هم‌اکنون نیز با همه جریانات سیاسی به صورت غیر‌رسمی تعامل داریم، بنابر‌این اگر اصولگرایان نیز در مورد انتخابات مجلس از ما دعوت کنند، با آنان قطعا تعامل می‌کنیم.
گویا همین صحبت‌های عارف باعث شد که "غلامحسین کرباسچی"، دبیرکل حزب "کارگزاران سازندگی"، بدون توجه به نام وی، در سرمقاله خود در هفته‌نامه "صدا"، از لزوم ایجاد مربع ائتلاف هاشمی، خاتمی، ناطق و روحانی پرده‌برداری کند.
در همین باره، "باشگاه خبرنگاران" گفتگویی با "مرتضی سجادیان"، عضو حزب "کارگزاران سازندگی"، ترتیب داد که وی درباره اظهارات اخیر کرباسچی، بیان داشت: نباید اظهار‌نظر آقای کرباسچی به عنوان جمله‌ای اصیل در این جناح تلقی شود، شاید نظر دیگر جریان‌های اصلاح‌طلب با دیدگاه‌های وی متفاوت باشد.
دوگانه عارف - ناطق
موضوع دیگری که ذهن رئوس جریان اصلاح‌طلبی را به خود مشغول کرده است، انتخاب یک گزینه از بین "علی‌اکبر ناطق‌نوری" و "محمدرضا عارف"، برای ارائه سر لیست در انتخابات مجلس دهم باشد.
این را هم باید گفت که "ناطق نوری" تاکنون چشمکی از سر رضایت به اصلاح‌طلبان نزده است و البته هستند کسانی که برای حضور رئیس مجلس پنجم در صف مدعین اصلاحات، لحظه‌‌شماری می‌کنند.
یکی از این افراد استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران است. "صادق زیباکلام" گفته است: بعد ازانتخابات 22 خرداد 88 فاصله آقای ناطق‌نوری از اصولگرايان، خيلی بيشتر شده است.
زیباکلام همچنین گفت: از تيرماه 1384 يعنی نخستين دور رياست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد و پيروزی اصولگرايان، آقای ناطق‌نوری از اين طيف فاصله گرفت و به همان ميزانی که ايشان از اصولگرايان فاصله گرفتند، به آقای هاشمی‌رفسنجانی نزديک شدند؛ بنابراين من معتقدم سال‌هاست که آقای ناطق‌نوری از اصولگرايان فاصله گرفته و در آينده هم هيچ اشتراک و ائتلافی با اين طيف نخواهند داشت.
تئوری اقلیت تأثیرگذار
"سعید حجاریان"، تئوریسین اصلاحات، گویا تصمیم به فاصله گرفتن از روبکردهای حداکثری خود گرفته و در مصاحبه با خبرگزاری "ایسنا" گفته است که باید برای مجلس دهم، از الگوی مجلس پنجم استفاده کرد.
حجاریان در همین باره می‌گوید: من معتقدم بايد مجلس دهم شبيه مجلس پنجم شود يعنی اقليت قوی و تأثيرگذار از اصلاح‌طلبان وارد مجلس شوند و با توجه به شرايط موجود، چنين چيزی قابل قبول و راضی‌کننده خواهد بود. در مجلس پنجم، کارگزاران فراکسيونی قوی بودند. به نظر من حضور آقای ناطق‌نوری در مجلس بعدی بسيار مؤثر خواهد بود و من از حضور چنين نيروهايی در مجلس بعدی استقبال می‌کنم.
عضو سابق "حزب منحله مشارکت" درباره لزوم توجه به جوانان برای حضور در عرصه سیاسی کشور، گفت: هم‌اکنون در شورای شهر هم نيروهای اصلاح‌طلب خوبی حضور دارند که حاکميت بر روی آنها حساسيت نداشت. آنها اصلاح‌طلبان جوانی بودند که مورد حمايت شخصيت‌های محبوب اصلاح‌طلب هم قرار گرفتند. در انتخابات مجلس هم می‌توان بر نيروهای جوان اصلاح‌طلب سرمايه‌گذاری کرد و با حمايت رهبران جريان اصلاح‌طلب آنها را به مجلس بعدی فرستاد.
