به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، گامی که بسیاری از بابت برداشتن آن از سوی ایران نگران بودند، بالاخره برداشته شد و توسط حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان اعلام شد. اروپائی‌ها از یک ماه پیش نسبت به این اقدام به تهران هشدار داده بودند، اما همانطور که قابل حدس بود، آن‌ها نتوانستند اقدامی اساسی برای وفای به تعهدات خود انجام دهند. بدعهدی‌های طرف اروپائی سرانجام تا آنجا پیش رفت که ایران دست به اقدامات گسترده‌تری در جهت کاهش تعهدات خود زد.

رئیس‌جمهور در حالی خبر اقدام ایران برای کاهش مجدد تعهدات از سوی ایران عمل کرد که گفت، از حساسیت طرف‌های غربی نسبت به فردو و سانتریفیوژ‌ها آگاهی دارد. اروپائی‌ها پیش از این گفته بودند اگر ایران چنین گامی را بردارد از برجام خارج خواهند شد. اینجا در خصوص اهمیت این گام بیشتر بخوانید:

روحانی در اعلام گام چهارم چه گفت؟

حسن روحانی صبح روز سه شنبه، همانطور که پیشبینی می‌شد و توسط دولتی‌ها اعلام شده بود، خودش از شروع گام چهارم کاهش تعهدات ایران بر اساس برجام خبر داد. او گفت: «پیشاپیش به همه کشور‌های ۱+۴ و کشور‌های دوست اعلام می‌کنیم گام چهارم تحت نظر آژانس انرژی اتمی خواهد بود.»

* گام چهارم ما مانند گام سوم قابل بازگشت است.

* هر زمانی که آن‌ها به تعهدات خود بازگشتند ما هم به تعهدات خود باز خواهیم گشت.

* گامی که آغاز می‌کنیم در فردو خواهد بود

* ما ۱۰۴۴ سانتریفیوژ در فردو داریم منتها در برجام قرار ما این بود که این سانتریفیوژ‌ها بچرخند، اما گاز به آن‌ها تزریق نکنیم، اما از فردا گازدهی را در فردو آغاز خواهیم کرد.

* ممکن است آن‌ها سر و صدا کنند، حساسیت آن‌ها را نسبت به فردو و سانتریفیوژ‌ها را می‌دانیم.

* هر وقت آن‌ها به تعهدات خود عمل کردند ما دو مرتبه این گاز را قطع می‌کنیم، این گام قابل بازگشت است.

ماجرای راه‌اندازی یک زنجیره ۳۰ تایی سانتریفیوژ‌های نسل ششم چیست؟

روز دوشنبه رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با حضور در نطنز در حالی که تعدادی از خبرنگاران هم او را همراهی می‌کردند، از راه‌اندازی یک زنجیره ۳۰ تایی سانتریفیوژ‌های IR۶ خبر داد. به گفته صالحی، برداشتن زودهنگام این گام برای نمایش "اراده" جمهوری اسلامی و با "دستور مقامات ارشد" صورت گرفته بود. علی اکبر صالحی، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد که جمهوری اسلامی یک زنجیره ۳۰ تایی سانتریفیوژ‌های پیشرفته نسل ششم موسوم به IR۶ را در نطنز راه‌اندازی کرده است.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با بیان اینکه کارکنان این سازمان در دو ماه گذشته "حدود ۱۵ سانتریفیوژ نسل جدید" را در نطنز نصب کرده‌اند، ادامه داد: «ما متوقف نشده بودیم و اگر چنین بود ما نمی‌توانستیم در عرض ۲ ماه بیش از ۲۶۶۰ سو به ظرفیت سویی که الان داریم عملیاتی که ۶ هزار سو می‌باشد اضافه کنیم. یعنی الان مقدار سو ما رسیده به ۸۶۶۰ سو و تولید اورانیوم ما که قبل از گام سوم کاهش تعهدات برجامی حدود ۴۵۰ گرم در روز بود الان به بیش از ۵ هزار گرم رسیده است.»

گام‌های قبلی چه تاثیری بر روی طرف مقابل داشت؟

تا پیش از این ایران به صورت مرحله‌ای در سه گام (در تاریخ‌های ۱۸ اردیبهشت، ۱۶ تیرماه و ۱۵ شهریور) نسبت به کاهش تعهدات هسته‌ای خود اقدام کرده بود. کشورمان در حالی این قدم‌ها را برداشته که این موضوع در برجام پیشبینی شده بود. همانطور که روحانی به آن اشاره کرد؛ همه این گام‌ها در صورتی که طرف مقابل به تعهداتش عمل کرده و ایران از مواهب برجام بهره‌مند شود، قابل بازگشت است. گام اول ایران در کاهش تعهدات، «عدم التزام به رعایت سقف ۳۰۰ کیلوگرمی ذخایر اورانیوم غنی شده، ملزم نبودن به رعایت محدودیت غنی‌سازی اورانیوم تا سقف ۳/۶۷ درصد و خارج نکردن مازاد آب‌سنگین»، گام دوم «اجرایی شدن افزایش سطح غنی‌سازی از ۳/۶۷ درصد» و گام سوم هم «کاهش و توقف برخی تعهدات برجام مانند برداشتن محدودیت‌ها روی فعالیت‌های تحقیق و توسعه (R & D) از جمله توسعه و راه‌اندازی نسل جدید سانتریفیوژ‌ها در تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم» بود.

