به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری بر پایه شواهد از رویکرد‌های نوین در مدیریت علم، فناوری، و نوآوری است. تصمیم‌هایی که بر پایه شواهد و داده‌ها اتخاذ نشوند، به سرانجامی نرسیده و تنها هدررفت منابع را در پی خواهند داشت.

امروزه شمار بسیاری از شاخص‌ها در لایه‌های گوناگون (سازمانی، ملی، منطقه‌ای، و جهانی) پشتیبان چنین رویکردی هستند. پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) در سامانة «جایگاه علم، فناوری، و نوآوری ایران در جهان (نِما)» در نشانی NEMA.IRANDOC.AC.IR، جایگاه کشور را در شاخص‌های کلیدی و جهانیِ علم، فناوری، و نوآوری بازنمایی می‌کند. بر پایة داده‌های این سامانه، جایگاه ایران در بیشتر شاخص‌های جهانی در سال ۲۰۲۰ میلادی بهبود یافته، در برخی تغییر نکرده، و در برخی نیز پایین آمده است.

«نمای ۲۰۲۰» گزارش تفصیلی جایگاه ایران را در نزدیک به ۹۰ شاخص گوناگون جهانی علم، فناوری، و نوآوری در سال ۲۰۲۰ میلادی پوشش می‌دهد. این اثر دربردارنده هفت فصل است: جایگاه پژوهشگران، جایگاه مجله‌های علمی، جایگاه مؤسسه‌ها در نظام‌های رتبه‌بندی کلی، جایگاه مؤسسه‌ها در نظام‌های رتبه‌بندی موضوعی، جایگاه مؤسسه‌ها در نظام‌های رتبه‌بندی وبگاه‌ها، وضعیت ایران در نمایه‌های استنادی و جایگاه ایران در رتبه‌بندی‌های علم، فناوری، و نوآوری.

بر پایة داده‌های نما، در سال ۲۰۲۰ میلادی شمار مؤسسه‌های آموزش عالی ایران در بیشتر نظام‌های فراگیر رتبه‌بندی جهانی افزایش یافته است (تایمز: ۴۷ مؤسسه؛ شانگهای: ۱۲ مؤسسه؛ کیو. اس. پنج مؤسسه؛ یورپ: ۵۲ مؤسسه؛ لایدن: ۳۶ مؤسسه؛ یومالتی رنک: ۲۱ مؤسسه؛ تایوان: ۱۲ مؤسسه؛ یو. اس. نیوز: ۳۱ مؤسسه؛ دانشگاه‌های جهان: ۳۸ مؤسسه، سکیمگو: ۱۵۷ مؤسسه؛ راوند: ۱۱ مؤسسه؛ گرین‌متریک: ۴۱ مؤسسه). شمار مؤسسه‌های آموزش عالی ایران در نظام‌های موضوعی رتبه‌بندی نیز افزایش یافته و برخی از این مؤسسه‌ها در میان ۱۰۰ مؤسسه و حتی ۱۰ مؤسسة برتر جهان هستند. در رتبه‌بندی‌های موضوعی «شانگهای» و «یورپ» هفت مؤسسه و در رتبه‌بندی‌های موضوعی «تایوان» و «یو. اس. نیوز» نیز نُه مؤسسة ایرانی در میان ۱۰۰ مؤسسة برتر جهان در زمینه‌های گوناگون علمی قرار گرفتند.

جایگاه ایران در نمایه‌های استنادی جهانی نیز پیشرفت داشته است. شمار انتشارات ایران در نمایه‌نامه‌های استنادی جهانی، یعنی «وب آو ساینس (واس)» و «اسکوپوس» در سال ۲۰۲۰ میلادی افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۰ میلادی، ایران در جایگاه ۱۵ جهان و نخستِ منطقه در هر دو نمایه‌نامه از دیدگاه شمار انتشارات است. با اینکه ایران در چند سال گذشته تحریم بوده، ولی همکاری علمی پژوهشگران ایرانی با کشور‌های دیگر بیشتر شده و اکنون بیش از ۳۵ درصد از انتشارات ایران در نمایه‌نامۀ «واس» برون‌دادِ هم‌نویسندگی جهانی است.

ایران در «شاخص آمادگی شبکه‌ای» رشدی یک پله‌ای داشته و به جایگاه ۷۹ جهان رسیده است. در «ی و۲۱: رتبه‌بندی نظام‌های ملی آموزش عالی» جایگاه ایران یک پله بهبود یافته و اکنون در رتبه ۴۷ جهان و چهار منطقه است.

گفتنی است که گزارش نزدیک به ۹۰ شاخص برای پایش علم، فناوری، و نوآوری در کتاب «نمای ۲۰۲۰: جایگاه علم، فناوری، و نوآوری ایران در جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی» گردآوری شده‌اند. نسخة الکترونیکی تمام‌متن این اثر در پیوند b۲n.ir/Nema۲۰۲۰ و «گزیده برای مدیران» در پیوند B۲N.IR/SN۲۰۲۰ در دسترس همگان قرار دارد.

انتهای پیام/