به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، در فاصله ۱۲۰ کیلومتری شیراز و در میان کوه‌های به هم پیوسته، شهری سرسبز قرار دارد، اگر چه چند سالی است کم آبی و خشکسالی در این شهر و کشور چیره شده، اما همچنان سرسبزیش زبانزد خاص و عام است و به شهر سبز شهرت دارد.

علاوه بر شهر سبز، نام‌های مختلفی که در گذر زمان بر این شهر گذاشته شده کوه زران، گازرگاه، نورد، کازر، کازران، کوه زران، بلدالعتیق و دمیاط عجم است.

شهرستان کازرون از طرف شمال به ممسنی، از مشرق و شمال شرقی به شیراز، از جنوب شرقی به فیروزآباد و فراشبند و از طرف غرب با استان بوشهر همسایه است.

به دلیل وجود آثار تاریخی مربوط به ساسانیان و عبور محور ساسانی از این شهرستان، به همراه آثار تاریخی شهرستان‌های فیروزآباد و سروستان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

این شهرستان آثار تاریخی و طبیعی زیادی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به شهر تاریخی بیشاپور، تنگ چوگان، قلعه دختر، نقش برجسته ها، کاروانسراها، دریاچه پریشان، بقاع متبرکه و چشمه‌ها اشاره کرد.

نمدمالی، گیوه دوزی و دولچه دوزی از جمله صنایع دستی این شهرستان است.

موقعیت جغرافیایی کازرون

خیرالله محمودی عضو هیئت علمی و معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، با بیان اینکه کازرون در فاصله ۲۰ فرسخی (حدود ۱۲۰ کیلومتری) شیراز قرار دارد، اظهار کرد: این شهر از شمال به ممسنی، از مشرق و شمال شرقی به شیراز، از جنوب غربی و مغرب به بوشهر و جنوب شرقی هم به فیروزآباد و فراشبند همسایه است.

وی ادامه داد: این شهر منطقه‌ای کوهستانی است، و بین دو رشته کوه قرار گرفته است.

نام کازرون

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه شهرستان کازرون از گذشته تاکنون به نام‌های مختلفی خوانده شده است، تصریح کرد: گازرگاه، کوه زران، گازر، شهر سبز، نورد، کازر، کازران، کوه زران، بلدالعتیق، دمیاط عجم از جمله این نام‌ها است.

معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز اضافه کرد: قبل از اسلام دین اغلب مردم ایران و البته کازرون زرتشتی بوده است و در این شهر بعد از اسلام هم عده‌ای زرتشتی بوده اند به گونه‌ای که تا قرن چهارم آتشکده‌هایی در آنجا فعالیت داشتند و از جمله این آتشکده‌ها هسه و کلارودن است.

محمودی افزود: کسی که در مسلمان کردن مردم کازرون نقش اصلی داشته ابواسحاق کازرونی مشهور به شیخ مرشد بوده، و مسلمانی مردم این شهر در ابتدا بر مذهب شافعی بوده است و به مرور مذهب شیعه را پذیرفتند.

وی تصریح کرد: در کتب تاریخی آمده است که ابواسحاق مسجدی ساخت و در آنجا نمازجمعه برگزار و زرتشتیان را به دین اسلام دعوت می‌کرد و ۲۰ هزار زرتشتی و یهودی به دست او مسلمان شد.

گویش مردم کازرون

وی اضافه کرد: از گویش‌های این شهرستان، دوانی، عبدویی، کازرونی، کلانی، کنده ای، بنافی، پاپونی، گاوکشکی، درونکی، مهبودی، نودانی، بلیانی، کُرُشی و کرونی است.

مشاهیر و بقعه‌های کازرون

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز افزود: ابواسحاق کازرونی (شیخ مرشد)، شیخ امین الدین، مولانا جلال الدین دوانی (از فقها و فیلسوفان بزرگ)، شیخ اوحدالدین عبدالله بلیانی (قرن ۷)، شیخ امین الدین بلیانی (قرن ۸)، سید محمد کازرونی دانشمند حساب، هندسه و نجوم (قرن ۹)، خواجه امین الدین کازرونی (وزیر غزنویان)، حسن عکاس مشهور به چهره نگار کازرونی (پدر هنر عکاسی)، سلمان فارسی، ناصر دیوان کازرونی و نصرالله مردانی (شاعر قرن معاصر) از جمله مشاهیر و بزرگان کازرون هستند.

