به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان  گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، شانه ساز رئیس سازمان غذا و دارو در نشست خبری با خبرنگاران اظهار کرد: این سازمان در سال‌های قبل از شیوع کرونا با پدیده تحریم‌های تحمیلی مشغول خدمت رسانی به مردم بود، در دوران کرونا هم وظیفه تامین اقلام بهداشتی برای مردم و کادر بهداشت و درمان را به عهده داشت.

کاهش ارزبری ٣١ درصدی دارو در سال ٩٩ 

او ادامه داد: سازمان غذا و دارو با تشکیل قرارگاه های تامین دارو و تجهیزات پزشکی در تلاش بود تا شعارهای سال انتخابی مقام معظم رهبری تحقق پیدا کند. با وجود اینکه در کاهش ارزبری در سال ٩٩ در مقایسه با سال قبل آن دستخوش تغییر شد اما کرونا معادلات ما را بهم زد و ما در تامین دارو و اقلام بهداشتی مجبور شدیم برنامه ریزی خاصی داشته باشیم، با این حال در اداره دارو در حوزه مواد اولیه در سال ۱۳۹۹ نسبت به ۱۳۹۸ در مجموع ارز نیمایی، بانکی و اشخاص شاهد دو درصد رشد ارزبری بودیم و در محصولات وارداتی ۳۱ درصد کاهش واردات را داشتیم..

شانه ساز با اشاره به کاهش ارزبری واردات دارو و تجهیزات پزشکی گفت: در سال ٩٩ در مواد اولیه دارویی و مواد تحت کنترل ٢ درصد افزایش ، در داروهای وارداتی ٣١ درصد کاهش، در مواد اولیه تجهیزات و ملزومات پزشکی ۴۵ درصد افزایش، در تجهیزات و ملزومات پزشکی وارداتی ٢٢ درصد کاهش، در ماده اولیه محصولات مکمل، داروهای طبیعی، سنتی و شیرخشک‌های متابولیک ۴٨ درصد افزایش و در مکمل داروهای طبیعی، سنتی و شیرخشک‌های متابولیک ٧۴ درصد کاهش ارزبری را شاهد بودیم و در مجموع در سال ٢٩ درصد کاهش در ارزبری محصولات داشتیم.

او گفت: در مجموع در بحث غذا و آرایشی و بهداشتی با اینکه ارزبری و تامین ارز و نیازهای ارزی مستقیما برعهده سازمان غذا و دارو نیست، در آن محدوده‌ای که قانون به ما اجازه می‌داد همین رویکرد را ادامه دادیم. با تلاش‌ها و پیگیری‌هایی که کردیم مدت صدور IRC هایی را که مجوز واردات بود توانستیم از بالای ۴۵ روز تا دو ماه به ۲۴ ساعت کاهش دهیم که به نوعی پشتیبانی و حذف موانع تولید است.

۲۱۳ درصد رشد محصولات تجهیزات پزشکی داخلی

شانه‌ساز گفت: در بازار ریالی ما به نفع تولید داخل قدم‌های خوبی را برداشتیم. در حوزه ریالی دارو و مواد تحت کنترل ۸۲ درصد بازارمان به نفع تولید داخل چرخش مثبت داشته است و محصولات وارداتی‌ ۲۶ درصد کاهش یافته است. تجهیزات و ملزومات پزشکی ۲۱۳ درصد تولید داخلی رشد داشته و واردات‌ در این حوزه تنها ۱۰ درصد رشد داشته است که البته از نظر بحث شرایط خاص کرونا این افزایش‌ها قابل توجیه است.

وی ادامه داد: در مکمل‌های تغذیه ای شاهد رشد ۵۱ درصدی شرکت‌ها و بازار تولیدات داخلی بودیم و ۹۲ درصد وارداتی کاهش پیدا کرد ودر مجموع تولید داخلی ما ۹۲ درصد رشد و واردات ۲۱ درصد کاهش داشته است.

شانه ساز افزود: در مجوز صادرات هم شاهد تغییرات به نفع تولید داخلی بودیم و به هر حال همه این اعداد و ارقام مبین تحقق شعارهای سالی بود که از سوی مقام معظم رهبری اعلام شد، در حوزه آرایشی و بهداشتی تعداد پروانه‌های تولید داخلی ما ۹.۳ رصد رشد داشته است؛  همچنین واردات ۴۷.۵ درصد کاهش داشت، افزون بر اینها در تولید محصولات غذایی ۹۶.۴ درصد  و ودر واردات  ۳.۷ درصد رشد داشته ایم و در مجموع در حوزه دارو و تجهیزات و داروهای طبیعی و مکمل و آرایشی و بهداشتی  ۷۶ درصد شاهد رشد تعدادی پروانه‌های تولید داخل و ۴۱ درصد کاهش پروانه‌های وارداتی بودیم.

