حرکت هوشمندانه پژوهش در راستای ارتقای همه جانبه کشور

به گزارش  باشگاه خبرنگاران جوان،  پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با هدف گسترش فرهنگ پژوهش در جامعه، روز ۲۵ آذر از سوی «شورای فرهنگ عمومی کشور» به نام روز پژوهش نام گذاری شد. وزارت علوم تحقیقات و فناوری هم از سال ۱۳۷۹ چهارمین هفته آذر ماه را به نام هفته پژوهش نام گذاری کرد و از سال ۱۳۸۴ این نام به «هفته پژوهش و فناوری» تغییر یافت.

پژوهش یکی از مهم‌ترین راهکار‌ها برای پیشرفت و توسعه همه جانبه کشور است که در جهت رفتاری هوشمندانه و خلاقانه حرکت می‌کند تا محققان در جست و جوی مطالب علمی به دنبال حل مسائل و معضلات کشور باشند. گفتنی است؛ قدرت و استقلال هر کشوری بر پژوهش و تولید علم استوار است.

به معنای دیگر پژوهش یعنی فرایند رسیدن به راه حل‌هایی که قابل اطمینان هستند و از طریق تحلیل و تفسیر داده‌ها به دست می‌آیند. اگر پژوهشی انجام نشود دانش بشری رشد پیدا نمی‌کند و به اینصورت در زمینه علمی دچار سکون و رکود خواهیم شد.

پژوهش در معنای عام به بررسی یا کاوشی سخت کوشانه است و به معنای خاص تحقیق و تجربه‌ای جامع با هدف کشف واقعیت‌های نو و تفسیر درست این واقعیت ها، تجدید نظر در نتیجه گیری ها، نظریه‌ها و قوانین پذیرفته شده در پرتو واقعیت‌های کشف شده و به کارگیری عملی نتیجه گیری ها، نظریه‌ها و قوانین جدید است.

موفقیت در تمام فعالیت‌های مربوط به توسعه مانند صنایع، کشاورزی و خدمات به نحوی به گسترش فعالیت‌های پژوهشی وابسته است. پژوهش به عنوان یکی از ارکان‌های مهم ضامن پیشرفت و توسعه پایدار در هر کشوری به حساب می‌آید.

پژوهش، فرایند منطقی و معقول بوده که هدف آن کشف روابط بین پدیدار‌ها است و باعث آفرینش دانش نو، آموزش بهتر، منبع درآمد بالا، حل مسائل و تضاد‌های جامعه و پیشرفت جامعه خواهد شد.

لزوم بروز کردن زیرساخت‌های پژوهشی دانشگاه‌ها هر ۱۰ سال یک بار

رسول جلیلی رئیس دانشگاه صنعتی شریف  در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره نقش پژوهشگران برتر در کشور گفت: در دانشگاه صنعتی شریف هرساله پژوهشگران برتر خود را از زوایای مختلف پژوهش در علوم بنیادین، پژوهش‌های کاربردی و حوزه‌های فناوری و کسب و کار مورد تقدیر قرار می‌دهیم.

او افزود: قاعدتا پژوهش نیازمند حوصله و نگاه بلند مدت است و بر اساس اینکه بنیادی یا کاربردی باشد مخاطبان متفاوتی دارد. پژوهش‌های بنیادین باید نوعا خود دانشگاه و دولت به عنوان حاکمیت حمایت کند؛ چرا که منافع آن به عموم فناوران و عموم جامعه باز می‌گردد و دراز مدت است.

جلیلی تصریح کرد: پژوهش‌های فناورانه و کاربردی احتمالا مخاطبان عمومی تری دارند و می‌توانیم از صنعت انتظار داشته باشیم که به دانشگاه جهت خریداری پژوهش‌های مبانی یا محصول و خروجی‌های آن مراجعه کند.

رئیس دانشگاه صنعتی شریف گفت: دانشگاه صنعتی شریف همانند دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های دیگر محدودیت‌هایی دارد که به علت نگهداشت نیروی انسانی، نگهداشت پژوهشگر، تامین هزینه زندگی آن ها، تامین هزینه پژوهش، مواد مصرفی پژوهش، زیرساخت‌های پژوهشی و زیرساخت‌های آزمایشگاهی این موضوع اتفاق می‌افتد و بعد از مدتی با اصطحلاک مواجه هستند.

جلیلی بیان کرد: باید زیرساخت‌های پژوهشی را هر ۱۰ سال بروز کنیم، چرا که آن‌ها با مسئله نقدینگی و بودجه و تحریم مواجه هستند. در کشور با تحریم خرید تجهیزات آزمایشگاهی رو به رو هستیم که این محدودیت‌ها باعث می‌شود تا قدردانی بیشتری را از پژوهشگران خود داشته باشیم.

رئیس دانشگاه صنعتی شریف اضافه کرد: پژوهشگران ایرانی نسبت به مابقی محققان دنیا پژوهش‌های بیشتری دارند و اگر آن‌ها در سطح دنیا می‌درخشند باید قدردانی بیشتری را از آن‌ها داشته باشیم.

جلیلی گفت: دانشگاه صنعتی شریف یک دانشگاه دولتی است و عمده دانشگاه‌های دیگر کشور هم به همین صورت هستند؛ بنابراین وابسته به بودجه هستیم و اگر به میزان آن اضافه نشود یا متناسب با نرخ تورم نباشد مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد که در اینصورت دل نگرانی‌هایی برای محققان به وجود می‌آید.