محمودی ادامه داد: بقعه امامزاده ابوالفتح، امامزاده حمزه، شیخ ابواسحاق کازرونی (شیخ مرشد)، شیخ عبدالله بلیانی، شیخ امین الدین بلیانی، امامزاده سید محمد کازرونی (دانشمند علم نجوم)، علامه دوانی، امامزاده سید محمد کاشی، امامزاده سید حسین، بی بی دختران، بی بی زبیده، سید محمد زید و سید جمال الدین از جمله بقاع این شهرستان است.

سابقه تاریخی ساخت شهر کازرون

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز اضافه کرد: در گذشته کازرون در اصل سه ده به نام ده نورد، دریست و راهبان بوده است که با هم ترکیب شده و کازرون را بوجود آورده اند.

وی ادامه داد: در کتاب فردوس المرشدیه آمده است که پیش از ابواسحاق کازرونی (شیخ مرشدیه) کازرون دهی بود که نورد و بلدالعتیق (شهر کهنه) نام داشت.

معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز افزود: ابتدا طهمورث (از پادشاهان اساطیری ایران) شهر کازرون را بنا کرد که به آن نورد گفته می‌شد و زمانی که شاپور شهر شاپور را بنا کرد، کازرون جزو یکی از شهر‌های شاپور می‌شود.

محمودی اظهار کرد: در وقفنامه‌ای از شیخ امین الدین بلیانی این شهر را به عنوان بلده طیبه نام برده است.
وی گفت: بعد‌ها فیروز بن بهرام یزدگرد آن را به صورت شهری در می‌آورد و پسرش قباد شهر را آباد می‌کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز بیان کرد: بلعمی در کتاب تاریخ بلعمی آورده است که شهر کازرون در زمان قباد به دست فردی به نام سوفرا (در زمان قباد حکومت فارس به او داده شد) ساخته می‌شود.

معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز اضافه کرد: کازرون در زمان شاپور یکی از شهر‌های ولایت شاپور بوده و از قرن ۴ به بعد که شهر شاپور خراب می‌شود شهر کازرون شهرت بیشتری می‌یابد.

جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و گردشگری کازرون

توصیف زیبایی‌ها و جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و گردشگری شهرستان کازرون در قلم نمی‌گنجد، از شهر تاریخی بیشاپور که به تازگی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده تا قلعه ها، نقش برجسته ها، کاروانسرا‌هایی همچون میان کتل تنها کاروانسرای سنگی ایران، چشمه‌هایی مانند چشمه سرآب دختران، چشمه سرآب اردشیر و دریاچه پریشان، که اگرچه خشک شده، اما دیدن مناظر اطراف این دریاچه خالی از لطف نیست.

خیرالله محمودی عضو هیئت علمی و معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز تصریح کرد: مجموعه تاریخی بیشاپور، شامل شهر بیشاپور، معبد آناهیتا، تالار تشریفات، خندق، ستون‌های یادبود، مسجد جامع بیشاپور، چهار طاقی بیشاپور، کاخ والرین، ایوان موزائیک، غار و مجسمه شاپور اول ساسانی و نقش برجسته و سنگ نگاره‌هایی در نزدیکی این شهر تاریخی است.

شهر تاریخی بیشاپور

وی با بیان اینکه قبل از حمله اسکندر به ایران، عرب‌ها به این شهر سابور می‌گفتند، اظهار کرد: در این دوران، تنها شهر استان فارس استخر بوده و دومین شهری که ساخته می‌شود بیشاپور است که در آن دوران دین دلا نام داشت و در زمان حمله اسکندر مقدونی به فارس، این شهر (شهر شاپور) خراب می‌شود و بعد‌ها شاپور بن اردشیر بابکان آن را آباد و نام شاپور را بر آن نهاد.

