با ظهور حکیم توس و خلق اثر همیشه جاوید او، شاهنامه خوانی، نقالی و قصه پردازی رواج پیدا کرد و در قرون پنجم تا هفتم با سرایش حماسه‌های مذهبی و تاریخی قلمرو نقالی و شاهنامه خوانی گسترده‌تر شد.

در عهد صفویان این سنت مورد توجه خاص شاهان واقع شد و به وسیله‌ای در جهت تبلیغ مذهب شیعه، انسجام طوایف ایرانی و تقویت روحیه‌ی جنگاوری ایرانیان در برابر عثمانی‌ها مبدل شد،

پس از صفویه نقالی و شاهنامه خوانی ابزار سرگرمی و تفریح مردم در قهوه خانه‌ها بود، تا اینکه در روزگار جدید با ظهور تلویزیون، رادیو و دیگر وسایل ارتباط جمعی و نیز در اثر عدم استقبال مردم از قهوه خانه ها، نقالی جای خود را به شیوه‌های جدید نمایش، چون تئاتر داد.

نقالی یا افسانه‌گویی ایرانی یا پرده­ خوانی کهن‌ترین شکل بازگویی افسانه‌ها در ایران است و از مدت‌ها پیش نقش مهمی در جامعه دارد، نقال به عنوان نگهبان فرهنگ عامیانه، داستان‌های حماسی و قومی و موسیقی فولکلور ایران شناخته می‌شود.

گفتنی ست تدوین پرونده ثبت جهانی نقالی با همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری،  بنیاد فردوسی، خانۀ تئاتر و مرکز هنر‌های نمایشی کشورایران انجام شده است.

در این خصوص با پرده خوان و نقال مرشد محسن میرزا علی گفتگو کرده ایم.

 مرشد محسن میرزا علی پرده‌خوان و تعزیه‌خوان گفت: قصه گویی که از قدیم با آن‌ها آشنا هستیم و علاقه به شنیدن قصه‌های مختلف از زبان بزرگان از دیرباز در جان بشر به ویژه ایرانی‌ها وجود داشته است.

قصه گویی در جان بشر وجود دارد

به گفته میرزا علی روایتگری، نقالی، قصه گویی در جان بشر نهادینه شده است و خداوند نیز به صورت قصه قرآن را بیان کرده حتی کتاب‌های آسمانی ادیان دیگر که جمع آوری شده اند به صورت قصه سرگذشت پادشاهان، گناهکاران، نیکوکاران را بیان می‌کند.

چشم دشمن به دنبال تفکر ایرانی

او می‌گوید: تنها نفت، گاز و بنزین گنجینه‌ی کشور ایران نیست، کشوری، چون ایران که دارای فرهنگ غنی و گنجینه ای، چون فردوسی، سعدی، منطق طیر، حافظ، مولانا است و در طول تاریخ قدمت این سرزمین ۹ هزار ساله روایت شده است ایران با چنین ارزشمندی‌هایی دشمن هر لحظه برایش نقشه دارد و این دشمن تنها به دنبال ذخایر نفتی کشور نیست بلکه به دنبال از بین بردن تفکر سرزمین ماست.

جوان‌ها هدف گروه‌های مختلف خارجی قرار دارند

به گفته میرزا علی قصد و هدف دشمن تخریب ارزشمندترین تفکر و اندیشه‌ها است، فردوسی هزار و خرده‌ای سال پیش اشاره کرده بود شخصی به نام ضحاک اهریمن به شانه هایش بوسه زده زده و دو مار به وجود می‌آید شیطان به صورت پیرمردی درمی آید و می‌گوید فقط دوای درد مار‌های تو مغز سر انسان جوان است، این به این معناست که جوان‌های ما را هدف قرار داده اند، امروز شاهد هستیم گروه‌های مختلف کره‌ای، بی تی اس و ... به علاقمندی و دنیای جوانان ورود پیدا کرده اند  و این فاجعه به گوش کسی نمی‌رسد.

میرزا علی گفت: از دستگاه‌های امنیتی، مدیران فرهنگی نسبت به بهبود این وضعیت درخواست دارم، چرا امروزه این گونه گروه‌ها باید در خانواده‌های ما نفوذ پیدا کنند و دختران و پسران که سرمایه‌ی این کشور هستند را در دست بگیرند.

داستان‌های فردوسی نمونه‌ای ارزشمند برای هنر نقالی

این پرده خوان گفت: در حال حاضر از جهت دسترسی به متون، متون بسیاری در اختیار ما است و نمونه‌ی شاهنامه نمونه‌ای ارزشمند و کامل از این متون می‌باشد، همچنین نقالی کره‌ی جنوبی در مقایسه با نقالی در کشور ما بسیار سطحی و تعداد داستان هایشان برای این موضوع به عدد ۱۲ می‌رسد این در صورتی است که داستانی‌های ایرانی برای نقالی بالغ بر هزاران داستان می‌باشد.

ارزشمندی هنر نقالی ایران نسبت به کشور هندوستان

به گفته میرزاعلی در نقالی ایرانی هر موضوعی که بشود آن را تصور کرد، کشور ایران در آن رابطه داستان آموزنده و عبرت آموز را موجود دارد، همچنین در هندوستان یک خط‌ها و رنگ‌هایی را نقال خوان‌ها می‌کشند که با این رنگ‌ها شروع به داستان گفتن می‌کنند، اما ما پرده‌ای با تصویر رنگی داریم که دارای تصویر با موضوعات مختلف است.

نقالی نمونه‌ای از یک هنر کامل

او می‌گوید: هنر نقالی، هنر تکمیل و کامل شده‌ای شامل موسیقی، نمایش، هنر تجسمی و نمایشی است، باید پرسید چرا در جامعه امروز به این هنر و ابزار ارزشمند بها داده نمی‌شود، نقالی توانایی تربیت جوانان کشور را دارد و باعث الگو سازی و رشد جامعه می‌شود.

هنر نقالی به مثابه عاملی برای جلوگیری از بزهکاری

به گفته میرزا علی نقالی باعث می‌شود تا جلوی بعضی از خسارت‌های معنوی به کشور گرفته شود، در شرایطی که از به وجود آمدن بزهکار جلوگیری شود زندان‌های آن کشور خالی خواهد شد و قوه قضاییه هزینه‌ی کمتری خواهد داد و به طبع از خیلی هزینه‌ها جلوگیری می‌شود.

پرده خوانان نوعی معلم هستند

این نقال و پرده خوان می‌گوید: بحث تربیت، موضوع مهمی است که بایستی از مدارس آغاز شود، سوال این است که تا به امروز چه میزان به مبحث تربیت اهمیت داده شده باید گفت نقالان، پرده خوانان نیز به نوعی معلم محسوب خواهند شد.

نسبت به اختصاص قصه خوانی در دروس دانش آموزان اقدام شود

به گفته میرزا علی طراحان کتاب درسی، مشاوران وزرای مختلف از جمله وزیر آموزش و پرورش، بایستی نسبت به درنظر گرفتن و پرداختن به قصه گویی در دروس دانش آموزان من جمله درس ادبیات اقدام کنند، از پیشنهادات ما برای لزوم به کاری مبحث قصه گویی و نقالی در دروس استقبال چندانی نشده است و در این خصوص متاسفانه به نتیجه‌ی مشخصی نرسیده ایم.