به گزارش حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، حجت الاسلام و المسلمین مصطفی رستمی رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، در جلسه آغاز سلسله نشست‌های تالار گفت‌وگو در دانشکده علوم اجتماعی ضمن ابزار امیدواری از آغاز چنین حرکت ارزشمندی در این دانشکده با اشاره به ایام نزول سوره «هل عطا»  و روز خانواده، گفت: بحث خانواده و نامگذاری روز خانواده در چنین روز ارزشمندی نکات فراوانی را به خصوص در حوزه نگاه اسلام به نظام خانواده به ما یادآور می‌شود.

او افزود: سوره «هل عطا» در فضای سخت و معیشت سخت مردم مدینه نازل می‌شود به خصوص خانواده پیامبر هم جزو کسانی بودند که در بین مردم مدینه در سخت‌ترین شرایط بودند. دوره صدر اسلام و دوره رسالت نبوی را اگر از نظر وضعیت اقتصادی بخواهیم به دو دوره تقسیم کنیم مردم مدینه و مردم مسلمان در اواخر دوره رسالت وضعیت مناسبی را از نظر رفاه پیدا کردند، اما خانواده پیامبر اینگونه نبودند در فلسفه شان نزول برخی از آیات قرآن نقل شده است که بعد از گسیل شدن غنائم به مدینه و باز شدن دست مسلمانان بعضی همسران پیامبر به حضرت گفتند از جمله غنائمی که رسیده و مسلمانان بهره‌مند شده‌اند ما را هم بهره‌مند کن، چون خانواده‌های شما در سختی هستند آیه قرآن نازل شد که ‌ای پیامبر به همسران بگو که اگر دنیا و زینت دنیا را تمایل دارند و دوست دارند که از دنیا دست‌تان باز شود بیایید با جدایی زیبا و بدون گلایه از پیامبر بهره‌مند شوید، اما اگر می‌خواهید پیامبر را داشته باشید باید این سختی را در زندگی خودتان هموار کنید.

او افزود: خانواده‌ای که در شرایط سخت قرار دارد در نذری که بناست ادا شود و برای سلامتی کودکان و فرزندان خانواده امیرالمومنین و پیامبر سه روز قرار است که روزه بگیرند، افطار این روزه‌داری‌ها که فرقی در عظمت این کار ندارد با قرض تهیه می‌شود و زمان افطار با سه دسته از مردم مواجه می‌شود که یتیم و اسیر و مسکین بودند که طبق آیات قرآن به آن اشاره شده است و همه اعضای خانواده بی‌شائبه هر چه را که برای افطار دارند ایثار می‌کنند و می‌بخشند. وجه بخشش هم خالی از شائبه‌های مادی گرایانه و منفعت طلبانه و سود گراست «إنّما نطْعمکمْ لوجْه اللّه لا نرید منْکمْ جزاءً و لا شکوراً»، چون طرف مقابل کسانی هستند که توانایی جبران را ندارد؛ زیرا یک بار انسان نسبت به فرد توانمندی هدیه می دهد به امید اینکه بعداً جبران شود گاهی وقت‌ها به افراد هدیه داده می‌شوند و توقع دارند که بعد از آن تشکر صورت گیرد، ولی در این باره خداوند تایید می‌کند که این‌ها نه به دنبال پاداش طرف مقابل بودند و نه به دنبال جبران هدیه، حتی به دنبال تشکر و سپاس از فرد مقابل نبودند و فقط برای خدا چنین کاری را انجام دادند. آن وقت با شکوه‌ترین آیات قرآن درباره توصیف بهشت و نعمت‌های او و تشکر خداوند از بندگان شکورش سوره هلْ أتیٰ نازل می‌شود، یک خانواده تراز در یک اقدام باشکوه مورد تجلیل خداوند قرار می‌گیرند و امروز را ما به عنوان روز خانواده شناختیم و روز بسیار ارزشمندی است.

بیشتر بخوانید

• بیشتر خطر‌های ازدواج مربوط به چندسال اول زندگی است

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با تاکید بر موضوع خانواده افزود: موضوع خانواده یکی از موضوعاتی است که قطعاً دانشمندان علوم اجتماعی به صورت جدی به آن پرداختند هم اهمیت این کانون و بنا و جامعه کوچک و هم تغییراتی که این جامعه کوچک در طول زمان و در جوامع مختلف و به خصوص در عصر حاضر در حال پیدا کردن است، مجموعه نظام خانواده یک اهمیت ویژه‌ای در باور‌های اسلامی و طرز تفکر مومنانه نسبت به محیط دارد. پیامبر می‌فرمایند که زیباتر از نظام خانواده هیچ بنایی وجود ندارد و تاسیس نشده است، قران خانواده را مایه سکون و آرامش در تلاطمات زندگی میداند و در ادامه درباره چگونه زیستن و زیست خانوادگی تراز در نگاه اسلامی مجموعه در روایات و آیات در این باره وجود دارد.

