‌به گزارش  خبرنگار دفاعی امنیتی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و خلبانان شجاع آن یکی از نیرو‌های اصلی کشورمان در مقابله با دشمن بعثی در جنگ هشت ساله علیه ایران اسلامی بودند. یکی از مشکلات و تنگنا‌هایی که ارتش به طور عام و نیروی هوایی به طور خاص درگیر آن شده بود، مشکل عدم تامین قطعات و نداشتن دانش فنی در بخش‌های پیچیده تعمیر و نگهداری هواپیما‌ها و جنگنده‌ها بود. این کمبود قطعات در دوران جنگ تحمیلی از همان ابتدا گریبان‌گیر نیروی هوایی ارتش در استفاده از هواپیما‌ها بود، چون عمر کارکردی قطعات هواپیما‌ها پس از تعداد ساعت مشخصی به پایان می‌رسید و دیگر امکان استفاده از آن‌ها وجود نداشت.

اینجا بود که فرمانده نیروی هوایی به همراه معاونان خود نزد امام خمینی (ه) رفته و از این مشکل شکایت می‌کند، نقل است که امام در پاسخ به این سخنان گفته که خودتان بروید و آنچه نیاز دارید بسازید. در آن روز‌ها آیت الله خامنه‌ای که سمت نمایندگی امام خمینی در شورای عالی دفاع را برعهده دارد, ایده تشکیل جهاد خودکفایی در نیروی هوایی ارتش را مطرح می‌کند و این مرکز تاسیس می‌شود. بعد‌ها و در طول جنگ تحمیلی این مرکز به خوبی اهمیت و کارکرد خود را در طراحی و ساخت قطعات مهم و استراتژیک نشان می‌دهد.

در سوی دیگر، خلبانان نیروی هوایی ارتش با تمام وجود و امکانات خود از نخستین روز‌های دفاع مقدس تا آخرین لحظات آن همواره در حال دفاع از کشورمان بودند و در این راه نیز شهدای بسیاری را تقدیم انقلاب و کشورمان کردند. اما در میان همه رکوردداران در بین خلبانان نیروی هوایی ارتش دو نفر بیشتر از همه جلب توجه می‌کنند؛ نخستین و آخرین خلبانان شهید نیروی هوایی ارتش در دفاع مقدس. در این گزارش قصد داریم تا جوان‌ترین استاد خلبان ایرانی را بشناسیم و با زندگی او بیشتر آشنا شویم.

جوان‌ترین استاد خلبان ایرانی که بود؟

امیر سرلشکر خلبان سید علی اقبالی دوگاهه جوان‌ترین استاد خلبان ایرانی است که در هفتم مهرماه سال ۱۳۲۸ در یکی از محلات شهرستان رودبار به نام پایین‌بازار و در یک خانواده مذهبی چشم به جهان گشود. علی دوران کودکی خود را در زادگاهش گذراند و برای گذراندن تحصیلات در مقاطع ابتدایی و دبیرستان عازم تهران شد تا تحصیلاتش را در دبیرستان امیرکبیر تهران ادامه دهد و موفق شد تا مدرک دیپلم را از این دبیرستان اخذ کند.

علی از دوران کودکی به خلبانی علاقه‌مند بود و به همین دلیل پس از گرفتن مدرک دیپلم در ۱۳ آذرماه ۱۳۴۶ وارد نیروی هوایی ارتش شد. او دوره‌های مقدماتی پرواز،   زبان انگلیسی، مهارت‌های فنی و تخصصی و پرواز مقدماتی با هواپیمای پاپ و اف -۳۳ را با موفقیت گذراند. نمرات شهید اقبالی در این دوره‌ها  بسیار درخشان و عالی بود و به همین دلیل برای گذراندن دوره‌های تکمیلی خلبانی و پرواز با هواپیما‌های پیشرفته جنگنده شکاری در ۲۵ مردادماه سال ۱۳۴۷ به همراه دو نفر از هم دوره‌های خود به پایگاه هوایی ویلیامز شهر فونیکس ایالت آریزونای آمریکا فرستاده شد.

چهارم بهمن ماه سال ۱۳۴۸ از آمریکا به کشورمان بازگشت و فعالیت خود را با عنوان افسر خلبان شکاری تاکتیکی آغاز کرد. ۶ سال بعد و در سال ۱۳۵۴ ازدواج کرد که حاصل این ازدواج یک فرزند پسر به نام افشین بود که هم اکنون در کسوت پزشکی مشغول به کار است. امیر سرلشکر خلبان شهید علی اقبالی دوگاهه جوان‌ترین استاد خلبان نیروی هوایی ارتش است که در سن ۲۵ سالگی استاد خلبان جنگنده اف ۵ و در ۲۷ سالگی با درجه سرگردی جزو افسران ارشد نیروی هوایی ارتش ایران شد.

شهید اقبالی در دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل شایستگی‌های بسیار, مسئولیت‌های مختلفی را پایگاه‌های ششم شکاری بوشهر، چهارم شکاری دزفول، دوم شکاری تبریز و همچنین در ستاد نیروی هوایی ارتش بر عهده داشت. او همچنین عناوین مختلفی همچون معلم خلبانی، رئیس شعبه اطلاعات و عملیات فرماندهی گردان ۲۳ شکاری و افسر ناظر اجرای طرح‌های عملیاتی معاونت طرح و برنامه نیروی هوایی ارتش را نیز در کارنامه خود دارد.  

