حوزه رادیو تلویزیون گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان - لیلا سلمانی؛ چند سالی است که با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان ساخت برنامه‌های متعدد مناسبتی در قالب سیما باب شده است. برنامه‌هایی که با رنگ و بوی مذهبی و عرفانی مخاطب خود را همراه می‌کند از میان ویژه برنامه‌ها و سریال‌های ماه رمضانی ساخت مینی سریال‌های ویژه شبهای قدر، جزء مجموعه‌هایی محسوب می‌شوند که با در نظر گرفتن ایام شهادت حضرت علی(ع) و شبهای قدر به شکل خاص به مطرح کردن موضوعات اخلاقی، خانوادگی و مسائل و آسیب‌های اجتماعی در مسیر حرکت زندگی انسان‌ها و نحوه دست و پنجه نرم کردن آنها با این مسائل در یک فضای مذهبی می‌پردازد. از بین سریال‌های ساخته شده برای امسال می‌توان به سریال «نیاز» به کارگردانی حسین سهیلی‌زاده و تهیه کنندگی ایرج محمدی اشاره کرد.

روایتی دیگر از مادرانه‌ای که رنگ و بوی آن ایرانی است، کشمکش‌های زنانه در ستیز‌ برای به دست آمدن حق. حقی که هر یک از انسان‌ها آن را متعلق به خود می‌دانند. نظاره این فراز و فرود‌ها و پرداختن به موضوعاتی که چشم و ذهن مخاطب با آنها غریبه نیست و در این کار به خوبی مشاهده می‌شود.

به یاد داشته باشیم موضوع اصلی این کار که همانا ترویج فرهنگ یتیم نوازی و بیان چالش‌های بین انسان‌ها در یک مقطع زمانی است چالش‌هایی که هر یک از شخصیت‌ها با روشی مخصوص به خود با آنها مواجه می‌شوند و این برخورد‌ها واکنش‌های هر یک از نقش‌هاست که مسیر داستان را تعیین می‌کند با توجه به قصه اصلی سریال «نیاز» عنوان کردن چند نظریه جامعه‌شناسی و تحلیل آنها خالی از لطف نیست.

تالکوت پارسونز در "نظریه بازی" خود اینگونه می‌گوید: "نظریه بازی" یا  "مسابقه‌" که زندگی اجتماعی را یک بازی دارای راهبرد پاداش‌ها و جریمه‌ها می‌داند. طبق این نظریه زندگی هر یک از کاراکترهای موجود در «نیاز» را باید یک بازی یا مسابقه تلقی کرد. مسابقه‌ای که هر یک از افراد، آن را به نحوی شروع کرده و به پایان می‌رسانند و در نهایت با توجه به عملکرد‌های خود با پاداش و یا تنبیه رو به رو خواهند شد یعنی هر کدام از مردان و زنان در این مجموعه با توجه به روندی که در پیش گرفته‌اند به یک نقطه نهایی خواهند رسید. حال ممکن است این نقطه نهایی مثبت باشد یا منفی و این رویارویی بنا به حرکت در مسیری است که هر کدام از کاراکترها در آن گام بر می‌دارند.

 "نظریه بازی" الگوی انسان اقتصادی است که در آن انسان‌ها به محاسبات عقلانی درباره منافع خود می‌پردازند با این توصیف اشاره به نقش کمند با بازی شهرزاد کمال زاده جایز است. شخصیتی که به دلیل در نظر گرفتن منافع خود اخلاق را تا حد زیادی کنار نهاده و فقط رسیدن به هدف خود را در نظر دارد. رسیدن به این هدف که به میزان زیادی اقتصادی است و به خوبی قابل مقایسه با نظریه بازی پارسونز است. نمایش این گونه افراد و رفتارها در قالب  کارهای اجتماعی و مناسبتی تا حد زیادی قابلیت تاثیر گذاری روی مخاطب را داراست. البته این موضوع منوط به آن است که شخصیت پردازی و نحوه روایت قصه و عوامل فنی و تکنیکی و... همه دست در دست هم داده تا در پایان بیننده شاهد یک سریال متناسب با باورها با بار آموزشی مثبت باشد.

نظریه بعدی که به آن می‌پردازیم باز هم از تالکوت پارسونز است به نام نظریه "مبادله" ( تعامل) که معتقد است، سود دهی روابط ، انگیزه تعامل می‌شود. در روزگاری که تعامل و برخورد انسان‌ها و شکل گیری روابط تا حد زیادی وابسته به میزان سود دهی و منفعت طلبی آنهاست، این نظریه مصداق مناسبی است. در سریال «نیاز» حضور سارا با بازی بهاره افشاری مثال خوبی برای گفتن این گفته است دختری که به منظور رسیدن به سود و منفعت وارد جریان و قصه می‌شود. این دو نظریه عنوان شده، تنها یکی از مثال‌هایی است که می‌توان در رابطه با موضوع و محوریت سریال آن را بیان کرد به هر شکل پرداختن به آسیب‌های اجتماعی در سریال‌ها و فیلم‌‌های تلویزیونی و همچنین نمایش نتایج خوب و بد و عاقبت هر یک از اعمال باز‌خوردهای مختص به خود را دارد. پرداختن به مضامین اخلاقی و ارائه نکات آموزنده در قلب این سریال‌ها و گنجاندن‌ ویژگی اصلی یعنی نزدیکی به خدا و رفتن به سوی اعمال شایسته و دور شدن از ناهنجاری‌ها از مشخصه‌های بارز این سریال هاست سریال «نیاز» هم به این مقوله پرداخته است و حضور افراد با ویژگی‌های اخلاقی خوب و بد را به تصویر کشیده است .

در اینجا لازم است به این نکته اشاره شود که نقل آسیب‌های اجتماعی به زبان تصویر یکی از هدف‌ها و وظایف رسانه تصویری یعنی تلویزیون است. آسیب‌هایی که همه مردم در طول ساعات شبانه روز با آنها رو در رو شده و هر یک به نحوی آنها را پشت سر می‌گذارند. ایام ویژه در سال، مانند ماه مبارک رمضان فرصت خوبی است تا این مسائل به شکلی هنرمندانه و درست مطرح شده تا علاوه بر رضایت مخاطب، تاثیرات مثبتی را به همراه داشته و بتواند با لحظات معنوی تماشاگران عجین شده و رسالت خود را هر چه بهتر به اتمام برساند.

انتهای پیام/