به گزارش خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، در این مباحث قصد داریم طی گزارش‌هایی به بررسی دقیق و جامع سیستم بلاک‌چین بپردازیم. در دو گزارش قبلی، توضیح کاملی از ساختار زنجیره بلوک‌ها و ویژگی‌های امنیتی آن ارائه شد. حال در این گزارش به مبحث شبکه نظیر به نظیر و دفترکل توزیع شده و خصوصیات آن‌ها خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید:

بلاک‌چین چیست و چه کاربرد‌هایی دارد؟ (قسمت اول)

بلاک چین چیست؟/ بررسی ضریب امنیت در سیستم بلاک چین (قسمت دوم)

باید گفت دفترکل توزیع شده یکی دیگر از اصلی‌ترین ویژگی‌های بلاک‌چین است که بستر آن بر  شبکه‌ای نظیر به نظیر بنا شده است. در واقع ترکیب این دو مفهوم بدنه اصلی بلاک‌چین را تشکیل می‌دهد.

شبکه نظیر به نظیر

شبکه نظیر به نظیر یا همتا به همتا یا Peer to Peer یا به اختصار P2P یکی از انواع ساختاری شبکه‌های رایانه‌ای است. ساختار این شبکه به این صورت است که همه دستگاه‌ها (گره‌ها) به هم متصل هستند، در این شبکه هیچ نوع سرور مرکزی وجود ندارد و همه گره‌ها همزمان هم فرستنده و هم گیرنده هستند، دستگاه‌ها هم می‌توانند منابع را به اشتراک بگذارند و هم از منابع دیگران استفاده کنند. در واقع در این نوع شبکه همه دستگاه‌ها با هم ارتباط دارند و هر گره با گره دیگر به طور مستقیم متصل است. به شکل زیر نگاه کنید.

این نوع شبکه مزایای بسیاری دارد.

 یک- پایداری: در شبکه‌هایی که از یک سرور تغذیه می‌کنند، اگر مشکلی برای سرور به وجود بیاید کل شبکه از کار خواهد افتاد، همچنین در شبکه‌هایی که به چند سرور متصل هستند با خاموش شدن یک سرور حداقل بخشی از شبکه مختل می‌شود، اما در P2P به واسطه عدم وجود سرور چنین مشکلی رخ نمی‌دهد. اگر گره‌ها یا همان دستگاه‌های متصل به شبکه خاموش شوند یا به هر دلیلی از کار بیفتند، فقط همان گره خاموش می‌شود و بقیه شبکه بدون نقص به کار خود ادامه می‌دهد.

دو- امنیت: در انواع مختلف شبکه، داده‌ها بر روی سرور مرکزی ذخیره می‌شوند و اگر کسی این داده‌ها را هک کند می‌تواند به اطلاعات تمام کاربران آن شبکه دست پیدا کند. در صورتی که در شبکه P2P این چنین نیست، اگر شما می‌خواهید در این شبکه به اطلاعات کاربران دست پیدا کنید باید تک به تک تمام گره‌ها را هک کنید و اطلاعاتشان را سرقت کنید.

سه- حذف واسطه‌ها: در این نوع شبکه هیچ واسطه‌ای وجود ندارد و کاربران مستقیما با یکدیگر در ارتباط هستند که این خود به افزایش سرعت و کاهش هزینه سیستم هم کمک می‌کند. برای مثال سیستم بانک‌ را در نظر بگیرید، شما برای واریز پول به حساب دوستتان نیاز دارید که از درگاه بانکی استفاده کنید و طبیعتا بانک کارمزدی را از حساب شما کم می‌کند. اما با استفاده از این شبکه با سرعت بالا و بدون هیچ هزینه‌ای می‌توانید مستقیما برای شخص مورد نظر پول واریز کنید.

تفاوت شبکه نظیر به نظیر با شبکه‌های متمرکز و غیر متمرکز در شکل زیر آمده است.

دفتر کل‌‎ توزیع شده

دفتر کل توزیع شده یا DLT (Distributed ledger Technology) یک مفهوم مهم و اساسی دیگر در بحث بلاک‌ چین است، در واقع بلاک ‌چین نوعی از دفتر کل توزیع شده است و ساختار دفتر کل توزیع شده بر اساس شبکه نظیر به نظیر طراحی شده است، بنابراین بلاک‌ چین با DLT و شبکه نظیر به نظیر ارتباطی مستقیم و ناگسستنی دارد و تمام ویژگی‌های مثبت و منفی دو مفهوم یاد شده در بلاک‌چین بروز پیدا می‌کند.

