به گزارش گروه بینالملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ نشریه وال استریت ژورنال در مطلبی نوشت: ترکیه پس از کودتای نافرجام جمعه شب اکنون در نقطه مهمی از تاریخ خود قرار گرفته است. رجب طیب اردوغان – رئیس جمهور این کشور – با سرازیر کردن مذهبیون به خیابانها برای نجات از این کودتا توانست مشروعیت تازهای برای خود خریداری کند.
وال استریت ژورنال در ادامه نوشت: اردوغان اکنون با استفاده از این مشروعیت میتواند یا اختیارات ریاست جمهوری خود را [با تغییر قانون اساسی] افزایش دهد و یا با مسلط کردن نیروهای مذهبی در کل کشور، تاج یک "رهبر مذهبی" را بر سر بگذارد. او در گذشته همواره قدرت خود را به مرور زمان افزایش داده است اما حمایت قوی اسلامگراها از او در کودتای اخیر ممکن است بیش از حد برای او وسوسهکننده باشد؛ چراکه شرایط کنونی ترکیه مشابه شرایط پیش از انقلاب ایران است.
اردوغان با آغاز کودتای اخیر در این کشور، دست به دامن احساسات مذهبی مردم کشورش شد و با این کار توانست انبوهی از هواداران خود را در قالب یک ضدکوتا به خیابانها بکشاند. به دستور او، بیش از 80 هزار مسجد در ترکیه در ساعت 1 و 15 دقیقه نیمه شب برای برگزاری یک نماز خارج از موقع در خیابانها فراخوان دادند. این راهکار به شدت موثر واقع شد و هزاران نفر از مردم مذهبی ترکیه در اعتراض به کودتای سکولارها برای برپایی نماز به خیابانها ریختند.
در حالیکه در دین اسلام تنها 5 نماز یومیه وجود دارد، از شب کودتا تاکنون بانگ اذان به صورت پیوسته از مساجد ترکیه به گوش میرسد تا وظیفه سیاسی مذهبیون این کشور در قبال رئیس جمهور خود را به آنها یادآوری کند.
اردوغان برای نخستین بار در سال 2003 با یک عقبه مذهبی به قدرت رسید. وی در ابتدا به عنوان نخست وزیر و رئیس حزب عدالت و توسعه، برای جلب حمایت مردم، رشد اقتصادی را در دستور کار قرار داد. اما پس از پیروزی مجدد در انتخابات 2007 و 2011 روز به روز محافظهکارتر و قدرتطلبتر شد. او در سال 2014 با پایان یافتن دوره نخستوزیریاش، از این مقام و از ریاست حزب عدالت و توسعه کنارهگیری و در منصبی قرار گرفت که از قدرت اجرایی لازم در ساختار سیاسی ترکیه برخوردار نبود.
اما اکنون مشروعیت و قدرتی که اردوغان پس از کودتا به دست آورده است این اجازه را به او میدهد تا حمایت پارلمانی لازم را برای تغییر قانون اساسی ترکیه به دست آورده و اختیارات نخستوزیر را به رئیس جمهور منتقل کند؛ فرایندی که او را به قدرتمندترین فرد ترکیه از زمان شکلگیری دموکراسی چندحزبی در این کشور در سال 1950 تبدیل خواهد کرد.
اما هیچ تضمینی نیست که محبوبیت و مشروعیتِ تازه به دست آمده اردوغان تا انتخابات بعدی یا تا هر زمانی که وی خواستار برگزاری مجدد انتخابات شود، ادامه داشته باشد و در این صورت، ممکن است حزب عدالت و توسعه مجددا مانند انتخابات قبلی نتواند اکثر کرسیهای پارلمان را در اختیار بگیرد.
در عوض، در اینجا یک مسیر کوتاهتر برای مستحکم شدن پایههای قدرت او وجود دارد و آن، راهاندازی یک انقلاب اسلامی است. مردمی که در شب کودتا در حمایت از اردوغان به خیابانها آمدند و هنوز هم در خیابانهای استانبول حضور دارند، محدود به حامیان حزب محافظهکار عدالت و توسعه نیستند؛ بلکه تمام مذهبیون این کشور را شامل میشوند. آنها در طول چند روز گذشته به صورت خودجوش کودتاچیان را شناسایی و دستگیر کرده اند و حتی یکی از آنها را نیز سربریدند.
بنابراین، اردوغان میتواند مردم ترکیه را به سمت برپایی یک انقلاب اسلامی در این کشور هدایت کند. برپایی انقلاب نیازمند حمایت اکثریت نیست بلکه به تنها چیزی که نیاز دارد خشم و هیجان گروههای اقلیت برای تصاحب قدرت است.
البته در حال حاضر، اردوغان هنوز کنترل کل کشور را در اختیار نگرفته و به همین دلیل هنوز نتوانسته است به پایتخت بازگردد. اما احساسات مذهبی مردم همچنان در حال غلیان است و بانگ اذان مساجد در تمامی ساعات روز به گوش میرسد.
اردوغان در این شرایط که ارتش نیز در موضعی نیست که بتواند از وقوع انقلاب جلوگیری کند، میتواند طرح ضدکودتای خود را به یک انقلاب اسلامی در این کشور پیوند زده و برای همیشه به حیات دموکراسی سکولار در این کشور پایان دهد.
هرچند اردوغان ممکن است برای حفظ عضویت ترکیه در ناتو و ادامه رونق اقتصادی کشورش، گزینه اول یعنی افزایش اختیارات ریاست جمهوری را به تغییر نظام سیاسی کشور ترجیح دهد، شرایط وقوع انقلاب در ترکیه هیچگاه تا این اندازه مهیا نبوده است.
انتهای پیام /