بهزاد امیری، رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: بر اساس اهداف تعیین شده در برنامه استراتژیک جهانی پیشگیری و کنترل هاری که از سوی سازمان جهانی بهداشت (WHO)، سازمان جهانی بهداشت حیوانات (OIE) و سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) تدوین شده، مقرر شد مرگ انسان به علت بیماری هاری ناشی از گزش سگ تا سال ۲۰۳۰ به صفر برسد.

امیری ادامه داد: استراتژی‌های اصلی در برنامه پیشگیری، کنترل حیوان‌گزیدگی و هاری شامل آموزش و اطلاع‌رسانی جامعه، بهبود و ارتقاء نظام مراقبت هاری، دسترسی خدمات پیشگیری پس از حیوان‌گزیدگی برای همه، واکسیناسیون دسته جمعی سگ‌هاست.

او افزود: هاری یک بیماری عفونی حاد و کشنده ویروسی دستگاه اعصاب مرکزی است که به دو شکل تحریکی (هاری خشمگین) یا فلجی (هاری ساکت) ظاهر می‌شود. این بیماری مخصوص گوشتخواران اهلی و وحشی بوده که انسان و سایر حیوانات خونگرم پستان‌دار، به طور تصادفی و اغلب از طریق حیوان‌گزیدگی به آن مبتلا می‌شوند. در صورت بروز علائم بیماری در انسان، همیشه کشنده است ولی خوشبختانه علی‌رغم کشندگی بالای این بیماری، در صورت انجام کلیه مراحل پیشگیری و درمان بیماری از جمله شستشوی صحیح محل گزش با آب و صابون، ضد عفونی کردن زخم، تزریق سرم و واکسیناسیون به موقع و کامل می‌توان از ابتلا به هاری پیشگیری کرد.

امیری تاکید کرد: اصلی‌ترین راه سرایت بیماری، گازگرفتن به وسیله حیوان هار است. البته از طریق کشیده شدن پنجه آغشته به بزاق حاوی ویروس هاری نیز بیماری منتقل می‌شود. از طریق پوست سالم، هاری سرایت پذیر نیست؛ ولی از راه کوچک‌ترین خراش یا زخم در پوست، این بیماری منتقل می‌شود. سگ‌ها و گربه‌های به ظاهر سالم که در اواخر دوره نهفتگی بیماری هاری هستند و هنوز علائم بالینی بیماری در آن‌ها ظاهر نشده است، می‌توانند از طریق لیسیدن پوست، لب، چشم و بینی کودکانی که با آن‌ها بازی می‌کنند بیماری هاری را انتقال دهند.

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان گفت: سرایت هاری ازطریق تنفس، به ویژه در غار‌های محل زندگی خفاش‌های آلوده، امکان پذیر است. حیوان گوشتخوار ممکن است به ندرت ازطریق خوردن لاشه حیوان‌های مرده در اثر ابتلا به هاری به این بیماری مبتلا شوند. به هرحال باید از خوردن گوشت و فرآورده‌های دام‌های مشکوک به هاری خودداری کرد.

او در خصوص علائم بیماری در انسان، بیان کرد: اگر انسان توسط حیوان هار گزیده شود و برای او اقدامات پیشگیری و درمان به موقع انجام نشود، بعد از یک دوره مخفی از ۱۰ روز تا دو سال علائم هاری در او ظاهر می‌شود که مهمترین علامت‎‌های آن شامل تغییر حس در محل گاز گرفتگی به شکل احساس خارش و مورمور شدن، سردرد، تب، بیقراری، دلهره، وحشت، تغییر خلق خو و رفتار، حالت تحریک‌پذیری شدید، ترس از نور، صدا و هوا که در اثر کوچکترین تحریکی و دیدن آب به شدت تحریک شده حالت تشنج و حمله به اطرافیان در وی ایجاد می‌شود. در نهایت فلج عضلات دستگاه تنفس منجر به مرگ بیمار می‌شود.

امیری افزود: در سال گذشته ۲۱۲۶۰۰ مورد حیوان گزیدگی در کل کشور ثبت شده که با ارائه خدمات شبانه روزی در حدود ۷۰۰ واحد درمان و پیشگیری هاری در سراسر کشور و انجام اقدامات مدیریت مواجهه با حیوان گزیدگی و پیشگیری پس از مواجهه، نظام سلامت کشور قادر بوده که از ابتلا و مرگ حتمی تعداد زیادی از افرادی که توسط حیوانات هار گزیده شده‌اند، پیشگیری کند.

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان ادامه داد: در نیمه اول سال جاری نیز تا کنون ۱۱۶۴۸۵ مورد حیوان گزیدگی و ۳ مورد مرگ انسان ناشی از هاری در کشور ثبت شده است. متاسفانه در سنوات اخیر تعداد موارد حیوان گزیدگی در کشور به علت افزایش سگ‌های بدون صاحب و ولگرد (نه تنها در سطح روستا بلکه در سطح شهرها) و همچنین افزایش تمایل به نگهداری حیوانات خانگی رو به افزایش بوده و اگر اقدامی جدی و اصولی برای جمع‌آوری سگ‌های ولگرد انجام نشود، هر روز پیشگیری و مقابله با حیوان گزیدگی مشکل‌تر خواهد شد.

او تصریح کرد: طبق برآورد سازمان جهانی بهداشت بطور میانگین هزینه خدمات پیشگیری از هاری پس از هر مورد گزش انسان توسط حیوان، ۵۰ دلار برآوردشده است؛ این در حالی است که در ایران کلیه این خدمات به صورت رایگان است؛ به همین علت هر ساله هزینه بسیار زیادی به سیستم سلامت تحمیل می‌شود.

رئیس اداره بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان توصیه کرد: از نزدیک شدن به سگ‌های ولگرد و بدون صاحب بپرهیزید، چرا که بیشترین موارد حیوان گزیدگی انسان‌ها توسط سگ‌ها رخ می‌دهد. از آزار و اذیت و نزدیک شدن به حیوانات پرهیز کنید چرا که سایر حیوانات اهلی و وحشی نیز می‌توانند آلوده به ویروس هاری باشند و در صورت گزش احتمال ابتلا به بیماری هاری وجود دارد.

امیری یادآوری کرد: در صورت بروز گزش و یا تماس با حیوانات که منجر به مجروح شدن و یا خراش پوستی شدید، بلافاصله به نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید. پنجه کشیدن گربه (به علت لیسیدن پنجه) همانند گاز گرفتگی محسوب می‌شود و نیازمند درمان پیشگیری هاری است. شستشوی محل حیوان گزیدگی با آب و صابون، اولین قدم جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری هاری است. در صورت نگهداری سگ و گربه، نسبت به واکسینه کردن سالانه آن‌ها علیه بیماری هاری اقدام کنید.

بیشتر بخوانید

• بیماری هاری، کُشنده اما قابل پیشگیری
• بیماری‌هایی که سلامت سیل زدگان را تهدید می‌کند +راه‌های پیشگیری

انتهای پیام/