اما دفتر کل توزیع شده چیست؟ اولین هدف شبکه کل توزیع شده آن است که سرور مرکزی یک سیستم را حذف کرده و هر گره را به یک سرور تبدیل کند. همانطور که در بخش دومین مزیت شبکه P2P  گفته شد، در سیستم‌های فعلی همه اطلاعات بر روی یک سرور مرکزی ثبت می‌شود اما در دفتر کل توزیع شده اطلاعت بین تمامی کاربران آن به اشتراک گذاشته می‌شود به همین دلیل است که می‌گوییم هر گره یک سرور است. بر همین اساس هر عملی که در بلاک‌چین انجام می‌شود بین تمام کاربران به اشتراک گذاشته شده و در سیستم آن‌ها ذخیره می‌شود، در واقع هر کاربری یک نسخه از زنجیره بلوک‌ها را در سیستم خود دارد. این ویژگی هم مجددا به امنیت کلی بلاک‌چین کمک می‌کند زیرا مانند سیستم‌های فعلی نمی‌توان اطلاعات را در آن تغییر داد.بگذارید مثالی بیاوریم.

یک بانک‌ را در نظر بگیرید، در سیستم‌ فعلی یک بانک تمام اطلاعات در سرور مرکزی جمع‌آوری شده است حال اگر کسی بتواند به این سرور نفوذ کند به تمامی اطلاعات (اعم از شماره حساب‌ها، شماره کارت‌ها، نقل و انتقالات مالی انجام شده و مواردی از این دست) دسترسی پیدا می‌کند و فاجعه‌ای عظیم رخ می‌دهد یا حتی مدیران خود بانک می‌توانند با باج دهی به چند نفر به راحتی با استفاده از این داده‌ها اختلاس کنند یا فسادی را رقم بزنند، اما این اتفاق در بلاک‌چین رخ نمی‌دهد زیرا با تغییر یک داده دیگر داده‌ها (ذخیره شده در گره‌های دیگر) تغییر نمی‌کنند و این تناقص به راحتی در سیستم تشخیص داده می‌شود.

به عنوان مثالی دیگر فرض کنید یک رستوران منو غذا‌های خود را به همراه قیمت آن‌ها تحت عنوان کاتالوگ در یک منطقه پخش می‌کند. مدیر رستوران پس از پخش کاتالوگ متوجه می‌شود قیمت یک غذا اشتباه چاپ شده و آن را در کاتالوگ خود اصلاح می‌کند، اما آیا اصلاح قیمت در تمام کاتالوگ‌ها انجام می‌شود؟ چون یک برگه از کاتالوگ بین همه افراد منتشر شده، برای تغییر یک مورد در کاتالوگ باید تمام کاتالوگ‌ها جمع آوری شده و اصلاح شود که کاری غیر ممکن است.

بنابراین تا این جا متوجه شدیم که بلاک‌چین از زنجیره‌ای از داده‌ها ساخته شده که به وسیله‌ کلید عمومی و خصوصی، کد هش و سیستم رمزنگاری ایمن شده است. این سیستم برپایه دفتر کل توزیع شده طراحی گردیده که در آن هر کاربر یک سرور است و یک نسخه از تمامی اطلاعات سیستم را در دستگاه خود دارد، همچنین دفتر کل توزیع شده بر روی شبکه نظیر به نظیر اجرا شده که دارای مزیت‌هایی مانند پایداری، امنیت بالا، حذف واسطه‌ها (افزایش سرعت و کاهش هزینه) است. تمامی این عوامل در کنار هم یک سیستم قدرتمند، هدفمند، غیرقابل نفوذ و با سرعت می‌سازند که بلاک‌چین نام دارد، البته این سیستم دارای ویژگی‌های مثبت دیگری نیز است که در گزارش‌های بعدی به آن‌ها خواهیم پرداخت.

گزارش از عبدالله مطیع

انتهای پیام/

با بلاک چین آشنا شوید +تصاویر