حجت الاسلام والمسلمین رستمی با اشاره به یکی از احادیث پیامبر اسلام عنوان کرد: در حدیث شریف نبوی آمده است که اگر خداوند بخواهد خوبی به یک خانواده برسد و خانواده یک خانواده سعادتمند شود یک ویژگی‌ها و عنایتی به این خانواده خواهد داشت، در قسمت اول می‌فرمایند این خانواده کسانی هستند که به باور‌های خود ایمان دارد و نگاه عمیق نسبت به آن دارد خصوصیاتی که خداوند به این‌ها می‌دهد این است که این‌ها یک آگاهی عمیقی دارند در بخش دوم این روایت آمده است که این افراد کسانی هستند که مناسبات احترام آمیز در درون خانواده بین این افراد حاکم است کوچکتر‌ها و احترام بزرگتر‌ها را رعایت می‌کنند. در ادامه آمده است که این‌ها مدارای در درآمد زندگی، معیشت در هزینه‌های زندگی و در آنچه که به دست می‌آورند می‌دهد و از کمبود معیشت دچار به هم ریختگی نمی‌شوند. در این مسیر تحمل و مدارا دارند از سوی دیگر یک ویژگی این است که این افراد در هزینه کرد و زندگی شامل میانه‌روی هستند در ادامه خداوند به این افراد بصیرت و بینشی می‌دهد که آسیب‌ها را می‌شناسند و دائماً در حال رشد و کمال هستند.

او بیان کرد: در روایت دیگر آمده است که انسان مومن کسی است که مناسبات داخل خانواده اش بر اساس تمایل اعضای خانواده است و تحمیل و دیدگاه‌های خودش را به اعضای خانواده تحمیل نمی‌کند، برعکس کسی که ایمانش ضعف دارد اهل تحمیل دیدگاه‌های خودشان به اعضای خانواده هستند مجموعه‌ای از روایات داریم که اگر به آن‌ها توجه جدی صورت بگیرد به یک تعریف جدی و جایگاهی برای خانواده می‌رسیم از سوی دیگر به چارچوب‌هایی برای حرکت در مسیر زندگی دست پیدا می‌کنیم.

رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با اشاره به جایگاه دانشکده علوم اجتماعی در نظام آموزش عالی و جامعه ادامه داد: دانشگاه علوم اجتماعی مجموعه‌ای از تجمع دانشمندان این حوزه است که یکی از مهمترین کانون‌های این حوزه در فضای علمی کشور است قطعاً ظرفیت و وظیفه‌ای که برای اثر گذاری بر جریان مجموعه مسائل مربوط به حوزه علوم اجتماعی در کشور وجود دارد، بر عهده این دانشکده است و هم ظرفیت آن به واسطه وجود دانشمندان و تجربه گرانقیمتی که در این دانشکده انباشت شده است و از سوی دیگر ضرورت مطالعه‌ای که از سوی جامعه در این حوزه وجود دارد چه در حوزه چشم انداز‌ها و ظرفیت‌ها و آنچه که باید به سمت آن حرکت کرد. چه در حوزه آسیب‌های اجتماعی که امروزه یکی از دغدغه‌های جدی همه دلسوزان جامعه است، این‌ها مسائلی است که به صورت جدی در حوزه مطالعات و اندیشه استادان گرانقدر دانشکده علوم پزشکی اجتماعی هست و کار در این حوزه بسیار است و با توجه به همه این ظرفیت‌ها و چارچوب ها، حتماً این دانشکده دانشکده‌ای است که می‌تواند این نقش را ایفا کند. امیدواریم با راه‌اندازی این تالار گفت‌وگو بر ناملایمات که در مسیر وجود دارد صبر وجود داشته باشد و خروجی این بسته مسیر منجر به یک جریان عمومی گفت‌وگو در مجموعه کانون‌های علمی کشور به خصوص حوزه علوم انسانی شود. توصیه می‌کنم که این عزیزان این ظرفیت را قدر بدانند و هم وظیفه‌ای که نسبت به مجموعه جامعه وجود دارد که به واسطه این ظرفیتی در این دانشکده وجود دارد با احتمال و مدارا و حرکت بی‌شائبه بی وقفه ان‌شالله ادا شود.