تولید ۴۵ میلیون عدد ماسک در کشور

او اظهار کرد: ما در تولید اقلام مبارزه با کرونا جهش‌ داشتیم. همه شاهد بودند که ما در ۴۵ روز توانستیم از حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تولید عددی ماسک سه لایه به حدود ۴۵ میلیون عدد ماسک برسیم. در ونتیلاتور هم همین اتفاق افتاد، پیش از این حدود ۱۰۰ دستگاه ونتیلاتور تولید داشتیم که اکنون تولیدمان به  دستگاه ۱۵۰۰ رسیده است. ما تولید کیت کرونا نداشتیم اما اکنون در این زمینه خودکفا شده ایم.

شانه ساز با اشاره به تولید داروهای کرونا بیان کرد:  پس از شیوع کرونا توانستیم همه این داروها را در کمتر از سه ماه در داخل تولید کنیم و حتی مواد اولیه این داروها را هم تولید کردیم زیرا می‌دانستیم که دنیا با ما بازی خواهد کرد و برخی تلاش می‌کنند که مردم ما در سایه تحریم‌ها صدمه ببینند اما خوشبختانه با برنامه ریزی و به کمک تولیدکنندگان اجازه ندادیم این اتفاق رخ دهد و هیچ مشکلی در نتامین داروهای درمان کرونا نداریم.

رئیس سازمان غذا و دارو بیان کرد: ایران توانسته است همه پلت فرم ها یا روش‌های تولید واکسن را به دست جوانان ایرانی راه اندازی کند و این اتفاقات مجموعه ای از تصمیمات و برنامه‌هایی است که در فروردین ٩٩ آغاز شد. ما از ابتدا چشم‌داشتی به واردات نداشتیم و تمام تکیه ما بر روی تولید داخل بود البته تمام تلاشمان را برای واردات هم انجام دادیم و ما با همه مشکلات برای نقل و انتقال ارز حتی در تامین واکسن‌های کوواکس با وجود بدعهدی‌ها، تلاش‌های لازم را انجام دادیم تا این واکسن‌ها وارد کشور شوند.

تولید ماهیانه بیش از ١٠ میلیون دوز واکسن در تابستان

شانه ساز گفت: امیدواریم در خرداد، اولین مجموعه میلیونی تولید داخل را داشته باشیم و در ماه های بعد، ماهانه بیش از ١٠ میلیون دوز واکسن تولید کنیم و بتوانیم تا پایان سال همه جمعیت کشور را واکسینه کنیم. باید دانست که سازمان غذا و دارو از ١٠ سال قبل مجوز تایید واکسن‌های دنیا را اخذ کرده بود.

به گفته او هر واکسنی که سازمان غذا و داروی ایران تایید می‌کند، می تواند در لیست تامین سایر کشورهای جهان قرار گیرد. در دوران کرونا در تامین تجهیزات پزشکی از ماسک تا ونتیلاتور و داروهای مختلف موفق عمل کردیم و در عرض سه ماه تمام این محصولات را تولید کردیم.

رئیس سازمان غذا و دارو بیان کرد: همه کشورها از تبعیض در توزیع واکسن فریاد می‌زنند، باوجود اینکه شعارها در ابتدا این بود که هر کس که به تولید واکسن رسید، واکسن‌ها را در اختیار سایر کشورها خواهد گذاشت اما این امر محقق نشد و تولیدکنندگان، واکسن را در اختیار سایر کشورها قرار نمی‌دهند. ما علی رغم مشکلات در تامین و نقل و انتقال ارز، پول واکسن‌های کواکس را به صندوق مذکور واریز کردیم.

شانه ساز بیان کرد: واکسن کالایی است که در اختیار دولت هاست و شرکت های خصوصی خیلی نتوانستند در این زمینه فعالیت کنند و دولت‌ها اجازه ندادند که شرکت های خصوصی برای منافع خود، خرید و فروش واکسن را به دست بگیرند اما ما دست شرکت های خصوصی را نبستیم و ۴ بار فراخوان واردات واکسن از بخش خصوصی را اعلام کردیم.

او افزود: طبق مصوبه ستاد کرونا در ۱۴ فروردین (مجوز ورود واکسن به کمک بخش خصوصی)، فعالیت های بخش خصوصی جدى تر شد و ۴٩ شرکت اعلام آمادگی کردند و برای ٣۵ شرکت معرفی نامه مجوز واردات صادر شد اما تاکنون هیچ شرکتی نتوانسته است برای واردات از مسیر رسمی، موفق عمل کند.

رئیس سازمان غذا و دارو تاکید کرد: ما از بحث واردات و تأمین نیازها در زمان‌های کوتاه غافل نبوده ایم اما تکیه اصلی ما بر واکسن تولید داخل است.

چرا واردات واکسن هندی متوقف شد؟

او گفت: با کمپانی هندی برای واردات ۲.۵ میلیون دوز واکسن قرارداد داشتیم که برای ۵۰۰ هزار دوز هزینه پرداخت شده بود، اما دادستانی هند اجازه خروج واکسن‌ها را نداد و تنها ١٢۵ هزار دوز واکسن را دریافت کردیم.

شانه ساز درباره قیمت گذاری دارو در سال ١۴٠٠ بیان کرد: تولیدکنندگان اگر در حمایت از تولید گلایه داشتند، کمی کم لطفی کرده اند چرا که در این مقطع حمایت های سازمان غذا و دارو از تولیدکنندگان بی نظیر بوده است. ما ٨٢ درصد رشد ریالی بازار داروهای تولید داخل را داریم و سازمان غذا و دارو تمام تلاش خود را برای حمایت از تولیدکنندگان انجام داده است.

