باشگاه خبرنگاران جوان اصفهان گزارش می دهد؛
واکاوی مصدومیت ورزشکاران در دوران حرفه‌ای / پیشگیری از آسیب‌دیدگی‌ها وظیفه کیست؟
آسیب‌دیدگی همیشه همراه ورزشکاران بوده و جزیی از ورزش است، اما با اقدامات و تمرینات مناسب می‌توان تا حد زیادی از مصدومیت‌ها جلوگیری گرد.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، یکی از مهم‌ترین عواملی که سبب می‌شود یک ورزشکار در اوج حرفه‌ای بودن و موفقیت از ورزش کنار برود آسیب‌دیدگی ورزشی است و هیچ شخصی نمی‌تواند ادعا کند که از خطر مصدومیت برای همیشه در امان خواهد بود.
رونالدوی برزیلی، دیوید بوست، لوک نیلیس و در ایران محرم نویدکیا، محمود کرمی و مجتبی جباری از ورزشکارانی بوده اند که مصدومیت دوران ورزشی حرفه‌ای آن‌ها را کوتاه کرد. مصدومیت حین مسابقات قهرمانی انفرادی هم که در حساس‌ترین میادین دست ورزشکار را از مدال کوتاه می‌کند هم که حکایت تاسف انگیز خود را دارد.
در بروز مصدومیت از خود ورزشکار، باشگاه‌ها، مربیان و فدراسیون‌ها تا افراد غیرتخصصی با نظرات و تصمیمات اشتباه در تاثیرگذار هستند و اگر به آن‌ها توجه نشود ممکن است سبب از بین رفتن تمام تلاش‌های یک فرد یا مجموعه در راه موفقیت شود.
با بررسی دلایل مصدومیت، نوع مصدومیت، طول دوران مصدومیت و نقاهت و زمان بازگشت ورزشکار به ورزش حرفه‌ای به این موضوع پرداختیم تا عوامل تاثیرگذار را شناسایی کنیم.
آسیب‌های ورزشی چند حالت دارند؟
امیرحسین روشنفکر متخصص آسیب‌های ورزشی و حرکات اصلاحی و مدیر پزشکی‌ورزشی تیم فوتبال ون‌پارس در گفتگو با خبرنگار ما درخصوص آسیب‌های ورزشی گفت: در علم ورزش و پزشکی‌ورزشی آسیب‌ها را به دو دسته حاد و مزمن تقسیم می‌کنند؛ همچنین آسیب‌های ورزشی شامل گروه‌های برخوردی و غیربرخودی، بافت نرم و بافت سخت و محل آسیب سر و گردن، تنه و ستون‌مهره‌ها، اندام‌فوقانی و اندام‌تحتانی است.
او از عواملی که باعث برطرف‌شدن آسیب‌های ورزشی می‌شود گفت و افزود: تعدادی از عواملی که سبب آسیب ورزشکار می‌شود با تقویت سطح مهارت، وضع روانی، آمادگی جسمانی و محیط ورزش قابل تصحیح است و شدت آسیب را کاهش می‌دهد.
شاه‌کلید پیشگیری از آسیب‌دیدگی‌ها ارزیابی قبل از شروع فعالیت‌هاست
متخصص آسیب‌های ورزشی شاه‌کلید پیشگیری از آسیب‌های ورزشی را ارزیابی قبل از شروع فعالیت‌ها دانست و اظهار کرد: در علوم پزشکی‌ورزشی به این ارزیابی‌ها Preparticipation Physical Examination ( PPE می‌گویند؛ ارزیابی‌های جسمانی، عضلانی‌اسکلتی، قلب و عروق، تغدیه‌ای، روانشانسی و ارزیابی‌های میدانی برای شناخت عوامل خطر بسیار کمک‌کننده است.
روشنفکر ادامه داد: معاینات فیزیکی قبل از شروع فعالیت‌های ورزشی دیگر آیتم مهم استعدادیابی ورزشکار است، این معاینات پیش از شروع فعالیت‌های ورزشی به‌طور حرفه‌ای و کاملا تخصصی توسط ایفمارک و برای ورزشکاران لیگ برتر فوتبال انجام می‌شود که باید در تمام رشته‌های ورزشی همه‌گیر باشد؛ ارزیابی‌هایی که در تمام دنیا قبل از شروع فعالیت‌های ورزشی در تمامی رشته‌ها، لیگ‌ها و گروه‌های سنی می‌شود و برای ما مشخص می‌کند که آیا ورزشکار قابلیت و آمادگی شرکت در رشته ورزشی را دارد یا خیر.
