به گزارش باشگاه خبرنگاران بیرجند ؛ مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی بابیان اینکه در حال حاضر 95 درصد سدهای استان خشک و خالی است گفت: حجم کل سیلاب از اول سال آبی( مهرماه تا اسفندماه 93)در استان 575/0 هزارم میلیون متر مکعب بوده است .
حسین امامی افزود: تا کنون17 سال خشکسالی در استان رخ داده است.
وی تعداد محدوده های مطالعاتی استان را 40 دشت عنوان کرد و گفت: از این تعداد ، 19 دشت آزاد است
وی افزود:این دشت ها در مناطق کویری و فاقد سکنه واقع شده که در حال حاضر تعداد محدوده های ممنوعه بحرانی 2دشت است .
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای با بیان اینکه در حال حاضر 206/1میلیارد متر مکعب از آبهای زیر زمینی موجود در استان از طریق 3 هزار و299 حلقه چاه، 6 هزار و 252 رشته قنات و 2 هزار و 189 دهنه چشمه بهره برداری می گردد گفت : این مقدار 185 میلیون متر مکعب بیشتر از ظرفیت تغذیه طبیعی بوده است و سالانه به همین میزان از حجم ذخایر آبهای زیر زمینی کاسته می شود(سالانه کم می شود وجایگزین نمی شود)
امامی، استمرار این عمل را کاهش شدید منابع آب در استان عنوان کرد که به دنبال آن شاهد پیش روی آب شور به مراکز دشت ها و به تبع آن شور شدن تدریجی آب زیر زمینی ،کاهش توان آبدهی چاهها،خشک شدن قنوات کمبود آب برای تامین آب شرب وصنعت هستیم
وی گفت:این روال باعث کند شدن روند رشد توسعه استان است که باعث شده است علاوه بر محدودیت های کمی شاهد افت کیفیت منابع موجود نیز می باشیم .
وی افزود: با وجود ممنوعه کردن دشت ها به عنوان راهکاری جهت محدودکردن برداشت از منابع آب زیر زمینی طی 2 دهه اخیر قنوات استان بیش از 45 درصد کاهش آبدهی داشته و تعدادی نیز خشک و از بین رفته و این روند متاسفانه در سال های آتی رشد فزاینده ای داشته است
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی اظهار کرد:در حال حاضر تقریبا از همه ظرفیت ها وپتانسیل های آبی استان استفاده شده ونه تنها امکان توسعه وبهره برداری وجود ندارد بلکه بهره برداری پایدار و دائمی نیزدر خطر جدی قرار دارد.
امامی، از طرفی پایین رفتن سطح آبهای زیر زمینی را دلیل نشست زمین دانست که در صورت تداوم این روند حتی با افزایش بارندگی امکان جذب آب مقدور نیست.
وی گفت: با نشست زمین منافذ خاک از بین رفته و قابلیت آبگیری آن کاهش می یابد و این به معنای نابودی مزارع کشاورزی و بیابان زایی می باشد.
وی خرید چاههای کشاورزی کم بازده و تغییر نوع مصرف آنها برای تامین مصارف شرب و بهداشت وصنعت ،ممنوعه کردن منطقه وعدم مجوز حفر چاه جدید برای هر نوع مصرف ،پرمسلوب المنفعه کردن چاههای غیر مجاز،تغییر روش های آبیاری سنتی به روش های مدرن در جهت کاهش حجم آب مصرفی،تغییر نوع کشت منطقه به محصولات کم آب بر در مناطق دارای محدودیت منابع آب، انتقال و ذخیره سازی آب در مجاری و مخازن سر پوشیده به لحاظ جلوگیری از تلفات آب ،آبیاری در شب و در ساعات خنک شبانه روز در صورت امکان را از جمله راهکارهای حفاظت از آبهای زیر زمینی و جلوگیری از افت سطح آب در استان عنوان کرد.
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای اضافه کرد:از 3هزار و299 حلقه چاه سالانه با تخلیه 1/876 میلیون متر مکعب در سال مواجه هستیم
امامی گفت:از 6هزار و 252 رشته قنات ، سالانه با تخلیه 6/266میلیون متر مکعب تخلیه می شود که محدوده های مطالعاتی بشرویه و بیرجند به ترتیب 03/118و5/110میلیون متر مکعب در سال بیشترین تخلیه را دارا می باشد.
**دو محدوده مطالعاتی سده و سرایان ممنوعه بحرانی است
وی گفت:در کل صد در صد آب شرب استان از آب زیرزمینی تامین می شودوآب مناطق سربیشه ،مختاران،علی آباد و رکات از کیفیت بالایی نسبت به مناطق دیگر برخوردارند.
