به گزارش  خبرنگار  دفاعی امنیتی  گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ انقلاب اسلامی، دستاورد مبارزه مردمی است که از جان، مال و زندگی‌شان گذشتند. هشت سال دفاع مقدس، سند گرانبهای این فداکاری‌ها و از جان گذشتگی‌هاست. لحظه‌های اسارت، لحظه‌های اثبات حقانیت جمهوری اسلامی و دفاع از استقلال و آزادی سرزمینی بود که با سال‌ها مبارزه و خون هزاران لاله عاشق به ثمر نشست.  به احترام اسیران جنگی و مفقودان آن، هر ساله همزمان با مصیبت دردناک اسارت اهل بیت پیامبر(ص)، از اسرا و مفقودین جنگ تحمیلی تجلیل می‌شود.

جنگ  تحمیلی که  از 31 شهریور ماه  1359 شروع  شد خسارات  زیادی را برای کشورمان  به وجود آورد، ایران  با تقدیم شهیدان، جانبازان  و ایثارگران  توانست  بر عراقی که تمامی دنیا  از جمله  دو قدرت غرب و شرق یعنی شوروی و آمریکا  حمایتش می کرد، پیروز شود. در این  بین  نقش   رزمندگانی که   با صبر و استقامت خود  در اسارتگاه های رژیم  بعث جهادی دیگر را  رقم  زدند پر رنگ  است  این  دلاور مردان  عرصه  اسقامت در 22 اردوگاه  عراق در اسارت  سر می بردند  و بر اساس آماری که ستاد رسیدگی به امور  آزادگان در سال  1379 ارائه  داده، تعداد اسیران  ایرانی در مجموع 44863 نفر اعلام  شده  است که  از این  تعداد  براساس آمار غیر رسمی منتشر شده  171 نفر را بانوان  این  سرزمین  تشکیل  می دادند. 

حقوق بشر صدامی

 عراق، یکی از طرف های کنوانسیون سوم 1949 ژنو بود اما ابتدایی ترین حقوق اسیران جنگی را رعایت نمی کرد تا آنجا که می توان گفت عراقی ها در این زمینه، کلکسیونی از موارد نقض عمدۀ کنوانسیون سوم ژنو بودند.

براساس کنوانسیون های 1907 لاهه که کشورها را به رفتار متمدنانه با اسیر و حفظ حیات و کرامت او متعهد کرده است و نیز طبق کنوانسیون 1929 ژنو و قراردادهای 1949 ژنو که  گرفتن اسیر و نگهداری او تنها از روی احتیاط در مقابل دشمن جایز است و زجر و عذاب او هرگز مجاز نیست همچنین طبق ماده 4 مقررات 1907 لاهه و مواد 13 و14 کنوانسیون سوم ژنو باید با اسیران جنگی رفتار انسانی شود؛ در پروتکل نخست 1977 آمده است: مسئولیت جلوگیری از نقض معاهدات مزبور نه تنها به عهده امضاکنندگان درگیر در جنگ، بلکه به عهده تمام امضاکنندگان آن عهدنامه است. براین اساس باید دولت های جامعه بین المللی حقوق و تکالیف مزبور را ازطریق صدور دستورات مناسب به نیروهای مسلح ونظارت مستمر، تضمین و مقررات ضروری را برای فراهم آوردن ضمانت اجرای کیفری تخلفات شدید و عمده تنظیم و تصویب کنند اما با این  حال  شاهد  رفتارهای غیر انسانی رژیم بعث با  اسرای ایرانی هستیم.

شکنجه های عراقی مقاومت  ایرانی

نحوه برخورد رژیم بعث با اسرای ایرانی به شدت ناعادلانه و به دور از رحم و مروت بود از شيوه‌های غيرانسانی عراقی‌ها در برخورد با اسرای ايرانی شکنجه بود. آنها اسرای ما را که هيچ نوع وسيله يا امکان دفاع از خود نداشتند، با وحشيانه‌ترين روش‌ها مورد شکنجه روحی  و جسمی قرار می‌دادند که اوج حقارت و نامردی بعثی‌ها را نشان می‌دهد.
يكی از روش‌های شكنجه  عراقی ها اين بود كه روزها به اسيران ايرانی غذا نمی‌دادند و آنها را گرسنه نگه می‌داشتند يا اينكه غذای زيادی به آنها می‌دادند و مجبور می‌كردند كه آن همه غذا را بخورند و از دستشويی رفتن اسيران جلوگيری می‌كردند.

تونل وحشت يكی ديگر از شكنجه هايی بود كه عراقی ها انجام می‌دادند به اين صورت که تعداد 20 تا 40 نفر از سربازان عراقی در دو ستون با در دست داشتن كابل، چوب، شيلنگ و باطوم می‌ايستادند و اسيران ايرانی بايد از وسط اين دو ستون رد می‌شدند. در حين عبور اسير از بين دو ستون او را بی رحمانه و وحشيانه كتك كاری می‌كردند که باعث شكستن دست، سر و زخمی شدن اسيران ايرانی می‌شد.

