به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، زمانی بود که کودکان ایرانی به دلیل یک اسهال ساده یا یک بیماری عفونی جان خود را از دست می‌دادند و بیماری‌های عفونی نه تنها کودکان بلکه بزرگسالان را نیز از پای در می‌آورد، حصبه، دیفتری، سیاه سرفه، کزار، سل و مالاریا و بسیاری از بیماری‌های عفونی دیگر قربانیان زیادی می‌گرفت.

به دلیل بی توجهی رژیم پهلوی به واکسیناسیون سالیانه شماری زیادی از مردم ایران داغدار می‌شدند، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی با ایجاد شبکه بهداشت و واکیناسیون مردم ایران این بیماری‌ها را دیگر نمی‌شناسند و نه تنها این بیماری‌ها قربانی نمی‌گیرند که بسیاری از این بیمای‌های عفونی به برکت پیروزی انقلاب ریشه کن شده اند و مورد تقدیر سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته‌ایم.

پس از پیروزی انقلاب مطابق مصوبات شورای انقلاب، بیمارستان‌های وابسته به جمعیت هلال احمر، سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی و بیمارستان‌های وابسته به بنیاد‌ها به وزارت بهداری و بهزیستی منتقل شدند و در سال ۶۴ به منظور استفاده مطلوب و هماهنگ از امکانات پزشکی کشور در جهت تأمین و تعمیم بهداشت و درمان و بهزیستی و آموزش و پژوهش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تشکیل شد و به موجب این قانون کلیه اختیارات وزیر بهداری و بهزیستی و آن قسمت از وظایف و اختیارات وزیر فرهنگ و آموزش عالی که در ارتباط با امور بهداشت، درمان، آموزش و پژوهش پزشکی بود به وزیر این وزارتخانه محول شد.

ایجاد طرح‌های گسترش شبکه بهداشت و درمان کشور در دهه ۱۳۶۰ را می‌توان مهم‌ترین گام در راه استقرار شبکه بهداشت و درمان پس از پیروزی انقلا‌ب شکوهمند اسلا‌می‌دانست و واحدهای ارائه دهنده خدمات بهداشتی و درمان سرپایی در کشور شامل خانه بهداشت، مرکز بهداشتی و درمانی روستایی، مرکز بهداشتی و درمانی شهری، پایگاه بهداشت شهری، مرکز بهداشت شهرستان و استان است.

مبارزه با بیماری های عفونی در سال های پس از انقلاب اسلامی

پیش از انقلاب اسلامی، بیماری‌های عفونی یکی از معضلات بسیار بزرگ ایران به شمار می‌آمد که سازمان بهداشت و درمان کشور به سختی با آن دست و پنجه نرم می‌کرد و با اجرای برنامه‌های واکسیناسیون در سرتاسر نقاط کشور، سازمان بهداشت و درمان در راستای نزدیک شدن به استاندارد‌های جهانی گام برداشت.

علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی و وزیر اسبق بهداشت در گفت و گو خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، با بیان وضعیت اسفناک بهداشت پیش از انقلاب اسلامی گفت: ما پیش از انقلاب به دلیل نبود امکانات و بهداشت از وضعیتی بد بهداشتی رنج می بردیم و شمار بسیاری جان خود را به دلیل بیماری های واگیردار از دست می دادند.

وزير اسبق بهداشت ادامه داد:  بیمارستان ها مملو بود از مبتلایان به دیفتری، کزاز، سرخک و فلج اطفال و کودکان مثل برگ خزان از دنیا می‌رفتند.

بی توجهی به واکسیناسیون در دوران پهلوی

مینو محرز عضو فرهنگستان علوم پزشکی ایران با تأکید براین که بعد از انقلاب در مورد بیماری‌های عفونی و بیماری‌های قابل‌پیشگیری و واکسیناسیون برنامه‌های خوبی در وزارت بهداشت و مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر انجام‌شده است، اظهار کرد: تقریباً می‌توانیم بگوییم بیماری‌هایی مانند فلج اطفال، سرخک، سرخجه، مالاریا یا اوریون که واکسیناسیون همگانی در مورد آنها انجام‌شده ریشه‌کن شدند.

وی در ادامه درباره وضعیت توجه به بیماری‌های عفونی قبل و بعد از انقلاب گفت: قبل از انقلاب هم امکان پیشگیری و از بین بردن بیماری‌های عفونی به‌وسیله واکسیناسیون وجود داشت و با تخصیص بودجه می‌توانست اجرا شود که خوشبختانه بعد از انقلاب طی یک مدت کم تمام ایرانی‌های ۵ ساله تا حدود ۲۶ ساله واکسینه شدند؛ اقدام خیلی بزرگ بود که با کمک همه ارگان‌ها و بخصوص وزارت بهداشت که همیشه در مورد بیماری‌های عفونی خیلی خوب اقدام می‌کند انجام شد.

محرز در رابطه با تقدیر سازمان بهداشت جهانی از واکسیناسیون فلج اطفال ایران اظهار کرد: هر کشوری که درزمینهٔ ریشه‌کنی و کنترل بیماری‌های عفونی موفق باشد موردتقدیر سازمان بهداشت جهانی قرار می‌گیرد.‌

پوشش ۹۸ درصدی اسلامی واکسیناسیون کشوری برای کودکان

وی گفت: پیش از انقلاب اسلامی واکسیناسیون کشوری برای کودکان انجام نمی‌شد و خبری از واکسن نبود در آن زمان فقط ۸ درصد فرزندان استادان واکسن می‌زدند، واکسن نبود و آن مواردی نیز که وجود داشت به دلیل اینکه سواد مردم بسیار پایین بود کسی واکسن به فرزندش نمی‌زند.