وی بابیان اینکه متاسفانه بارندگی سال جاری بسیار کمتر از میانگین دراز مدت استان در مدت مشابه بوده است افزود: اثرات منفی و مخرب خشکسالی بایک یا 2 بارندگی به راحتی قابل جبران نیست
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای خراسان جنوبی گفت: طی مطالعاتی که انجام شده است درحوزه هایی که مستعد روان آب هستند سدهایی جهت ذخیره سیلاب برای استفاده در بخش شرب ،صنعت و کشاورزی و تغذیه ی آبخانه های استان احداث شده است.
امامی ازجمله سدهای ذخیره ای را سد فرخی ،حاجی آباد،رزهو سیاهو عنوان کرد و افزود:سدهای مختاران،حصارسنگی ،چهار فرسخ نهبندان ،باغ سنگی ،نهرین وشوسف نیز از جمله سدهای تغذیه ای مصنوعی در استان می باشند.
صد درصد آب استان قابل شرب است اما کیفیت آنها فرق میکند
وی گفت:باوجود املاح موجود در آب استان ، در حال حاضر 2 تصفیه خانه دراستان در شهرهای بیرجند و طبس موجود است که به اهداف کیفی تعیین شده دست یافته است.
هزینه احداث تصفیه خانه و خطوط ارتباطی داخل شهر تاکنون 490 میلیارد ریال برآورد شده است
مدیر عامل شرکت آب منطقه ای عمده مشکل پیش روی این پروژه را در سالهای گذشته مشکل اعتباری عنوان کرد که در سال جاری با پیگیری های انجام شده تخصیص اعتبار از محلهای مختلف پروژه شارژمالی مناسبی شده و عملیات با سرعت خوبی انجام شد.
امامی افزود:در حال حاضر کلیه مناطق تحت پوشش مخازن آب و فاضلاب ،سراب ،بند دره و 17 شهریور از نعمت آب تصفیه شده برخوردارند.
وی با اشاره به عملیات اجرایی خط R3که اتصال بین مخزن 17 شهریور و مخازن شمال شهر بیرجند را برقرار می کند کفت: تا 2 ماه آینده عملیات اجرایی آن به اتمام می رسد تا در صورت نیاز آب مخازن شمال شهر نیز وارد مدار تصفیه شود.
**سال گذشته سه روستای مرکز استان از آب سالم برخوردار شدند
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی در خصوص میزان آب رسانی به روستاهای استان گفت: از محل اعتبارات سال گذشته به روستاهای رقیی،منظریه و چهکندوک از توابع شهرستان بیرجند آبرسانی شد و این روستاها از آب آشامیدنی سالم برخوردارند.
علی اکبر بسکابادی کل اعتبارات سال 93 را 448 میلیون ریال عنوان کرد که تاکنون تنها حدود164 میلیون ریال دریافت شده است
وی بابیان اینکه میزان اعتبار اختصاص یافته در گذشته برای آبرسانی سیار به روستاها 23میلیارد و840 میلیون ریال مصوب شد افزود: تاکنون تنها 6میلیاردو352میلیون ریال دریافت شده است
وی گفت:در حال حاضر از 907 روستای بالای 20 خانوار استان،528روستا در سطح یک (استهلاک کمتر از 30 درصد)،179 روستا برخوردار در سطح دو (استهلاک بین 30تا70 درصد)ودر مجموع 707روستا برخوردار هستند.38 روستا راکد و162 روستا فاقد هستند یعنی در مجموع 200 روستا غیر برخوردار هستند.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خاطر نشان کرد:در سال 93 تاکنون حدود 30کیلومتر احداث خط انتقال و شبکه توزیع آب انجام شده است و 58 کیلومتر از خطوط انتقال و شبکه توزیع نیز اصلاح شده است
بسکابادی گفت:ضریب بهره مندی استان 05/70 درصد و ضریب بهره مندی کشور 06/74 درصد است که در مقایسه با کشور01/4درصد کمتر است.
وی تعدادمنابع تامین آب در استان را 369 منبع شامل 262 چاه ،20چشمه ،77رشته قنات و10مورد تاسیسات همجوار (تامین آب از تاسیسات شهری عنوان کرد.
وی گفت:با سفر رئیس جمهور به استان اعتباری معادل 300میلیارد ریال جهت تکمیل مجتمع های آبرسانی روستایی در نظر گرفته شد که در سال آینده تخصیص اعتبار می شود.