رئیس دانشگاه شریف بیان کرد: مسیر مقابله با تحریم‌های کنونی کشور در صورتی هدف قرار داده می‌شوند که توسعه اقتصاد دانش بنیان و طراحی و تولید محصولات با فناوری بالا مورد توجه قرار بگیرند و در این زمینه راهی جز اهمیت به این موضوع نداریم.

او اضافه کرد: یکی از مهم‌ترین برنامه‌های راهبردی دانشگاه صنعتی شریف، توسعه اثرگذاری اجتماعی و افزایش نقش دانشگاه و کمک به حل مسائل کشور از طریق توسعه فناوری است. بسیاری از چالش‌های پیش روی کشور نیازمند همین مسائل است، بنابراین کشور از دانشگاه‌ها انتظار ویژه‌ای دارد، چرا که مسائل قابل حل بوده و باید برای رفع آن‌ها راحت حل ارائه دهیم.

رئیس دانشگاه صنعتی شریف در پایان گفت:  قاعدتا نمی‌توانیم مسائل کشور را بدون امور بنیادی و پژوهش‌های بنیادی حل کنیم، بنابراین باید به آن‌ها توجه کنیم. بدون پژوهش‌های بنیادی و کاربردی کاری انجام نمی‌شود.

دانشگاه تهران پایگاه اصلی تولید علم و فناوری در ایران است

رحیمیان معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تهران گفت: یکی از ارکان پیشرفت و توسعه پایدار بر محور دانایی و توجه ویژه به پژوهش و فناوری است. از راهبرد‌های اصلی و اساسی دانشگاه تهران در این برهه افزایش انگیزه و ایجاد فضای پر نشاط علمی و ارتقا جایگاه پژوهش و فناوری در دانشگاه و مراکز پژوهشی وابسته بدان است.

وی ادامه داد: امروزه پژوهش یک سرمایه گذاری استراتژیک محسوب می‌شود، رشد و توسعه فناوری‌های نوین یکی از دغدغه‌های اصلی سیاست‌گذاران جهان می‌باشد. بدیهی است یکی از اساسی‌ترین راهکار‌های تولید علم و فناوری فراهم شدن زیر ساخت‌های پژوهش با رویکرد آینده نگر و مبتنی بر نیاز‌های کشور است دراین راستا دانشگاه تهران پایگاه اصلی تولید علم و فناوری محسوب شده و نقشی کلیدی در توسعه کشور بر عهده دارد.

رحیمیان اضافه کرد: در این میان تکمیل چرخه تبدیل علم به ثروت و تجاری سازی یافته‌های پژوهشی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. دانشگاه در این زمان به عنوان یک دانشگاه کارآفرین باید به بحث پژوهش و تکنولوژی توجه و عنایت خاص داشته باشد.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تهران اظهار کرد: جشنواره پژوهش و فناوری دانشگاه فرصت مناسبی را برای توجه و تمرکز بر ابعاد مختلف پژوهش و فناوری فراهم می‌آورد. تا همه پژوهشگران و ذی‌نفعان ضمن اطلاع از روند و وضعیت موجود برای آینده برنامه ریزی نموده و اقدامات بیشتر و مهم‌تری در دستور کار خود قرار دهد.

وی افزود: معرفی و تجلیل از برگزیدگان حوزه پژوهش و فناوری دانشگاه فرصت و تاملی است برای تعامل میان پژوهشگران و تولید کنندگان دانش با مصرف کنندگان و ذی‌نفعان آن. این رویداد مهم می‌تواند باعث ارتقا در زمینه ثبت تعداد اطلاعات بین‌المللی ثبت شده بشود.

رحیمیان ادامه داد: از جمله فعالیت‌های بخش پژوهشی دانشگاه تهران می‌توان به انعقاد ۲۸۴ طرح پژوهشی با اعتبار بالغ بر ۴۰.۳ میلیارد تومان اشاره کرد. بعلاوه طی سال گذشته ۱۶۰ طرح بنیادی و ۳۵ طرح با حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری اجرا شده است.

 تولید علم صرفا برای تولید علم مطلوب نیست بلکه باید تبدیل به ارزش، نوآوری، وراه‌حلی جهت حل نیاز‌های جامعه شود. انتظاری که از فعالان حوزه پژوهشی دانشگاه می‌رود تمرکز بر تقاضا محور کردن پژوهش در بخش‌های مختلف و نیاز‌های کشور همچنین کشاورزی، صنعت، محیط زیست، توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی، توسعه فرهنگی، ورزش، هنر، توسعه شهری و توسعه روستایی و سایر مواردی که مورد نیاز بسیاری از حوزه‌ها در کشور است است. 

نقش پژوهش در توسعه همه جانبه پایدار کشور به میزانی برجسته و انکارناپذیر است که می‌توان آن را فاقد تردید نیروی محرک توسعه در همه حوزه‌ها مانند بخش‌های فرهنگ، اقتصاد، سیاست و جامعه دانست.

اگر روسای دانشگاهی و آموزش عالی ایران به مبحث پژوهش بیش از پیش توجه ویژه‌ای داشته باشند و مسئولان مملکت هم از دستاورد‌های پژوهشی ایران بهترین استفاده را بکنند، می‌توان شاهد گسترش روز افزون کشور در تمام زمینه‌ها باشیم.

گزارش از نادیا عابد

انتهای پیام/