ورزش موجب شادابی و زیبایی پوست شده و حتی سلامت روانی افراد را ارتقا می‌بخشد و مهم‌تر از این‌ها موجب درمان و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها می‌شود که همین موارد بیانگر اهمیت بالای ورزش است.

 علاوه‌بر جنبه‌های پزشکی ورزش و تاثیر آن بر سلامتی انسان، برخی افراد به صورت حرفه‌ای ورزش را دنبال می‌کنند و اهداف بزرگتری همچون کسب قهرمانی در سر دارند، اما متاسفانه در این میان هستند افرادی که قصد دارند پله‌های ترقی را با سرعت بیشتری طی کنند و درنتیجه از راه‌هایی برای رسیدن به موفقیت استفاده می‌کنند که سلامت و جان آنان را مورد تهدید قرار می‌دهد.

بیشتربخوانید

• ۷ راهکار برای افزایش تحرک روزانه

یکی از راه‌هایی که افراد برای رسیدن به قله‌های موفقیت در ورزش انتخاب می‌کنند استفاده از مکمل و دارو‌هایی است که مصرف خودسرانه آن‌ها آثار جبران‌ناپذیری خواهد داشت البته درصورتی که مکمل‌های ورزشی مجاز زیر نظر پزشک و با نظارت پزشکی در تمرینات قهرمانی مصرف شود مشکل‌ساز نخواهد بود، اما برخی افراد بدون در نظر داشتن موارد پزشکی و با نادیده گرفتن سلامتی خود این مواد را تهیه کرده و صدمات جدی به بدن خود وارد می‌کنندآثاری که مصرف مکمل‌های ورزشی بر سلامت انسان دارد ممکن است در کوتاه مدت نمایان نشوند و به همین دلیل زمانی فرد متوجه اشتباه خود می‌شود که با مشکلات بسیاری مواجه شده و زمان برای حفظ سلامتی از دست رفته است.

پرورش اندام نیز امروزه به یکی از رشته‌های ورزشی پرطرفدار درمیان جوانان تبدیل شده است که می‌تواند علاوه‌بر سلامتی افراد ظاهر زیبایی به ورزشکاران هدیه کند، اما در این رشته ورزشی نیز همانند تمامی رشته‌ها مصرف مکمل‌های ورزشی آثاری زیانبار بر سلامت دارد که شاید سال‌ها بعد ورزشکاران این حوزه را با بیمارستان و درمان بیماری‌های سخت درگیر کند.

عوارض مصرف دارو‌های مکمل ورزشی در طولانی مدت

پیام سامعی_فوق تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم در چهارمحال و بختیاری درخصوص مصرف دارو‌های مکمل ورزشی، اظهار کرد: این دارو‌ها می‌توانند به صورت مکمل‌های پروتئینی یا دارو‌های هورمونی مانند هورمون رشد و… وجود داشته باشند که برای بدنسازی یا سایر ورزش‌ها استفاده می‌شوند، اما مصرف این قبیل دارو و مکمل‌ها برای افراد زیر ۱۸ سال به صورت کامل ممنوع است.

وی افزود: نوجوانان و افراد زیر ۱۸ سال با حضور در باشگاه‌های ورزشی و بدنسازی ممکن است به توصیه افراد نا آگاه اقدام به مصرف دارو‌های مکمل ورزشی بکنند برای مثال زمانی که نوجوانی عضو باشگاه فوتبال می‌شود احتمال دارد به توصیه مربی برای رشد قد یا قوی شدن عضلات از دارو‌های هورمون رشد استفاده کند و معمولا دچار عوارض این دارو‌ها می‌شود.

سامعی ادامه داد: مکمل‌های پروتئینی حاوی مقدار بسیار زیادی پروتئین هستند و مصرف آن‌ها در افراد زیر ۱۸ سال موجب وارد شدن فشار بالایی به کلیه آن‌ها می‌شود همچنین افرادی که در سنین پایانی رشد قرار دارند و غضروف‌های رشد آن‌ها در حال بسته شدن است درصورتی که به صورت سرخود از دارو‌های هورمون رشد استفاده کنند ممکن است دچار عوارض قلبی شوند.