او ضمن اشاره به تاکید مقام معظم رهبری به برپایی کرسی‌های آزاد اندیشی گفت: بحث بعدی بحث آزاد اندیشی و گفت‌وگوست که در سال‌های اخیر بیشتر مورد گلایه رهبر معظم انقلاب بوده است و این مطالبه‌ای که ایشان در حوزه آزاداندیشی داشتند آن گونه که باید در دانشگاه مورد توجه قرار نگرفت، مخاطب اصلی ایشان در این مطالبه اساتید و دانشگاه‌ها هستند. در بحث آزاد اندیشی، تردیدی در ضرورت اجرای آن وجود ندارد و در میراث علمی کهن خودمان در اسلام و ایران از این دست تجربیات زیاد به چشم می‌خورد. رهبر انقلاب مثالی دارند در فرمایشات که دو نفر از علمای مکتب تفکیک که به شدت نگاه ضد فلسفی داشتند و به هیچ عنوان با فلسفه صدرایی کنار نیامدند. شیخ مجتبی قزوینی و مجتبی تهرانی که از علمای مشهد بودند و عملا فلسفه صدرایی را مخالفت و رد می‌کردند و حضرت امام از سوی دیگر جزو سرآمدان فلسفه صدرایی بود و در فضای علمی این‌ها کاملاً نظرات را رد می‌کردند، ولی در فضای سیاسی عاطفی جزو حامیان جدی امام خمینی (ره) بودند که به تهران می‌آیند. مرحوم تهرانی کسی است که به جبهه‌ها می رود و این یک کنش کاملا سیاسی و اجتماعی است و لباس رزم می‌پوشد و خودش را در جبهه حاضر می‌کند و بعد از اینکه از دنیا می‌رود وصیت می‌کند که من را در جوار این شهدا دفن کنید، همان کسی که به شدت نگاه فلسفی و علمی امام خمینی (ره) را رد می‌کند و تحمل نمی‌کند، این نوع برخورد و ارتباط را با ایشان دارد، یا مسئله مرحوم صاحب حدائق و مرحوم بهبهانی که یکی بنیانگذار جریان اصول و یکی دیگر از سرآمدان جریان اخباری هست در یکی از نقل‌ها هست که این دو نفر یک شب تا صبح در حرم امام حسین تا اذان صبح با هم مناظره داشتند و با دیدگاه‌های علمی هم دیگر کنار نمی‌آمدند و کاملاً هم در دو سوی اخباری‌گری و اصولی بودند این افراد کسانی بودند که شاگردانشان در کلاس‌های یکدیگر شرکت می‌کردند و شاگردان مرحوم بهبهانی جزو شاگردان صاحب حدائق بودند و هیچ ابایی از این نداشتند.

او در پایان بیان کرد: ما میراث ارزشمندی از این بخش داریم، اما ما را به سمتی کشانده اند که بین دوگانه تحجر یا وادادگی در مقابل یک نظر یکی را باید انتخاب کنید و یا کاملاً باید رد کننده دیدگاه‌های جدید دیدگاه‌های غیر باشیم یا کاملا تسلیم و پذیرنده این دیدگاه‌ها باشیم، اما راه سومی وجود دارد که اتفاقا آن راه، راه درستی است که فضای نقد و ارزیابی و گفتگو وجود داشته باشد و در پی این گفتگو و ارائه راهکار‌هایی برای حرکت رو به جلو قطعا ضرورت گفتگوی علمی و موازین علمی و احساس آزادی در طرح و نقد جزء لازمه چنین گفتگو‌هایی و گاهی وقت‌ها نیاز داریم که نقاط مشترک را تقویت کنید و لزومی نیست در این گفت‌وگو‌ها اصرار شود که حتماً نقاط اختلاف بیان شود و خروجی جلسه و گفت‌وگویی شود که دو نظر در دو نقطه متفاوت بیان شده باشد. شاید ضرورت داشته باشد که بخشی از این نقاط مشترک به بحث گذاشته شود و بر سر این نقاط مشترک بشود راهکار‌هایی را برای حرکت رو به جلو پیشنهاد داد. در هر صورت بنده این تأسیس و این آغاز گفت‌وگو و نشست را مبارک می‌دانم و تبریک می‌گویم. تقاضا دارم که خستگی و خمودگی در این مسیر اتفاق نیفتد؛ چرا که می‌تواند جامعه از آغاز چنین اتفاقات ارزشمندی در مجموعه دانشگاه‌های ما بهره‌مند شود.

انتهای پیام/