او ادامه داد: کمیسیون قیمت گذاری، ضابطه قیمت را به روز رسانی کرده است و ما تولیدکنندگان را تشویق به تولید داروهای وارداتی می‌کنیم. برخی شرکت‌های تحت لیسانس، به دلیل اینکه ارز آنها نیمایی شده است افزایش قیمت قابل توجهی داشته اند اما با این حال بیش از اینها انتظار دارند و این تولیدکنندگان باید خواسته‌های خود را تعدیل کنند.

رئیس سازمان غذا و دارو درباره میزان افزایش قیمت دارو، مکمل و گلایه مردم در افزایش قیمت دارو بیان کرد: نهاده های موثری بر قیمت دارو را باید در نظر گرفت؛ ما در تولید ٣٠ تا ٣۵ درصد ارز دولتی می‌دهیم و ٧٠ تا ٧۵ درصد ارز دارو را شرکت‌ها با ارز نیمایی تامین کنند. ما باید در قیمت دارو  ظریف عمل کنیم زیرا اگر قیمت دارو برای تولیدکننده صرفه اقتصادی نداشته باشد و دارو را تولید نکند، ما باید دارو را به چند برابر قیمت وارد کنیم.

محصول وارداتی بدون برچسب نباید در داروخانه به فروش برسد

شانه ساز بیان کرد: اگر دارویی یا مکملی وارداتی برچسب نداشت حتما تقلبی و قاچاق است. محصول وارداتی بدون برچسب نباید در داروخانه به فروش برسد و داروخانه‌ای که اعلام می‌کند داروی خارجی را سفارش بدهید یک ماهه به دستتان می‌رسانیم این رسماً قاچاق فروشی است چرا که ما مجوز واردات دارو مشابه تولید داخل را نمی‌دهیم و واردات داروی مشابه تولید داخل ممنوع است.

رئیس سازمان غذا و دارو بیان کرد: نمی‌توانیم وقتی تمام نهاده‌های دارو افزایش داشته است ما به دلیل گران نشدن دارو اجازه افزایش قیمت را ندهیم. اگر اجازه افزایش قیمت را ندهیم و تولیدکننده محصولات را نتواند تولید کند با وجود تحریم‌ها باید دارو را با چند برابر قیمت و چالش‌های بسیار وارد کنیم و این کار اصلا عاقلانه نیست.

وی با بیان اینکه یکی از وظایف ما اجرای قانون برچسب‌گذاری دارو و تجهیزات پزشکی است، گفت:  همه اقلام وارداتی سلامت محور  برچسب اصالت دارند و در تی‌تک ثبت می‌شوند و ما اکنون توانسته ایم در حوزه محصولات سلامت محور همه اقلام وارداتی را برچسب‌گذاری کنیم و از مردم می‌خواهم که ما را یاری کنند و مطمئن باشند که اقلام وارداتی که تهیه می‌کنند، برچسب داشته باشندو برچسب اصالت کالای وارداتی را با سامانه پیامکی یا اپلیکیشن بررسی کنند.

شانه ساز افزود: کمتر کشوری در دنیا این قابلیت را فراهم کرده است و از ۱۰ سال پیش تاکنون این برنامه را اجرایی کردیم. از سال گذشته محصولات تولید داخلی را هم برای شناسه‌گذاری آغاز کردیم.  در حوزه دارو و مواد تحت کنترل در سال ۱۳۹۹ نسبت به ۱۳۹۷ به میزان ۴۱ درصد افزایش برچسب‌گذاری را داشتیم. مردم می‌توانند به عنوان بازرسان وزارت بهداشت روی این موضوع نظارت کنند و جلوی قاچاق و تولید تقلبی را بگیرند. همه اینها ماحصل این برچسب‌ها  مبارزه با پدیده شوم قاچاق است.

وی گفت: در حوزه ملزومات دارویی ضدعفونی کننده و ژل‌ها ۳۳ درصد رشد برچسب‌گذاری داشتیم. مکمل‌های تغذیه‌ای و ورزشی که از بخش‌های آسیب‌پذیر و چالش دار است و این اقلام در بسیاری از سالن‌های بدنسازی و فروشگاه‌هایی که مجاز به عرضه اینها نیستند به قیمت گزاف به جوانان ما عرضه می‌شوند و ما  ۸۱ درصد رشد برچسب‌گذاری در مکمل‌های تغذیه ای و ورزشی داشته‌ایم. در زمینه تجهیزات و ملزومات ۲۵۹ درصد رشد برچسب‌گذاری داشته ایم، در حوزه غذا و آشامیدنی ۶ درصد در تولید داخل و در آرایشی بهداشتی تولید داخل چهار درصد رشد برچسب‌گذاری داشته ایم.

وی گفت: ما در زمینه تامین و تدارک دارو برنامه‌ داریم که با برنامه ریزی و رصد و پایش مداوم بازار مانع از بروز هرگونه کمبودی شویم و تلاش‌ می کنیم که همکاران در حداقل زمان مجوزهای لازم را برای تولید دریافت دریافت کنند.

