باشگاه خبرنگاران جوان خراسان شمالی گزارش می دهد؛
جارو‌هایی که گرد و غبار بیکاری را می‌زدایند/یک روستا و یک هنر
جاروبافی شغلی که بیکاری را جارو و هزاران شغل ایجاد می‌کند و رسته و صنف ندارد.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از بجنورد ، معمولاً پیشه اصلی روستاییان را کشاورزی و دامداری شنیده‌ایم ،کشاورزی هم معطوف به کشت گندم، جو، حبوبات است و باغداری هم که مشخص است.
روستای ملاحسن از توابع مانه و سملقان استان خراسان شمالی است و ۷۰ درصد از مردم به پیشه جاروبافی مشغول هستند و علیرغم پیشرفت تکنولوژی و اختراع ابزار‌های نوینی که کار بشر را تسهیل می‌کند، کماکان زمین‌هایشان رونق دارد و کشت و کار اجدادشان مثل سابق برقرار است.
بیشتر بخوانید
هر روز صبح مغازه دار‌ها و مردم روستای ملاحسن با همان جاروی دست ساز خودشان جلوی مغازه و کارگاه شان را آب و جارو می‌زنند و حتی منازل و کوچه‌های روستا را به یک کارگاه بزرگ جاروبافی تبدیل کرده اند.
علیرضا رحیمی پنجاه سال دارد و می‌گوید: در ۱۵ سالگی تمام فوت و فن کاشت، برداشت و بافت جارو را از پدرش آموخته است.
رحیمی مجبوراست برای تامین نیروی کار، از روستایی همچون کالیمانی، مهمانک، کشانک و ناظرآباد کارگر بیاورد، چون در روستای ۶۰۰ خانواری ملاحسن بیکار پیدا نمی‌شودکسی بیکار نیست مگر اینکه توان کار کردن را نداشته باشد و یا فقط در پی پشت میزنشینی و کارمندی باشند.
هنری که اشتغال می آفریند
کار جارو اگرچه به ظاهر ساده، اما با ارزش و اشتغال زاست به گونه‌ای که زمان کشت در هر هکتار ۴ کارگر، زمان برداشت ۲۵ کارگر و زمان جارو بافی ۱۷۰ نفر شغل ایجاد می‌کند که برای جاروبافی در روستای ملاحسن ۵ هزار و ۵۰۰ نفر شغل ایجاد می‌شود.
جارو دستی از جمله صنایع دستی است که علیرغم تولید انواع صنعتی آن، همچنان جایگاه خود را در زندگی مردم حفظ کرده است.
جارو از گیاهی که در اصطلاح محلی به آن «ارزن» گفته می‌شود ساخته شده و در برخی از نقاط خراسان شمالی کشت و پس از برداشت، خشک شده و با دست بافته می‌شود.
جاروبافی در این روستا از ابتدا از رونق خاصی برخوردار بوده بطوریکه این حرفه در اینجا آنقدر رونق دارد که هم کارگاه‌های جاروبافی ایجاد شده و هم کشاورزان برای کسب درآمد بیشتر زمین‌های کشاورزی اطراف را اجاره کرده تا بتوانند جارو‌های بیشتری را کشت و حجم بیشتری از جارو‌ها را ببافند.
این نوع جارو بسیار زیبا و سبک است، طول دسته‌ها حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر و ابعاد جارو ۳۰ در ۴۰ است. دوام بالا، داشتن تار‌های موازی ضخیم و استفاده از چوب‌های رسیده که موجب انعطاف جارو و نشکستن تار‌های جارو می‌شود، ازجمله ویژگی‌های این هنر بومی است.
این هنر سنتی اصیل و قدیمی به علت کاربردی بودن و ماده و مصالح ارزان محلیِ در اختیار، توانسته است تا به امروز جایگاه خود را حفظ کند و تداوم داشته باشد.
اما در این میان این افراد با مشکلاتی هم برای توسعه کار خود مواجه هستند.
رمضانی یکی از اهالی این روستا می گوید: یکی از مشکلات ما برای جاروبافی فضای مناسب برای ایجاد انبار است.
به گفته رمضانی از هر هکتار ۵ هزار عدد جارو استحصال می‌شود و این روستا برای یک میلیون خانوار ایرانی جارو تولید می‌کند.
قیمت هرجارو در این جارو کردن بیکاری روستا ۲۰ هزار تومان است و در فروشگاه‌های اینترنتی معروف کشوری ۴۰ هزار تومان به فروش گذاشته می‌شود.
گردش مالی جارو در این روستای کوچک از ۱۷۰ هکتار حدود ۲۰ میلیارد تومان است یعنی یک سوم بودجه تملک دارایی‌های سرمایه‌ای خراسان شمالی.