خلبان شهیدی که با حمله ارتش بعث به نیروی هوایی بازگشت

انقلاب اسلامی که پیروز شد، به دلیل شرایط خاص آن روز‌ها برای مدتی از نیروی هوایی فاصله گرفت و به کار‌های دیگری مشعول بود. اما هنگامی که ارتش بعث به کشورمان حمله ور شد, همچون سایر همرزمانش مانند شهید غفور جدی دوباره لباس سربازی وطن را به صورت داوطلبانه بر تن کرد و با پرواز‌های شناسایی و آموزشی فعالیت خود را در این نیرو ادامه داد.

شهید اقبالی دوگاهه در عملیات ۱۴۰ فروندی که یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های تاریخ محسوب می‌شود نیز حضور داشت و به عنوان جوان‌ترین استاد خلبان شکاری لیدر یا رهبر یک دسته پروازی چهار فروندی نیز نقش موثری داشت. او از نظر تعداد ساعت‌های پروازی نیز یکی از خلبانان برتر نیروی هوایی ارتش محسوب می‌شود, با دارا بودن بیش از ۳ هزار ساعت پرواز عملیاتی و آموزشی، تعداد بسیاری از خلبانان ماهر نیروی هوایی ارتش همچون شهید عباس بابایی و شهید مصطفی اردستانی نیز را آموزش داد که همگی از خلبانان و فرماندهان برتر نیروی هوایی ارتش محسوب می‌شوند.

شهید اقبالی دوگاهه از همان نخستین روز‌های دفاع مقدس پرواز‌های بسیاری را انجام داد تا اینکه در اولین روز از آبان ماه سال ۱۳۵۹ که لیدر یک دسته دو فروندی هواپیمای اف ۵ در حمله به یکی از سایت‌های راداری موصل را برعهده داشت به دلیل عدم مشاهده هدف مورد نظر به سوی پادگان العقره در حوالی پایگاه هوایی کرکوک عراق تغییر مسیر داد و پس از انجام عملیات موفقیت آمیز، توسط پدافند دشمن بعثی هدف قرار گرفت و سقوط کرد.

در این هنگام او با خروج اضطراری از جنگنده خود در ۳۰ کیلومتری شرق موصل و نزدیک به مرز ایران بر روی زمین فرود آمد و توسط دشمن به اسارت گرفته شد.   این خلبان شجاع ایرانی موفقیت‌های بسیاری را در کارنامه خود دارد که نابودی تلمبه‌خانه‌ها و نیروگاه‌های برق عراق گوشه‌ای از این عملیات‌های موفق است. طرح‌هایی که او همواره ارائه می‌کرد بسیار ناب و موفق بود که حاصل اجرای آن‌ها کاهش صادرات نفت عراق از ۳۵۰ میلیون تن به صفر بود. همین موارد باعث شده بود تا صدام و سایر فرماندهان ارشد بعثی از او بسیار خشمگین باشند و صدام پس از دستگیری او دستور داد تا پیکرش را از وسط به دو نیم تقسیم کردند و نیمی از پیکرش در نینوا و نیم دیگرش را در موصل به خاک سپردند.  

شهیدی که شهادتش پس از ۱۲ سال محرز شد؟

جنایت ارتش بعث در به شهادت رساندن شهید اقبالی به حدی بی رحمانه بود که ارتش بعث تا سال ها از پذیرش آن طفره می رفت و از اعلام سرنوشت آن شهید مظلوم خودداری می‌کرد. از شهادت این شهید تا ۱۲ سال پس از شهادتش تا خردادماه سال ۱۳۷۰ خبری نبود تا اینکه گزارش‌های موجود عملیاتی و اطلاعاتی و نامه ارسالی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ جهانی مبنی بر شهادت ایشان و اظهارات دیگر اسرای آزاد شده و خلبانان اسیر عراقی، شهادت خلبان علی اقبالی دوگاهه محرز شد.

شهید اقبالی دوگاهه چه ویژگی‌های داشت؟

شهید اقبالی دوگاهه به علت توانایی‌های بالایی که در امور فنی و پروازی داشت، در بسیاری از موارد مورد مشورت همکاران و فرماندهان قرار می‌گرفت و یکی از صاحب‌نظران در حوزه خود به شمار می‌رفت. او همواره احترام خاصی در نزد فرماندهان نیرو به ویژه شهید فکوری فرمانده وقت نیروی هوایی داشت. آن شهید بزرگوار به دلیل برخورداری از هوش وافر، آگاهی های بالای علمی و مهارت های فنی و تخصصی توانست در کمترین زمان ممکن به سطح لیدری ارتقا یافته و سرانجام به ستاد نیروی هوایی در تهران منتقل شد.

طی خدمت در ستاد، وی طرح های استراتژیک و تاکتیکی ویژه ای را علیه تمامی نقاط حساس و حیاتی دشمن طراحی کرده بود. شهید اقبالی در حالی که یک نیروی ستادی بود و می توانست دیگر حتی یک ساعت هم در کابین جنگنده ننشیند، با شروع جنگ و حمله عراق به ۱۵ پایگاه نیروی هوایی، بلافاصله خودش را به پایگاه تبریز رساند که در آن هنگام، این پایگاه در طرح کلان نیروی هوایی، مسئول بخش هایی از خاک عراق نظیر کرکوک، موصل و اربیل بود.

انتهای پیام/