دورتا دور کعبه، دیوار حائلی به طول یک‌ونیم متر و با قطر ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر، در سه متری کعبه کشیده شده است، طوری‌که امکان دست زدن به خانه خدا و یا ورود به «حجر اسماعیل» وجود ندارد، اما فاصله به گونه‌ای نیست که مانع شرعی برای طواف ایجاد کند. به نظر می‌رسد این محدودیت در راستای پروتکل‌های بهداشتی کووید به اجرا گذاشته شده است. در دو سال گذشته که حج با شمار محدودی از زائران مقیم عربستان برگزار شد، نیز این دیوار حائل ایجاد شده بود.

از دیگر تغییراتی که امسال در مسجدالحرام مشاهده می‌شود، هدایت زائران محرم‌شده به صحنِ مَطاف و نیم طبقه اول مسجد است. سایر زائران توسط پلیس به طبقه دوم و سوم راهنمایی می‌شوند. طبیعی است، چون فقط آقایان لباس احرام بر تن دارند و لباس احرام بانوان مشخص نیست، ورود بانوان به مسجدالحرام بدون محدودیت و مشکل صورت می‌گیرد، برای همین در صحن اصلی مسجدالحرام و در اطراف کعبه، تقریبا ۶۰ درصد جمعیت را زنان تشکیل می‌دهند. این ترکیب جمعیتی، اما در سعی صفا و مروه (منطقه مسعی) برعکس است و بانوان ۴۰ درصد و مردان ۶۰ درصد جمعیت حاضر را تشکیل داده‌اند، به نوعی می‌توان گفت حیاط مسجدالحرام در غرق بانوان است. این طرح که برای نخستین‌بار در جریان حج اجرا می‌شود، با استقبال زائران مواجه شده؛ چرا که حیاط مسجد خلوت و طواف کعبه آسان‌تر شده است.

عربستان امسال به حدود یک میلیون زائر کمتر از ۶۵ سال که واکسیناسیون کرونا را کامل انجام داده‌اند، اجازه حضور در مناسک حج را داده است، با این وجود طبق مدیریت زائران در صحن مسجدالحرام پیش‌بینی می‌شود همانند دوره‌های گذشته تراکم جمعیت اتفاق نیفتد. با این حال برای بسیاری از زائران که این روز‌ها در مکه هستند سوال شده که آیا پس از انجام اعمال حج و عید قربان که پوشش زائران تغییر می‌کند، همچنان محدودیت ورود با لباس احرام وجود دارد؟

اما در شهر مدینه و در مسجدالنبی و قبرستان بقیع که حجاج پس از دو سال محدودیت، اجازه ورود گرفته‌اند، ورود و خروج زائران بدون تغییر خاصی همانند گذشته انجام می‌شود. فقط بخش‌هایی از مسجد با بلوک نیوجرسی جدا شده که سبب نارضایتی برخی زائران شده است.

ورود به بخش روضه مسجدالنبی ـ محلی که مزار پیامبر (ص) قرار دارد و با ازدحام جمعیت روبرو است، نیز با ثبت‌نام در برنامه نرم‌افزاری امکان‌پذیر شده است. پس از ثبت‌نام، هر فرد فقط یک‌بار می‌تواند به روضه رضوان مسجدالنبی وارد شود. ثبت‌نام زائران ایرانی معمولا توسط مدیر کاروان انجام می‌شود. با این حال در روز‌های گذشته گزارش‌هایی از معطلی طولانی‌مدت زائران ایرانی در منطقه روضه رضوان داده شده و جانشین نماینده، ولی فقیه در حج نیز از سازمان حج و زیارت خواسته که این مشکل را در مذاکره با مقامات عربستانی برطرف کند.

حیاط مسجد شجره، مکانی که زائران پیش از ورود به شهر مکه در آن محل محرم می‌شوند، نیز به گفته زائران ایرانی فرش نشده و با دیوار شیشه‌ای مسدود شده است و ایرانی‌ها که به خاطر مسأله سجده در این بخش نماز می‌گزاردند، اکنون با محدودیت‌هایی روبه‌رو شده‌اند.

مناسک اصلی حج از ۱۶ تا ۲۱ تیرماه برگزار می‌شود و زائران به‌زودی شهر مکه را برای ادامه اعمال حج در منطقه منا و مشعر، ترک خواهند کرد.

منبع : ایسنا