به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، سیما سادات لاری سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشست خبری ویدئوکنفرانسی در استودیو سلامت وزارت بهداشت در پاسخ به سوالی درباره اقدامات ایران برای خرید واکسن کرونا گفت: در کشور خودمان گروه هایی برای تولید واکسن کرونا مشغول به کار هستند و وزیر بهداشت هم شخص این موضوع را رصد می کنند و موفقیت ها را خودشان اطلاع می دهند. در مجموع ایران نیز پا به پای دنیا در زمینه تولید واکسن کرونا فعالیت می کند.
او افزود: در عین حال منطقی این بود که ما هم سبد خود را برای خرید واکسن بگذاریم. در این زمینه مجمعی به نام کووکس فعال است که ۱۸۰ کشور در آن ثبت نام کرده اند و ۱۸ سازمان و شرکت در زمینه تولید واکسن در آن مشارکت دارند. ایران هم در لیست این ۱۸۰ کشور است.
لاری ادامه داد: شرط این شرکت ها برای فروش واکسن آن است که کشور متقاضی ۱۵ درصد پیش پرداخت برای واکسن بدهد و اگر این شرکت ها موفق به تولید واکسن نشدند، این پول به ما عودت نمی شود. در عین حال در آخرین جلسه ستاد ملی کرونا مقرر شد که این ۱۵ درصد پرداخت شود، در مجموع ما نیز سبدمان را برای خرید واکسن کووید-۱۹ گذاشتیم و ثبت نام کرده ایم، واکسن آکسفورد، واکسن چند شرکت چینی و شرکت های مختلف دارای اعتبار در این گروه قرار دارند.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی افزود: با وجود اینها باز همه تخم مرغ ها را در یک سبد نگذاشتیم. همانطور که وزیر بهداشت گفتند، با یک فرد ایرانی الاصل در هند نیز برای خرید واکسن مذاکره کردیم.
لاری ادامه داد: استراتژی ما برای خرید واکسن کرونا بیشتر انتقال تکنولوژی است و به نوعی قرارداد می بندیم که بتوانیم انتقال این دانش تولید واکسن را داشته باشیم. البته برآوردها نشانگر این است که قطعا زودتر از شش ماه دسترسی به واکسن نخواهیم داشت و این واکسن هم شامل گروه های آسیب پذیر می شود. این موضوع در همه دنیا به همین شکل است و باید همچنان شیوه نامه های بهداشتی را رعایت کنیم.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ادامه با اشاره به اینکه تقریبا هفت ماه است کشور درگیر بیماری کروناست، گفت: این در حالی است که سایر دنیا نیز وضعیتی مشابه با ما دارند. تا کنون ۹۶۵ هزار نفر در دنیا قربانی این بیماری شدند که ۲.۵ درصد آنها در کشور ما بوده است. این در حالی است که بیماری همچنان روند رو به افزایش خود را در پیش گرفته است و با شرایطی که واکسن و داروی قطعی برای آن وجود ندارد، بهترین راه برای پیشگیری از ابتلا رعایت نکات بهداشتی و استفاده از ماسک است. اکنون مدت طولانی است که بیماری با ما زندگی می کند پس باید به فکر تغییر سبک زندگی مان باشیم.
او افزود: امروزه همه دنیا با رعایت دستورالعمل های بهداشتی به سمت بازگشایی ها پیشرفته اند. در شرایطی که در برخی مکان ها امکان موج سوم بیماری وجود دارد، درصد رعایت نکات بهداشتی کاهش پیدا کرده است. از قبل اعلام کرده ایم که پاییز می تواند فصل نگران کننده ای برای ما باشد. البته خبرهای خوشی از نیمکره جنوبی رسیده است که به علت رعایت نکات بهداشتی برای عدم ابتلا به کرونا تا حدود ۹۰ درصد ابتلا به آنفلوآنزا نیز کاهش یافته است، اما همچنان واکسن آنفلوآنزا با اولویت افراد آسیب پذیر باید در دسترس باشد.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکید کرد: با عزم و اراده ملی می توانیم بیماری کرونا را مدیریت کنیم. در حال حاضر شاهد خستگی کادر درمان هستیم و می دانیم با بروز هر روند افزایشی در شیوع بیماری هم میزان ابتلای کادر بهداشت و درمان و هم فشار کاری افزایش پیدا می کند.
