لاک تراشی هنر ابتکاری 11 هزار ساله جنگل نشینان مازندران است که با کمک گرفتن از ابزار کار بسیار ابتدایی، آثار زیبایی خلق می کنند.

به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری، روابط عمومی میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری مازندران اعلام کرد: لاک تراشی هنر ابتکاری جنگل نشینان است و آنان با شناختی که از انواع درختان جنگلی دارند برای ساخت مصنوعات چوبی از ریشه و چوب درختان افرا و شمشاد استفاده می کنند و با کمک گرفتن از ابزار کار بسیار ابتدایی، آثار زیبایی خلق می کنند.

 
هنرمندان لاک تراشی وسایلی مانند جوله، کلز، لاک دانه پاش، قند چوله، چوله، قاشق، ملاقه، کترا را با استفاده از ریشه و تنه درختان تولید می کنند.

به دلیل ساکن بودن مردم مازندران در دل مناطق جنگلی و پردرخت و شناختی که جنگل نشینان از انواع درختان داشتند، ساخت لوازم زندگی روزانه از چوب مورد اقبال و توجه ویژه ای قرار داشت.

 
تا چند دهه گذشته که روستاهای مازندران ارتباط و وابستگی با زندگی شهری و صنعتی نداشتند، نقش لوازم چوبی در جای جای زندگی مردم این دیار بسیار پررنگ و حیاتی بود.

ظروف چوبی در خانه های شمالی ابزارکار زنان برای اداره زندگی و گذران معیشت بود. ظروفی که هریک وظیفه ای برعهده داشتند و کدبانوی خانه را برای نگهداری و یا تولید مواد غذایی یاری می کردند.

 
نقوش بومی حک شده بر روی این ظروف نیز بر زیبایی آن می افزود.

دانه پاش به جای سینی برای پاک کردن برنج و حبوبات به کار می رفت و جوله پارچی بود برای دوشیدن شیر و نگه داری انواع مواد لبنی.

کیله لاک پیمانه خانه بود و کلز نقش ملاقه را برای هم زدن شیر ایفا می کرد.

کچه قاشق اهالی خانه بود و با قندچوله قندها را خرد می کردند.

تنباکو چوله، عصا، سیرکوب، لاک نیز همگی از چوب ساخته می شدند و جایگاهشان در زندگی روزانه مردمان شمالی کاملاً مشهود و ضروری بود.

 
لاک تراشی یا چوتاشی ، چوب معنای چوب در زبان محلی مازندران یکی از مشاغل از یاد رفته است که در گذشته در مازندران رواج داشت و پیشه وران لاک تراش انواع نیازهای خانواده ها را به ظروف و مصنوعات چوبی تامین می کردند.

لاک تراش با شناخت کافی از چوب و طبیعت، از هنر دست و ذهن خلاق، لوازمی کاربردی را خلق می کرد.

ابزار لاک تراشان معمولی و بسیار ساده و ابتدایی است.

برای این کار چوب هایی استفاده می شود که مربوط به ریشه درختان است. زیرا سبک تر در قبال سرما و گرما مقاوم تر است و ترک بر نمی دارد و در اثر ضربه سادگی نمی شکند.

برای برخی لوازم ضروری منزل از ریشه متصل به ساقه که با شیب ملایمی در خاک نفوذ کرده است استفاده می کنند.

 
چون این نوع ریشه ها کمتر در معرض برف و باران قرار دارند. چوبی که از تنه درختان استفاده می شود نباید تر باشد، به اصطلاح شیره چوب باید از دست رفته و تقریباً خشک شده باشد.

نقش گر که تیغه خارک فولادی که رو دسته چوبی است و برای ایجاد نقش بر روی ظروف استفاده می شود، خروس که فلزی برای ایجاد نقوش است، کنتا که کاربردی شبیه چکش دارد، درفش ، چلی که برای شکافتن چوب مورد استفاده قرار می گیرد، سنگ و نرمه سنگ برای تیزکردن تبر و تیغ ها از جمله ابزار اصلی لاک تراشان به شمار می روند.

افرا، راش، طبع، توسکا، ممرز، ششماد، نم دار و انجیلی از جمله درختانی هستند که چوبشان در لاک تراش مورد استفاده قرار می گیرد.

 
لاک تراشی که از هنرهای بومی استان مازندران محسوب می شود در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسیده است.

در سال 91 نیز لاک تراشی علی توکل زاده و عبدالله گلردی مهر تایید یونسکو را دریافت کردند.

انتهای پیام/

اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.