به گزارش  خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛  غذا و به طور کلی نظام غذایی موجود در هر کشور می‌تواند در کنار سایر مؤلفه‌های فرهنگی مثل آداب و رسوم، زبان، دین و... به عنوان شاخصه‌ای مهم در شناسایی و بررسی فرهنگی کشور‌ها مورد مطالعه قرار گیرد. غذا این خرده فرهنگ چشیدنی به عنوان یکی از ابزار‌های معرفی در فرهنگ هر کشوری این قابلیت را دارا است که به عنوان یک جاذبه گردشگری مورد توجه قرار بگیرد. 

هر چند رویکرد توجه به غذا در صنعت توریسم، مدت زیادی نیست که باب شده و سابقه چندانی ندارد ، اما به سرعت توانسته به عنوان یکی از مباحث عمده در گردشگری و مطالعات دانشگاهی پیرامون آن مطرح شود.

غذا و به طور کلی سبک غذایی هر کشور و مناطق مختلف آن می‌تواند معرف و روزنه‌ای مهم برای شناساندن بستر فرهنگی مکانی که آن غذای خاص در آنجا طبخ می‌شود ، باشد.


*غذا، این میراث معنوی ایرانیان 
وجودتعداد فراوان غذاها وخوراک های ایرانی و استفاده ازانواع سبزي‌هاوگياهان خاصی كه هركدام بادقت وبراي انواع خاصي ازخوراك انتخاب شده است بیانگر قدمت تاریخی سبک آشپزی ایرانی است،به طوری که در نقوش وسنگواره‌هايي که ازدوران ايلاميان باقيمانده ،اسباب آشپزي وگياهان مصرفي ایرانیان کشف شده است و همچنین هرودت در کتاب خود از آیین غذا خوردن ایرانیان یاد کرده است، مورخين و جهانگردان اروپايي نیز كه در دوران صفويه از ايران ديدن كرده اند درباره چلوها، پلوها، ترشي ها و مرباها كه در ايران طبخ مي گرديده است مطالب بسيار زيادي نوشته اند. خوراک‌ های اصیل ایرانی که ترکیب گروه‌های غذایی گوناگون غلات،حبوبات،سبزی‌هاوپروتئین‌های گیاهی وحیوانی درهمه آنها دیده می‌شود.

همه این مستندات تاریخی می تواند زمینه ای باشد تا غذاهای ایرانی و در مجموع سبک و آیین غذایی ایرانیان به عنوان یک میراث معنوی برای ثبت در یونسکو ارائه شود،مقوله ای که تاکنون کمتر مورد توجه متولیان میراث فرهنگی کشورمان قرار گرفته است و باعث شده همسایگان ما از این غفلت استفاده کرده و تلاش کنند با ارائه مستنداتی خوراک هایی که ریشه آنها به ایران بازمیگردد را به عنوان میراث معنوی کشور خودشان ثبت کنند.

برای نمونه می توان به تلاش کشور ارمنستان درسال92شمسی اشاره کرد که با ارائه سندی خواستار آن شد که نان لواش را به عنوان یک میراث معنوی به نام خود ثبت کند وچون متولیان میراث فرهنگی آن دوره نسبت به این ماجرا واکنش درخور توجهی انجام ندادند، ارمنستان در این امر موفق شد ودرحالی که نان لواش اختصاص به ایران داشت وقدمت پخت وعمل آوری این نان به صدها سال قبل میرسید نان لواش در یونسکو به نام کشور ارمنستان ثبت گردید. 


*تنوع غذایی در ایران، جاذبه‌ای ناشناخته
در کشور ما با توجه به اینکه فرهنگ یک منطقه با منطقه دیگر متفاوت است ، بنابر این شاهد سبد غذایی و تنوع آن در مناطق مختلف هستیم. بر اساس برآورد‌هایی که انجام شده بیش از دو هزار نوع غذای سنتی و بومی که متعلق به فرهنگ‌های مختلف در ایران است، مورد شناسایی قرار گرفته است.هرچند این آمار بدون تحقیق ارائه شده و هنوز مطالعات گسترده ای در این زمینه به عمل نیامده است،اما با توجه تنوع غذایی مناطق مختلف ایران این آمار نمی تواند دور از ذهن باشد.

هرچند غذای ایرانی،به علت وجود فرهنگ غنی ایران و اقوام مختلف از تنوع خاص برخورداراست اما متأسفانه این قابلیت در میان برنامه‌ریزان حوزه گردشگری کمتر مورد توجه قرار گرفته و شاهد هستیم دررستورانهای هتل ها ومهمانپذیرها به جای اینکه غذاهای سنتی واصیل مناطق مختلف ایران طبخ وسرو شود با غذاهای کشورهای دیگر از گردشگران پذیرایی می شود.
 
* از بریانی اصفهان تا باقلاقاتوق گیلان
همانطور که عنوان شد تنوع غذایی ایران بسیار چشمگیر و قابل توجه است که هر کدام از آنها قابلیت گردشگری کشور‌های دیگر را دارا می‌باشد، غذاهایی همچون بریانی اصفهانی، باقلاقاتوق گیلان، دنده کباب کرمانشاه، فسنجان شهمیرزاد تنها بخشی از غذا‌های شناخته شده در ایران است که مردم مناطق مختلف ایران حداقل یکباره مزه آن‌ها را زیر زبان خود چشیده‌اند. در این بین غذا‌های دیگری نیز وجود دارند که علی‌رغم غنی بودنشان مهجور واقع شده‌اند و تنها در منطقه‌ای که در آن طبخ می‌شود شناخته شده است. غذاهایی مثل گله ریزه لرستان، چکدرمه بندر ترکمن، چرتمه پلو سمنان از این دسته هستند. 


با توجه به اینکه همه ساله گردشگران بسیاری از اقصی نقاط دنیا برای بازدید از اماکن تاریخی و جاذبه های گردشگری ایران به کشور ما سفر می‌کنند ومعمولا حداقل یک سوم هزینه های گردشگران درطول سفر اختصاص به تهیه غذا دارد، این قابلیت وجود دارد که در کنار این اماکن رستوران‌هایی ایجاد شود که غذا‌های سنتی و بومی آن منطقه طبخ و سرو شود، امکاناتی که باعث می‌شود تا شرایطی برای شناخت فرهنگ و محیط جامعه میزبان را برای گردشگران فراهم آورد و همچنین بستری برای درآمدزایی ساکنین محلی آن مناطق فراهم آورد.


همچنین می‌توان در قالب رخداد‌هایی همچون برپایی جشنواره‌های غذاهای سنتی در مناطقی از ایران که دارای تنوع غذایی هستند  به رونق صنعت گردشگری به ویژه گردشگری غذایی اقدام کرد.
 
گزارش از مسعود رجبی
 
انتهای پیام/