به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان ؛ در یکی از خیابان‌های مرکزی شهر زنجان که قدم میزنی در نزدیکی‌های بازار مسقف زنجان مسجدی قدیمی خواهید دید که خبر از گذشته‌های دور و دراز دارد. از در ورودی که وارد می‌شوی و پا روی پله‌های این مسجد می‌گذارید اولین چیزی که خودنمایی می‌کند گنبد فیروزه‌ای این مسجد است.
این مسجد، مسجد جامع شهر زنجان است که مسجد سید نیز نامیده می‌شود.

تاریخچه مسجد جامع

مسجد و مدرسه جامع زنجان معروف به مسجد سید در قرن سیزدهم هجری قمری (سال ۱۲۴۲) در دوره قاجاریه توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار به نام عبدالله میرزا دارا که مرید آیت الله سید محمد مجتهد سردانی بود در بافت قدیمی و تاریخی شهر زنجان، در محدوده ضلع باختری بازار قیصریه ساخته شد.

این مجموعه تاریخی و ماندگار، به عنوان یکی از بزرگترین و زیباترین مساجد و مدارس دینی زنجان دارای شهرت به سزایی می‌باشد.

این مجموعه ساخته شد تا محل اقامه نماز، مرکز تدریس مراجعات مردمی آیت الله سید محمد مجتهد سردانی باشد.

این مسجد که در قلب بافت قدیمی شهر و درمکانی مناسب ازنظر دسترسی قرار گرفته است، ازسمت باختر با بازار قیصریه، سمت خاور با کوچه مسجد سید و از سوی شمال با خیابان امام خمینی و سبزه میدان در ارتباط است.

این مسجد نام‌های متفاوتی از دیرباز تاکنون داشته که دردوره زندگانی بانی آن به نام‌های مسجد دارا، مسجد سید، مسجد سلطانی و مسجد جمعه نیز خوانده می‌شده است.

ایوان های  مسجد جامع

مسجد سید یکی از بنا‌های ارزشمند ساخته شده بر اساس طرح مساجد چهار ایوانی است و همین امر سبب شده این مجموعه تاریخی در شمار بزرگ‌ترین و زیباترین مساجد و مدارس دینی زنجان قرار گیرد.

ایوان‌های چهارگانه‌ای که در چهار ضلع مسجد به شکل قرینه قرار گرفته اند، بیش‌تر از هر چیزی در صحن مسجد، خودنمایی می‌کند. صحن این مسجد مانند سایر مساجد چهار ایوانی، به شکل مربع مستطیل است و ۴۸ متر طول و ۳۶ متر عرض دارد.

در گذشته وسط صحن مسجد یک واحد حوضی بوده که گرداگرد آن را به استثنای جلوی حجرات و شبستان ها، باغچه‌های پرگل و گیاه پوشانده بود که بعد‌ها به دلایل نامعقولی از بین رفته است.

ایوان‌های زیبای این مسجد جوری توجه انسان را جلب میکند که میل بر نشستن در این ایوان‌ها را می‌یابی.

در ایوان‌های شرقی و غربی ۱۶ حجره زیبا به طور قرینه قرار گرفته و در قسمت شمالی ۶ حجره برای طلاب علوم دینی ساخته شده است.

در سطوح ایوان‌های شمالی و جنوبی تزییناتی مانند خط بنایی، کاشی معقلی و نگاره‌های گیاهی با تکنیک کاشی هفت رنگ، به سبک هنری دوره قاجار و بیش‌تر با استفاده از رنگ‌های سیاه و زرد به چشم می‌خورد.

شبستان گنبد دار فضایی به عرض ۷ ٫ ۹۰ متر و طول ۸ ٫ ۵۰ متر است که بدون واسطه در پشت ایوان جنوبی قرار گرفته و از جهت غربی و شرقی با شبستان‌های طرفین و از طرف شمالی با ایوان جنوبی در ارتباط است.

بر فراز این شبستان، گنبد عظیمی بر جرز‌های سنگین به ضخامت ۲۰ ٫ ۳۰ متر استوار گردیده است. گنبد این مسجد که از نوع دو جداره بوده و با کاشی‌های فیروزه‌ای پوشانده شده، از گنبد‌هایی است که بدون گوشواره و ترنبه بر روی جرز‌های چهارگانه ضخیم نشسته است.

سوره مبارکه الدهر با خط ثلث بر روی این گنبد نقش بسته و بر زیبایی آن افزوده است. در نوک بنای گنبد، علامتی از برنز به شکل گوی وجود دارد.

گفتنی است کتابخانه حسینی در طبقه فوقانی این مسجد قرار دارد.

انتهای پیام/ع

گزارش از فاطمه عباسی