او در پاسخ به سوالی درباره تمهیدات وزارت بهداشت برای تامین واکسن آنفلوآنزا گفت: در بهترین حالت واکسن آنفلوآنزا نیز ۳۰ تا ۶۰ درصد ایمنی زایی می کند. اولویت دریافت واکسن با افراد آسیب پذیر است. بر اساس جمله ای که سازمان بهداشت جهانی نقل می کند واکسن برای همه دنیاست ولی برای همه مردم نیست. بنابراین با کمک اصحاب رسانه باید اطلاع رسانی کنیم که فقط افراد آسیب پذیر واکسن را دریافت کنند تا آمار ابتلا به آنفلوآنزا و فوت بر اثر آن کاهش یابد.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی افزود: بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته قرار بر این بود که ۲.۵ میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا در اختیار معاونت بهداشتی قرار گیرد تا به شکل رایگان برای گروه هدف شناسایی شده توزیع شود. همچنین بنا داشتیم بیش از ۱۰ میلیون دوز واکسن آنفلوانزا در اختیار داروخانه ها قرار دهیم، در حال حاضر ۱.۵ میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا در اختیار معاونت بهداشتی قرار گرفته است که این میزان با اولویت خانم های باردار در مناطق روستایی تزریق خواهد شد.
لاری گفت: تحریم ها و مشکلات ارزی سبب بروز مشکل در تامین واکسن آنفلوآنزا شده است و نمی توانیم از این مشکلات غافل باشیم. هنوز تا هدف ۲.۵ میلیون دوز برای معاونت بهداشتی فاصله داریم. واکسن فعلی که در اختیار این معاونت قرار گرفته است هلندی بوده و پس از خانم های باردار اولویت بعدی با افراد مسن، کادر بهداشت و درمان با اولویت بندی مراکز پرخطر، مراکز وابسته به بهزیستی، نیروهای مسلح شاغل در مراکز بهداشتی و ... است.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اقدامات انجام شده به منظور جلوگیری از کلاهبرداری ها در فروش واکسن آنفلوآنزا گفت: هر شخصی که در معاونت بهداشتی مشمول دریافت واکسن آنفلوآنزا می شود باید کد ملی اش ثبت و در همان محل واکسن به او تزریق شود. در داروخانهها هم سامانه ای تعریف شده است و کد شناسایی باید در سامانه ثبت شود تا دست کلاهبرداران قطع شود. موضوعاتی مانند پیش فروش واکسن آنفلوآنزا به هیچ عنوان صحت ندارد.
لاری درباره پیش بینی روند بیماری کرونا در کشور اظهار کرد: همه می دانیم که کرونا یک بیماری ناشناخته است، در حالی که تصور نمی کردیم در تابستان با شیوع بالای کرونا مواجه باشیم، اما این اتفاق افتاد چرا که ویروس کرونا هوشمند است و در هر کجا که نکات بهداشتی را رعایت نکردیم، نقش خود را نشان داده است. آنچه که در حال حاضر به اثبات رسیده، این است که قدرت سرایت ویروس ۵ تا ۱۰ برابر افزایش یافته است. برخی مقالات اعلام می کنند که شدت بیماری نیز افزایش یافته، اما این موضوع هنوز در کشور ما ثابت نشده است که شخص وزیر بهداشت برای تحقیقات بیشتر در این موضوع دستوراتی داده اند. به خصوص تحقیق در استان قم که هم بیماری از آنجا آغاز شد و هم در حال حاضر موج شدیدی از بیماری را تجربه می کند.
