ماجرای زیرآبی رفتن استادان و مقالات/ تخلفات علمی که باید از ریشه خشکانده شود
به دنبال انتشار برخی اخبار در رسانه های مختلف مبنی بر تخلف علمی برخی استادان و اعضای هیات علمی مسئولان از هر گوشه و کنار واکنش نشان داده اند.
به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ بعد از حواشی بسیار زیادی که برای فروش پایان نامه و نگارش آن از سوی استادان برای دانشجویان مطرح شد و راه حلهای آن هنوز اندر خم یک کوچه است بحث دیگری به میان آمده، آن هم تخلفاتی که دیگر از نوشتن یک یا دو پایان نامه دانشجویی گذر کرده و اینک به لیست مقالات علمی دنیا رسیده است.
انتشار اسامی برخی از استادان و اعضای هیات علمی در سایتهای معتبر خارجی تکاپویی را به جان دانشگاهیان و مسئولان وزارتی را بیش از پیش به فکر انداخته است تا حدی که با تشکیل چند کمیته و دستورهای علنی به دنبال این رفع اتهام یا برخورد با متخلفان هستند.
بزرگنمایی ها علیه ایران و ایرانی
باقر لاریجانی معاون آموزشی وزارت بهداشت بیان کرد: در این معاونت کار وسیعی را در زمینه پایان نامه ها آغاز کرده ایم و طی دو هفته آینده گزارشی از این موضوع تهیه و به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می شود. در گزارش وضعیت پایان نامه های اطلاعات به صورت غیرمستقیم از دانشجویان و اساتید اخذ خواهد شد تا گزارش نهایی تهیه شود.
وی افزود: پس از تهیه گزارش متناسب با شرایط تصمیم می گیریم تا این مشکل کشوری در زمینه پایان نامه ها و سرقت های علمی حل شود. در گزارش مجله ساینس فردی که محقق نبوده و ژورنالیست حوزه های جنبی علمی محسوب می شود حدس و گمان زده و ادعا کرده که 10 درصد تولیدات پایان نامه های کشور ساختگی است و همچنین 330هزار پیوند کاری در این زمینه وجود دارد.
لاریجانی گفت: ما تحقیق کردیم این عدد درست نبوده و 300 موسسه در کشور در زمینه پایان نامه فعالیت می کنند. ما نمی خواهیم بگوییم مشکل وجود ندارد اما می گوییم که ساینس آن را بزرگنمایی کرده است.
تخلفاتی که باید از ریشه خشکانده شوند
لاریجانی با اشاره به جزئیات تخلف علمی صورت گرفته در 58 مقاله ایرانی گفت: 420 نفر در این 58 مقاله نامشان آمده که از این تعداد 100 نفر به طور جدی درگیر موضوع بودند و سه نفر تخلفات خیلی بارز داشته اند. یک نفر 21 تخلف، یک نفر 15 تخلف و یک نفر 12 تخلف را در این مجموعه انجام داده است. البته عمدتا این افراد، دانشجو بوده اند.
وی افزود: باید به گونه ای منطقی با این بازار تخلفات علمی برخورد کنیم تا چشمه تقاضا را بخشکانیم. در گزارش نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی خیلی دقیق در مورد اینکه کدام گروه ها و کدام رشته ها بیشترین تقاضا و تخلف را در حوزه پایان نامه ها دارند، ارائه می کنیم.
نام دانشمندان مشهور جایی در لیست تخلفات ندارد
معاون آموزشی وزارت بهداشت با اشاره به سوءاستفاده ای که از فضای ایجاد شده، رخ داده، گفت: واقعه دیگری که در اینجا رخ داده این است که تعدادی سایت ها نام افرادی را که در حوزه های علمی و پزشکی معروف و صاحب نظر بودند و تولیدات علمی بیشتری در سال داشته اند را به این تخلفات ربط داده اند.
لاریجانی تاکید کرد: هیچ کدام از دانشمندان مشهور نامشان در میان آن 58 مقاله نبوده است. توجه داشته باشید که 140 نفر اساتید ایرانی اچ ایندکس بالای 20 دارند و 35 درصد از مقالات با ارجاع بالا متعلق به این افراد است. اگر مقالات علمی ارزشی نداشته باشند به آنها ارجاع هم داده نمی شود.
هاشمی وزير بهداشت نیز در خصوص انتشار اسامى برخى معاونان در ليست منتشران مقالات علمى جعلى، گفت: افراد شناسايي شده و نام هيچ يك از اعضاى وزارت بهداشت در اين ليست نبوده است، البته تعداد افراد متخلف در دانشگاه هاى وزارت بهداشت از دانشگاه هاى وزارت علوم و آزاد كمتر است. بايد نهايت سخت گيرى و دقت لحاظ شود چرا كه اين موضوع به حيثيت ملى و علمى ما آسيب مي‌رساند.