سهم ۸۸ درصدی تولید داخل در بازار دارویی ایران

شانه‌ساز با اشاره به بازار ریالی دارو در ایران بیان کرد: در سال ۱۳۹۷ از نظر ریالی در بازار دارو ۷۵ درصد سهم تولید و ۲۵ درصد سهم واردات بود و در سال ۱۳۹۹ سهم بازار تولید داخل به ۸۸ درصد افزایش و سهم واردات به ۱۲ درصد کاهش پیدا کرده است. از نظر عددی هم تولید داروی ما از ۹۵ درصد به بالای ۹۷ درصد افزایش و واردات از پنج درصد به سه درصد کاهش پیدا کرده است. ما نمی‌گوییم که کارمان بی نقص است، اما تلاش‌ کردیم تا در جهت شعارهای کلان نظام به عنوان سرباز خط مقدم تولید اقلام سلامت محور به بهترین نحو انجام وظیفه کنیم.

آپارتاید و نژادپرستی واکسن کرونا در دنیا

او بیان کرد: امروز نه فقط ایران، بلکه همه کشورها از خودخواهی و  به نوعی آپارتاید و نژادپرستی که در واکسن فریاد می‌زنند و علی‌رغم اینکه شعارهای روز اول این بود که هر کس به تولید واکسن رسید، به همه ملل که مورد تهاجم ویروس هستند، واکسن را تحویل خواهد، اما در عمل این اتفاق نیفتاد. ما همیشه از تحریم‌ها و رفتارهای چند گانه فریاد می‌زدیم اما امروز عکس شعارهای بشردوستانه‌ای در دنیا شاهد تبعیض هستیم.کشورهای تولیدکننده واکسن کرونا آن را در اختیار سایر کشورها قرار نمی‌دهند. می‌دانید ما برای واردات هر آنچه را لازم بود، برنامه ریزی کردیم.

وی افزود:  علی رغم همه مشکلات تامین ارز و تنگناهایی که برایمان ایجاد کرده بودند، ما بحث پیش خرید کووکس را انجام دادیم و اعداد و ارقام را واریز کردیم تا بهانه‌ای برای عدم تحویل واکسن باقی نماند. با این حال از آنچه که قرار بود تا پایان مارس یا دهم فروردین از سازوکار کووکس به ما واکسن بدهند که حدود ۴.۵ میلیون دوز با تاخیر تحویل داده می‌شد که تاکنون ۷۰۸ هزار عدد تحویل شده است.

واردات ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن کرونا به کشور

شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره واردات واکسن کرونا توسط بخش خصوصی گفت: در زمینه واردات تا امروز ما حدود دو میلیون و ۲۰۰ هزار دوز واکسن وارد کردیم؛ هرچند که طبق برنامه ریزی های ما باید هفت تا هشت میلیون می‌بود که یک‌چهارم آن محقق شده است. اعداد و ارقام همه کشورهای دنیا در این رنج است، مگر کشورهایی که خودشان تولید کردند و بدون توجه به اولویت‌های کشورهای دیگر ابتدا خودشان تزریق کردند.

وی ادامه داد: به هر حال واکسن یک کالایی است که کاملا در اختیار دولت‌هاست و شرکت‌ها و بخش خصوصی نتوانستند در این زمینه فعالیت جدی را داشته باشند. دولت‌ها روی این بخش دست گذاشتند و اجازه نمی‌دهند که شرکت‌ها به صرف منافع اقتصادی خودشان گردش را ایجاد کنند. با این حال ما به هیچ وجه دست بخش خصوصی‌ را نبستیم و در فراخوانی که در تیر ماه ۱۳۹۹ داشتیم و همزمان با فراخوان واکسن آنفلوآنزا، اداره کل دارو فراخوان واردات واکسن کرونا را هم اعلام کرد تا اگر کسی می‌تواند واکسن کرونا را وارد کند.

شانه‌ساز گفت: متاسفانه امروز سوداگران واکسن دست از تقلب و قاچاق در حوزه برنداشند. به طوری که سازمان جهانی بهداشت در نامه‌ای به سازمان غذاهای کشورها اعلام کرد که حدود ۲۰۰ میلیون دوز واکسن تقلبی در دنیا وجود دارد که ما باید اقدامات پیشگیرانه خودمان را هم برای واکسنی که قرار است وارد شود، انجام دهیم و مراقبت‌های لازم را داشته باشیم و تاکنون به هر حال ۳۵ معرفی نامه داده شده که هنوز هیچ کدام به اجرا نرسیده است.

 واکسن پولی نداریم

او بیان کرد: تا امروز قرار نیست که از کسی پولی بابت واکسن کرونا دریافت شود. واکسن‌هایی که وارد می‌شوند، عمدتا باید به وزارت بهداشت تحویل داده شود تا در سازوکار اولویت‌های تعیین شده از سوی همکارانمان در معاونت بهداشتی تزریق شوند.

