به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اکبر رهنما دانشیار دانشگاه شاهد در چهارمین کنگره علوم انسانی اسلامی گفت: فضای مجازی خود را به زندگی انسان‌ها تحمیل کرده و تبدیل به واقعیتی شده که به موازات زندگی حقیقی وجود دارد. اگر فضای مجازی را یک تهدید معرفی کنیم باید بدانیم که هر تهدیدی یک فرصت را هم به همراه دارد .

بسیاری فناوری را از لحاظ ارزشی خنثی می‌دانند مانند تیغ جراحی که می‌تواند هم در دست یک پزشک حاذق باشد و هم می‌تواند در دست یک قاتل، خطر بیافریند. "هایدگر"  فناوری را  یک ارزش خنثی نمی‌داند و به معتقد است فناوری به عنوان یک زیست بوم می‌تواند فرهنگ خود را ارائه دهد. این فیلسوف آلمانی برای فناوری و رسانه، خودمداری و استقلال  را مطرح کرد که ما چه بخواهیم یا نخواهیم در این قفس فناوری و این پاراداین قرار گرفته‌ایم.

 رهنما در تشریح تربیت اسلامی و مواجهه با این چالش تشریح کرد: در تربیت اسلامی هم سه عالم مطرح شده مثل عالم حس یا عالم خیال . این نظرات فلاسفه اسلامی به ما این امکان را می‌دهد که بدانیم این فرارویی با فضای مجازی فقط در زمینه چالش‌ها نیست و فلسفه اسلامی می‌تواند فرصت‌های مناسبی را هم ارائه دهد.

 وی در کمیسیون تعلیم و تربیت چهارمین کنگره علوم انسانی اسلامی چالش‌های فضای مجازی را به 5 چالش اساسی تقسیم کرد که بدین شرح است.

چالش اول ساخت زدایی

در این چالش مرزهای ساختارهای متضاد باهم ساختارهای دور/ نزدیک،‌ ممنوع / مجاز یا واجب/ حرام تغییر کرده است.

چالش دوم تکثر گرایی دینی

با وجود مذاهب مجازی بحث تکثر مطرح شد تا ما با تفکرها و خوانش‌های متفاوت از هر چیزی حتی دین مواجه شویم در این زمینه "جان هیک" بحث واقع گرایی انتقادی را مطرح می‌کند گفتگوی میان ادیان حرکت از خود محوری به حقیقت محوری در همین زمینه قابل بررسی است

چالش سوم شبح و‌ارگی

اولین بار واژه شبح را "مارکس" به کار برد شبح در تعاریف چیزی است که هست اما وجود ندارد همین بازی نهنگ آبی یکی از مصادیق شبح است. شبح به ساختار حضور و غیاب تن نمی‌دهد که بر خلاف ذات باوری و شناخت اصلی است.

از نظر شبح وار‌گی واقعیت صرفا یک نشانه است هر نشانه و تصویری به دیگری ارجاع داده می‌شود به همین دلیل سرچشمه واحد و خواستگاه نابی وجود ندارد در نتیجه فضای مجازی ماهیت سیال داشته و وجود ذاتی اشیا را ترک گفته است.

چالش چهارم هویت زدایی و گسست آفرینی

فضای مجازی با ابژه ساختن انسان‌ها (فرد به شکل یک شی قلمداد می‌شود) به عنوان قطعاتی از پاز‌ل، مجازی انسان را به یک از خود بیگانگی کشانده است.

در همین زمینه هم "هایدگر" از غفلت از وجود می‌گوید که ناشی از سایه سنگین فناوری است.

 چالش پنجم شگفتی زدایی و راز گشایی

شگفتی زدایی از امور به ویژه امور ماورالطبیعی و ذاتا معنوی است. سقراط در این زمینه معتقد بود حیرت سرآغاز فلسفه است. حال فضای مجازی به حذف حیرت می‌پردازد.

فضای مجازی با ویژگی راز گشایی و شگفتی زدایی خود باعث شده است ما در امر زیبا جنبه شگفت‌آوری نبینیم. هیچ چیز برای ما ماورایی به نظر نمی‌رسد و همه چیز می‌تواند طبیعی و معمولی باشد. در همین زمینه تبدیل تمام امور به جای امر تاملی به امر حسی ،‌ سطحی شدن باورهای دینی،‌ سکولاریزه شدن معنویت‌های اصیل دینی و کاهش سطح تفکر از باطن‌گرایی به ظاهر گرایی از معایب چالش پنجم است.

 رهنما یادآور شد: این مسائل چالش‌های ورود فضای مجازی به زندگی انسان است ولی همانطور که گفتم هر چالشی یک فرصت به همراه خواهد داشت لذا در صورتی که بتوان فضای مجازی را مدیریت کرد می‌توان آن را فرصتی برای کمال مطلوب دید.

انتهای پیام/