او با تقسیم‌بندی پیشگیری‌های قبل از شروع فعالیت‌ها به سه گروه تاکید کرد: پیشگیری اولیه قبل از شروع فعالیت ورزشی باید مورد توجه قرار گیرد، اما پیشگیری ثانویه در زمانی که آسیب ورزشی ایجاد و درمان شروع می‌شود مورد بازیابی خواهد بود و پیشگیری ثالث که لازم است با یک بازتوانی مناسب برای ورزشکار و انجام آن از آسیب مجدد پیشگیری کنیم، چون اگر توان‌بخشی مناسب صورت نگیرد قطعا آسیب جدی‌تری به ورزشکار وارد می‌شود.
حضور الزامی افراد تخصصی و نهاد‌های علمی در کنار ورزشکاران
مدیر پزشکی‌ورزشی تیم فوتبال ون‌پارس حضور بدنسازان را برای سلامت ورزشکاران الزامی دانست و خاطرنشان کرد: در کنار تیم پزشکی برای ارزیابی‌های مختلف حضور بدنسازان برای آمادگی‌های جسمانی بسیار حائز اهمیت است، آن‌ها هستند که برنامه‌های پیشگیری از آسیب‌های ورزشی را در کنار تیم پزشکی اجرا و کمک می‌کنند تا ورزشکار در طول فصل با خطر کمترِ بروز آسیب روبرو شود و در شرایط سالم، باقدرت و سطح مهارت بالا به ورزش حرفه‌ای ادامه دهد.
روشنفکر در ادامه با انتقاد از برخی رفتار‌های سنتی گفت: متاسفانه هنوز در خیلی از باشگاه‌ها و تیم‌ها برخورد‌های سنتی با ورزشکاران دیده می‌شود که امیدوارم هرچه سریع‌تر ارزیابی‌های علمی جایگزین آن شود تا قبل از شروع فعالیت‌های ورزشی با ورزشکار به‌طور صحیح رفتار شود.
او افزود: فدراسیون پزشکی ورزشی برای حفظ سلامت ورزشکاران در کنار ورزش کشور قرار گرفته، دید وجود کادر پزشکی در کنار تیم‌های ورزشی باید به‌مرور زمان در باشگاه‌ها ایجاد شود و به ورزشکاران برای ورزشی سالم با کمترین میزان آسیب کمک کنند.
مدیر پزشکی‌ورزشی تیم فوتبال ون‌پارس در پایان نقش باشگاه‌ها در کنار ورزشکاران را نیز بسیار مهم دانست و اظهار کرد: باشگاه‌های ورزشی هرچقدر با سازمان پزشکی‌ورزشی و علوم جدید ورزش ارتباط بیشتری برقرار و از افراد مطلع استفاده کنند ورزشکاران سالم‌تری خواهند داشت. توجه باشگاه‌ها به ورزشکار و دید ابزاری نداشتن به آن‌ها برای موفقیت تیم تا پایان مسابقات نقش مهمی دارد.
ناهماهنگی در شروع مسابقات، عامل بلاتکلیفی و ناآمادگی ورزشکاران
سعید کشاورز مربی‌بدنساز تیم هندبال ذوب‌آهن اصفهان درخصوص تاثیر عوامل مختلف بر مصدومیت ورزشکاران گفت: برای اینکه یک ورزشکار در زمان مسابقات بهترین عملکرد را داشته باشد باید زمان دقیق شروع رقابت‌ها در رشته‌های ورزشی مشخص باشد، متاسفانه در خیلی از رشته‌های ورزشی و به خصوص در دوران همه گیری کرونا شاهد این هستیم که برنامه‌ریزی و زمان دقیق شروع مسابقات مشخص نیست؛ به‌همین دلیل اعضای تیم‌ها نمی‌دانند باید برای چه زمانی آماده باشند و نحوه بدنسازی آن‌ها مشخص نیست.
او در ادامه افزود: فدراسیون‌ها باید در نظر داشته باشند که اگر زمان شروع مسابقات مشخص نباشد باشگاه‌ها، مربیان و ورزشکاران در وضعی قرار می‌گیرند که ممکن است کاملا آماده نباشند و این اتفاق، خطر آسیب‌دیدگی ورزشکاران را بیشتر می‌کند.
تمرینات اشتباه و فشار سنگین؛ عاملی برای مصدومیت ورزشکاران
این مربی‌بدنساز با اشاره به فشار‌هایی که از طریق تمرینات ناصحیح به ورزشکاران وارد و سبب آسیب می‌شود گفت: مربیان در خیلی از رشته‌ها با اصول اساسی تمرینات آشنا نیستند، مربی باید بداند روند آماده‌سازی ورزشکار یک روند منطقی مشخص است، اما در خیلی از موارد مشاهده می‌کنیم استرسی که باشگاه به سرمربی وارد می‌کند در ادامه به مربی بدنساز منتقل می‌شود و فشار‌های تمرینات نامتعارف در زمان‌های نامناسب سبب می‌شود ورزشکار در معرض آسیب‌دیدگی قرار بگیرد.