شانه‌ساز گفت:  درخواستی از سوی برخی شرکت‌های تولیدکننده و اتاق بازرگانی وجود داشت زیرا  در شرایط مختلف قرمز و نارنجی تولید نباید متوقف شود و کارگران در محل‌های پرتجمع هستند، برخی شرکت‌ها قصد دارند هزینه واکسیناسیون پرسنل خود و همزمان واردات واکسن را دهند و پرسنل خودشان را واکسینه کنند. این پیشنهادی است که از سوی برخی تولیدکنندگان داده شده است و ما مخالفتی با آن نکردیم  البته قرار نیست که پرسنل و کارگران بابت واکسیناسیون پولی بپردازند.

شانه ساز گفت: ما همه واکسن‌هایی را که وارد می‌شود، برچسب‌گذاری کنند و برچسب با کد ملی فرد دریافت کننده واکسن مطابقت داده می‌شود. همه اینها همزمان انجام می‌شود. در زمینه واردات واکسن از سوی بخش خصوصی هم این اتفاق خواهد افتاد. غیر این این هیچ تصمیمی گرفته نشده است. بنابراین اولویت اول تحویل به وزارت بهداشت است و در قالب گروه‌هایی که مستحق دریافت واکسن هستند، به ترتیب اولویت تامین می‌شود و اگر شرکت‌هایی بخواهند برای پرسنل خودشان با اخذ نظر موافق وزارت بهداشت و ثبت در سامانه‌ها  واکسن وارد کنند، این بخش امکان‌پذیر است، اما ثبت و ضبط باید به صورت کامل انجام شود.

آخرین خبرها از واکسن‌های کرونا

شانه ساز با اشاره به موفقیت چهار شرکت‌ داخلی در تولید واکسن گفت: این شرکت ها از سازمان غذا و دارو مجوز انجام مطالعات بالینی را دریافت کرده اند و خوشبختانه از سوی رسانه‌ها اطلاع‌رسانی صورت گرفته است. دو شرکت هم در زمینه تولید مشترک و تحت لیسانس از ما مجوز دریافت گرفتند که به مراحل خوبی دارند می‌رسند. دو شرکت با اسپوتنیک و موسسه گامالیا که صاحب پروانه اسپوتنیک وی است، قرارداد تولید مشترک منعقد کرده اند که یکی از آن‌ها اکتوور و دیگری هم سیناژن است.

او ادامه داد: بحث تولید مشترک واکسن در  انستیتو پاستور ایران با طرف کوبایی صورت می‌گیرد و یک شرکت دیگر  با یک طرف استرالیایی تولید مشترک را دنبال می‌کنند. باز هم برای ما ثابت شد که باید تکیه اصلی‌مان به تولیدکنندگان داخلی‌ باشد و در این زمینه باید کمتر به خارج چشم داشته باشیم البته به هیچ وجه از واردات غافل نبودیم. ما مطمئن هستیم که ظرف چند ماه آینده در تولید به نتایج خوبی می‌رسیم.

سال آینده از صادرکنندگان واکسن کرونا خواهیم بود

شانه‌ساز گفت: باید توجه کرد که واقعا شرکت‌های واکسن‌ساز ما برای تامین اقلام مختلف‌شان برای تولید با مشکلات شدید تحریمی مواجهند و بسیاری از دستگاه‌ها و تجهیزاتی که می‌خواهد در زمینه تولید واکسن به کار گرفته شود و حتی مواد اولیه‌ای که برای تولید واکسن مورد نیاز است، در تور بی رحمانه تحریم‌ها با کندی پیش می‌رود و گرنه ما می‌توانستیم زمان را کوتاه‌تر کنیم، اما تولیدکنندگان ما با تحریم‌های ناجوانمردانه دست و پنجه نرم می‌کنند.

او ادامه داد: به هر حال ما در زمینه تولید مواد اولیه هم در کشور با کمک معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برنامه‌های مشترکی را آغاز کردیم تا در زمینه تولید این اقلام و بسیاری از تجهیزات و دستگاه‌هایی که در تولید واکسن کمک می‌کند، از مسیر داخلی تامین کنیم. همه این بخش‌ها همزمان فعال است و امیدوارم همانطور که گفتیم در سال آینده در چنین موقعی همانطور که در همه حوزه‌های مختلف اعم از ماسک و .... علاوه بر رفع نیاز خودمان، صادرکننده شده‌ایم، این اتفاق برای واکسن هم رخ می‌دهد و مطمئن هستیم که به عنوان یکی از منابعی هستیم که می‌تواند واکسن را به مردم کشورهای دیگر برساند و جزو تامین کننده‌ها محسوب شویم.