عضو هیئت علمی و معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز با بیان اینکه شهر شاپور از شهر‌های مهم در زمان خود به شمار می‌رفته و با شهر‌هایی همچون انطاکیه برابری می‌کرده است، گفت: یکی از لقب‌های شهر در زمان شاپور «به از اندیو شاپور» بود و این از آن جهت بوده که وقتی شاپور شهر را آباد کرد نظر آن این بود که مانند شهر انطاکیه این شهر را بسازد و به همین دلیل وقتی شهر را ساخت این نام را بر آن گذاشتند یعنی شاپور بهتر از انطاکیه است.

خیرالله محمودی تصریح کرد: در کتیبه زرتشت اسم شهر شاپور «وَهَیَ انتیوک» بوده یعنی بهتر از انتیوک، که بعد از آن به صورت وَه شاپور، وی شاپور، بِه شاپور و بیشاپور درآمده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز ادامه داد: علت اینکه این شهر را شاپور می‌نامیدند، چون شاپور هر کجا که می‌رفته است و سرزمینی را سرسبز و آباد می‌دیده آن را ساخته و نام خود را بر آن می‌نهاد و این نشان می‌دهد که در آن دوران این شهر، شهری سرسبز و آباد بوده است.

همچنین امیری مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس در گفتگو با خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، با بیان اینکه شهر باستانی بیشابور مربوط به دوره ساسانیان است و در فاصله ۲۳ کیلومتری غرب کازرون قرار دارد، گفت: به دلیل وجود آثار تاریخی مربوط به ساسانیان و عبور محور ساسانی از این شهرستان، به همراه آثار تاریخی شهرستان‌های فیروزآباد و سروستان در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

وی با بیان اینکه این شهر به دستور شاپور اول ساسانی، دومین پادشاه سلسله ساسانیان ساخته شده است، ادامه داد: تاریخ ساخت شهر بر اساس آنچه در کتیبه پهلوی ستون‌های یادبود است به سال ۲۶۲ میلادی بر می‌گردد و وسعت شهر حدود ۲۰۰ هکتار برآورد شده است.

معبد آناهیتا

وی با بیان اینکه این پرستشگاه محلی برای نیایش آب بوده است، افزود: این معبد به شکل مربع است و تالاری دارد که ۴ درِ ورودی دارد و چهار طرف آن ۴ دالان است که بوسیله پله از این دالان‌ها وارد معبد می‌شوند.

امیری تصریح کرد: معماری بنا به گونه‌ای است که سنگ‌های تنظیم آب و جوی‌های سنگی و باریک، حرکت آب را به طرزی باشکوه به آبگیر وسط هدایت می‌کنند، و برای تقسیم و جریان آب در این پرستشگاه، شیوه‌هایی به کار گرفته شده است.

ستون‌های یادبود

امیری با بیان اینکه ستون‌های یادبود در شهر بیشاپور و بر روی سکو‌های دو پله‌ای و سنگفرش قرار دارند، ادامه داد: طول هر یک از ستون‌ها ۶ متر و ۷۰ سانتیمتر است و در مرکز شهر واقع شده اند.

وی با اشاره به اینکه در بالای هر کدام از ستون ها، سرستون‌های برگ کنگری قرار دارد، تصریح کرد: یک سنگ نوشته ۱۶ خطی پهلوی اشکانی و ساسانی بر روی یکی از ستون‌ها حک شده و در ارتباط با بنیانگذاری شهر بیشاپور است.

تالار تشریفات

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس با بیان اینکه تالار تشریفات یک بنای مربعی ـ. صلیبی شکل است، ادامه داد: فضای داخلی تالار از چهار طرف به یک راهرو تقریبا باریک که اطراف مربع چلیپایی (صلیبی) مرکزی ساخته شده و آن را احاطه کرده، مرتبط است.
امیری با اشاره به اینکه این راهرو ارتباط تالار را با بنا‌های اطراف آن همچون معبد آناهیتا، ایوان موزائیک و حیاط موزائیک فراهم می‌کند، اظهار کرد: دو ورودی راهرو، ارتباط آن را با خارج از بنا امکانپذیر می‌کند.