بوی مهندسی کردن آید همی!
صحبت‌های حجاریان، باشگاه خبرنگاران را بر آن داشت که با "محمدرضا خباز"، نماینده اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی، گفتگویی ترتیب بدهد. خباز حول این موضوع گفت: صحبت‌هایی از این دست، بوی مهندسی کردن انتخابات را می‌دهد. این مسأله انعکاس خوبی در داخل و خارج از کشور ندارد. آقایان به جای اینکه بخواهند به اقلیت غالب رأی بدهند، به دنبال به وجود آوردن فضای انتخابات رقابتی باشند.
همچنین خباز درباره عارف هم نظراتی داشت. وی گفت: جایگاه امروز آقای عارف، جایگاه معاون اولی دولت خاتمی نیست؛ بلکه جایگاه یک شخصیت علمی برجسته و ایثارگری است که با ایثار خود، خدمت بزرگی به مجموعه اصلاح‌طلبان و از آن بالاتر خدمت به مردم و نظام کرد. از همین‌رو جریان اصلاح‌طلبی را نسبت به وی متمایل‌تر کرده است؛ اما از حالا نمی‌توانیم بگوییم که آیا همه اصلاح‌طلبان گرد شمع وجود آقای عارف اجماع خواهند کرد یا خیر.
وی ناطق‌نوری را هم از قلم نینداخت و بیان کرد: ناطق امروز ناطق سال 76 نیست. امروز ناطق هم در میان اصلاح‌طلبان و هم در میان اصولگرایان، از وجاهت بالایی برخوردار است.
خباز درباره سکوت ناطق‌نوری در برابر هجمه‌های سیاسی هم بیان کرد: آقای ناطق در برابر دروغ‌ها و تهمت‌هایی که توسط احمدی‌نژاد علیه وی مطرح شده بود، اجازه دفاع پیدا نکرد و در قبال همه آن توهین‌های بی‌دلیل، سکوت سنگین و سختی ابراز داشتند.
فرصتی برای جبران
اما از سوی دیگر "داریوش قنبری"،عضو حزب مردم‌سالاری، در گفتگو با خبرگزاری "آریا"، در قاموس دفاع از محمدرضا عارف، برخواسته و گفته است: اصلاح‌طلبان از آقايان خاتمی و هاشمی انتظار دارند که در انتخابات مجلس دهم، آقای عارف را به عنوان محور اصلاح‌طلبان مورد حمايت قرار دهند.
وی همچنین پیروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات 92 را نتیجه از خودگذشتگی عارف می‌داند و می‌گوید: پيروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات رياست‌جمهوری يازدهم به دليل ازخودگذشتگی آقای عارف بود؛ بنابراين انتخابات مجلس دهم فرصت مناسبی است برای جبران اين از خودگذشتگی.
اصلاح‌طلبان تغییر‌ناپذیر
تا اینجای گزارش صحبت‌هایی که مطرح شد، همگی از سوی اصلاح‌طلبان بود؛ به همین دلیل برای اینکه حسن ختامی برای این گزارش داشته باشیم به سراغ "حمیدرضا ترقی"، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی، هم رفتیم. ترقی درباره چرایی تمایل اصلاح‌طلبان به ناطق نوری، در گفتگو با "باشگاه خبرنگاران"، گفت: واقعیت اصلاح‌طلبان همان مواضعی است که قبلا نسبت به آقای ناطق در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 76 داشتند. اگر کسی فریب این نوع موضع‌گیری‌ها را بخورد، یا ناشی از این است که شناختی نسبت به اصلاح‌طلبان نداشته و یا اینکه از نظر سیاسی جوانب‌نگر نبوده است.