عطوفت ایرانی و  اسلامی رزمندگان

فرماندهان عراقی برای اینکه از تسلیم شدن سربازان عراقی به رزمندگان اسلام جلوگیری کنند، با ساخت فیلم‌هایی شکنجه های دروغین را در این فیلم ها به سربازان عراقی نشان می‌دادند تا هرگز خود را تسلیم نیروهای ایران نکنند.

در سال‌های جنگ و پس از آن کشور ما میزبان تعداد بسیاری از اسیران عراقی بود که به دستور حضرت امام (ره) با آنها مثل میهمان رفتار می‌شد.

خاطرات خوشی که بخش زیادی از آنها به صورت مکتوب باقی مانده حکایت از رفتار انسانی و اسلامی رزمندگان ما با اسیران عراقی دارد. اردوگاه های اسیران عراقی در ایران مانند پایگاه هایی بودند که سربازان و افسران عراقی را متناسب با تعالیم اسلامی و فرهنگ پویای علوی تربیت می‌کردند. چند خاطره از این اسیران بازگو کننده اوج انسانیت و بزرگواری مردم ما است.

 «قیس جاسم محمد المند خوری» اسیر عراقی می‌گوید: در اسارت زمان متوقف می‌شود، آرامش و سکون حاکم بر فضای اسارت، اسیر را مجبور به فکر کردن می‌کند. خاطرات اسارت هم طولانی است، یک عمر است، عمر یک انسان و من فقط خاطرات مهم و به یاد ماندنی را می‌نویسم. خاطراتی از یکی از بیمارستان های تهران، از خدمات پزشکی و از هدایایی که ملاقات کنندگان به من هدیه کردند و مهربانی هایی که از آنها دیدم.یک روز که باید عمل جراحی روی بدن من انجام می‌شد و نیاز شدیدی به خون داشتم، کسی را به سازمان انتقال خون فرستادند که خون مورد نیاز را بیاورد، اما چون گروه خون مورد نظر پیدا نشد، دست خالی برگشت.

پزشک متخصص به من نگاه کرد. نگاهش طولانی و همراه با محبت بود. سپس به پزشک دیگر گفت: «خون لازم را از من بگیرید و به او بدهید تا عمل را انجام دهم. نزدیک من خوابید و از او خون گرفتند و خونش را به من تزریق کردند. از اینکه یک پزشک متخصص که سنش هم زیاد بود اینقدر بزرگوار است، خیلی تعجب کردم، فقط توانستم از او تشکر کنم.

در نهایت روز ۲۶ مرداد ۱۳۶۹ اولین گروه آزادگان ایرانی پس از سال‌ها اسارت در زندان‌های رژیم بعث عراق با ورود به کشور به جمع خانواده‌های خود بازگشتند.

مقام معظم رهبری درباره عظمت روز اسرا و مفقودین می فرمایند: یقینا یکی از مناسبت های مهم جمهوری اسلامی که بسیار هم دارای تناسب است، همین روز اسرا و مفقودین است که با خاطره تاریخی آن مناسبت دارد. همه می دانید که در روز یازدهم محرم، یکی از عظیم ترین فاجعه های تاریخ اسلام به وقوع پیوست. اسارتی اتفاق افتاد که نظیر آن را دیگر ملت و تاریخ اسلام ندید و به آن عظمت هم نخواهد دید. کسانی اسیر شدند که از خاندان وحی و نبوت و عزیزترین و شریف ترین انسان های تاریخ اسلام بودند. زنانی در هیئت اسارت در کوچه و بازارها گردانده شدند که شأن و شرف آنها در جامعه اسلامی آن روز نظیر نداشت. کسانی این عزیزان را به اسارت گرفتند که از اسلام بویی نبرده بودند و با اسلام رابطه ای نداشتند و خبیث ترین و پلیدترین انسان های زمان خود بودند. در روز یازدهم محرم، خاندان پیامبر و علی علیهماالسلام اسیر شدند و این خاطره، به عنوان یکی از تلخ ترین خاطره ها، برای ما تا امروز مانده است و خواهد ماند.

مفقودین  جنگ  تحمیلی

  در هنگام جنگ تحمیلی ۸ ساله، تعدادی از رزمندگان اسلام بدلایل گوناگون از جمله به اسارت درآمدن رزمندگان و عدم امکان جابه جایی و انتقال ابدان شریف شهدا(به دلیل نامساعد بودن وضعیت جغرافیایی مناطق عملیاتی ، حجم آتش دشمن و...)، هویتشان نامعلوم و به اصطلاح «مفقود الاثر» ماندند.
در همان سال‌ها و پس از آن، تلاش‌های فراوانی برای شناسایی و کشف بازماندگان جنگ صورت گرفت، اما تعدادی از آنان در جریان تبادل اسرا و شهدا و طی «عملیات تفحص» شناسایی و برخی همچنان مفقود الاثر تلقی شدند.