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی افزود: 68مجتمع نیمه تمام ،27 پروژه تک روستایی و 11 پروژه اصلاح و بازسازی در دست اجرا می باشد که برای اتمام این پروژه ها حدود هزار و400 میلیارد ریال اعتبار نیاز است.
علی اکبر بسکابادی میزان برداشت آب از سفره های زیرزمینی استان را در سال 19 میلیون و 500 هزار متر مکعب عنوان کرد.
**خشکسالی بیش از 204 میلیارد تومان به عرصه های منابع طبیعی خراسان جنوبی خسارت وارد کرد
مدیرکل منابع طبیعی وآبخیز داری خراسان جنوبی گفت: تولید سالانه علوفه در مراتع خراسان جنوبی در شرایط نرمال 830 هزار تن است که درسالهای اخیر به دلیل کاهش بارندگی و تداوم خشکسالی ، این میزان تولید 30 درصد کاهش یافته است .
شریفی با اشاره به کاهش شدید تولید علوفه در مراتع استان در اثر خشکسالی گفت: 100 میلیارد تومان از این میزان خسارت به بخش تولید علوفه از مراتع وارد شده است .
وی افزود : خشکسالی در سال 93 بیش از 204 میلیارد تومان به عرصه های منابع طبیعی خراسان جنوبی خسارت وارد کرده است.
مدیرکل منابع طبیعی خراسان جنوبی با بیان اینکه کمبود اعتبارات موجب شده است تا احیاء مراتع به کندی انجام شود گفت : سال گذشته اعتباری برای مقابله با خشکسالی دریافت نکردیم و آخرین رقم تخصیص اعتبارات خشکسالی مربوط به سال 91 و یک میلیارد و 600 میلیون تومان است.
شریفی با اشاره به اینکه هم اکنون حدود 3 میلیون و 300 هزار واحد دامی سبک در استان وجود دارد، گفت: مراتع استان بدلیل خشکسالی چندین ساله جوابگوی این همه واحد دامی نیست لذا روستائیان و دامداران باید شیوه دیگری را برای تامین علوفه دام خود انتخاب کنند.
وی اضافه کرد: خشکسالی در سال جاری دو هزار و 40 میلیارد ریال به عرصه های منابع طبیعی خسارت وارد کرد.
مدیرکل منابع طبیعی وآبخیز داری خراسان جنوبی خاطرنشان کرد:خشکسالی موجب شده است تا در چند سال اخیر جنگل های استان دچار آفت شپشک سفید شود،که بر اثر این آفت متاسفانه سال گذشته 500 هکتار از درختان جنگلی استان را از دست داده ایم.
**سالانه حدود 90 درصد آب استحصالی استان در منابع کشاورزی استفاده می شود
رئیس سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی با بیان این مطلب گفت: برای جلوگیری از هدر رفت آب در استان از روش های آبیاری تحت فشار استفاده می شود ضمن اینکه برای جلوگیری از هدر رفت آب در مراحل مختلف اجرای طرح های انتقال آب تجهیز و نوسازی اراضی سنتی (قطعه بندی مناسب اراضی)نیز در استان اجرا می شود.
هاشم ولی پور افزود:در حال حاضر برای جلوگیری از هدر رفت آب طرح هایی از قبیل انتقال آب از طریق لوله و کانال ،تجهیز و نوسازی اراضی سنتی ،آبیاری تحت فشار و کم فشار در حال اجرا می باشد.
وی گفت : با سفر رئیس جمهور به استان سال گذشته مبلغ 50 میلیارد ریال برای اجرای 600 کیلومتر طرح انتقال آب به استان اختصاص یافت که اجرای این طرح ساماندهی و افزایش بهره وری منابع آبی در دستور کار قرار گرفته است.
وی افزود:برای جلوگیری از هدر رفت آب طرح آبیاری تحت فشار و کم فشار ،انتقال آب ،تجهیز و نوسازی اراضی سنتی ،احداث استخر ذخیره آب و بازسازی و مرمت قنوات در حال حاضر در استان در حال اجرا می باشدکه از محل های مختلف تامین اعتبار شده است و حدود 430میلیارد ریال اعتبار اجرایی کل طرح ها می باشد که تا پایان سال مالی (امسال) اجرا می شود.
کارشناسی هواشناسی خراسان جنوبی نیز در این زمینه گفت: میانگین بارندگی های استان در سال زراعی جاری 89 میلی متر است که در مقایسه با مدت مشابه سال زراعی قبل 5 درصد و نسبت به بلند مدت 15 درصد کاهش دارد.
زارعی افزود: بیترین بارشها مربوط به شهرستان نهبندان با 112 میلی متر و کمترین در شهرستان طبس با 49 میلی متر است.