علت تاخیر در تحویل واکسنهای وارداتی

رئیس سازمان غذا و دارو درباره تخصیص ارز برای واردات واکسن در پاسخ به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: تاکنون طبق قرادادهایی که بستیم، باید حدود هفت و نیم تا هشت میلیون واکسن وارداتی  تحقق می‌یافت که حدود یک چهارم آن محقق شده است. به عنوان مثال ما با کمپانی هندی بهارات تفاهم‌نامه 2.5 میلیون دوز واردات را داشتیم و ارز و پول 500 هزار دوز هم داده شده بود، اما 125 هزار دوز وارد شد و دادستانی هند اجازه تحویل مابقی آن را نداد. همچنین با روسیه قرارداد دو میلیون دوزی بستیم که تاکنون عملا 700 هزار دوزش محقق شده است. البته با تلاش‌هایی که انجام می‌شود، امیدواریم هرچه زودتر این دو میلیون دوز بیاید و 60 میلیون دوز هم قرارداد جدید بسته شده و قرار است که تا پایان سال میلادی جاری تحویل داده شود و نمی‌دانیم که چقدر محقق خواهد شد. به لحاظ شرایط خاصی که در دنیا است و ظرفیت محدود تولید واکسن و نیازهای بسیار بزرگتری که امروز وجود دارد، اینکه بگوییم چقدر از این قراردادها امکان تحقق دارد، درست نیست. بر همین اساس می‌بینید که کمترین اظهارنظرها در این زمینه از سوی بنده و همکارانم در سازمان انجام شده که دلیلش تغییراتی است که اتفاق می‌افتد.

شانه‌ساز درباره عدم تمایل وزارت بهداشت به واردات واکسن از سوی بخش خصوصی و معیار انتخاب شرکت‌های خصوصی واردکننده، گفت: ما چهار بار برای واردات بخش خصوصی فراخوان دادیم و علی‌رغم همه توانمندی‌هایی که نزد بخش خصوصی وجود دارد، اینکه به ما تا تقریبا یک ماه قبل درخواست رسمی نرسیده بود، مبین این بود که دولت‌ها بر واردات و تولید و صادرات واکسن مستقیما اعمال نظر می‌کنند. از ماه گذشته که رسما از سوی ستاد ملی کرونا هم بحث واردات واکسن از سوی بخش خصوصی اعلام شد، شرکت‌ها فعال‌تر شدند و حدود 49 شرکت مراجعه کردند و بیش از 35 شرکت حداقل اسناد را ارائه دادند. باید توجه کرد واکسن بسیار بحث حیاتی است. ما دارو را به فرد بیمار می‌دهیم و به همین دلیل ریسک کمتری دارد، اما واکسن را قرار است به فرد سالمی بزنیم که بیمار نشود، بر همین اساس در طول زمان و با استانداردهای بین‌المللی که در زمینه دارو وجود دارد، لحاظ می‌شده که بحث رجیستری واکسن هفت تا 10 سال طول می‌کشیده و ما اکنون زمان را کوتاه کردیم.

وی افزود: فعلا بر این اساس به 35 شرکت معرفی نامه داده شده، اما هنوز هیچ یک از آن‌ها عملیاتی نشده است. ما نه تنها کوتاهی در این زمینه نداشتیم، بلکه همه چیز را فراهم کردیم که بخش خصوصی بتواند اقدام کند. در زمینه ارزی هم بانک مرکزی علی رغم همه محدودیت‌ها اعلام کرده که اگر کسی بخواهد وارد کند، ما استقبال می‌کنیم. آنچه از هند وارد شد، یکی از شرکت‌های خصوصی ما بود که در همکاری با هیات امنای صرفه جویی ارزی وزارت بهداشت جلو آمدند و خودشان هم صلاح می‌دیدند که از ظرفیت بخش دولتی استفاده شود. برای انتخاب این شرکت‌ها، شرکت‌هایی که سابقه واردات دارو و واکسن را داشتند، کار با آن‌ها برای ما راحت‌تر است. تعداد زیادی از شرکت‌هایی که سابقه هم نداشتند مراجعه کردند. برای ما هیچ تفاوتی در این زمینه نبوده است و حداقل‌هایی خواسته شده که برخی شرکت‌ها حتی آن حداقل‌ها را هم نتوانستند ارائه دهند. ما نمی‌توانیم بازارمان را باز کنیم تا یک واکسن فیک هم وارد کشور شود.

میزان کارایی واکسنهای فعلی مقابل جهش های ویروس

شانه‌ساز درباره جهش های کرونا و تاثیر واکسن بر آن، گفت: بحث جهش ویروسی موضوع تازه‌ای نیست و اکنون به دلیل کثرت آلودگی و نقل و انتقال سریع‌تر این ویروس به هر حال این جهش‌ها خودش را سریع‌تر نشان می‌دهد. برخی واکسن‌ها و تغییراتی که در تولید واکسن‌ها است، نسبت به این جهش‌ها پاسخگویی کمتر دارند و برخی روش‌ها می‌تواند در زمینه مقابله با این جهش‌ها کارایی خودش را حفظ کند. در بحث کلینیکال ترایالی که انجام می‌شود، تولیدکنندگان ما نظارت کافی رادر این زمینه دارند. در بحث کرونای انگلیسی شرکت‌های ما نتایج‌شان خوب بوده است اما به این معنی نیست که خیالمان راحت باشد و می توانیم همه جهش ها را مدیریت کنیم. برخی فکر می‌کنند که یک بار تزریق واکسن در کرونا کفایت می‌کند، اما اینطور نیست. اکنون تا زمانیکه درگیری در دنیا وجود دارد، سالیانه و حتی در مدت زمانی کوتاهتر واکسن باید استفاده شود تا بتواند جهش‌ها را مدیریت کند.