او با اشاره به اینکه با افزایش شیوع بیماری کرونا میزان ابتلا در کادر درمان نیز افزایش پیدا می کند، تصریح کرد: در کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا که متشکل از ۴۰ نفر از متخصصان حرفه ای است، دستورالعمل های درمانی و مراقبتی با دقت نوشته می شود. درباره اینکه ت کنون تعداد شهدای مدافع سلامت چه میزان بوده است آخرین آمار اعلام شده ۱۶۴ نفر است، اما همچنان آمار دقیقی وجود ندارد و دستورالعمل این موضوع هنوز ابلاغ نشده است.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به سوالی درباره اینکه چرا با وجود موج سوم محدودیت های بیشتر اعمال نمی شود، افزود: همه جهان اکنون به سمت بازگشایی ها حرکت می کنند. آنچه که مهم است رعایت دستورالعمل های بهداشتی است. اعمال محدودیت های کرونایی باید در ستاد کرونا مورد تصمیم گیری واقع شود. آنچه که ما در وزارت بهداشت اعلام می کنیم این است که هر تجمعی می تواند آمار مبتلایان به کرونا را افزایش دهد، اما هر تصمیمی که در ستاد کرونا گرفته شود باید برای آن دستورالعمل بنویسیم و آن دستورالعمل خط قرمز ما باشد.
لاری ادامه داد: در حال حاضر بدترین جاها در رعایت دستورالعملهای بهداشتی پاساژها، نانوایی ها و فرودگاه ها هستند که سازمان ها و ادارات مربوطه باید این موضوع را جدی تر بگیرند و قانون نیز از این دستورالعمل ها حمایت کند. در حال حاضر ضمانت اجرایی برای متخلفان این دستورالعمل ها وجود ندارد. البته اگر استانی در وضعیت بسیار شدید بیماری قرار بگیرد باید محدودیت ها اعمال شود. به عنوان مثال اکنون در استان قم اعلام شده است که مدارس باید به شکل غیر حضوری فعال باشند.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره میزان ابتلای کودکان به کرونا اظهار کرد: در بررسی آمار یک آمار کل و یک آمار قطعی مثبت وجود دارد و در حال حاضر درصد کل موارد بستری بیماری های شدید تنفسی در سنین ۶ تا ۱۸ سال از ابتدای شیوع بیماری تا ۱۵ شهریور ماه ۲.۶۴ درصد بوده است که از این تعداد ۱.۲۴ درصد تست PCR مثبت داشته و نیم درصد نیز فوت شده اند. در نیمه شهریور درصد بستری ها به یک ونیم درصد رسید و میزان مرگ و میر نیز هفت صدم درصد افزایش یافت؛ اما اینکه بازگشایی مدارس چقدر توانسته در درصد ابتلای کودکان موثر باشد فعلا نمی توان چیزی گفت و باید سه تا چهار هفته صبر کرد البته باید در مورد حضور دانش آموزان نیز آمار دقیق داشته باشیم.
لاری با اشاره به الگوی بیماری و ابتلای بیشتر افراد مسن و آسیب پذیر گفت: در موج دوم بیماری کرونا دیدیم که پس از بازگشایی ها ابتلا به بیماری در میان افرادی که در سنین کار قرار داشتند، بالاتر رفت. اکنون نیز با آغاز موج سوم بیماری آمار فوتی های کرونا در سنین بالای ۷۰ سال افزایش یافته است که این موضوع می تواند به علت رعایت نکردن نکات بهداشتی و سهل انگاری های صورت گرفته باشد.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره موج سوم کرونا در تهران و افزایش موارد بستری گفت: طی هفته گذشته با افزایش ۲۰ درصد در بستری بیماران تهرانی مواجه بودهایم، بیمارانی که مراجعه میکردند بدحالتر بودند، اما این باعث نمیشود که بگوییم شدت بیماری افزایش یافته، چون شاید این افراد دیرتر به مراکز درمانی مراجعه کرده باشند.
