خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران: در قرن حاضر که به عصر ارتباطات معروف است، تعداد زیاد رسانهها باعث هجوم فرهنگ غرب به کشور شده است. با داشتن پشتوانه تمدنی چند هزار ساله، اما برخی خانواده های ایرانی، زیر چتر "تمدن" و "امروزی" شدن به سبک غربی؛ به سادگی پذیرنده فرهنگ مخرب غرب شده اند. متاسفانه شبکه های ماهوارهای، از تاثیرگزارترین رسانههایی هستند که در این حوزه (ترویج فرهنگ غربی) بیشترین عملکرد و تاثیر را داشته اند.
تجمل گرایی و بدنبال آن مصرف زدگی را میتوان یکی از آثار نفوذ فرهنگ غرب دانست. وزیر صنعت، معدن و تجارت از ورود 4 هزار قلم کالای لوکس به کشور در سال 93 خبر میدهد. بدیهی است که حجم بالای تبلیغات و پخش سریالهای پر زرق و برق از شبکه های ماهواره ای این سوال را در بین برخی خانوارها مطرح می کند که چرا ما نباید مثل آنها زندگی کنیم؟
دکتر امان الله قرائی مقدم، جامعه شناس با اشاره به تاثیر بالای تماشای شبکههای ماهوارهای بر تجمل و مصرف گرایی گوید: مصرف گرایی در جوامع دارای دو بعد مثبت و منفی است. بعد مثبت آن مربوط به مصرف به اندازه کالا، به خصوص کالای تولید جامعه خودی است. که این مسئله از وجود رفاه در جامعه و فعال بودن چرخهای تولیدحکایت دارد. اما در بعد منفی شبکههای ماهوارهای مخاطبان را به سمت تجمل و
مصرفگرایی، به خصوص خرید کالای غربی میکشند و بدنبال ایجاد بازار برای کالاهای خود در دیگر کشورها هستند. این مسئله باعث ایجاد بیکاری در جوامع می شود و از ابعاد منفی مصرف گرایی است.
* مصرف گرایی ، مهمترین هدف برخی شبکه های ماهواره ای
تجمل گرایی تنها یکی از آثار تماشای برنامههای ماهوارهای است که افراد را هدفمند به این راه دعوت میکند. امروز شاهدیم که برخی از سریالهای داستانی که از شبکههای ماهوارهای پخش میشوند بیش از آنکه بخواهند پیامی به بیننده منتقل کنند، صحنهها و لباسهای رنگارنگ را به او نشان می دهند. به نوعی که بازیگران این فیلمها به الگویی برای پوشش، رفتار و ... تبدیل شدهاند.
* ساعتها در پی تیپ هنر پیشه های ماهواره ای
به گفته یکی از آرایشگران زنان در تهران، با شروع پخش هر سریال جدید ماهواره، تعدادی از بانوان بدنبال رنگ موهای بازیگران زن سریال هستند. همچنین تمایل زیادی به پیدا کردن جایی دارند که در آنجا بتوانند وسایلی مانند آنچه در سریال مشاهده می کنند، تهیه کنند.
جالب اینکه افرادی هستند که وقت زیادی را برای گشتن در مراکز خرید تلف می کنند تا بتوانند لباسی شبیه بازیگر این سریالها پیدا کنند.
* تفکری به نام از مد افتادگی
شبکههای ماهوارهای با پخش گسترده تبلیغات به تزریق تدریجی آرزوی "داشتن وسایل جدید و بهتر" در مصرف کننده، بسیار بیشتر از آنچه که ضروری است می پردازند. ایجاد احساس کهنه شدن و از مد افتادن، مصرف کنندگان را متقاعد میکند تا کالاهایی را که هنوز مفید هستند، دور انداخته و کالایی جدید بخرند که تبلیغات در این امر بسیار موثر است.
* مصرف میکنم، پس هستم
شبکه های ماهوارهای به طور مستقیم و غیرمستقیم مصرف هرچه بیشتر را امتیازی اجتماعی و وسیله ای برای ابراز وجود افراد معرفی میکنند. به طوری که امروزه در میان خانوادههای مرفه، حتی متوسط و پایین جامعه، لوکس گرایی به عاملی برای رسیدن به منزلت اجتماعی تبدیل شده است.
حتما شما هم با افرادی برخورد داشته اید که حاضرند به قیمت زیر بار قرض رفتن، لباس و لوازم خانگی مدل جدید بخرند.
* کار برای زندگی یا زندگی برای کار
دنیای بی رحم تجارت و بازار وسایل لوکس و پر زرق و برق، انسان را بجایی می رساند که هویت واقعی خود را فراموش کرده و آرامش گذشته را از او میگیرد. تجمل گرایی و مصرف زدگی به نوعی چشم و هم چشمی در بین برخی خانواده ها تبدیل شده است و فشار روانی زیادی را به آنها وارد میکند. این خانواده ها همیشه درپی کسب درآمد بیشتر برای خرج کردن بیشتر هستند که همین موضوع باعث ایجاد دوری از یکدیگر و شروع اختلاف بین آنها و سست شدن بنیاد خانواده و در نتیجه افزایش میزان طلاق می شود.
* الگوی مصرف در آموزه های دینی
صرفه جویی و قناعت از گذشته در فرهنگ ایرانی وجود داشته است و دین اسلام نیز تاکید زیادی روی این آموزه دارد. به طوری که در آیه 31 سوره اعراف می خوانیم، "و کلوا واشربوا و لا تسرفوا انه لا یحب المسرفین" (بخورید و بیاشامید اما اسراف نکنید که خدا اسراف کاران را دوست ندارد.) و این را بدانیم با همان پولی که برای زندگی تجملی خرج میکنیم می شود یک یا چند زندگی را ساخت، به بیماری کمک کرد ، یا کارهایی کرد که برایمان به یادگار بمانند.
گزارش از شیما جعفرزاده
انتهای پیام/