به گزارش خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ میراژ ۲۰۰۰ جنگنده پیشرفته و بسیار موفقی بود، طی نبردهای زیادی از جنگ اول خلیج فارس ۱، نبرد بر ضد یوگوسلاوی در سال ۱۹۹۹، اشغال افغانستان در سال ۲۰۰۱، برضد ارتش سرهنگ قذافی و همچینین  بر ضد شورشیان به اصطلاح اسلام‌گرای مالی به کار رفت.

میراژ ۲۰۰۰ از نظر ظاهری شباهت زیادی به مدل ۵ و ۵۰ میراژ ۳ داشت اما یک هواپیمای کاملاً جدید محسوب می‌شد. طراحی این جنگنده بازگشتی به طراحی بال‌مثلثی بودند که شرکت داسو آن را در میراژ ۳ آزموده بود، اما در میراژ اف-۱ کنار گذاشته بود. بال مثلثی در آن زمان از مد افتاده بود و استفاده از آن از نظر بسیاری یک عقب‌گرد محسوب می‌شد. بال‌های مثلثی از نظر مشخصات پرواز فوق سریع، سادگی ساخت، کاهش نسبی نیمرخ راداری و افزایش حجم داخلی انتخاب مناسبی هستند اما نقطه ضعف آن‌ها در مانورپذیری، پرواز در ارتفاع پائین و مسافت مورد نیاز برای برخاست و فرود است. اما داسو در میراژ ۲۰۰۰ موفق شد با اصلاح آیرودینامیکی هواپیما ثبات و کنترل هواپیما را افزایش دهد و به سطح بالاتری از چالاکی بالاتری نسبت به میراژ ۳ و ۵ دست یابد به طوری‌که این جنگنده به خوش‌دستی معروف شده است.

تولید این جنگنده تا سال ۲۰۰۷ ادامه داشت و حدود ۶۰۰ فروند از آن در ۹ کشور فرانسه، هند، تایوان، امارات متحده عربی، یونان، مصر، پرو، قطر و برزیل ساخته شد. این هواپیما در مدل‌های مختلف تک‌سرنشین و آموزشی، دوسرنشین تولید شده است و مدل N آن قابلیت حمل موشک کروز با کلاهک هسته‌ای را دارد. جدیدترین مدل میراژ ۹-۲۰۰۰ است که به سفارش امارات متحده عربی طراحی شده و تحویل آن از سال ۲۰۰۳ آغاز شد.

همانطور که گفته شد جنگنده چند منظوره تک‌سرنشینه و تک موتوره داسو میراژ۲۰۰۰ اولین پرواز خود را در سال ۱۹۷۸ انجام داد و در سال ۱۹۸۲ وارد خدمت شد. طرح ساخت میراژ ۲۰۰۰ به اواخر دهه ۱۹۶۰ بر می‌گردد زمانی که فرانسه به همراه انگلستان و آلمان به دنبال یک جنگنده تهاجمی بال متغیر بودند که البته در نهایت با خروج فرانسه از طرح ،دو کشور دیگر تورنادو را توسعه دادند. مدتی داسو بر روی طرح بال متغیر داخلی با نام میراژ جی کار کرد ولی در نهایت این طرح نیز به نفع یک طرح جدید با بال‌های سنتی دلتا شکل کنار رفت.  

داسو در اواسط دهه ۱۹۷۰ بر روی طرحی با نام سوپر میراژ کار می‌کرد، اما این طرح بسیار پیچیده و گران‌قیمت بود، ولی سرانجام پس از بهسازی و بازنگری در طرح سوپر میراژ، میراژ۲۰۰۰ متولد شد. از دیگر دلایل آشکار توسعه میراژ۲۰۰۰ می‌توان به شکست میراژ اف۱ در رقابت جنگنده ناتو (در رقابت با اف۱۶ آمریکایی)در اواخر دهه ۱۹۷۰ بود که باعث شد تا داسو برای رقابت با اف۱۶  طرح جدیدی را توسعه دهد. در این رقابت میراژ اف۱ با موتور توربوفن ام ۵۳ که بعدها بر روی میراژ ۲۰۰۰ نصب شد شرکت کرد ولی در نهایت عرصه را به چالاکی و توان حمل تسلیحات بیشتری اف۱۶ باخت.

البته یکی دیگر از دلایل توسعه میراژ ۲۰۰۰  جایگزینی میراژ ۳ نیز بود. هنگامی که اولین پرواز میراژ ۲۰۰۰ انجام شد، داسو با توسعه فناوری‌های بسیار پیشرفته از جمله سامانه کنترل پرواز برای میراژ۲۰۰۰، مشکلات که را معمولا به دلیل ناپایداری در سرعت کم و ارتفاع کم برای جنگنده‌های بال دلتا وجود داشت را حل کرد. میراژ ۲۰۰۰ دارای دو بالچه کوچک بر روی ورودی هوا می‌باشد و کنترل کامل پروازی با کمک فلپ‌های بال انجام می‌شد .هواپیما از سیستم هدایت دیجیتال با سیم بهره می‌برد که برای اولین بار بود که روی یک جنگنده فرانسوی نصب می‌شد ،کابین دارای دید بهتری نسبت به جنگنده‌های قبلی داسو(به غیر از سوپر اتندارد )می‌باشد؛ اگرچه به صورت چشمگیری از اف۱۶ دید کمتری دارد. میراژ ۲۰۰۰ دارای سرعت  چرخش به دور خود ۲۷۰ درجه در ثانیه بوده و گفته شده بعد از اف۱۶ چالاک‌ترین جنگنده غربی است.