لاری گفت: در مورد تهران مهمترین خواسته ما برگشتن دورکاریها بوده و تحقق این اقدام در تهران برای ما بسیار مهم است، در مورد ظرفیت بستری ۶۰ تا ۷۰ درصد ضریب اشغال تختها در حال حاضر وجود دارد و زمانی که تعداد بیماران افزایش یابد کمیتهای تشکیل می شود و بلافاصله امکانات جدید برای بیماران مبتلا به کووید ۱۹ افزایش پیدا میکند. در حال حاضر دغدغه زیادی برای بیماران تهرانی نداریم. طی دو ماه گذشته نیز هزار تخت به مراکز درمانی استان اضافه شده است.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به این سوال که چرا واکسن آنفلوآنزا به شکل رایگان در اختیار مراکز خصوصی و مطبها قرار نمیگیرد، گفت: برخی پزشکان و دندانپزشکان اعتراضاتی داشتند، اما همان مواردی که ذکر شد نیز به شرطی میتواند در اختیار افراد مشمول قرار گیرد که بتوانیم واکسن آنفلوآنزا را تامین کنیم.
لاری ضمن اشاره مجدد به تحریمهای ظالمانه در تامین واکسن آنفلوانزا تاکید کرد: جان مردم برای ما اهمیت بسیار زیادی دارد و همه تلاشرا برای تامین واکسن آنفلوآنزا انجام میدهیم. قیمت واکسن آنفلوآنزا بستگی به ارز دارد. بر اساس آخرین تصمیم گیریها قرار بر این شد که حدودا ۱۲ میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا با ارز دولتی خریداری و با قیمت حدودا ۴۲ هزار تومان عرضه شود البته در صورتی که تقاضا بیشتر از این باشد ممکن است واکسن با ارز نیمایی خریداری شود که قیمت آن بیشتر خواهد بود و حتی شاید به ۲۰۰ هزار تومان برسد.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به سوالی درباره نحوه فعالیت سامانه «با ماسک» گفت: مسئول سامانه وزارت صمت است. ما نیز تلاش کرده ایم در این زمینه اطلاعاتی به دست آوریم که فعلا به نتیجهای نرسیده است. ما متولی خرید ماسک برای پرسنل خودمان هستیم، اما نمیتوانیم به فعالیت این سامانه نیز بی تفاوت باشیم.
لاری در پاسخ به سوالی در خصوص جدا شدن کارانه از اضافه کار اظهار کرد: یکی از دغدغههای همکاران ما بحث کارانهها بود چرا که همیشه دانشگاههای علوم پزشکی در پرداخت آنها عقبتر بودند. در اسفند ماه قانونی تصویب شد، اضافه کار از کارانه جدا شود که در حال حاضر این موضوع اجرا میشود. اضافه کار با حقوق فرد پرداخت میشود.
او بیان کرد: در شرایط فعلی که درآمد اختصاصی بیمارستانها به شدت کاهش یافته پرداخت کارانهها با مشکل روبرو بوده است، تنها کمکی که میتوان کرد و وزارت بهداشت پیگیر آن بوده این است که با واریز مبلغ ۲۰۰۷ میلیارد تومان به حساب دانشگاههای علوم پزشکی معوقات کارانهها تا آخر سال ۹۸ به صفر برسد که این واریزی نیز تا آخر هفته اول مهر ماه اتفاق خواهد افتاد.
سخنگوی وزارت بهداشت درباره ارائه پاداش به افراد کادر درمان در بحران کرونا گفت: تاکنون ۸۸۶ میلیارد تومان به دانشگاهها در سه قسمت ارائه شده است که البته دانشگاهها با الگوهای متفاوتی برای ارائه پاداش تصمیم گیری کرده اند. در برخی جاها ۲۰۰ هزار تومان و در برخی جاها نیز تا یک میلیون تومان پاداش ارائه شده است اما در برخی دانشگاهها نظام پرداخت پاداش عادلانه نبوده است. من فکر میکنم اگر معوقات و کارانهها به شکل منظم توزیع شود. بهتر از این است که پاداشها ناعادلانه توزیع شود.