این فوق تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم عنوان کرد: انجام غیراصولی ورزش‌هایی مانند بدنسازی توسط نوجوانان و افراد زیر ۱۸ سال و استفاده از وزنه‌هایی که برای سن این افراد مناسب نیست موجب وارد شدن آسیب به مفاصل آن‌ها خواهد شد و حتی می‌تواند بر رشد قدی نوجوانان تاثیر منفی داشته باشد همچنین مصرف مکمل‌های غیراستاندارد بر کبد و کلیه افراد تاثیرگذار است و آسیب‌های فراوانی به همراه دارد.

وی اضافه کرد: مصرف دارو‌های مکمل ورزشی برای افراد زیر ۱۸ سال در بسیاری از کشور‌های دنیا ممنوع است، اما در مجموع مصرف این نوع مکمل‌ها در افراد بزرگسال نیز توصیه نمی‌شود، اما در برخی ورزش‌های حرفه‌ای مانند بدنسازی، رزمی و… ورزشکاران به صورت غیرمجاز اقدام به مصرف دارو‌هایی که اغلب آنان هورمونی هستند مانند هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون، هورمون رشد، هورمون استروئیدی و… می‌کنند که در کوتاه مدت موجب می‌شود عضلات ورزشکاران حجیم شده فرم بگیرند، اما این موضوع به علت افزایش توده عضلانی نیست بلکه در بسیاری از موارد با تجمع مایع میان بافتی این موضوع رخ می‌دهد، اما تصوری مبنی بر قوی شدن عضلات وجود دارد.

سامعی تصریح کرد: مصرف دارو‌های مکمل ورزشی در طولانی مدت نیز عوارضی برای افراد به همراه دارد برای مثال مصرف هورمون‌های جنسی عوارضی همچون ریزش مو، طاسی، آکنه، اختلالات پوستی داشته و حتی درصورتی که میزان مصرف اینگونه دارو‌ها بالا باشد موجب ناباروری افراد می‌شود.

این فوق تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم یادآور شد: در برخی مواقع ورزشکارانی مانند کشتی‌گیران که رسیدن به وزنی خاص مدنظر آن‌ها قرار دارد اقدام به مصرف دارو‌هایی مانند دیورتیک یا مدر می‌کنند تا آب بدن آن‌ها کاهش پیدا کند و درنتیجه وزن این افراد نیز کم شود، اما متاسفانه استفاده از این دارو‌ها اثرات بسیار زیادی بر کلیه افراد دارد و حتی مصرف بیش از اندازه این نوع دارو‌ها نارسایی کلیه را برای افراد به دنبال خواهد داشت.

وی بیان کرد: افرادی که در اوج جوانی در باشگاه‌های ورزشی اقدام به مصرف دارو‌های مکمل می‌کنند و به الگویی برای سایر افراد تبدیل می‌شوند چندین سال بعد به مشکلات کبدی، کلیوی و سایر بیماری‌ها مبتلا می‌شوند و امکان ملاقات آن‌ها در باشگاه‌های ورزشی وجود ندارد چراکه به واسطه درگیری آن‌ها با بیماری متاسفانه این افراد در بیمارستان‌ها و بخش‌های دیالیز مشاهده می‌شوند، اما جوانانی که از این افراد الگوبرداری می‌کردند از سرنوشت آن‌ها و اثرات منفی مصرف دارو‌های مکل ورزشی مطلع نمی‌شوند و تنها دچار فریب ظاهر ورزشی و خوب اوایل جوانی این افراد می‌شوند.

سامعی افزود: تمامی مکمل‌های ورزشی دارو هستند برای مثال هورمون رشد دارویی است که حتی در برخی موارد توسط پزشک برای کودکانی که کوتاه قد هستند تجویز می‌شوند، اما این موضوع که این دارو‌ها به عنوان کمک‌کننده برای فرم‌گیری عضلات و قوی شدن بدن مصرف شوند توصیه نمی‌شود چراکه فرم ایجاد شده در بدن با مصرف این مکمل‌ها برگشت‌پذیر است و همچنین عوارض مصرف این مکمل‌ها بیشتر از منافع آن است.

