به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، پدیده اجتماعی و آسیب‌زای گریز از فراگیری آموزش رسمی یا ترک تحصیل که در ماه‌های اخیر به خاطر محدودیت‌های ناشی از بحران کرونا افزایش یافته است متاثر از عوامل بنیانی دیگری همچون شخصیت دانش‌آموز، رویکرد والدین، سبک زندگی، اقتصاد خانوار، وضعیت مدارس و محیط اجتماعی است، اما به هر دلیلی که باشد معضلی چندوجهی محسوب می‌شود که گریبان نظام تعلیم و تربیت رسمی را از گذشته‌های دور تا به امروز گرفته و هر بار عوامل و دلایلی جدید در آن نقش‌آفرینی می‌کند.

کودک همسری دومین عامل ترک تحصیل

رضا صابری تولایی معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی در این باره گفت: بعد از شیوع کرونا و تبعات ناشی از آن کودک همسری مهم ترین عامل ترک تحصیل دانش آموزان مقطع متوسطه در این استان محسوب می‌شود که به همین سبب ترک تحصیل بین دختران بیشتر است و باعث شده آمار ترک تحصیل دختران حدود ۲ یا سه درصد بیشتر از پسران در دوره متوسطه اول و دوم باشد.

او افزود: عامل تاثیرگذار دیگر در این زمینه، پراکندگی خراسان رضوی است که باعث شده در برخی مناطق دوردست، مدرسه متوسطه اول و متوسطه دوم نداشته باشیم و این امر کار را برای ادامه تحصیل دانش آموزان سخت کرده است.

بیشتر بخوانید

• اجرای طرح ضربتی جلوگیری از ترک تحصیل در خراسان رضوی

معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی ادامه داد: سایر عوامل موثر در این زمینه نیز کار کردن کودکان، مشکلات رفت و آمد و مسائل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است که هر یک به جای خود مهم است.

صابری بیان کرد: پوشش تحصیلی مقطع ابتدایی در این استان بالاست و خانواده‌ها در این مقطع بیشتر در تلاش هستند که فرزندان شان را به مدرسه بفرستند تا از آموزش عقب نمانند، اما وقتی به مقطع متوسطه می‌رسیم تمایل خانواده‌ها برای فرستادن فرزندان خود به مدرسه کمتر می‌شود.

ترک تحصیل دامن گیر شهر‌های بزرگ خراسان رضوی

او تصریح کرد: بیشترین کاهش پوشش تحصیلی را در شهر‌های مشهد، نیشابور و سبزوار مشاهده می‌کنیم که شهر‌های بزرگ خراسان رضوی هستند.

معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی تاکید کرد: ترک تحصیل در وزارت آموزش و پرورش با توجه به"نرخ گذر" قابل شناسایی و احصا می‌شود که این عنوان به معنای شمار دانش آموزانی است که از یک مقطع به مقطع دیگر وارد می‌شوند.

صابری اظهار کرد: نرخ گذر در ۲ سطح شامل ورود دانش آموزان از مقطع ابتدایی به مقطع متوسطه اول (پایه ششم به هفتم) و همچنین از مقطع متوسطه اول به متوسطه دوم (پایه نهم به دهم) است.

او افزود: از طریق سامانه سناد به صورت روزانه آمار دقیق نرخ گذر ثبت می‌شود که باتوجه به آماری که روزانه دریافت می‌شود داده‌ها متفاوت و متغیر هستند و آمار ثابتی در این خصوص نداریم.

معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با اشاره به نرخ گذر در ۲ سال اخیر در خراسان رضوی ادامه داد: این نرخ در سال تحصیلی گذشته در مقطع ابتدایی استان ۹۸.۸۰ درصد و در کشور ۹۸.۱۳ درصد بوده است.

صابری بیان کرد: در سال تحصیلی جاری نیز نرخ گذر در مقطع ابتدایی استان ۹۸.۴۴ درصد بوده که نسبت به سال قبل از آن کاهش داشته است و نشان می‌دهد که ترک تحصیل دانش آموزان ۳۶ صدم درصد افزایش یافته است.