مرندی گفت: با یخچال نفتی و قاطر برای  انتقال واکسن ها کمک می گرفتیم اما در نهایت با تلاش های بسیاری که پس از انقلاب اسلامی انجام دادیم واکسیناسیون گسترش پیدا کرد و امروز به پوشش ۹۸ درصدی واکسیناسیون رسیده ایم که حتی در بسیاری از کشورهای اروپایی نظیر ندارد.

وزیر اسبق بهداشت اظهار کرد: خوشبتانه به دلیل زحمات نیروهای بهداشتی بیماری های واگیردار در دوران جنگ شیوع پیدا نکرد و به قول جیمز برند که رئیس یونیسف و امریکایی بود، « تنها کشوری در دنیا که در دوران جنگ شاخص های بهداشتی بهبود پیدا کرد و مرگ و میر ناشی از بیماری های واگیر نداشتند، ایران است» افزون بر این رئیس فدراسیون آموزش پزشکی جهان درباره آموزش پزشکی ایران تعاریفی داشتند.

رئیس فرهنگستان علوم پزشکی گفت: دارو و تجهیزات پزشکی نداشتیم و همه را وارد می کردیم و ارز بسیاری از کشور خارج می‌شد.

رشد  شاخص های قدی و وزنی کودکان ایرانی پس از انقلاب

زهرا عبداللهی رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت  با اشاره به روند دستاورد‌های تغذیه‌ای کشور  پس از انقلاب اسلامی گفت: در طول این سالها  رسالت و برنامه ریزی دفتر بهبود تغذیه در جهت بهبود تغذیه همه گروه‌های سنی بوده است.

وی ادامه داد: برنامه‌های حوزه ما پس از انقلاب اسلامی کاهش سوء تغذیه کودکان زیر ۵ سال بوده است؛ سال ۷۶ حدود ۱۶.۶ درصد کم وزنی بین کودکان زیر ۵ سال و ۲۰ درصد کوتاهی قد در این محدوده سنی داشته‌ایم. پس از ۲۰ سال با کمک بهورزان، کارشناسان و کارکنان بهداشت و درمان، سال ۹۶ کاهش زیادی در سوء تغذیه داشتیم و عدد فعلی برای کم وزنی کودکان زیر ۵ سال ۳.۸ درصد و عدد کوتاهی قد ۴.۶ درصد است که کاهش ۷۰ درصدی را در این ۲ مورد نشان می‌دهد.

عبداللهی کاهش ریزمغذی‌ها را یکی از دستاورد‌های تغذیه پس از انقلاب برشمرد و گفت: متاسفانه فقرآهن و کم خونی را در میان همه گروه‌های سنی داشته‌ایم که با کمک برنامه مکمل یاری و غنی‌سازی آرد با آهن و اسید فولیک و خدمات تغذیه‌ای شبکه بهداشت این کمبود را کاهش داده‌ایم.

رئیس دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت بیان کرد: در سال‌های اخیر به دنبال اجرای طرح تحول سلامت، کارشناسان تغذیه برای اولین بار در مراکز جامع تغذیه در حاشیه شهر‌ها و شهر‌ها مستقر شده و به‌صورت رایگان از خدمات تغذیه بهره‌مند شده‌اند. کارشناسان تغذیه در اولین سطح ارائه خدمت به مردم حضور پیدا کردند و اکنون ۱۲۰۰ کارشناس تغذیه در شبکه بهداشت فعالیت می‌کنند، همچنین گزارش‌های ارائه شده برای کنترل دیابت و فشارخون نشان دهنده این موضوع است که با توصیه‌ها و آموزش‌های صورت گرفته شاهد بهبودی ۶۰  درصدی این بیماری‌ها بوده‌ایم.

وی با بیان اینکه تغذیه نقشی مهم در کنترل و پیشکیری از بیماری‌های غیرواگیر دارد، گفت: ۶۰ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال اضافه وزن و چاقی دارند که خود عامل دیابت فشارخون و انواع سرطان‌هاست.

عبداللهی افزود: بازنگری قند و نمک و چربی محصولات غذایی یکی از اقدامات مهم صورت گرفته است؛ متاسفانه ایرانیان بیش از حد قند، نمک و چربی مصرف می‌کنند از این رو باید این موارد در محصولات غذایی کاهش پیدا می‌کرد. در حال حاضر با همکاری صنایع غذایی، سازمان غذا و دارو، سازمان استاندارد ۴۰ محصولی در بازار داریم که قند، نمک و چربی آن‌ها کاهش پیدا کرده است.

وی با بیان اینکه کاهش میزان نمک نان یکی از مهمترین اقدامات در بهبود تغذیه مردم بود، اظهار کرد: ایرانیان به طور متوسط حدود ۳۱۰ تا ۳۲۰ گرم نان می‌خورند، میزان نمک نان‌ها ۲ تا ۲.۳ درصد بود، با بازنگری استاندارد‌ها میزان نمک در نان کمتر از یک درصد است که ۳ گرم آن از نان دریافت می‌شود.

انتهای پیام/

گزارش از هانیه جلیل نژاد