بر اساس گام سوم که درشهریور ماه برداشته شده بود، همه محدودیت‌هایی را که ایران برای تحقیقات هسته‌ای پذیرفته بود، لغو شد. عملی شدن گام سوم اروپائی‌ها را بیشتر نگران کرد و به تکاپو انداخت. با این حال مجموع اقدامات آن‌ها نتوانست ایران را قانع کند و ایران ترغیب شد تا قدم بعدی را محکم‌تر از قبل بردارد. فرانسه تلاش کرد تا با راضی کردن ایران و آمریکا برای نرمش در مواضعی که علیه یکدیگر دارند، دست به نوآوری بزند تا برجام بلاخره بتواند سروسامانی بگیرد. اما این تلاش با توجه به فضای بی‌اعتمادی موجود میان دو کشور، به شکست انجامید. فرکانس‌های متفاوتی که دولت آمریکا ارسال می‌کرد، باعث شد تا تهران به شدت هر نوع دیدار یا گفت‌وگویی را رد کند. این البته در حالی بود که ترامپ تمایل عجیبی برای دیدار با مقامات ایرانی نشان می‌داد و حتی کار تا جایی پیش رفت که قصد داشت با حضور ناگهانی‌اش در محل دیدار مکرون و ظریف، وزیرخارجه کشورمان را سورپرایز کند تا احتمالا عکسی به یادگار بگیرد و این را هم به فهرست کار‌های ناتمام و عجیبش در سیاست خارجه اضافه کند.

چرا این گام مهم است؟

عزم ایران برای برداشتن گام چهارم، از مدت‌ها قبل کشور‌های باقی مانده در توافق هسته‌ای را به تکاپو واداشته بود. با وجود اینکه اروپائی‌ها مدام ابراز نگرانی از آینده برجام می‌کردند، اما باز هم بی عملی آن‌ها ادامه یافت و در نهایت ایران وادار شد تا گام چهارم را هم در جهت کاهش تعهداتش بردارد. برایان هوک پیش از اعلام خبر آغاز چهارمین اقدام ایران، از قدم تازه کشورمان با عنوان باج‌گیری یاد کرد. هر چند اروپائی‌ها از روند موجود ناراضی هستند، اما به نظر آن‌ها هم می‌دانند که خواسته‌های ایران بر اساس برجام بر حق است.

همچنین روز دوشنبه علی ربیعی در مورد روندی که اروپائی‌ها در پیش گرفته اند، گفت: «قطعاً بنا به وعده‌ای که داشتیم در گام‌های مختلف هم به اروپایی‌ها فرصت دادیم و هم افکار عمومی خودمان دیدند که با صبوری و صبر استراتژیک که داشتیم این ما نبودیم که خواستیم از برجام خارج شویم و این سیاست زورگویانه آمریکا و عدم مقاومت اروپا بوده که ما را به این نتیجه رسانده است.»

نگرانی اروپائی‌ها

در مهرماه اتحادیه اروپا به صورت خصوصی به ایران پیام داد که در صورت ادامه کاهش تعهدات از سوی ایران، تا ماه نوامبر از توافق هسته‌ای خارج خواهد شد. رهبران سه کشور انگلیس، آلمان فرانسه همچنین با اشاره به حمایت خود از توافق هسته‌ای ایران مدعی شدند که زمان برای توافق طولانی‌تر با ایران در باره مسائل مربوط به امنیت منطقه از جمله برنامه موشکی این کشور فرا رسیده است. آن‌ها در واقع همان حرفی را تکرار کردند که ترامپ مدت هاست در پی آن است.

در ادامه این دست از هشدارها، راب مک ایر سفیر بریتانیا در ایران، روز شنبه، ویدئویی درباره برجام در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد. مک‌ایر گفت: «در هفته‌های آینده تصمیمات مهمی درباره آینده برجام پیش روی ایران خواهد بود. ما می‌خواهیم این تفاهمنامه باقی بماند.»

مک ایر افزود: «معتقدیم پیدا کردن یک راه حل دیپلماتیک بسیار ضروری، ولی ممکن است. اما در عین حال بسیار نامطلوب خواهد بود که ایران قدم‌هایی بردارد که باعث فروپاشی برجام شود.» این در حالیست که نه تنها اروپا قدمی برای جبران خسارت‌های زیاد مالی ایران برنداشته، که حالا کماکان توقع دارد که ایران از توافقی پیروی کند که هیچ سودی برای کشور ندارد. به تازگی مشخص شده که آن‌ها حتی در مورد اینستکس هم مذاکراتی را با آمریکائی‌ها داشته اند و محدودیت‌هایی را برای اتفاقی که به نظر هرگز رخ نمی‌دهد، پذیرفته اند و به خواسته آمریکا در این مورد که کالا‌هایی را که تحریم است به ایران نفرستند، تن داده اند.

با این حال به اعتقاد بسیاری از ناظران، اروپائی‌ها درمورد خروج از برجام بر اثر گام چهارم نمی‌توانند جدی باشند. سیاست آن‌ها تا امروز اینگونه بوده که بودن هر توافقی بهتر با ایران بهتر از نبودن آن است. آن‌ها هرچند از دست ایران آزرده هستند، اما تاکنون نتوانسته اند از پس مشکلات و موانعی که ایالات متحده برای آن‌ها گذاشته بر بیایند. بر اساس عملکرد آن‌ها، کاهش گام به گام تعهدات از سوی ایران غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد.

منبع: خبرآنلاین

انتهای پیام/