به نظر می‌رسد که این قصه سر دراز دارد و باید تا رسیدن به موعد انتخابات مجلس، شاهد خبرهای داغ‌تری درباره دو گانه ناطق – عارف باشیم. باید دید و نشست که در نهایت اصلاح‌طلبان چگونه و با چه مکانیسمی پای در گود انتخابات 94 خواهند گذاشت.
انتهای پیام/
در بیانیه‌ای که 1 سال و 4 ماه و 8 روز پیش از سوی وی منتشر شد، صحبتی از پیروز انتخابات 92 به میان نیاورد و البته بعدها گفت که دلیل این اقدامش، تاکتیکی بوده است.
چه کسی است که نداند "رئیس جریان اصلاح‌طلبی" عامل این کناره‌گیری شاید از قبل پیش‌بینی شده، بوده است؛ و چه کسی است که از اکراه سکان‌دار وزارتخانه اسبق پست و تلگراف از این کناره‌گیری خبر نداشته باشد و البته چه کسی است که نداند این چهره از خود گذشته "محمدرضا عارف" است.
استاد مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف، همیشه نفر دوم و یا چندم در جریان اصلاح‌طلبی بوده و با وی آن طور که شایسته معاون اولی دولت دوم خرداد است، برخورد نشده است؛ تا جایی که مجبور شد در انتخابات ریاست‌جمهوری به نفع یک اعتدال‌گرا، کناره‌گیری کند.
بارها گفته است که چشمی به سوی دولت ندارد و به دنبال سهم‌خواهی نیست؛ اما صحبت‌های معاون اول دولت "خاتمی" در روزهای اخیر، این شائبه را به وجود آورده که این مرد سر به زیر اصلاح‌طلب، می‌خواهد به طور مستقل، زره بر تن کند و وارد کارزار انتخابات 94 مجلس شود.
قسمت اول: شروع زنگ خطر
"اصلا در این شورا عضو نیستم و از همان ابتدا که تشکیل شد در جلسات شورای مشورتی خاتمی شرکت نکردم". این جمله شاید نتواند گواهی قطعی برای جدایی عارف از یار دیرینه‌اش باشد؛ ولی شاید بتواند پیامی هشدار گونه برای اصلاح‌طلبانی تلقی شود که دوست ندارند حاشیه‌ای، تمرکزشان را بر روی پروژه نخ‌نما شده "فتح سنگر به سنگر"، بر هم بزند.
از طرف دیگر، یکی از نزدیکان محمدرضا عارف، در گفتگو با خبرگزاری "فارس"، درباره علت عدم حضور عارف در جلسات شورای مشورتی اصلاح‌طلبان گفت: باید به جای "شورای مشورتی اصلاح‌طلبان" آن را شورای مشورتی "آقای خاتمی" بنامیم!
در عین حال "محمود زمانی‌‌قمی"، عضو شورای مشورتی اصلاح‌طلبان، در گفتگو با خبرگزاری مزبور، بیان داشت: نهایت همکاری بین آقای خاتمی و عارف وجود دارد.
قسمت دوم: قرابت با اصولگرایان
از همه این تناقض‌ها که بگذریم؛ جدایی عارف از اصلاح‌طلبان، همه ماجرا نیست. قصه آنجا دنباله‌دارتر می‌شود که وی از قرابت با اصولگرایان صحبت می‌کند.
عارف در همین باره گفته است: ما قطعا با این کمیته(کمیته انتخابات شورای هماهنگی جبهه اصلاحات) تعامل خوبی خواهیم داشت و از هم‌اکنون نیز با همه جریانات سیاسی به صورت غیر‌رسمی تعامل داریم، بنابر‌این اگر اصولگرایان نیز در مورد انتخابات مجلس از ما دعوت کنند، با آنان قطعا تعامل می‌کنیم.
