پایگاه اینترنتی شبکه خبری آر تی در گزارشی نوشت: چهاردهمین اجلاس سران بریکس در چشم انداز آشفته ژئوپلیتیک بین المللی در پکن به پایان رسید که اهمیت این سازمان را به طور کلی برجسته می‌کند. با توجه به چالش‌های آمیخته به همِ همه‌گیری کووید-۱۹، درگیری‌های جهانی، سقوط اقتصادی تدریجی و تغییرات آب‌وهوایی - نظام بین‌المللی کنونی در حال شکست است و باید گزینه چند قطبی جدیدی جایگزین آن شود.

بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) در سال ۲۰۰۹ و در بحبوحه یک بحران مالی آغاز شد، هدف اصلی اولین اجلاس بریکس در آن سال (یا بریک در آن زمان) در یکاترینبورگ بهبود وضعیت اقتصاد جهانی و اصلاح مؤسسات مالی بود.

اگرچه این کشور‌ها به هیچ ایدئولوژی خاصی وابسته نیستند، اما هر یک نیاز به دموکراتیک کردن نظام اقتصادی جهانی را درک کردند که به دست آمریکا به شیوه‌ای کاملاً غیر مسئولانه و حتی در برخی موارد غیر قانونی سقوط کرده بود. رئیس بانک مرکزی چین در سال ۲۰۰۹ صراحتاً خواستار کنار گذاشتن دلار به عنوان ارز ذخیره جهانی به دلیل بی اعتمادی به رهبری پولی آمریکا شد.

این مساله مربوط به ۱۳ سال پیش بود، اما این روز‌ها نیاز به ارز ذخیره جدید موضوعیت ندارد. در واقع، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در ۲۲ ژوئن درست پیش از آخرین اجلاس سران بریکس اعلام کرد که این گروه در حال توسعه ارز ذخیره بر اساس سبدی از ارز‌های خود است. پوتین گفت که این گروه امیدوار است جایگزین‌هایی برای طرح پرداخت بین المللی موجود ایجاد کند.

اگرچه این اقدام می‌تواند در نظر غرب تحریک آمیز باشد، اما در واقع برای بهبود نوع بشر است و هدف آن صرفاً یک کشور یا یک ائتلاف نیست. شایان ذکر است، هند در بیانیه مشترک این گروه از هر گونه لفاظی «ضد آمریکایی» خودداری کرد، چون هند کشوری است که بخشی از جنوب جهانی به یک معنا کشور در حال توسعه و دارای روابط قوی با غرب محسوب می‌شود.

با این حال، روشن است که همه کشور‌های بریکس، از جمله هند، از یک سیستم اقتصادی و مالی جهانی دمکراتیک منتفع خواهند شد. به همین دلیل است که دهلی نو به تحریم‌های غرب علیه روسیه در جریان جنگ اوکراین نپیوسته است، چون انجام دادن این کار منافع اقتصادی هند را تامین نمی‌کند و از سویی پیشینه بدی برای حذف کشور‌ها از جامعه بین‌المللی به دلیل اختلافات سیاسی ایجاد می‌کند.

در واقع، بریکس و اعضای آن راهی طولانی را برای پیگیری همکاری‌های توسعه بدون قید و بند‌های سیاسی پیموده اند.

در ابتدای دهه گذشته چین از طریق گسترش سرمایه گذاری در دارایی‌های مشهود در سراسر جنوب جهانی (و فراتر از آن) از طریق طرح «کمربند و جاده» به تنهایی جایگزین صندوق بین المللی پول و بانک جهانی به عنوان بزرگترین طلبکار خالص جهان شده بود. اما بریکس در یک چالش مستقیم با این دو مؤسسه که به رهبری آمریکا به سلاح‌های اجبار اقتصادی تبدیل شده اند، بانک توسعه جدید را در سال ۲۰۱۴ تأسیس کرد.

حوزه دیگری که بریکس در حال حاضر در آن فعال نیست، اما می‌تواند باشد، حوزه امنیت است. ثبات مالی و اقتصادی بخش جدایی ناپذیر امنیت است. بدون نظام اقتصادی و مالی پایدار، صلح پایدار وجود ندارد. به همین ترتیب، بدون یک چارچوب امنیتی پایدار، انگیزه‌ای برای توسعه انسانی مد نظر بریکس و شرکای آن وجود ندارد. متأسفانه، ارتباط بین این دو جنبه در نظام بین‌الملل لیبرال حاکم برقرار نشده است، اما برجام می‌تواند به پیوند آن‌ها با یکدیگر کمک کند که یک پیشرفت فوق‌العاده سودمند خواهد بود.

آرتی نوشت: با پایان برجام، گروه هفت و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، دو سازمان بین المللی به رهبری آمریکا، به زودی تشکیل جلسه خواهند داد. ناتو اولین «مفهوم راهبردی» خود - سندی که اهداف و اصول سازمان را تعریف می‌کند - از سال ۲۰۱۰ را طرح خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود که این مفهوم راهبردی گستره بلوک نظامی را بسیار فراتر از اروپا و احتمالاً به آسیا و اقیانوسیه گسترش دهد که چالشی جدی برای همسایگی چین است. به همین دلیل است که شی جینپینگ، رئیس جمهور چین، در سخنرانی خود در بریکس، «حلقه‌های کوچک» ایجاد شده حول هژمونی را محکوم کرد.

کمترین کار بریکس ایفای نقش جدی در متعادل کردن نفوذ بدخیم آمریکا، ناتو و نظام جهانی تحت رهبری غرب است. امور مالی و اقتصاد بخش کوچکی از تلاش بریکس برای ایجاد جایگزین‌هایی برای نظام برتون وودز مبتنی بر دلار، ارائه اعتبار به جنوب جهانی بدون شرایط سیاسی و ایجاد یک ارز ذخیره جدید و یک فشار فوق العاده به سوی آینده‌ای چند قطبی است.