به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، منظور از شرکت‌های دانش بنیان موسسات خصوصی و تعاونی‌های هستند که با تکیه برعلم و دانش نخبگان کشور سعی برخلق ثروت از علم  همچنین قرار گرفتن در مسیر هم افزایی علم و ثروت دارند. طی چند سال اخیر توجه به شرکت‌های دانش بنیان بسیار افزایش یافته و همین امر سبب شده است تا تعداد این شرکت‌ها روبه افزایش باشد.

بیش از ۱۰ سال است که شرکت‌های دانش بنیان فعالیت‌های خود را به طور رسمی بر اساس لایحه حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات در معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری داخل کشور آغاز کرده اند که این امر سبب شده است تا در مسائل مختلف با پیشرفت‌های خوبی همراه باشیم.

یکی از مزیت‌های وجود و گسترش تعداد این شرکت‌ها داخل کشور باتوجه به فاصله گرفتن دنیا از اقتصاد خام و قرار گرفتن در مسیر اقتصاد دانش بنیان توسعه اقتصادی در کشور خواهد بود. اقتصاد دانش بنیان به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بوده که امروزه به شدت مورد توجه قرار گرفته است.

وجود ۴ هزار شرکت دانش بنیان فعال داخل کشور سبب شده است تا بیش از ۸۰ هزار نفر از جوانان نخبه ایرانی مشغول به کار شوند. باید توجه داشت که بیش از ۹۰ درصد اشتغال توسط شرکت‌های کوچک و متوسط ایجاد می‌شود؛ لذا در اقتصاد دانش بنیان با حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط تاحد زیادی پاسخ به نیاز‌های اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی داده می‌شود؛ بنابراین با وجود شرکت‌های دانش بنیان نه تنها می‌توان از نیروی انسانی خلاق و نخبه کشور به خوبی استفاده کرده بلکه از فرار نخبگان به خارج از کشور پیشگیری خواهد شد.

شرکت‌های دانش بنیان تا به امروز نقش بسیار مهمی در حل مشکلات کشور داشته اند بنابراین باید گفت دانش بنیان یک فرهنگی است که قابلیت حل مسائل خلق الساعه را دارد. به عنوان مثال در زمان شیوع ویروس کرونا که به دلیل تحریم‌ها در تامین برخی از وسایل مورد نیاز برای درمان این دسته از بیماران با مشکلاتی مواجه شده بودیم، اما با کمک شرکت‌های دانش بنیان به خوبی توانسیم این معضل را پشت سر بگذاریم و حتی وارد مرحله صادرات برخی از محصولات درمانی این حوزه شویم. تولید واکسن‌های کرونای داخلی از دیگر دستاورد‌های شرکت‌های دانش بنیان بوده است که سبب شده است تا نام ایران در لیست کشور‌های تولید کننده واکسن کرونا قرار گیرد.

مهم‌ترین مسئله این است که بسیاری از این شرکت ها، شرکت‌های نوپا و نوظهوری هستند که نیاز به حمایت‌های فراوانی دارند تا به اهداف والای خود دسترسی پیدا کنند بنابراین حمایت از این شرکت‌ها مسئله بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود.

طبق گفته محسن نوتاش مدیر ارتباط با مشتریان صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری هدف از تاسیس صندوق نوآوری حمایت از شرکت‌های دانش بنیان بوده است که خدماتی از جمله ارائه تسهیلات و وام به شرکت‌های دانش بنیان حمایت‌های بلاعوض و توانمندسازی این دسته از شرکت‌ها است.

هرچند ارائه بیش از ۱۱۰ نوع امتیاز به شرکت‌های دانش بنیان باهدف مانع زدایی، حمایت و پشتیبانی در دستور کار معاونت نوآوری و تجاری سازی فناوری قرار گرفته است.

 تا به امروز حمایت‌های بسیار خوبی در برخی زمینه‌ها انجام شده است، اما همچنان وجود برخی مشکلات مانند سنگی بزرگ سبب کند شدن ویا حتی عدم حرکت شرکت‌های دانش بنیان شده است. شاید بتوان گفت یکی از مهم‌ترین علل فرار نخبگان و پذیرش دعوت نامه‌های دیگر کشور‌های برای پژوهشگران سختی راه و معضلاتی است که بر سر راه شرکت‌های دانش بنیان قرار دارد.