گویا همین صحبت‌های عارف باعث شد که "غلامحسین کرباسچی"، دبیرکل حزب "کارگزاران سازندگی"، بدون توجه به نام وی، در سرمقاله خود در هفته‌نامه "صدا"، از لزوم ایجاد مربع ائتلاف هاشمی، خاتمی، ناطق و روحانی پرده‌برداری کند.
در همین باره، "باشگاه خبرنگاران" گفتگویی با "مرتضی سجادیان"، عضو حزب "کارگزاران سازندگی"، ترتیب داد که وی درباره اظهارات اخیر کرباسچی، بیان داشت: نباید اظهار‌نظر آقای کرباسچی به عنوان جمله‌ای اصیل در این جناح تلقی شود، شاید نظر دیگر جریان‌های اصلاح‌طلب با دیدگاه‌های وی متفاوت باشد.
دوگانه عارف - ناطق
موضوع دیگری که ذهن رئوس جریان اصلاح‌طلبی را به خود مشغول کرده است، انتخاب یک گزینه از بین "علی‌اکبر ناطق‌نوری" و "محمدرضا عارف"، برای ارائه سر لیست در انتخابات مجلس دهم باشد.
این را هم باید گفت که "ناطق نوری" تاکنون چشمکی از سر رضایت به اصلاح‌طلبان نزده است و البته هستند کسانی که برای حضور رئیس مجلس پنجم در صف مدعین اصلاحات، لحظه‌‌شماری می‌کنند.
یکی از این افراد استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران است. "صادق زیباکلام" گفته است: بعد ازانتخابات 22 خرداد 88 فاصله آقای ناطق‌نوری از اصولگرايان، خيلی بيشتر شده است.
زیباکلام همچنین گفت: از تيرماه 1384 يعنی نخستين دور رياست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد و پيروزی اصولگرايان، آقای ناطق‌نوری از اين طيف فاصله گرفت و به همان ميزانی که ايشان از اصولگرايان فاصله گرفتند، به آقای هاشمی‌رفسنجانی نزديک شدند؛ بنابراين من معتقدم سال‌هاست که آقای ناطق‌نوری از اصولگرايان فاصله گرفته و در آينده هم هيچ اشتراک و ائتلافی با اين طيف نخواهند داشت.
تئوری اقلیت تأثیرگذار
"سعید حجاریان"، تئوریسین اصلاحات، گویا تصمیم به فاصله گرفتن از روبکردهای حداکثری خود گرفته و در مصاحبه با خبرگزاری "ایسنا" گفته است که باید برای مجلس دهم، از الگوی مجلس پنجم استفاده کرد.
حجاریان در همین باره می‌گوید: من معتقدم بايد مجلس دهم شبيه مجلس پنجم شود يعنی اقليت قوی و تأثيرگذار از اصلاح‌طلبان وارد مجلس شوند و با توجه به شرايط موجود، چنين چيزی قابل قبول و راضی‌کننده خواهد بود. در مجلس پنجم، کارگزاران فراکسيونی قوی بودند. به نظر من حضور آقای ناطق‌نوری در مجلس بعدی بسيار مؤثر خواهد بود و من از حضور چنين نيروهايی در مجلس بعدی استقبال می‌کنم.
عضو سابق "حزب منحله مشارکت" درباره لزوم توجه به جوانان برای حضور در عرصه سیاسی کشور، گفت: هم‌اکنون در شورای شهر هم نيروهای اصلاح‌طلب خوبی حضور دارند که حاکميت بر روی آنها حساسيت نداشت. آنها اصلاح‌طلبان جوانی بودند که مورد حمايت شخصيت‌های محبوب اصلاح‌طلب هم قرار گرفتند. در انتخابات مجلس هم می‌توان بر نيروهای جوان اصلاح‌طلب سرمايه‌گذاری کرد و با حمايت رهبران جريان اصلاح‌طلب آنها را به مجلس بعدی فرستاد.
بوی مهندسی کردن آید همی!