وی درباره تست‌های تشخیصی تقلبی کرونا، گفت: بحث توجه به منبع و بحث اینکه این کیت‌ها حتما باید برچسب اصالت را داشته باشند، بحث مهمی است که می توان در زمینه شناسایی تقلبات نظارت کرد.

شانه‌ساز در پاسخ به سوالی درباره اقدام هلال احمر در زمینه واردات واکسن، گفت: جمعیت هلال احمر هم مانند دیگر واردکنندگان چند منبع را هم خواستند و ما هم معرفی نامه‌ها را به آنها دادیم، پیگیری‌ها انجام شده و منتظر زحمت آنها هستیم که اگر وارد شود حتما استفاده می‌کنیم. همه واکسن‌هایی که وارد می‌شود تا الان قرار نیست که مصرف کننده پولی پرداخت کند. همه این واکسن‌ها یا مستقیما تحویل وزارت بهداشت شده و بر اساس اولویت به گروه‌های خاص تزریق می‌شود و یا در غیر این صورت با توجه به مصوبه ستاد ملی کرونا اگر شرکت‌ها خواستند برای پرسنل بزنند، واردات آن را مستقلا با نظر و تاییدیه سازمان غذا و دارو وارد می‌کند و همه آنها در سامانه‌ها ثبت می‌شود و خودشان پرداخت می‌کنند، نه اینکه کارگران پولی را پرداخت کنند. قرار نیست واکسن در بحث تجارت افتد.

بیش از چهار داروی گیاهی بهبود دهنده علائم کرونا

وی در پاسخ به سوالی درباره فرآورده‌های گیاهی با عنوان داروی گیاهی کرونا نیز گفت: اتفاق بسیار بسیار خوبی در این حوزه افتاد و تعداد این داروهای گیاهی بسیار بیشتر از چهارتا شده است. واقعیت این است که اتفاق خوبی که افتاد این بود که درباره داروهای گیاهی و طبیعی که در کرونا مطرح شد، برایشان مطالعات بالینی انجام شد و اینطور نبود که صرف یک فرد، تصمیم‌گیری شود. برخی مدعیان اعلام می‌کنند ما می‌دانیم این دارو موثر است و چند نفر آن را استفاده کردند و خوب شدند، اما کار سازمان غذا و دارو اینطور نیست و کار مطالعات بالینی درباره این داروها انجام شد و موفق شدند مجوزهای لازم را دریافت کنند.

شانه‌ساز در ادامه این نشست در پاسخ به سوالی درباره قیمت‌گذاری دارو، گفت: حمایتی که اکنون از تولید می‌شود در طول تاریخ در وزارت بهداشت بی سابقه بوده است. این مقطع حمایت‌ها بی نظیر بوده است. اینکه وارداتمان به این میزان کاهش یافته است، نشان دهنده حمایت است. در بحث قیمت گذاری ما باید به نحوی عمل کنیم که هم تولیدکننده متضرر نشود و هم از طرف دیگر به مردم و مصرف کننده و سازمان‌های بیمه‌گر اجحاف نشود. البته این حرف درستی است که تولیدکننده‌ها می‌گویند که آنهایی که می‌توانند ارز 4200 دریافت کنند، 30 تا 35 درصد قیمت‌هایشان مربوط به ارز دولتی میشود و مابقی را باید با ارز نیمایی تامین کنند. این بحث هم لحاظ شد و کمیسیون قیمت، قیمت گذاری‌ها را انجام داده است. منتها برخی دوستان انتظاراتی دارند. به خصوص برخی شرکت‌هایی که تحت لیسانس تولید می‌کنند و ارزشان نیمایی شده، قیمت‌های قابل توجهی به آنها داده شده اما باز هم این را کافی نمی‌دانند. به هر حال این داروها اغلب داروهایی است که مشابه تولید داخل دارد و قیمت‌های پایین‌تری دارند و ما نگران آنها نیستیم. این دوستان باید بخشی از انتظاراتشان را تعدیل کنند تا امکان حضور در بازار کشور و در عین حال حداقل تحمیل پرداخت از جیب برای مردم فراهم شود.

رییس سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوالی درباره افزایش قیمت داروهای داخلی و گرانی داروها و همچنین کمیاب بودن برخی داروهای خارجی، گفت: مولفه‌ها و نهاده‌های موثر در قیمت‌گذاری دارو به عنوان یک کالای اقتصادی را نمی‌توان نادیده گرفت. در تولید 30 تا 35 درصد قیمت‌های تمام شده مربوط به ارز دولتی است و مابقی را شرکت‌ها باید با ارز نیمایی تامین کنند. برخی اقلام مثل ویتامین‌ها کلا ارزشان نیمایی شد و این ارز نیمایی تفاوت خاص خودش را اعمال می‌کند. در زمینه قیمت‌گذاری باید ظریف حرکت کنیم. اگر بیش از اندازه سخت‌گیری کنیم و تولید برای تولیدکننده صرفه اقتصادی نداشته باشد، مجبور می‌شویم با چندین برابر قیمت اگر بتوانیم وارد کنیم.