کشاورز در پایان با بیان‌اینکه ورزشکار تاثیر زیادی در سلامت خود و دوری از مصدومیت دارد اظهار کرد: این خود ورزشکار است که باید حرفه‌ای عمل کند و بداند عملکرد خوب در زمین مسابقه فقط وابسته به تمرین نیست بلکه برای نتیجه گرفتن باید علاوه‌بر تحمل فشار‌های زیاد در تمرینات، ریکاوری مناسبی را در دستور کار خودش قرار دهد تا به شرایط مشخص برسد، عملکرد خوبی داشته باشد و از دوران حرفه‌ای‌اش دور نشود.
مصدومیت جزء جدایی‌ناپذیری از ورزش است
محمد کشاورز سرمربی تیم فوتسال گیتی‌پسند اصفهان و بازیکن سابق تیم‌ملی فوتسال با اشاره به مصدومیت ورزشکاران در طول دوران حرفه‌ای‌شان گفت: مصدومیت جزء جدایی‌ناپذیر در ورزش است، برخی مصدومیت‌ها در دوران ورزشی مانند برخورد‌های شدید، ضربه‌های سنگین در زمین مسابقه یا حین تمرین برای تمام ورزشکاران دنیا به‌وجود می‌آید و ناخواسته و اجتناب‌ناپذیر است.
او در ادامه افزود:، اما بعضی از آسیب‌دیدگی‌ها مانند تمرینات نامناسب و غلط هم وجود دارد که باعث مصدومیت می‌شود، اما با تمرینات اصلاحی می‌توان از آن‌ها جلوگیری و البته با استفاده از بدنسازان مجرب و فیزیولوژیست‌ها بخشی از این آسیب‌دیدگی‌ها را کنترل کرد.
سرمربی تیم فوتسال گیتی‌پسند اصفهان درباره اولین اقدامات مهم پس از مصدومیت ورزشکار تاکید کرد: اولین و جدی‌ترین اقدام برای ورزشکاری که مصدوم می‌شود تشخیص درست است، چون ورزشکاران را زودتر به میادین برمی‌گرداند. پس از ایجاد مصدومیت و تشخیص درست، ریکاوری و تقویت عضلات به‌همراه تکنیک و حرکات‌اصلاحی به داد ورزشکار می‌رسد.
ریکاوری و تمرینات پیش‌فصل چقدر مهم است؟
کشاورز در پاسخ به این سوال که برنامه‌ریزی‌های پرفشاری که هیئت‌ها و فدراسیون‌ها برای مسابقات دارند چقدر تاثیرگذار است خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی و بازی‌های متوالی و فشرده دیگر عامل تحت‌فشار قرار گرفتن ورزشکاران است و، چون برخی از آن‌ها باید در اختیار تیم‌ملی هم قرار بگیرند دیگر فرصتی برای ریکاوری و استراحت ندارند؛ در نهایت این فشار گریبان‌گیر ورزشکاران می‌شود و آسیب‌دیدگی آن‌ها را تشدید می‌کند.
او با تاکید بر اهمیت تمرینات پیش از شروع فصل و آماده‌سازی‌های درون فصل بیان کرد: تمرینات پیش‌فصل مهم‌ترین عامل برای پشت‌سر گذاشتن یک سال موفق و بدون مصدومیت است و باید مورد اهمیت ویژه‌ای قرار بگیرد، همچنین ما از تمرینات داخل فصل هم نباید غافل شویم و به‌جز تمرینات عادی یکی دو جلسه را برای رفع آسیب‌ها قرار دهیم.
کاپیتان سابق تیم‌ملی فوتسال ایران در ادامه از تلخ‌ترین مصدومیت دوران حرفه‌ای خود گفت و افزود: مصدومیتی که برای‌من پیش آمد و دردناک بود به جام‌جهانی ۲۰۱۶ برمی‌گردد، آسیبی که در بازی مقابل روسیه برایم اتفاق افتاد و حضور در مسابقه رده‌بندی جهان را از دست دادم، اتفاقی که من را هم از لحاظ روحی و جسمانی آزار داد.
مصدومیت از ورزش جدا نیست حتی اگر در آماده‌ترین وضع باشید تضمینی وجود ندارد که سالم از زمین بیرون بیایید. آسیب‌دیدگی‌ها می‌تواند تاثیر زیادی در روند موفقیت ورزشکاران و بازیکنان داشته باشد و موفقیت را به تاخیر بیاندازد یا کاهش دهد.
اما در روزگاری که علم پیشرفت بسیاری داشته و پزشکان، بدنسازان و تجهیزات ورزشی در کنار ورزشکاران و باشگاه‌ها هستند، آن‌ها می‌توانند با فعالیت‌های مناسب و حرفه‌ای، همچنین دوری از اقداماتی که باعث تباه‌شدن عمر ورزشکار می‌شود نوع، شدت و زمان مصدومیت‌ها را کاهش دهند.
گزارش از علی کریمی
انتهای پیام/ی