آن چیزی که بسیار نکته مثبت تلقی می‌شود نه‌تن‌ها بسیاری از خانواده از این صنعت دستی ارتزاق می‌کنند بلکه حضور جوانان در کنار پدران برای تولید این محصول است که نشان می‌دهد صنایع‌دستی موردنیاز مردم همچنان مشتری خواهد داشت و این یک فرصت استثنایی است.
احمد جعفری که دارای کارگاه جاروبافی در روستای ملاحسن است اظهارکرد: در حال حاضر دو هکتار جارو را در زمین‌های کشاورزی خود کشت کرده و دو هکتار نیز اجاره کرده ام.
او گفت: در سال گذشته حدود سه هزار جارو را در کارگاه خود بافته و به فروش رساندم، اما کارگاه‌هایی در این روستا وجود دارد که در آن‌ها پنج تا هزار جارو در آنجا بافته می‌شوند.
جعفری تاکید کرد: در کارگاه چند کارگر آقا مشغول پاک کردن و قرار دادن جارو در کنار یکدیگر هستند که بعد از آن به سایر منازل که اغلب در آنجا خانم‌ها مشغول به کار هستند و امر نایلون کشی را انجام می‌دهند، منتقل می‌شوند.
فروش زودهنگام جارو به علت کمبود فضای انباری
یکی از مهمترین مشکلاتی که صاحبان کارگاه‌های جاروبافی با آن مواجه هستند کمبود فضای انباربرای انبار کردن جارو‌های فله و بافته شده است، بطوریکه ۹۰ درصد از تولیدکنندگان جارو در این روستا به علت مشکل مذکور نمی‌توانند جارو‌ها را نگه دارند و مجبور هستند هرچه سریع‌تر جارو‌های انبار شده در بافته و به فروش برسانند.
جعفری می گوید: این امر سبب می‌شود تا مجبور شوند جارو‌های خود را با قیمت کمتری به فروش برسانند که اگر فضای انباری وجود داشت محصول خود را نگه می‌داشتند و در زمان مناسب به بازار ارسال می‌کردند.
ملاحسن،بنگاه جارو
حسن پاسبان دهیار روستای ملاحسن نیز با بیان اینکه ۵۵۰ خانوار در این روستا زندگی می‌کنند،گفت: تقریبا تمامی مردم این روستا مشغول جاروبافی هستند و جاروبافی در تمامی فصل سال در این روستا وجود دارد که در این روستا ۱۸۰ کارگاه جاروبافی نیز در این منطقه ایجاد شده است.
او افزود: آنقدر جاروبافی در این روستا رونق دارد که حتی مردم قسمتی از حیاط منزل خود را تبدیل به کارگاه کرده است.
در این روستا فرد بیکاری وجود ندارد و علاوه بر آن، یک تعداد از افراد که در گذشته برای پیدا کردن کار به خارج استان مهاجرت کرده بودند به داخل روستا برای کار جاروبافی برگشته اند.
به گفته پاسبان در برخی از کارگاه‌های جاروبافی از کارگر‌های روستا‌های اطراف نیز به کار گرفته شده اند.
صادرات ۵۰۰ تن بذربوجاری شده جارو از ملاحسن به خارج کشور
محمود جعفری مدیر واحد بوجاری بذر جارو در روستای ملاحسن گفت: در این واحد تولیدی، از مردم بذر جارو و آفتابگردان خریداری شده و سپس بذور بوجاری شده به نقاط مختلف کشور صادر و حتی قسمتی نیز به خارج از کشور ارسال می‌شود.
وی افزود: سالانه حدود ۱۰۰۰ تن بذر جارو در اینجا بوجاری می‌شود که حدود ۵۰۰ تن به خارج کشور صادر می‌شود.
جعفری مقصد بذر‌های جاروی بوجاری شده به خارج کشور را سلیمانیه عراق و ترکیه اعلام کرد.
به گفته وی بذر‌های بوجاری شده به عنوان خوراک دام و طیور و همچنین تولید الکل در خارج کشور و در ایران برای خوراک دام و طیور استفاده می‌شود.
جعفری با اشاره به اینکه در این واحد تولیدی ۱۱ کارگر به صورت مستقیم و غیرمستقیم مشغول به کار هستند، گفت: تمایل برای گسترش کار هستیم، اما در روستا فضایی برای انجام کار وجود ندارد.
این حرفه نسل به نسل در بین اهالی روستا منتقل شده و اکنون جوانان نیز به کار بافت جارو مشغول هستند و از بیکاری‌ای که گریبان گیر جوانان شهری شده اند کمی دور مانده اند.
با این وجود، جارو بافی نیز مانند سایر مشاغل از این شرایط سخت اقتصادی بی تاثیر نیست و با گران شدن وسایل و هزینه‌های اولیه، کمابیش این محصول نیز دچار مسائل و مشکلاتی است.
نویسنده گزارش: فاطمه رستمی
انتهای پیام/ ر