اولین نمونه عملیاتی میراژ ۲۰۰۰ نسخه سی بود که یک رهگیر تمام عیار آب و هوا بود. این هواپیما در سال ۱۹۸۲ وارد خط تولید شد و در سال ۱۹۸۴ رسما عملیاتی شد. میراژ ۲۰۰۰ سی از موتور ام ۵۳ -۵ با قدرت ۱۲۲۳۰ پاوند بدون پس سوز و ۱۹۴۰۰ پاوند با پس سوز بهره می‌برد؛ اما از نمونه 38 به بعد،  میراژ ۲۰۰۰ سی به بعد موتور ام ۵۳ –پی ۲ نصب شد که بیشترین قدرتش با پس سوز به ۲۱۴۰۰ پاوند نیز می‌رسید. از رادار پالاس داپلر آر دی ام بهره می‌برد . این رادار دارای  برد کشف ۱۰۰ کیلومتر بود و توان درگیری با دو هدف را داشت  و می‌توانست اهداف دریایی را کشف و با آنها درگیر شود، اما در سال ۱۹۸۶  میراژ ۲۰۰۰ به رادار RDI مجهز شد که یک دارای توان نگاه به پایین وشلیک به پایین بود و برد آن به ۱۵۰ کیلومتر نیز می‌رسید.

در کابین دارای یک نمایشگر اچ یو دی و یک نمایشگر تک رنگ چند منظوره  بود که 3عدد سامانه هوتاس داشت. تقریبا  تمامی نمایشگرها آنالوگ بود. میراژ ۲۰۰۰ سی با رادار ار دی ام توان حمل موشک ار ۵۳۰ اف با برد ۲۵ کیلومتر را داشت، اما با تجهیز به رادار RDI مجهز به موشک ار ۵۳۰ دی با برد ۵۰ کیلومتر شد که کارایی  بهتر در برابر جنگ الکترونیک و همچنین درگیری در ارتفاع پایین داشت. همچنین  بر روی این نمونه موشک فروسرخ ماژیک ۱ و ۲ و بمب‌های سقوط آزاد مارک ۸۲ و ۸۴ و راکت ۶۸ م م حمل می‌شد. بعدها طی ارتقاء در فرانسه میراژ ۲۰۰۰ سی به موشک رادار فعال میکا با برد ۸۰ کیلومتر نیز مجهز شد، اگرچه نسخه تصویرساز فروسرخ از این مدل میراژ پرتاب نمی‌شد. گفتنی است در مجموع ۱۲۴ فروند میراژ ۲۰۰۰ سی ساخته شد. بر اساس این مدل نسخه میراژ ۲۰۰۰ بی در سال ۱۹۸۰ توسعه پیدا کرد که نسخه آموزشی دو سرنشینه است که البته فاقد توپ داخلی ۳۰ م م است.

بر اساس نسخه سی، میراژ ۲۰۰۰ ائی (E) ساخته شد که نسخه چند منظوره صادراتی بود. این نمونه به هر کشوری صادر شد نام آن کشور را به خود گرفت (در واقع بعد از میراژ ۲۰۰۰ حرفی می‌آمد که نشان‌دهنده  نام آن کشور بود). میراژ ۲۰۰۰ ائی مجهز به رادار ار دی ام پلاس بود و توان حمل موشک ضدکشتی و غلاف نشان‌گذاری لیزری اطلس را داشت تا بتواند بمب‌های هدایت لیزری حمل کند. اولین مشتری خارجی میراژ ۲۰۰۰ مصر بود که ۱۶ فروند میراژ ۲۰۰۰ ائی ان  و ۴ فروند نسخه آموزشی بی ام تحویل گرفت. این جنگنده در درازمدت مجهز به غلاف نشان‌گیری لیزری شد. هند نیز ۵۱ فروند  میراژ ۲۰۰۰ اچ(همان ائی) را سفارش داد که شامل  ۴۱ فروند نسخه تک‌سرنشینه اچ و ۱۰ فروند نسخه دو سرنشینه تی اچ بود. میراژ‌های هندی مجهز به بمب لیزری در نبرد گارگیل شرکت کرد و دست به حملات هوایی دقیق زد. این کشور  هم‌اکنون در حال برنامه‌ریزی برای ارتقاء میراژهای خود به سطح میراژ ۲۰۰۰ -۵ مارک ۲ است.

پرو نیز ده فروند میراژ ۲۰۰۰ پی و دو فروند نسخه  آموزشی با ترکیب تسلیحاتی  مشابه میراژ ۲۰۰۰ مصری دریافت کرد. یونان نیز ۴۰ فروند میراژ ۲۰۰۰ ائی جی  شامل ۳۰ فروند نسخه رزمی تک‌سرنشینه  را دریافت کرد که آنها توان حمل موشک اگزوسه نیز دارند. در سال ۲۰۰۰ تعدادی از این میراژها به نسخه پیشرفته سری  ۵ ارتقاء یافتند. امارت در سال ۱۹۸۳ دست به خرید  ۲۲ فروند نسخه  تک‌سرشنیه رزمی ائی ای دی ،۶ فروند نسخه آموزشی رزمی دی ای دی و همچنین هشت فروند  نسخه  کاملا خاص فقط برای امارت برای انجام عملیات شناسایی ار ای دی  تحویل گرفت. نسخه شناسایی ار ای دی در کنار توان کامل رزم هوایی مشابه نسخه‌های دیگر می‌تواند غلاف شناسایی  سی او ار ۲ با توان عکس‌برداری دید حرارتی و غلاف رادار نقشه‌بردار اس ال ای ار ۲۰۰۰  و همچنین یک غلاف عکس‌بردار ارتفاع بالا را حمل کند.

انتهای پیام/