او تصریح کرد: نرخ گذر در مقطع متوسطه اول در این استان طی سال تحصیلی گذشته ۹۲.۳۶ درصد بود که امسال افزایش یافته و به ۹۶.۹۸ درصد رسیده است.

ازدواج زودهنگام و دیدگاه شرع، قانون و عرف

غلامرضا حسنی استاد جامعه شناسی دانشگاه فردوسی مشهد در این زمینه گفت: تحلیل و بررسی پدیده کودک همسری از سه دیدگاه شرعی، قانونی و عرفی قابل بررسی است.

او افزود: وقتی از منظر دینی به قضیه نگاه می‌کنیم متخصصان این حوزه برای دختران سن ازدواج را پایین‌تر از سن قانونی تلقی می‌کنند، اما هم اکنون در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که از نظر ثبت قانونی ازدواج برای دختران ۱۵ سال را ملاک گذاشته است که البته منعی برای ازدواج زیر۱۵ سال هم اعلام نشده و مجازات قانونی هم ندارد، چون شرع سن پایین‌تر را تایید کرده است.

استاد جامعه شناسی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان این که در این میان عرف در جامعه کودک همسری و ازدواج در سن پایین را نمی‌پسندند ادامه داد:در چنین شرایطی در مواجهه با ازدواج زودهنگام قانون منع ندارد، شریعت صحه می‌گذارند، اما عرف آن را نمی‌پسندد که این مساله در موضوع چند همسری هم صادق است.

حسنی بیان کرد: باید در بررسی این پدیده و کنکاش در آن ابعاد مختلف و دیدگاه‌های مختلف را در نظر گرفت و البته باید به این نکته توجه داشت که یکی از شرایط ازدواج از دیدگاه شرعی سن است و حقوق و تکالیف دیگری هم بر طرفین باید حاکم باشد تا ازدواج برقرار شود و اگر این حقوق و تکالیف برقرار نباشد و خدشه‌دار شود ازدواج از نظر شرعی باطل است بنابراین وجود جامع شرایط برای ازدواج در شرع مد نظر است.

فقر عامل اصلی ازدواج زود هنگام

او از علل ازدواج‌های زود هنگام و پایین‌تر از سن قانونی را مسائل اقتصادی دانست که بیشتر، خانواده‌های حاشیه شهرها، مناطق روستایی و دارای جمعیت زیاد را درگیر می‌کند و تصریح کرد: بر این خانواده‌ها نظام حمایتی مشخصی حاکم نیست، حمایت اقتصادی نمی‌شوند و تحت تاثیر فشار اقتصادی تن به ازدواج‌هایی می‌دهند که هم از نظر عرفی پذیرفته نیست و هم به شدت آسیب‌زاست.

استاد جامعه شناسی دانشگاه فردوسی مشهد تاکید کرد: خانواده‌های بد و بی‌سرپرست نیز به این گونه ازدواج‌ها تن می‌دهند که آن هم دلیل اقتصادی دارد و در سطح شهر‌های بزرگ همچون مشهد هم قابل مشاهده و وقوع است.

حسنی اظهار کرد: در کودک همسری، زوجین آمادگی زندگی مستقل را ندارند و تحت فشار‌های خاص تن به این ازدواج می‌دهند به عبارت دیگر ازدواج کودکان در حال حاضر نتیجه عدم تعادل در نظام خانواده و تامین نیاز‌های عاطفی، اقتصادی و اجتماعی خانواده است که در برخی شهر‌ها مانند مشهد حتی ازدواج در سنین پایین با بیگانگان و اتباع خارجی نیز انجام می‌شود.

او افزود: متاسفانه تبعات و آسیب‌های روحی و جسمانی به خصوص برای دختران در ازدواج‌های زودرس فراوان است و ترک تحصیل و دور شدن از فعالیت‌های اجتماعی و پیشرفت در علوم تنها بخشی از آسیب‌های مشهود در زندگی و آینده دختران در این نوع ازدواج هاست.

منبع: ایرنا
انتهای پیام// م.ب