وی با بیان اینکه فضای مرکزی تالار از سنگ‌های بدون تراش تشکیل شده است، افزود: در دیوار‌های داخلی بنا ۶۴ تاقچه قرار دارد که در زمان خود با گچبری‌های مختلف تزیین شده بودند.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس گفت: بر روی فضای مرکزی گنبدی با قطر بیش از ۲۰ متر قرار داشته و آتشکده سلطنتی شهر بیشاپور بوده است.

ایوان موزائیک

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس با بیان اینکه ایوان موازئیک یک ایوان با سه دهانه است، اظهار کرد: این ایوان از سنگ و ملاط گچ ساخته شده و در سمت شمال شرقی آتشکده قرار دارد و از طریق راهرو‌هایی با بنای آتشکده در ارتباط بوده است.

امیری با بیان اینکه در کاوش‌های صورت گرفته موزائیک‌های ساخته شده از قطعات کوچک مکعبی سنگ با رنگ‌های گوناگون شناسایی شد، افزود: این موزائیک‌ها در معرفی سنت‌های زندگی درباری، بویژه لباس و پوشش زنان در دوره ساسانی از اهمیت بالایی برخوردار است.

کاخ والرین

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس افزود: کاخ والرین در فاصله ۱۵۰ کیلومتری شرق تالار تشریفات شاپور قرار دارد و نمای این کاخ از سنگ‌های تراش خورده‌ای که با بست‌های آهنی به یکدیگر پیوند داده و مستحکم شده، تشکیل شده است.

امیری با بیان اینکه این کاخ یک ورودی بزرگ دارد، ادامه داد: این کاخ گچبری‌ها و نگاره‌های برجسته زیبایی دارد و نمای دیوار‌های داخلی آن با سنگ‌های تراش خورده طرحدار و نمای بیرونی آن با اندود سفید پوشیده شده است.

غار و مجسمه شاپور اول

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس اضافه کرد: با ورود به تنگ چوگان و ۶ کیلومتری بیشاپور، و در اتفاع ۸۰۰ متری از زمین تندیسی از شاپور اول ساسانی به ارتفاع حدود ۶ متر و ۳۰ سانتیمتر در دهانه غار تراشیده شده و بزرگ‌ترین مجسمه سنگی ایران باستان و از شاهکار‌های هنر ساسانی است.

کاروانسرای میان کتل

وی با بیان اینکه کاروانسرای میان کتل تنها کاروانسرای سنگی ایران است، افزود: این کاروانسرا در دوره صفویه، در مسیر راه‌های تجاری جنوب و در فاصله ۳۰ کیلومتری از کازرون ساخته شده است.

چشمه سرآب دختران و سرآب اردشیر

امیری با بیان اینکه یکی از جاذبه‌های طبیعی شهرستان کازرون سرآب دختران است، ادامه داد: این چشمه در نزدیکی شهر باستانی بیشاپور و ۲۳ کیلومتری کازرون قرار دارد.

وی اضافه کرد: چشمه سرآب اردشیر نیز یکی دیگر از چشمه‌ها و جاذبه‌های طبیعی است که در نزدیکی امامزاده سید حسین (ع) و در فاصله ۲۴ کیلومتری کازرون واقع شده است.

صنایع دستی کازرون

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس گفت: گیوه دوزی، نمدمالی و دولچه دوزی از جمله صنایع دستی این شهرستان به شمار می‌رود.

اقامتگاه‌های بوم گردی

امیری با بیان اینکه در شهرستان کازرون ۳ اقامتگاه بوم گردی قرار دارد، اظهار کرد: ۲ اقامتگاه در روستای عمویی و یک اقامتگاه در تنگ چوگان روستای کشکولی واقع شده و پذیرای گردشگران و مسافران هستند.

شهر سبز کازرون با جاذبه‌های گردشگری و تاریخی در همه فصول سال و بخصوص بهار و تعطیلات پذیرای گردشگران از اقصی نقاط کشور است.

انتهای پیام/چ