در بحث ویتامین‌ها قیمت‌گذاری کاملا نیمایی است. در داروهای مشابه وارداتی قانونا اجازه واردات نمی‌دهیم. اگر داروخانه‌ای چنین اقدامی کند، باید به مراجع قضایی گزارش شود. تی‌تک را برای همین گذاشتیم. در سوپرمارکت‌ها گزارش داریم که بسیاری از اقلام مکملی عرضه می‌شود و کسی هم توجه نمی‌کند. مصرف‌کننده برای یک جنس بی اصالت چندین برابر پول می پردازد. باید توجه کرد که اگر جنسی برچسب نداشت، تقلبی و قاچاق است. اگر هم برچسب داشت، حتما باید توسط مصرف‌کننده استعلام شود. معمولا این اقلام نباید خارج از داروخانه عرضه شوند. بحث دارو بحث سلامت است. تقلب در دارو هم ضرر اقتصادی به کشور وارد می‌کند و هم سلامت مردم را در خطر می‌اندازد. داروهای مشابه وارداتی را نباید قانونا اجازه واردات دهیم. البته برخی اقلام استثناء است که یا تولید داخل کفاف نمی‌دهد یا بخش‌های کارشناسی صلاح بدانند که در مدت زمان محدود و به میزان محدود یک میزانی وارد شود.

وی گفت: تغییرات نرخ ارز شامل همه کالاها از جمله دارو هم هست. اگر یارانه داده شود موضوع دیگری است. البته در بودجه 1400 سهم بیمه‌ها 50 درصد افزایش یافته است که پرداخت از جیب مردم کاهش یابد. زیرا بالاخره دارو به عنوان یک داروی تولیدی اقتصادی که وجه بازرگانی‌اش گرفته نمی‌شود و هزینه‌های تمام شده دارد، نمی‌شود گفت که ارز گران می‌شود و همه نهاده‌های تولید افزایش قیمت دارد و ما اراده می‌کنیم که دارو گران نشود. اینطور نیست. بالاخره مولفه‌های اقتصادی در زمینه دارو هم حاکم است و باید واقع‌بینانه نگاه کنیم. با شعار نمی‌توان کار کرد. اگر مقداری به تولیدکننده سخت بگیریم اولا با شعارهای مقام معظم رهبری در تناقض است و بعد هم تولیدکننده‌مان از گردونه حذف خواهد شد و مجبوریم که در شرایط تحریم اقدام به واردات کنیم. ما تلاش کردیم سیاستی را در پیش بگیریم که نه سیخ بسوزد و نه کباب.

شانه‌ساز درباره وضعیت داروی بیماران خاص و میزان اعتبار تخصیص داده شده برای این بیماران در بودجه 1400، گفت: در زمینه بیماران خاص دو مشکل داشتند؛ یکی مشکل تامین دارو بود که بعضا اقلام به لحاظ ارزبری که داشت و مشکل در تبادلات مالی مشکلاتی داشت که با تلاش زیادی که شد مشکل برطرف شد. موضوع دیگر بحث داروهای جدید بود که با توجه به اینکه این داروهای جدید حتما باید هزینه-اثربخشی‌شان مورد تایید قرار می‌گرفت و مفید بودن و هزینه اثربخش بودن آن‌ها ثابت می‌شد، این بررسی‌ها در حال انجام است. سال قبل برای چند گروه مشکلاتی داشتیم که اکنون بسیار کمتر شده است. جلساتی با شرکت‌های تامین کننده داشتیم که ارزشان تامین شد و فعلا مشکل خاص و حادی در این زمینه وجود ندارد. برای یارانه امسال این گروه از داروها برای این بیماران حدود 30 تا 35 درصد افزایش داشتیم و در تلاشیم که از منابع دیگر هم برای این بخش استفاده کنیم که در تامین با مشکلی مواجه نشویم.

وی درباره تحویل واکسن تولید داخلی در خرداد ماه، گفت: ما به عنوان سازمان غذا و دارو کاملا در زمینه کیفیت نظارت می‌کنیم. بعضا سوالاتی در رقابت‌های تجاری مطرح می‌شود که یک شرکت برای تامین منافع خودش یکسری مسائل تخصصی را به افکار عمومی می‌کشاند که امیدوارم مورد توجه قرار گیرد. فاز یک و دو به خوبی نتایجش اعلام می‌شود. در فاز سوم یک بحث در دنیا است که تعداد زیادی که در فاز سوم مصرف کردند، اگر نتایج خوب بود، ادامه فاز سوم را به مصرف در جمعیت بزرگتر داوطلب تعمیم می‌دهند. در زمینه همه واکسن‌ها در دنیا این اتفاق افتاده است، درباره واکسن‌های ما هم می‌تواند رخ دهد که اگر نتایج خوب و مورد تایید بود، می‌تواند در جمعیت‌های دیگر هم مورد توجه قرار گیرد.

وی درباره کمبود انسولین گفت: ارزبری و میزان وارداتمان دو برابر شده است. اگر بحث تحریم‌ها نبود، خومان همه پن انسولین را می‌توانستیم تولید کنیم و باز هم تحریم‌ها چوب لای چرخ تولید گذاشت و مقداری روند تولید داخلی به دلیل تحریم‌های بی رحمانه کُند شده است.

انتهای پیام/