برخورد با باشگاه‌های متخلفی که از مکمل‌های ورزشی غیرمجاز استفاده می‌کنند

سعید محمدی_رئیس هیات بدنسازی چهارمحال و بختیاری درخصوص مصرف دارو‌های مکمل در ورزش پرورش اندام، اظهار کرد: دو دسته ورزشکار در این رشته ورزشی وجود دارد اولین گروه ورزشکاران قهرمانی و دومین گروه نیز ورزشکاران آماتوری هستند که تمرینات آن‌ها نیز با توجه به همین موضوع به دو دسته قهرمانی و آماتوری تقسیم می‌شوند.

وی افزود: لازمه تمرینات قهرمانی مصرف برخی مکمل‌های ورزشی است البته مکمل‌هایی مورد تایید هستند که توسط پزشک و کارشناسان تغذیه مورد تایید قرار گرفته باشند و قهرمان‌های بدنسازی لازم دارند از این مکمل‌های تایید شده با شرایط خاص مصرف کنند.

محمدی ادامه داد: در انجام تمرینات آماتوری بدنسازی که در باشگاه‌ها انجام می‌شوند مصرف دارو‌های مکمل توصیه نمی‌شود، برای برخورد با این موضوع نیز توسط بازرسی اداره کل تربیت بدنی، مسئول امور باشگاه اداره کل تربیت بدنی و هیات بدنسازی چهارمحال و بختیاری از باشگاه‌ها بازدید انجام می‌شود همچنین درصورتی که گزارشی مبنی بر مصرف دارو‌های مکمل ورزشی در باشگاه‌های استان ارائه شود اقداماتی همچون پلمب باشگاه، تعلیق پروانه فعالیت و… جهت برخورد متخلفان صورت می‌گیرد.

رئیس هیات بدنسازی چهارمحال و بختیاری با اشاره به مقامات کسب شده در سال ۱۴۰۰، عنوان کرد: در این استان ۶۸۶ باشگاه فعال وجود دارد که از این تعداد ۲۵۰ مورد باشگاه بدنسازی است که درواقع نزدیک ۳۵ درصد از کل باشگاه‌های استان را تشکیل می‌دهند همچنین در فروردین ماه سال گذشته در رشته پرورش اندام مقام سوم در مسابقات کاپ آسیا توسط فردین مردانی در استان کسب شد، در مسابقات پاورلیفتینگ قهرمان آسیا ترکیه نیز ورزشکاران استان موفق به کسب مقام و تغییر رکورد آسیا شدند همچنین در رشته مچ‌اندازی نیز مجتبی حیدری قهرمان کشور شده و برای اعزام به مسابقات آسیایی ازبکستان انتخاب شد.

وی اضافه کرد: باشگاه‌های فعال استان در رشته‌های مختلف ورزشی اعم از بدنسازی متاسفانه در برخی موارد اقدام به استفاده از مکمل‌های ورزشی غیرمجاز می‌کنند، اما مواردی وجود داشته که برخورد قانونی با این باشگاه‌های متخلف صورت گرفته و اقدام به پلمب شده است.

محمدی تصریح کرد: معمولا مصرف دارو‌های هورمونی عوارض عصبی، ایجاد انواع سرطان‌ها و… دارند همچنین متاسفانه بر تولید مثل افراد اثر منفی داشته و در برخی مواقع موجب عقیم شدن جوانان می‌شوند بنابراین ممکن است مصرف آن‌ها به قیمت جان ورزشکار تمام شود و درصورتی که در زمان فعلی نیز موجب بیماری فرد نشوند، اما در آینده تاثیرات خود را بروز می‌دهد بنابراین مصرف دارو‌ها و مکمل‌های ورزشی که تاییدیه پزشک ندارند توصیه نمی‌شود.

منبع: ایسنا