برای یک نظام سیاسی پویا و رو به پیشرفت که ورود به دهه پنجم حیات خود را تجربه می‌کند، آسیب‌شناسی مسیر پشت‌سر، تقویت دستاورد‌ها و موفقیت‌های حاصل‌شده و طراحی و برنامه‌ریزی برای نیل به افق‌های متعالی پیش رو، واجد اهمیت اساسی است. در چنین نقطه‌عطفی، رهبر معظم انقلاب اسلامی با صدور بیانیه «گام دوم انقلاب» ضمن تبیین موارد فوق، به‌روشنی اولویت‌ها و دستورکار‌های پیش رو را برای تحقق آرمان‌های بلند انقلاب اسلامی تشریح کرده‌اند.

در این بیانیه ضمن آنکه موارد برجسته‌ای همچون تاکید بر نیروی انسانی مستعد و کارآمد و جوانان به‌عنوان محور تحقق نظام پیشرفته اسلامی، از اهمیت ویژه برخوردارند، قرارگیری محور علم و پژوهش در صدر توصیه‌های رهبر حکیم انقلاب نشان از جایگاه استراتژیک توسعه علم و فناوری در قدرت کنونی نظام و در عین حال پیشبرد برنامه‌های آینده انقلاب اسلامی دارد: «بحمدالله استعداد علم و تحقیق در ملت ما از متوسط جهان بالاتر است. اکنون نزدیک به دو دهه است که رستاخیز علمی در کشور آغاز شده و با سرعتی که برای ناظران جهانی غافلگیرکننده بود -یعنی ۱۱ برابر شتاب رشد متوسط علم در جهان- به پیش رفته است. دستاورد‌های دانش و فناوری ما در این مدت که ما را به رتبه شانزدهم در میان بیش از ۲۰۰ کشور جهان رسانید و مایه شگفتی ناظران جهانی شد و در برخی از رشته‌های حساس و نوپدید به رتبه‌های نخستین ارتقا داد، همه و همه در حالی اتفاق افتاده که کشور دچار تحریم مالی و تحریم علمی بوده است. ما با وجود شنا در جهت مخالف جریان دشمن‌ساز، به رکورد‌های بزرگ دست یافته‌ایم و این نعمت بزرگی است که به‌خاطر آن باید روز و شب خدا را سپاس گفت.»

در عین حال ایشان ضمن تحسین موفقیت‌های علمی به‌دست‌آمده، آن‌ها را یک «آغاز» دانسته و از ضرورت نیل به «قله‌ها» گفته‌اند. اینکه با «احساس مسئولیت بیشتر» زمینه یک «جهاد علمی» در کشور گذارده شده و «دشمن بدخواه و کینه‌توز» همچون همیشه ناکام ماند.

احساس سوءکارکرد می‌تواند به بحران بینجامد

به باور صاحب‌نظران هم در پیشرفت سیاسی و هم در پیشرفت علمی، احساس سوءکارکرد می‌تواند به بحران بینجامد و به‌مثابه پیش‌شرط انقلاب عمل کند. انقلاب علمی بی‌سابقه‌ای که در فضای پس از انقلاب اسلامی در راستای تحولات سیاسی و اجتماعی کشور اتفاق افتاده و ثمره آن پیشرفت علمی کم‌نظیر کشور در چهار دهه گذشته است، می‌توان در همین چارچوب تحلیل کرد. در فضای پساانقلابی نه‌تن‌ها نخبگان سیاسی، بحران‌های سیاسی- اجتماعی سال‌ها خفقان و سرکوب را با بنیان‌نهادن یک نظم سیاسی مردم‌سالار، پویا و رو به پیشرفت پاسخ گفتند، در عرصه علمی نیز سال‌ها رخوت و رکود علمی در کشور که خود را در منحصرشدن به مونتاژ و ترجمه نشان می‌داد، با انقلاب علمی گسترده‌ای پاسخ داده شد که ثمره آن ورود به عرصه‌های پیشرفته و کم‌نظیر علمی و تولیدات پژوهشی بی‌سابقه توسط نخبگان و دانشمندان جوان کشورمان بوده است.

نقش ویژه دانشگاه آزاد در جهاد علمی

نمی‌توان انکار کرد در این جهاد علمی موفق، دانشگاه آزاد اسلامی نقش ویژه‌ای ایفا کرده و در آینده هم در تحقق این توصیه کلیدی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای موقعیتی متمایز خواهد داشت؛ این مهم با مدنظر قراردادن تاکید رهبر انقلاب بر توسعه علم و فناوری کشور براساس رویکرد درون‌زا و برون‌نگر کاملا قابل فهم است. آن‌گاه که صحبت از توسعه درون‌زا در عرصه علم و فناوری می‌شود به این معناست که تلاش شود با تکیه بر توانمندی‌های داخلی، فعالیت‌های توسعه‌ای به پیش برده شود. در این فضا دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان مولود انقلاب اسلامی با برخورداری از جامعه بزرگی از اساتید و محققان برجسته و دانشجویان علاقه‌مند و توانمند تحصیلات تکمیلی و از سوی دیگر زیرساخت‌های تحقیقاتی و آزمایشگاه‌های مجهز، به‌خوبی از این ظرفیت برخوردار است؛ ضمن اینکه تا به‌امروز سهم ویژه‌ای در توسعه علمی کشور ایفا کرده و با طراحی‌ها و برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در مسیر یک خیز بلند توسعه‌ای در زمینه علم و فناوری قرار دارد. از سوی دیگر در حوزه برون‌نگری به‌معنای توجه به فرصت‌ها و نیاز‌های محیطی و منطقه‌ای باعث خوشحالی است که پراکندگی وسیع دانشگاه در شهر‌های مختلف فرصت منحصربه‌فردی در دانشگاه جهت پاسخگویی به نیاز‌های شهری و آمایش سرزمینی کشور و بهره‌مندی از فرصت‌ها و اقتصاد شهری برای تربیت و اشتغال جوانان در اختیار دانشگاه آزاد اسلامی قرار می‌دهد. نقطه تحسین‌برانگیز و امیدوارکننده آنجاست که با یک رویکرد عقلانیت انقلابی و مدیریت جهادی پرتلاش و به‌دور از فضاسازی‌های سیاسی و رسانه‌ای بدخواهان و با هدف اعتلای انقلاب و میهن اسلامی این فرصت‌های بی‌بدیل مغتنم شمرده شده و در مسیر تحقق قرار دارند.

به‌واقع در نظام سیاسی که برآمده از سه‌گانه عقلانیت، معنویت و عدالت و درنهایت مردم‌سالاری دینی است، در پیش گرفتن رویکرد عقلانیت انقلابی در مدیریت دستگاه‌های گوناگون ازجمله نهاد‌های علمی کشور می‌تواند منشأ تحولات عظیمی باشد که با ویژگی تحرک و پویایی و با فاصله گرفتن از رکود و محافظه‌کاری‌های رایج، موتور پیش‌برنده موفقیت‌های آینده خواهد بود.

انتهای پیام/