کمبود منابع مالی، مشکلات در روند ثبت شرکت، بی اعتمادی به محصولات دانش بنیان داخلی، تاخیر در تامین مالی قرارداد‌های بسته شده با دولت، ناتوانی در بازاریابی و تجارت محصولات توسط شرکت‌های دانش بنیان، واردات محصولات خارجی که مشابه آن‌ها در داخل تولید می‌شوند از جمله مشکلات برسرراه شرکت‌های دانش بنیان است.

نبود افراد متخصص در راس کار، عامل اصلی سنگ اندازی برای شرکت‌های دانش بنیان 

فرهاد بخشی مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان فناوری نانو در گفتگو با خبرنگار حوزه فناوری  با اشاره به این که با گذشت ۵ سال همچنان مجوز‌های لازم را برای تجاری سازی دریافت نکرده است، بیان کرد: یکی از مهم‌ترین معضلات و مشکلات بر سر راه شرکت‌های دانش بنیان اخذ مدارک و طی کردن بروکراسی اداری است. این فرایند در کشور ما بسیار طولانی است در حالی که کشور‌های اروپای تنها طی یک ماه مجوز‌های لازم برای شروع کار را دریافت خواهند کرد.

او افزود: کشور‌های اروپایی بر خلاف ایران هرچند در ارائه مجوز‌ها سختگیری زیادی ندارند، اما بعد از ارائه مجوز به شدت بر روند کار این شرکت‌ها نظارت خواهند داشت در حالی چنین اتفاقی در داخل کشور ما رخ نمی‌دهد.

بخشی گفت: ما از دولت جدید خواستار ایجاد شایسته سالاری هستیم، زیرا اگر افرادی با اطلاعات کافی بر روند اجرای کار نظارت داشته باشند، نه تنها بحث دریافت مجوز‌ها سریع‌تر انجام خواهد شد بلکه با حمایت هر چه بیشتر از شرکت‌ها محصولات بیشتری جایگزین نمونه‌های خارجی می‌شود.

واردات محصولات خارجی که نمونه داخلی دارند یکی از دیگر از مشکلاتی است که شرکت‌های دانش بنیان داخلی با آن مواجه هستند هرچند طبق گفته اسماعیل قادری فر، رئیس مرکز فناوری راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری معاونت علمی به منظور حمایت از تولیدات و محصولات شرکت‌های دانش بنیان برای هر محصول خارجی که نمونه مشابه آن در داخل کشور توسط شرکت‌های دانش بنیان وارد می‌شود، تعرفه‌های حداکثری را در نظر گرفته است، اما همچنان این مشکل به قوت خود باقی است و حتی تعرفه گذاری هم چاره حل این مشکل نبوده است.

بازارسازی محصولات فناورانه همچنان یکی از دغدغه‌های اصلی و چالش‌های فعالان اقتصاد دانش بنیان است هرچند شرکت‌های دانش بنیان دارای توان فنی، مهندسی و نوآوری بالایی هستند، اما عمدتا در زمینه فراهم کردن و آشنایی با بازار فروش وشرایط بازار دارای ضعف‌های جدی هستند معاونت علمی و پارک‌های فناوری برنامه‌های خوبی را برای کمک به شرکت‌های دانش بنیان در دستور کاردارند.

مهدی شفیعی مدیر عامل یک شرکت دانش بنیان در گفتگو با خبرنگار حوزه فناوری  بیان کرد: ارائه تضمین توسط شرکت‌های دانش‌بنیان از جمله مشکلاتی است که باید راه حل مناسبی برای برطرف کردن آن، ارائه شود. شرکت دانش بنیان زمانی که می‌خواهند وارد صنعت شوند اولین مورد ارائه تضمین است، اما با توجه به این که معمولا شرکت‌ها در ابتدای مسیر هستند ارائه این تضامین برایشان بسیار سخت خواهد بود در حالی که می‌توان سهام شرکت‌های دانش بنیان را جایگزین این تضمین‌ها کرد.

با توجه به این که شرکت‌های دانش بنیان امروزه نقش موثری در پیشرفت و حل مشکلات جامعه را خواهند داشت باید بیشتر در کانون توجه دولتمردان قرار بگیرند، زیرا توجه به این شرکت‌ها نه تنها مشکل بیکاری را حل خواهد کرد بلکه میتواند مسیر را برای توسعه اقتصادی هموار‌تر کند.

بیشتربخوانید

• مشکلات شرکت‌های دانش بنیان، بیرون از اکوسیستم است

انتهای پیام/