صحبت‌های حجاریان، باشگاه خبرنگاران را بر آن داشت که با "محمدرضا خباز"، نماینده اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی، گفتگویی ترتیب بدهد. خباز حول این موضوع گفت: صحبت‌هایی از این دست، بوی مهندسی کردن انتخابات را می‌دهد. این مسأله انعکاس خوبی در داخل و خارج از کشور ندارد. آقایان به جای اینکه بخواهند به اقلیت غالب رأی بدهند، به دنبال به وجود آوردن فضای انتخابات رقابتی باشند.
همچنین خباز درباره عارف هم نظراتی داشت. وی گفت: جایگاه امروز آقای عارف، جایگاه معاون اولی دولت خاتمی نیست؛ بلکه جایگاه یک شخصیت علمی برجسته و ایثارگری است که با ایثار خود، خدمت بزرگی به مجموعه اصلاح‌طلبان و از آن بالاتر خدمت به مردم و نظام کرد. از همین‌رو جریان اصلاح‌طلبی را نسبت به وی متمایل‌تر کرده است؛ اما از حالا نمی‌توانیم بگوییم که آیا همه اصلاح‌طلبان گرد شمع وجود آقای عارف اجماع خواهند کرد یا خیر.
وی ناطق‌نوری را هم از قلم نینداخت و بیان کرد: ناطق امروز ناطق سال 76 نیست. امروز ناطق هم در میان اصلاح‌طلبان و هم در میان اصولگرایان، از وجاهت بالایی برخوردار است.
خباز درباره سکوت ناطق‌نوری در برابر هجمه‌های سیاسی هم بیان کرد: آقای ناطق در برابر دروغ‌ها و تهمت‌هایی که توسط احمدی‌نژاد علیه وی مطرح شده بود، اجازه دفاع پیدا نکرد و در قبال همه آن توهین‌های بی‌دلیل، سکوت سنگین و سختی ابراز داشتند.
فرصتی برای جبران
اما از سوی دیگر "داریوش قنبری"،عضو حزب مردم‌سالاری، در گفتگو با خبرگزاری "آریا"، در قاموس دفاع از محمدرضا عارف، برخواسته و گفته است: اصلاح‌طلبان از آقايان خاتمی و هاشمی انتظار دارند که در انتخابات مجلس دهم، آقای عارف را به عنوان محور اصلاح‌طلبان مورد حمايت قرار دهند.
وی همچنین پیروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات 92 را نتیجه از خودگذشتگی عارف می‌داند و می‌گوید: پيروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات رياست‌جمهوری يازدهم به دليل ازخودگذشتگی آقای عارف بود؛ بنابراين انتخابات مجلس دهم فرصت مناسبی است برای جبران اين از خودگذشتگی.
اصلاح‌طلبان تغییر‌ناپذیر
تا اینجای گزارش صحبت‌هایی که مطرح شد، همگی از سوی اصلاح‌طلبان بود؛ به همین دلیل برای اینکه حسن ختامی برای این گزارش داشته باشیم به سراغ "حمیدرضا ترقی"، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی، هم رفتیم. ترقی درباره چرایی تمایل اصلاح‌طلبان به ناطق نوری، در گفتگو با "باشگاه خبرنگاران"، گفت: واقعیت اصلاح‌طلبان همان مواضعی است که قبلا نسبت به آقای ناطق در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 76 داشتند. اگر کسی فریب این نوع موضع‌گیری‌ها را بخورد، یا ناشی از این است که شناختی نسبت به اصلاح‌طلبان نداشته و یا اینکه از نظر سیاسی جوانب‌نگر نبوده است.
به نظر می‌رسد که این قصه سر دراز دارد و باید تا رسیدن به موعد انتخابات مجلس، شاهد خبرهای داغ‌تری درباره دو گانه ناطق – عارف باشیم. باید دید و نشست که در نهایت اصلاح‌طلبان چگونه و با چه مکانیسمی پای در گود انتخابات 94 خواهند گذاشت.
انتهای پیام/