تکاپوی دانشگاه آزادی ها برای رفع اتهامات
در پی گزارش مجلات علمی nature و Springer درخصوص سرقت علمی در تعدادی از مقالات مربوط به اعضای هیات علمی دانشگاه های وابسته به وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، وزارت علوم تحقیقات و فناوری و سه واحد از 505 واحد و مرکز آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی، رئیس این دانشگاه کمیته ای ویژه برای پیگیری آن دسته از مقالات که مربوط به اعضای هیات علمی این دانشگاه است، تشکیل داد.
این کمیته نسبت به بررسی پرونده آن دسته از اعضای هیات علمی که مرتکب این عمل خلاف و غیرآکادمیک شده اند، ظرف یک هفته رسیدگی و براساس مقررات رسیدگی به تخلفات هیات علمی، با ایشان برخورد خواهد کرد.
براساس مقررات مذکور؛ چنین تخلفاتی ممکن است منجر به جلوگیری از ادامه فعالیت متخلفان در محیط علمی شده و یا بسته به میزان مشارکت در این تخلف، کاهش رتبه علمی متخلف و کاهش رتبه علمی گروه آموزشی و یا دانشکده مربوطه را در پی داشته باشد.
نوش دارو پس از مرگ سهراب
به دنبال نشر گزارش مربوط به سرقت علمی از سوی مجله نیچر و به منظور رسیدگی به موضوع و برخورد با متخلفان در حوزه کارکردی وزارت علوم، همچنین برخورد با تخلفات علمی ، به منظور جلوگیری از تکرار این جرائم، چندی از اقدامات زیر در این وزارتخانه از مدت ها قبل آغازشده و توجه به اين موضوع با جديت ادامه دارد:
1ـ مقرر شد يک كميته حقيقت ياب به مسئوليت معاونت محترم پژوهش و فناوری تشكيل شود و با پیگیری مجدانه در این زمینه، موضوع را به طور دقیق و مستند و کارشناسانه رسیدگی کند.
2ـ مقرر شد به روسای دانشگاهها ابلاغ شود کمیته ای را جهت رسیدگی به این امور تشکیل داده و ضمن پیگیری موضوع، نتیجه رسما اعلام شود.
3ـ راهکارهایی برای جلوگیری از تکرار این نوع تخلف تعریف و از طریق کنترل مقالات علمی و پایان نامه ها و با استفاده از نرم افزار همانند جو، ثبت پایان نامه ها و… از هرگونه سواستفاده جلوگیری و ممانعت به عمل آيد.
4ـ آیین نامه و شیوه نامه های برخورد با تخلفات علمی استادان و دانشجویان به دانشگاه¬ها و مراکز آموزش عالی ارسال شده است.
5ـ لازم به ذکر است که معاونت محترم حقوقی و امور مجلس وزارت متبوع، لایحه ای را در مورد سرقت ادبی و تقلب علمی تسوید و تنظیم نموده و پس از طی تشریفات قانونی، مراتب را با قید فوریت به مجلس شورای اسلامی جهت بررسی و تصویب تقدیم کرده است.
آثار نامطلوب تقلب در پایان‌نامه‌نویسی برای جامعه علمی کشور
وحید احمدی معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با اشاره به راه مقابله با شرکتهایی که بیرون دانشگاه نسبت به پایان نامه نویسی غیرقانونی دانشجویان اقدام می کنند، بیان کرد: لایحه ای تنظیم شد و سال گذشته بعد از تصویب دولت به مجلس رفت و امیدواریم جزو اولویتهای کاری مجلس جدید قرار گیرد.
همچنین وی گفت: طبق دستورالعمل وزارت علوم دانشگاه ها و پژوهشگاه ها را ملزم به ثبت پایان نامه های دانشجویان در پایگاه ایرانداک هستند، با این کار امکان جستجو در متون پایان نامه ها فراهم می شود و می توان از نرم افزارهایی مانند همانندیاب در این حوزه استفاده کرد. بررسی های کارشناسی برای این دستورالعمل صورت گرفته و پس از امضای وزیر علوم به دانشگاه ها و پژوهشگاه ها ابلاغ خواهد شد.
وی افزود: بنابراین می توان میزان مشابهت های موجود در پایان نامه های دانشجویان را شناسایی کرد و هر دانشگاه و پژوهشگاه براساس تناسب رشته و موضوع می تواند درصد مشابهت در متون پایان نامه ها را شناسایی و پیگری کند.
به امید آنکه این موضوع هرچه سریعتر به نتیجه رسد و راه بر دشمنان بسته شود چرا که آثار تقلب در پایان نامه نویسی برای جامعه علمی نامطلوب است و درصورت عدم پیشگیری و برخورد، رتبه کیفیت مقالات ما در دنیای علمی، ارزش و استناد به آنها پایین می آید.
گزارش از محیا معصومی
انتهای پیام/