لاری درباره افزایش زیرساختهای نظام سلامت در بحران کرونا گفت: در دی ماه سال ۹۸ تعداد ۹۹۶ بیمارستان در کل کشور فعال بود که این آمار در تیر ماه ۹۹ به ۱۰۲۲ بیمارستان رسید. همچنین در دی ماه سال قبل در مجموع در مراکز دولتی و خصوصی ۱۲۷ هزار تخت بستری فعال بودند که این رقم در تیر ماه امسال به ۱۴۶ هزار تخت رسید. از سوی دیگر در حالی که تعداد بخشهای ویژه در دیماه سال قبل ۱۲ هزار بخش بود در تیر ماه امسال به ۱۴ هزار بخش رسیده است.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اینکه قبل از هر تعطیلاتی پیش بینی میکنیم که با افزایش مسافرتها آمار ابتلا و بستری میتواند افزایش یابد، گفت: سیاست ستاد ملی کرونا اعمال محدودیتهای بین شهری نبوده است، آنچه که بیش از گذشته به آن تاکید داریم افزایش قدرت سرایت ویروس است.
لاری گفت: ایران کشوری پهناور است، برخی از استانهای بزرگ ما میتواند مانند یک کشور اروپایی باشد؛ بنابراین بروز موج سوم کرونا در کل کشور اتفاق نیفتاده است. تهران اکنون در موج سوم بیماری قرار دارد، ولی استان قم در موج دوم بیماری کروناست. نگرانی ما در حال حاضر برای استانهای قم، اصفهان، لرستان، آذربایجان شرقی و تهران است. این نکته بسیار مهم است که هر استان و هر شهرستان وضعیت خاص خود را دارد. همچنین بیماری معمولا در کشورهای شرقی تغییراتی پیدا میکند که پس از مدتی تغییر غرب و اروپا شاهد آن خواهد بود.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره شرایط آموزش مجازی در دانشگاههای علوم پزشکی اظهار کرد: تصمیماتی که ما اتخاذ میکنیم بر اساس هماهنگی با معاونین فرهنگی، آموزشی و شوراهای صنفی است و تا جایی که بتوانیم روند مهمان شدن دانشجویان را تسهیل میکنیم. در سه دانشگاه علوم پزشکی واقع در تهران، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و دانشگاه تبریز اگر برای مهمان شدن همه دانشجویان موافقت میشد با مشکلاتی مواجه میشدیم. کسی که مهمان میشود باید شهریهای پرداخت کند و هیات امنای دانشگاه در مورد آن تصمیم گیری میکنند، اما تخفیفات ۳۰ تا ۵۰ درصدی برای این شهریهها در نظر گرفته شده است.
لاری با اشاره به اینکه رعایت دستورالعملهای بهداشتی میتواند باعث کاهش شیوع بیماری کرونا شود، گفت: در آخرین ارزیابیهای صورت گرفته ۱۶.۴۵ درصد میزان رعایت دستورالعملها و استفاده از ماسک کاهش یافته است. وزارت بهداشت ۷۵۰۰ نیروی بهداشت محیط دارد که هر جریانی مانند کنکور و ... را رصد میکنند. در حال حاضر نیز برنامه ریزی شده است تا از ۱۵ هزار نیروی حراستی که داریم برای افزایش نظارتها استفاده کنیم البته این وظیفه وزارت بهداشت نیست. چرا که به هر صنف و نهادی متذکر شده بودیم که نظارتها را انجام دهد، اما به دلیل نگرانی وزیر بهداشت از رعایت برخی نکات بازرسیهای ما افزایش پیدا میکند البته خود مردم نیز برای گزارش تخلفات بهداشتی به سامانههای ما نظری سامانه ۱۹۰ بهترین ناظرین هستند.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اینکه دستیاران پزشکی مانند سربازان خط مقدم در جبههها فعال هستند بیان کرد: قبل از شیوع بیماری کرونا شورای صنفی دستیاران جلساتی با ما داشتند و مشکلات خود را مطرح کردند. ما نیز با مظلومیت آنها روبرو شدیم. یکی از مطالبات آنها تغییر در تعهدنامه هایشان بود که مهندس موهبتی در این زمینه بسیار به ما کمک کردند. مشکل دیگر دریافتیهای بسیار کم دستیاران است که در سنین حدودا ۳۰ سال و بالاتر مبلغ کمی را دریافت میکنند که خوشبختانه وزیر تصویب کردند از مهر ماه حق الزحمه دستیاران پزشکی ۵۰ درصد افزایش یابد.
لاری افزود: در اعتباربخشیهای صورت گرفته ۳۰ میلیارد تومان وام برای دستیاران پزشکی در صندوق رفاه دانشجویان در نظر گرفته ایم. همچنین ۳۰ میلیارد تومان هم صندوق رفاه اضافه خواهد کرد و بر این اساس قرار است به ۱۰ هزار رزیدنت وام ۱۵ میلیون تومانی داده شود که احتمالا از آبان ماه اجرایی میشود. در مجموع ۱۷ هزار رزیدنت داریم که با احتساب افراد دکتری حرفهای ۲۲ هزار نفر شامل این وام میشوند که اولویت با سال آخریها خواهد بود. توجه کنید که این وام با سود چهار درصد اعطا میشود.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اینکه دستیاران پزشکی بیمه نداشتند، بیان کرد: بسیاری از دستیاران دچار بیماری کووید ۱۹ میشدند، اما تا کنون از این میان شهیدی نداشته ایم. در زمینه بیمه درمانی دستیاران پزشکی تفاهم نامهای با سازمان بیمه سلامت امضا شد که تعدادی از این افراد تحت پوشش بیمه پایه قرار گرفتند. درباره بیمه تکمیلی نیز همین هفته قرار است جلساتی داشته باشیم.
او افزود: همچنین در خصوص بیمه تامین اجتماعی نیز با این سازمان رایزنیهایی صورت گرفته است تا ۹ درصد بیمه سلامت کم و حدود ۳۶۰ هزار تومان از طرف دستیاران پرداخته شود تا به شکل اختیاری یا خویش فرما بیمه تامین اجتماعی شوند. در صورتی که خود افراد بتوانند این هزینه را پرداخت میکنند و اگر هم نتوانند صندوق رفاه دانشجویان این مبلغ را به صورت وام در اختیارشان میگذارد.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به اینکه مشکل دیگر دستیاران پزشکی محل استراحت شان بود بیان کرد: سقف کشیک دستیاران ۱۲ شب است و اگر بیش از این کشیک دهند باید دریافتیهایی داشته باشند. از آنجایی که دستیاران مجبور بودند در پاویونها استراحت کنند در این زمینه وزارت بهداشت حمایتهایی داشته است و حدود ۲۷ میلیارد تومان برای هر دانشگاه علوم پزشکی در نظر گرفته میشود تا شرایط پاویونها بهبود پیدا کند.
سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پاسخ به سوالی درباره اینکه چرا در یکی از بیمارستانهای شهر قم الزام برای داشتن همراه بیمار وجود داشته است، گفت: یکی از اشتباهات این است که همراه بیمار از بیمار کرونایی مراقبت کند و معاون درمان نیز به آن اشاره کرده اند. این موضوع نباید اتفاق بیفتد و قابل پیگیری خواهد بود.
لاری با تاکید بر اینکه تغییری در طرح تحول سلامت ایجاد نشده است گفت: کاهش اعمال غیر اورژانسی در بیمارستانها باعث کاهش درآمد بیمارستانها شده است، اما تغییری در دریافت هزینه بیشتر از بیماران در بیمارستانها اتفاق نیفتاده است.
انتهای پیام/
ولی به امید خدا که خودمون می سازیم در ایران
ان شاءالله
جلوی کار خدا را نباید گرفت,
Yjc به دکتر مردانی هم اطلاع بدید.
Yjc به دکتر مردانی هم اطلاع بدید.
کاش اول اونها که میارند(وارد کننده ) رویشان
امتحان شود بعد اگه تا 10 سال عوارض نداد من هم 1410 میرم میزنم
مگه دارو حتی برای بیماران سرطانی تحریم نیست؟
داستان یکم بوداره.!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
منکه نخوندمش...
ولی ان شاءالله تو این پیش خرید بخور بخور نشه،
مثل سرمربی خارجی نشه...
که فقط مردم ضرر کنن،
ان شاءالله که خودمون هم بتونیم بسازیم.
این پول اگر دانشمندان داخل بشه و خودباوری داشته باشیم خودمون قدرت تولید خواهیم داشت؟
واکسن غرب نمیزنیم